Κατά τρεις βαθμίδες, σε CCC από Β προηγουμένως, υποβάθμισε την ελληνική οικονομία ο οίκος Fitch, κρίνοντας ότι οι τελευταίες εξελίξεις επέβαλαν τη σημερινή έκτακτη αξιολόγηση.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τον οίκο, η μακροπρόθεσμη αξιολόγηση της Ελλάδος διαμορφώνεται τώρα σε CCC, από B προηγουμένως, και η βραχυπρόθεσμη αξιολόγηση διαμορφώνεται σε C, από Β προηγουμένως.
Όπως εξηγεί η Fitch, η υποβάθμιση ήταν μια έκτακτη κίνηση, η οποία ήρθε νωρίτερα από την επόμενη προγραμματισμένη αναθεώρηση, υποδεικνύοντας τον χαρακτηρισμό του επείγοντος. Άλλωστε οι εξελίξεις στην Ελλάδα δικαιολογούν μια τέτοια απόκλιση από το ημερολόγιο.
Η σημερινή υποβάθμιση αντανακλά τις επιπτώσεις από την έλλειψη της πρόσβασης της Ελλάδας στην αγορά κεφαλαίων, τις αβέβαιες προοπτικές για την έγκαιρη εκταμίευση των κεφαλαίων από τους επίσημους φορείς, καθώς και τις συνθήκες περιορισμένης ρευστότητας στο εγχώριο τραπεζικό τομέα.
Ο οίκος εκτιμά ότι η κυβέρνηση θα επιβιώσει από την τρέχουσα κρίση ρευστότητας, χωρίς να καθυστερήσει την εξυπηρέτηση του χρέους της, αλλά οι αυξημένοι κίνδυνοι αυτού του σεναρίου επέβαλαν την υποβάθμιση των αξιολογήσεών της.
Η ζημιά που έχει γίνει στην εμπιστοσύνη των επενδυτών, των καταναλωτών και των καταθετών είναι σχεδόν βέβαιο ότι έχει εκτροχιάσει την αρχόμενη ανάκαμψη της οικονομίας της χώρα. Θα χρειαστεί χρόνος για να διορθωθούν όσα συνέβησαν μετά και τις τελευταίες εξελίξεις, ακόμη και αν οι προοπτικές για την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος βελτιωθούν τις επόμενες ημέρες ή εβδομάδες.
Μάλιστα, η Fitch προχώρησε σε καθοδική αναθεώρηση των προβλέψεων της ελληνικής ανάπτυξης σημαντικά, ήτοι στο 0,5% φέτος από 1,5% και 2,5% που ήταν οι δύο προηγούμενες προβλέψεις τον Ιανουάριο του 2015 και το Δεκέμβριο του 2014.
Η συμφωνία που επιτεύχθηκε τον Φεβρουάριο να επεκταθεί το πρόγραμμα του EFSF μέχρι το τέλος Ιουνίου, μετά από αρκετές εβδομάδες μικροπολιτικής, υποστηρίζει το βασικό σενάριο του οίκου ότι η Ελλάδα και οι πιστωτές της θα επιτύχουν τελικά μια συμβιβαστική συμφωνία. Ωστόσο, η πρόοδος έκτοτε υπήρξε αργή. Δεν είναι σαφές πότε θα πραγματοποιηθεί η πρώτη εκταμίευση και τι θα χρειαστεί για να συμβεί αυτό.
Μέσα στις επόμενες μέρες, η Ελλάδα έχει κληθεί να υποβάλει μια πιο λεπτομερή λίστα των μεταρρυθμίσεων στο Eurogroup. Αν αυτό γίνει δεκτό, θα φέρει την Ελλάδα πιο κοντά σε μια μερική εκταμίευση της δόσης της βοήθειας πριν από την πλήρη ολοκλήρωση της επανεξέτασης του προγράμματος.
Ωστόσο, κατά την άποψη του οίκου, είναι πιθανό ότι το Eurogroup να ζητήσει από την ελληνική κυβέρνηση να αποδείξει ότι έχει εφαρμόσει κάποιο μέρος αυτής της λίστας πριν από την εκταμίευση των κεφαλαίων. Αν επιβεβαιωθεί αυτό, τότε η πιθανή ημερομηνία εκταμίευσης πιθανόν να είναι τον Απρίλιο.
Οι συνθήκες ρευστότητας για τις επιχειρήσεις έχουν επιδεινωθεί σημαντικά, λόγω της αύξησης των καθυστερούμενων οφειλών της κυβέρνησης προς τους ιδιώτες. Μάλιστα, σύμφωνα με τον οίκο, δεδομένων των υποχρεώσεων απέναντι στους πιστωτές της, η ελληνική κυβέρνηση αναμένεται να συνεχίσει να καθυστερεί την κάλυψη των οφειλών σε προμηθευτές, ώστε να αντισταθμίσει τα ασθενέστερα από τα προϋπολογιζόμενα έσοδα.
Η μεγάλης κλίμακας εκροή καταθέσεων από τις ελληνικές τράπεζες (εκτιμάται πτώση 15% της καταθετικής βάσης από τα τέλη Νοεμβρίου) έχουν προσθέσει νέες πιέσεις στην ελληνική οικονομία και το τραπεζικό σύστημα.
Αν και δεν αποτελεί βασικό σενάριο, υπάρχει κίνδυνος να επιβληθούν έλεγχοι διακίνησης κεφαλαίων προκειμένου να συγκρατηθεί η εκροή καταθέσεων από τις εγχώριες τράπεζες.
Σύμφωνα με τον οίκο, δεδομένης της μέχρι τώρα εκτέλεσης του προϋπολογισμού και ακόμη και αν υποτεθεί μια συμφωνία με τον επίσημο τομέα, θα είναι δύσκολο να διατηρηθεί ένα πρωτογενές πλεόνασμα φέτος, καθώς η εξασθένηση της εγχώριας ζήτησης και η έλλειψη ρευστότητας του ιδιωτικού τομέα θα διαβρώσει τα φορολογικά έσοδα.
