Έως και το 100% μιας ερευνητικής πρότασης, με ενίσχυση που φτάνει τα 2 εκατ. ευρώ, καλύπτει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας μέσω του προγράμματος Ορίζοντας 2020. Ο επικεφαλής της Μονάδας Υποστήριξης του Επιστημονικού Συμβουλίου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας, Θεόδωρος Παπάζογλου, σε συνέντευξη στο naftemporiki.gr, περιγράφει αναλυτικά όλα όσα ενδιαφέρουν υποψήφιους ερευνητές οι οποίοι επιθυμούν να υλοποιήσουν τις ιδέες τους.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας, στο πλαίσιο του εγχειρήματος «Ορίζοντας 2020, Πρόγραμμα - πλαίσιο για την έρευνα και την καινοτομία», την επταετία 2014-2020, θα διαθέσει 13.1 δις (έναντι 7,5 δις την προηγούμενη επταετίας) για ερευνητικές δράσεις. Ο κ. Παπάζογλου επισκέφτηκε την Αθήνα προκειμένου να μιλήσει σε σχετική ημερίδα που διοργάνωσε το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης, σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας, με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας.
Ο επικεφαλής της Μονάδας Υποστήριξης του Επιστημονικού Συμβουλίου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας, Θεόδωρος Παπάζογλου.
Κύριε Παπάζογλου, ποια προγράμματα «τρέχουν» σε αυτήν τη φάση;
«Υπάρχουν τα τρία μεγάλα προγράμματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας. Το πρώτο αφορά τους ερευνητές και ερευνήτριες, που βρίσκονται μεταξύ δύο και επτά χρόνια μετά το διδακτορικό τους, αυτό που αποκαλείται οι αρχικοί ερευνητές. Το δεύτερο αφορά τους ερευνητές και ερευνήτριες μεταξύ επτά και δώδεκα χρόνια μετά το διδακτορικό τους. Το τρίτο, δεν έχει κανέναν περιορισμό, αλλά, κυρίως, αφορά ερευνητές, οι οποίοι είναι, ήδη, αναγνωρισμένοι, στους αντίστοιχους τομείς. Ερευνητές με πολύ μεγάλο ερευνητικό΄ έργο, που θέλουν να υποβάλουν μια πρόταση, για κάτι καινούριο, κάτι με μεγάλο ρίσκο. Τέτοια έργα, κάτω από φυσιολογικές συνθήκες, συχνά, δε χρηματοδοτούνται από εθνικές πηγές. Έτσι αναζητούν χρηματοδότηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο».
Πώς μπορεί να υποβάλει πρόταση ένας Έλληνας ερευνητής;
«Ένας ερευνητής, οποιοσδήποτε ερευνητής, μπορεί να υποβάλει πρόταση, ανάλογα με το σημείο της καριέρας στο οποίο βρίσκεται. Όπως προανέφερα, υπάρχουν κάποια χρόνια μετά το διδακτορικό που καθορίζουν σε ποιο από τα τρία προγράμματα, θα πρέπει να υποβάλει πρόταση. Ο ερευνητής, όμως, πρέπει να είναι πολύ ανταγωνιστικός. Να είναι άριστος, διότι τα ποσοστά επιτυχίας στην αξιολόγηση είναι,περίπου,10%. Δηλαδή, μόνο ένας στους δέκα υποψηφίους επιτυγχάνει να χρηματοδοτηθεί».
Μιλάτε για μεμονωμένα άτομα; Μπορεί οποιοσδήποτε ερευνητής και οποιαδήποτε ερευνήτρια να υποβάλει πρόταση;
«Βεβαίως, μπορεί. Αρκεί να φιλοξενείται από έναν οργανισμό, ο οποίος μπορεί να είναι ερευνητικό κέντρο, πανεπιστήμιο, βιομηχανία, μια εταιρία. Διότι, αν η πρόταση είναι επιτυχημένη, πρέπει να εμφανίζεται ποιος θα φιλοξενήσει τον ερευνητή. Ο οργανισμός που τον φιλοξενεί, είναι οικονομικά υπόλογος προς το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ερευνας»
Πότε υποβάλει την πρόταση;
«Υπάρχουν ορισμένες ημερομηνίες κάθε χρόνο, οι οποίες εμφανίζονται στην ιστοσελίδα του Ευρωπαπικού Συμβουλίου Έρευνας».
