Από την έντυπη έκδοση
Του Πάνου Κακούρη
[email protected]
Στο σημείο «μηδέν» φτάνουν εντός του Μαΐου οι αντοχές του κρατικού προϋπολογισμού για την πληρωμή τοκοχρεολυσίων, καθώς και για την έγκαιρη πληρωμή μισθών και συντάξεων και γενικά ανελαστικών δαπανών, χωρίς τη χρηματοδότηση ή την παροχή διευκόλυνσης από τους εταίρους.
Ακόμη και αν ο Μάιος «βγει» με δυσκολία, το επόμενο τρίμηνο είναι εφιαλτικό και απλά το κράτος δεν θα μπορέσει να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του προς τους πιστωτές -βασικά ΔΝΤ και ΕΚΤ-, με όλες τις συνέπειες.
Στο τετράμηνο Μάιος - Αύγουστος οι συνολικές υποχρεώσεις για πληρωμές τοκοχρεολυσίων φτάνουν τα 12,43 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 10,06 δισ. ευρώ είναι οι πληρωμές χρεολυσίων και 2,37 δισ. είναι οι πληρωμές τόκων.
Ο Μάιος ξεκινά με την υποχρέωση πληρωμής την Τετάρτη (6 Μαΐου) ποσού ύψους 201 εκατ. ευρώ στο ΔΝΤ για τόκους των δανείων, αλλά ο μήνας είναι ιδιαίτερα επιβαρυμένος από «ανελαστικές» υποχρεώσεις. Ειδικότερα:
* Οι πληρωμές χρεολυσίων φτάνουν στο ποσό των 700 εκατ. ευρώ.
* Οι τόκοι στο ποσό των 320 εκατ. ευρώ.
* Οι πληρωμές μισθών και συντάξεων στο ποσό του 1,57 δισ. ευρώ.
* Οι επιχορηγήσεις των φορέων κοινωνικής ασφάλισης στο ποσό του 1,2 δισ. ευρώ.
Πέραν αυτών υπάρχουν και άλλες κατηγορίες δαπανών, λειτουργικές, Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων κ.λπ., που δεν είναι μεν ανελαστικές, αλλά δεν μπορούν να μηδενιστούν, που σημαίνει ότι η πίεση είναι μεγαλύτερη από το άθροισμα των δαπανών για πληρωμές τοκοχρεολυσίων, αποδοχών και επιχορηγήσεων ασφαλιστικών φορέων.
Στον τομέα της εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους, οι ημερομηνίες-κλειδιά του Μαΐου είναι:
* Η 6η Μαΐου που πρέπει να καταβληθεί το ποσό των 201 εκατ. ευρώ στο ΔΝΤ για τόκους των δανείων.
* Την 6η Μαΐου, επίσης, έχει προγραμματιστεί η δημοπρασία των εντόκων γραμματίων εξάμηνης διάρκειας, προκειμένου να αναχρηματοδοτηθεί η έκδοση του περασμένου Νοεμβρίου. Το ύψος της δημοπρασίας είναι 875 εκατ. ευρώ, αλλά το ποσό που ζητεί πραγματικά (μέσω και των μη ανταγωνιστικών προσφορών) το υπ. Οικονομικών είναι 1,4 δισ. ευρώ. Ενα τμήμα από την έκδοση του περασμένου Νοεμβρίου είχε αποκτηθεί από ξένους θεσμικούς οι οποίοι τώρα απουσιάζουν και θα καλυφθεί από εγχώριους πόρους.
* Η 12η Μαΐου, που λήγει η προθεσμία πληρωμής της δόσης προς το ΔΝΤ ύψους 693 εκατ. ευρώ, με βάση την ισοτιμία ευρώ / δολαρίου κατά την έκδοση του δανείου τον Μάιο του 2010. Σήμερα το ποσό σε ευρώ έχει αυξηθεί, λόγω των συναλλαγματικών μεταβολών. Σημειώνεται πως είναι η τελευταία δόση από το δάνειο του ΔΝΤ που συνάφθηκε τον Μάιο του 2010. Χωρίς τη διευκόλυνση εκ μέρους των εταίρων θα είναι δύσκολο να καλυφθεί το ποσό, αλλά και παράλληλα να εξασφαλιστεί και η απρόσκοπτη πληρωμή μισθών και συντάξεων.
