Από την έντυπη έκδοση
Του Γιώργου Κούρου
[email protected]
Σημαντικές αλλαγές στη φορολογία κεφαλαίου σχεδιάζει το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, εν όψει του νέου συστήματος προσδιορισμού των φορολογητέων αξιών των ακινήτων που προωθεί στο πλαίσιο των μνημονιακών δεσμεύσεων, με βάση τις πραγματικές τιμές της αγοράς και όχι βάσει των αντικειμενικών αξιών.
Σύστημα με το οποίο θα προσδιορίζεται από το επόμενο έτος (2018) και ο νέος Φόρος Ακίνητης Περιουσίας, που σχεδιάζεται να αντικαταστήσει τον ΕΝΦΙΑ, ο οποίος σε κάθε περίπτωση το τρέχον έτος θα υπολογιστεί -όπως προβλέπει και η νομοθεσία- με τις αντικειμενικές αξίες που ισχύουν την 1η Ιανουαρίου και βέβαια με στόχο την είσπραξ, όπως και πέρυσι, ποσού ύψους 2,65 δισ. ευρώ.
Τα στελέχη του υπουργείου Οικονομικών θεωρούν τις εν λόγω αλλαγές επιβεβλημένες, καθώς πιστεύουν ότι το τοπίο που θα δημιουργηθεί στην κτηματαγορά μετά την προσαρμογή των αντικειμενικών αξιών στα επίπεδα των εμπορικών θα αλλάξει άρδην και επομένως η ζημία του Δημοσίου θα είναι μεγάλη εάν εξακολουθήσουν να ισχύουν οι σημερινές κλίμακες και αφορολόγητα όρια που είχαν θεσπιστεί με βάση τις υψηλότερες αντικειμενικές αξίες.
Στο πλαίσιο αυτό, η πρώτη αλλαγή η οποία αναμένεται να φέρει το νέο σύστημα που θα αρχίσει να εφαρμόζεται, εκτός απροόπτου, από το δεύτερο εξάμηνο του 2017, θα «χτυπήσει» τον φόρο μεταβίβασης και συγκεκριμένα τα αφορολόγητα όρια που ισχύουν για την απόκτηση πρώτης κατοικίας.
Υπενθυμίζεται ότι το αφορολόγητο όριο για πρώτη κατοικία ανέρχεται σήμερα σε 200.000 για τον άγαμο και σε 250.000 για τον έγγαμο, ποσό που προσαυξάνεται κατά 25.000 ευρώ για καθένα από τα δύο πρώτα παιδιά και κατά 30.000 ευρώ για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα.
Από την άλλη πλευρά, το αφορολόγητο όριο για την αγορά οικοπέδου ανέρχεται στις 50.000 ευρώ για τον άγαμο, στις 100.000 ευρώ για τον έγγαμο, με προσαύξηση 10.000 ευρώ για καθένα από τα δύο πρώτα παιδιά και κατά 15.000 ευρώ για καθένα από το τρίτο και τα επόμενα.
Τα ανωτέρω όρια θεωρούνται ήδη από τα στελέχη του υπουργείου Οικονομικών πολύ υψηλά και σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να μειωθούν αισθητά μετά την αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών στα επίπεδα των εμπορικών τιμών.
Λόγος για τον οποίο, σύμφωνα με τους παράγοντες του υπουργείου, θα πρέπει να υπάρξουν αλλαγές και στις κλίμακες και στα αφορολόγητα όρια που ισχύουν σήμερα για κληρονομιές, δωρεές και γονικές παροχές, αφού με τη μείωση των αντικειμενικών αξιών σχεδόν όλες οι μεταβιβάσεις θα είναι πλέον αφορολόγητες.
Υπενθυμίζεται ότι στον φόρο κληρονομιών και γονικών παροχών από γονιό ή παππού στο τέκνο ή τον εγγονό, υπάρχει σήμερα αφορολόγητο όριο 150.000 ευρώ αντικειμενικής αξίας, ενώ για τις επόμενες 150.000 ευρώ της αξίας των ακινήτων επιβάλλεται φορολογικός συντελεστής 1%.