Σε ποιους τομείς μπορεί να υποβάλει πρόταση και ποιο είναι το ποσοστό χρηματοδότησης από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ερευνας, σε σχέση με τον προϋπολογισμό μιας πρότασης;
«Μπορεί να υποβάλει πρόταση σε οποιονδήποτε τομέα της επιστήμης, και η χρηματοδότηση μπορεί να φθάσει έως το 100%»
Σε τι ύψος μπορεί να φθάσει η χρηματοδότηση;
«Ανάλογα με το πρόγραμμα, το οποίο, όπως είπα, αντιστοιχεί στο στάδιο της καριέρας του κάθε ερευνητή, για τους νέους ερευνητές, μεταξύ δύο και επτά χρόνια μετά το διδακτορικό τους, αυτή η χρηματοδότηση μπορεί να φθάσει έως δύο εκατομμύρια ευρώ, με ορίζοντα πενταετίας. Αν είναι μικρότερο το έργο, δηλαδή με τρία χρόνια διάρκεια, η χρηματοδότηση φθάνει έως τα τρία πέμπτα των δύο εκατομμυρίων ευρώ».
Το πρόγραμμα «Ορίζοντας 2020» άρχισε να υλοποιείται. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας έχει δημοσιεύσει κάποια πρόσκληση;
«Ναι, έχουν κλείσει, ήδη δύο πρώτες προσκλήσεις του 2014 και βρισκόμαστε στο στάδιο αξιολόγησης. Αφορούν το πρόγραμμα 2-7 χρόνια μετά το διδακτορικό και το 7-12 χρόνια. Υπάρχει και άλλη μία πρόσκληση, η οποία αφορά τους πολύ έμπειρους ερευνητές, οποιουδήποτε τομέα. Η προθεσμία σε αυτήν κλείνει στις 21 Οκτωβρίου. Τον Φεβρουάριο του 2015 ξεκινάμε, πάλι, με τους πολύ νέους ερευνητές».
Αν εσείς ήσαστε ένας Έλληνας ερευνητής που θέλει να υποβάλει αίτηση για ενίσχυση από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας, τι θα προσέχατε κυρίως;
«Θα μελετούσα συστηματικά τι είδους έρευνα χρηματοδοτείται, ήδη, από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας, όχι μόνο από την περιοχή που χρηματοδοτείται, αλλά και από το επίπεδο των ερευνητών, που υπέβναλαν επιτυχημένες προτάσεις, τι υποσχέθηκαν να κάνουν. και να κρίνω, αν εγώ ως ερευνητής, είμαι έτοιμος, όπως αυτοί, τη στιγμή που υπέβαλαν την προτασή τους,, και αν η ερευνητική μου δραστηριότητα είναι αντίστοιχη με αυτή των ερευνητών, που υπέβαλαν επιτυχημένες προτάσεις.
Επίσης, πρέπει να επισημάνω, πως τα πανεπιστήμια και οι ερευνητικοί οργανισμοί πρέπει να υποστηρίζουν, στο στάδιο της προετοιμασίας τους ερευνητές, που θέλουν να υποβάλουν μία πρόταση. Σε πιο προηγμένα κράτη μέλη της ΕΕ, οργανώνουν πάνελ μέσα στο Πανεπιστήμιο για να τους προετοιμάσουν».
Ποιες από τις χώρες που συμμετέχουν στα προγράμματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας σημειώνουν τις μεγαλύτερες επιτυχίες, σχετικά με τις προτάσεις που παρουσιάζουν;
«Είναι η Ελβετία, με λίγο περισσότερες από 300 συμβάσεις, την προηγούμενη επταετία, και ποσοστό επιτυχίας γύρω στο 23%, και το Ισραήλ με 250 προτάσεις και ποσοστό επιτυχίας 16-17%. Αυτές οι δύο χώρες, σε σχέση με τον αριθμό των προτάσεων, που υποβάλουν, έχουν το υψηλότερο ποσοστό επιτυχίας».