* Η 13η Μαΐου, που είναι προγραμματισμένη η δημοπρασία τρίμηνων εντόκων γραμματίων, προκειμένου να αναχρηματοδοτηθεί η έκδοση του περασμένου Φεβρουαρίου. Το ποσό που θα πρέπει να αντλήσει το υπουργείο Οικονομικών είναι 1,4 δισ. ευρώ, ενώ το θετικό είναι πως στην έκδοση του Φεβρουαρίου δεν είχαν συμμετάσχει ξένοι θεσμικοί, οπότε ολόκληρο το ποσό κατέχεται από εγχώριους θεσμικούς, οι οποίοι θα ανανεώσουν τους τίτλους.
Χωρίς συμφωνία με τους εταίρους, η κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών του Ιουνίου καθώς και του διμήνου Ιουλίου - Αυγούστου είναι εφιαλτική.
Από τις 5 Ιουνίου μέχρι και τις 19 Ιουνίου λήγουν τέσσερις δόσεις δανείων προς το ΔΝΤ, συνολικού ύψους 1,45 δισ. ευρώ (το ποσό έχει αναπροσαρμοστεί λόγω της υποχώρησης της ισοτιμίας ευρώ/δολαρίου), σε 5,2 δισ. ευρώ ανέρχονται οι λήξεις εντόκων γραμματίων, ενώ σε 450 εκατ. ευρώ ανέρχονται οι πληρωμές τόκων. Επίσης απαιτείται 1,55 δισ. ευρώ για μισθούς και συντάξεις, αλλά και 1,3 δισ. ευρώ για επιχορηγήσεις προς ασφαλιστικά ταμεία.
Αναλυτικότερα, οι υποχρεώσεις πληρωμής χρεολυσίων τον Ιούνιο είναι:
* 7 Ιουνίου λήγει η προθεσμία για την πληρωμή μιας δόσης προς το ΔΝΤ ύψους 279 εκατ. ευρώ (σε ισοτιμίες ευρώ/δολαρίου κατά την ημερομηνία έκδοσης κάθε δανείου).
* 12 Ιουνίου λήγει και πρέπει να αναχρηματοδοτηθεί η έκδοση εντόκων γραμματίων εξάμηνης διάρκειας, του περασμένου Δεκεμβρίου, ύψους 2 δισ. ευρώ.
* Στις 14 Ιουνίου λήγει άλλη δόση προς το ΔΝΤ, ύψους 347 εκατ. ευρώ.
* Στις 16 Ιουνίου λήγει η τρίτη δόση προς το ΔΝΤ, ύψους 509 εκατ. ευρώ.
* Στις 19 Ιουνίου λήγει και πρέπει να αναχρηματοδοτηθεί η έκδοση εντόκων γραμματίων τρίμηνης διάρκειας, του περασμένου Μαρτίου, ύψους 1,6 δισ. ευρώ. Πρόκειται για μια έκτακτη έκδοση του Δεκεμβρίου 2014, η οποία όμως δεν αποπληρώθηκε στη λήξη της, τον Μάρτιο του 2015, αφού το Δημόσιο δεν είχε κεφάλαια και ανανεώθηκε και μάλλον θα ανανεωθεί για μια ακόμη φορά.
* Στις 21 Ιουνίου λήγει η τέταρτη και τελευταία δόση (για τον Ιούνιο) από δάνειο του ΔΝΤ, ύψους 313 εκατ. ευρώ.
* Στις 26 Ιουνίου λήγει η έκδοση εντόκων γραμματίων τρίμηνης διάρκειας (τακτική έκδοση), ύψους 1,6 δισ. ευρώ.