Αλλαγές και στον ΕΝΦΙΑ
Αξίζει να σημειωθεί ότι στο τραπέζι των γενικότερων αλλαγών στη φορολογία κεφαλαίου συζητούνται ήδη οι οριακές αλλαγές που θα υπάρξουν στον φετινό ΕΝΦΙΑ και που θα έχουν ως αποτέλεσμα πάντως τη μετατόπιση του φορολογικού βάρους.
Η βασική αλλαγή που σχεδιάζεται άλλωστε στοχεύει στο να δοθεί πλήρης απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ για όσους έχουν εισοδήματα κάτω των 9.000 ευρώ και δικαιούνται έκπτωση της τάξης του 50%, δηλαδή για περίπου 1,2 εκατομμύρια ιδιοκτήτες ακινήτων που θα ελαφρυνθούν κατά 85 εκατ. ευρώ από τη συγκεκριμένη κίνηση.
Υπενθυμίζεται ότι η αύξηση του ποσοστού έκπτωσης από το 50% στο 100% του ΕΝΦΙΑ θα ισχύσει, με βάση και τις κυβερνητικές δεσμεύσεις, για κάθε φορολογούμενο που πληροί τα ακόλουθα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια:
α) Το συνολικό ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα του προηγούμενου έτους δεν έχει υπερβεί τις 9.000 ευρώ, προσαυξημένο κατά 1.000 ευρώ για τον ή τη σύζυγο και για κάθε εξαρτώμενο μέλος της οικογένειας.
β) Το σύνολο της επιφάνειας των κτισμάτων τα οποία κατέχει ο φορολογούμενος και τα λοιπά μέλη της οικογένειάς του δεν υπερβαίνει τα 150 τετραγωνικά μέτρα.
γ) Η συνολική αντικειμενική αξία των κτισμάτων και των εντός σχεδίων πόλεων οικοπέδων που κατέχει ο φορολογούμενος ή η οικογένειά του δεν υπερβαίνει τα 85.000 ευρώ αν πρόκειται για άγαμο, τα 150.000 ευρώ αν πρόκειται για έγγαμο χωρίς παιδιά και τα 200.000 ευρώ αν πρόκειται για έγγαμο με ένα ή δύο εξαρτώμενα τέκνα.
Το «κενό» που θα προκύψει αναμένεται ότι θα καλυφθεί, με βάση τους υπολογισμούς των στελεχών του υπουργείου, από τον συμπληρωματικό φόρο που θα επιβληθεί στα αγροτεμάχια.
Ωστόσο, όπως έχει ήδη επισημάνει η «Ν», για να αποφευχθούν υπέρμετρες επιβαρύνσεις που θα φέρουν ενδεχομένως νέες αναταράξεις εντός και εκτός κυβερνητικού συνασπισμού, μελετάται όπως ο συμπληρωματικός φόρος να επιβληθεί σε «ήπια μορφή», που σημαίνει με χαμηλούς συντελεστές επί της αξίας των αγροτεμαχίων.
Το σίγουρο, πάντως, είναι ότι και φέτος περισσότεροι από έξι εκατομμύρια ιδιοκτήτες ακινήτων θα ξαναπληρώσουν τον ίδιο ΕΝΦΙΑ με πέρυσι, αφού θα υπολογιστεί επί των ίδιων αντικειμενικών αξιών που ελήφθησαν υπ’ όψιν για την πληρωμή του περσινού φόρου.
Αυτό, όμως, ουσιαστικά θα έχει ως αποτέλεσμα και οι φορολογούμενοι με ακίνητα συνολικής αντικειμενικής αξίας άνω των 200.000 ευρώ να κληθούν να καταβάλουν τα αυξημένα ποσά συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ που πλήρωσαν και πέρυσι.
Θα πρέπει να αναφερθεί, εξάλλου, ότι ούτε και φέτος θα εφαρμοστεί ο φόρος υπεραξίας, δηλαδή ο φόρος που πληρώνει ο πωλητής για το κέρδος που ενδεχομένως προκύψει από την αγοραπωλησία ενός ακινήτου του, καθώς δεν υπάρχει ακόμη η τεχνική υποδομή για την επιβολή του μέτρου, με αποτέλεσμα να «παγώνει» για τρίτο συνεχόμενο έτος.