Αυτές οι δύο χώρες δεν είναι μέλη της ΕΕ. Πώς μετέχουν στα προγράμματα αυτά;
«Το Ισραήλ, η Ελβετία, η Νορβηγία, η Ισλανδία, και άλλες χώρες, που δεν ανήκουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως είναι Βαλκανικές χώρες, υπογράφουν συμφωνίες συνεργασίας, με την ΕΕ, μόνο για το Πρόγραμμα Πλαίσιο, και μέσω αυτών των συμφωνιών έχουν πρόσβαση στις προσκλήσεις υποβολής προτάσεων. Οι χώρες αυτές συνεισφέρουν στον προϋπολογισμό του προγράμματος, ανάλογα με το ΑΕΠ. Τους. Υπάρχει μια φόρμουλα, που καθορίζει το σχετικό ποσό. Η Ελβετία παίρνει περισσότερα από αυτά που συνεισφέρει».
Η Ελλάδα τι ποσοστό επιτυχίας παρουσιάζει;
«Για ερευνητές που έρχονται από την Ελλάδα, το ποσοστό είναι 3%.,και μαζί με τους Έλληνες του εξωτερικού αυξάνεται στο 5-6%,δεδομένου,ότι οι προτάσεις Ελλήνων του εξωτερικού έχουν υψηλότερο ποσοστό επιτυχίας».
Πόσες προτάσεις υπέβαλαν Έλληνες ερευνητές στο 7ο Πρόγραμμα-Πλαίσιο την επταετία 2017-2013;
«Συνολικά, από την Ελλάδα υπέβαλαν 1030 προτάσεις και πέρασαν οι 36».
Ποιες χώρες - μέλη της ΕΕ παρουσιάζουν τις περισσότερες επιτυχημένες προτάσεις;
«Σε επίπεδο χώρας, είναι το Ηνωμένο Βασίλειο, δηλαδή ερευνητές που βρίσκονται στο Η.Β. ( περίπου λιγότεροι από τους μισούς δεν είναι Βρετανοί) με περίπου χίλιες συμβάσεις την επταετία που πέρασε,και ακολουθεί η Γερμανία με κάτι λιγότερο από 600 συμβάσεις. Η Ελλάδα με 36 συμβάσεις καταλαμβάνει τη 15η θέση».
Ποια είναι η αρμοδιότητά σας στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας;
«Είμαι Προϊστάμενος της Μονάδας υποστήριξης του Επιστημονικού Συμβουλίου, που απαρτίζουν οι 22 επιστήμονες από όλη την Ευρώπη, οι οποίοι έχουν την ευθύνη της στρατηγικής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας».
Ποιο είναι το ανθρώπινο δυναμικό του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας;
«Είμαστε γύρω στα 390 άτομα».
Ποια είναι η σχέση του «Ορίζοντας 2020 – Πρόγραμμα-πλαίσιο για την έρευνα και την καινοτομία» με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας;
«Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας είναι ένα μέρος του Ορίζοντας 2020.Δηλαδή,μέσα από το νομοθετικό πλαίσιο του Ορίζοντας 2020,ξαναδημιουργείται το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας. Τυπικά, στις 31 Δεκεμβρίου του 2013 κλείσαμε, και ξανανοίξαμε τον Ιανουάριο του 2014,με έναν προϋπολογισμό 13.1 δισεκατομμύριο, έναντι 7,5 της προηγούμενης περιόδου, δηλαδή, με πολύ αυξημένο προϋπολογισμό».
Ποιο είναι το αντικείμενο δραστηριότητας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ερευνας;
«Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας υποστηρίζει την έρευνα αιχμής. Είναι έρευνα, η οποία βρίσκεται ακριβώς στην αιχμή της δημιουργίας νέας γνώσης, που προχωράει τη γνώση λίγο παραπάνω, εκμεταλλευόμενο, πολλές φορές, τη διεπιστη μονικότητα. Δηλαδή, εκεί που βρίσκεται η σημερινή γνώση σε δύο διαφορετικούς, η περισσότερους τομείς, προσπαθεί να συνδυάσει αυτή τη γνώση, και να δημιουργήσει ένα καινούριο μέτωπο παραγωγής νέας γνώσης. Παραγωγή νέας γνώσης στην Ευρώπη».
ΜΑΡΙΝΑ ΚΟΥΡΜΠΕΛΑ