Εισπράξεις
Η ταμειακή κατάσταση του Δημοσίου είναι οριακή, καθώς εξαντλήθηκε και η δυνατότητα χρηματοδότησης μέσω των διαθεσίμων των φορέων Γενικής Κυβέρνησης, ενώ η πορεία των εισπράξεων του Απριλίου θα φανεί σήμερα, δεδομένου ότι οι περισσότερες πληρωμές έγιναν στις 30 Απριλίου.
Σε κάθε περίπτωση, ακόμα κι αν τα έσοδα του Απριλίου κάλυψαν τον στόχο, η πληρωμή χρεολυσίων με ταμειακά διαθέσιμα και χωρίς δανειακά κεφάλαια, όπως συμβαίνει από τον περασμένο Αύγουστο, δεν είναι βιώσιμη και τώρα φτάνει στην κορύφωσή της.
Εκτόξευση χρηματοδοτικών αναγκών
Τον Ιούλιο και τον Αύγουστο οι πληρωμές χρεολυσίων εκτοξεύονται, καθώς -εκτός των δόσεων προς το ΔΝΤ- λήγουν και ομόλογα που κατέχουν η ΕΚΤ και οι κεντρικές τράπεζες της Ευρωζώνης.
Ειδικότερα τον Ιούλιο λήγουν:
* Ομόλογα που κατέχει η ΕΚΤ ύψους 2.095 εκατ. ευρώ, αλλά και ομόλογα που κατέχουν κεντρικές τράπεζες της Ευρωζώνης ύψους 1.361 εκατ. ευρώ.
Συνολικά δηλαδή οι υποχρεώσεις προς το ευρωσύστημα τον Ιούλιο είναι 3.456 εκατ. ευρώ.
* Μία δόση προς το ΔΝΤ ύψους 406 εκατ. ευρώ.
* Δάνειο αλλοδαπού δικαίου (εκτός PSI) ύψους 136 εκατ. ευρώ.
* Εντοκα γραμμάτια συνολικού ύψους 3 δισ. ευρώ (2 δισ. ευρώ τα έντοκα εξάμηνης διάρκειας και 1 δισ. ευρώ τα τρίμηνα έντοκα).
Στα ποσά αυτά προστίθενται υποχρεώσεις για πληρωμές μισθών και συντάξεων ύψους 1,55 δισ. ευρώ, επιχορηγήσεις προς ασφαλιστικά ταμεία ύψους 1,1 δισ. ευρώ και τόκοι ύψους 1 δισ. ευρώ.
Τον Αύγουστο οι υποχρεώσεις για πληρωμές χρεολυσίων είναι οι ακόλουθες:
* Ομόλογα που κατέχει η ΕΚΤ ύψους 3.020 εκατ. ευρώ και ύψους 168 εκατ. ευρώ, που κατέχουν οι κεντρικές τράπεζες της Ευρωζώνης και οι υποχρεώσεις προς το ευρωσύστημα ανέρχονται σε 3.188 εκατ. ευρώ.
* Λήξεις εντόκων γραμματίων ύψους 2,4 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 1,4 δισ. ευρώ είναι οι λήξεις των τρίμηνων εντόκων και 1 δισ. ευρώ οι λήξεις των εντόκων εξάμηνης διάρκειας.
* Λήξη δανείου αλλοδαπού δικαίου (εκτός PSI) ύψους 700 εκατ. ευρώ.
Τον Αύγουστο δεν υπάρχει καμία δόση από δάνεια του ΔΝΤ, αλλά -εκτός των ανωτέρω υποχρεώσεων- το υπουργείο Οικονομικών θα πρέπει να βρει τρόπους να εξασφαλίσει πόρους για την πληρωμή αποδοχών ύψους 1,56 δισ. ευρώ, επιχορηγήσεις ασφαλιστικών ταμείων ύψους 1,02 δισ. ευρώ και τόκων ύψους 600 εκατ. ευρώ.
