Θυελλώδης προμηνύεται η συνεδρίαση του δ.σ. της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) την ερχόμενη Πέμπτη, σύμφωνα με τη γερμανική εφημερίδα Frankfurter Allgemeine Sonntagszeitung.
Ο Μάριο Ντράγκι και η πλειονότητα των μελών του συμβουλίου φέρονται διατεθειμένοι να υποστηρίξουν μια κατ’ αρχήν απόφαση υπέρ ενός προγράμματος αγοράς εγγυημένων τίτλων ιδιωτικού τομέα (ABS-Asset Backed Securities), σε μια προσπάθεια ενίσχυσης της ρευστότητας και αντιμετώπισης των αποπληθωριστικών πιέσεων.
Προς το παρόν, στα σχέδια του Ντράγκι και της πλειοψηφίας του δ.σ. της ΕΚΤ εναντιώνεται ο πρόεδρος της γερμανικής Bundesbank, Γενς Βάιντμαν. Ο Γερμανός κεντρικός τραπεζίτης έχει εκφράσει πολλές φορές δημόσια την αντίθεσή του στο ενδεχόμενο αγοράς ABS από την ΕΚΤ. Κι αυτό γιατί, όπως επανειλημμένα έχει τονίσει, δεν θέλει «άνευ λόγου» να επιβαρύνει οικονομικά τους ευρωπαίους φορολογούμενους, καθώς υπάρχει ο κίνδυνος πολλά από τα δάνεια που εμπεριέχουν τα ABS να αποδειχθούν τοξικά.
H Blackrock θα αξιολογήσει τους κινδύνους του προγράμματος
Ο Βάιντμαν, οπαδός της νομισματικής ορθοδοξίας, φοβάται επίσης ότι το πρόγραμμα αγοράς ABS θα αποτελέσει την απαρχή για την εκπόνηση ενός μεγαλύτερου σε έκταση προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης, που θα προβλέπει την αγορά από τις τράπεζες αξιογράφων παντός είδους.
Άλλωστε, ο Μάριο Ντράγκι δεν έχει αποκλείσει ένα τέτοιο πρόγραμμα, εφόσον οι πληθωριστικές προσδοκίες εξακολουθούν να είναι πτωτικές. Έχει επιφορτίσει μάλιστα την αμερικανική χρηματοπιστωτική εταιρεία Blackrock με την εκπόνηση μελέτης για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση του προγράμματος αγοράς αξιογράφων. Κύρια αποστολή της Blackrock είναι ουσιαστικά η αξιολόγηση των κινδύνων, που εγκυμονεί το εν λόγω εγχείρημα.
Όπως παρατηρεί η Λίζα Νινχάους στην Frankfurter Allgemeine Sonntagszeitung, «το αγκαζάρισμα της Blackrock συνιστά μήνυμα προς τον Γενς Βάιντμαν, να πει 'ναι' σε μια κατ' αρχήν απόφαση». Σύμφωνα με την ίδια πηγή, ο Γερμανός κεντρικός τραπεζίτης έχει αρνηθεί μέχρι τώρα δύο φορές να δώσει τη συγκατάθεσή του στα σχέδια της πλειοψηφίας του δ.σ. Έτσι ο Μάριο Ντράγκι περιορίζεται διαρκώς στη δήλωση πως «θα εντατικοποιηθούν οι προπαρασκευαστικές εργασίες» για την ποσοτική χαλάρωση.
Στην πραγματικότητα ο Βάιντμαν διστάζει, επειδή θέλει να γνωρίζει όλες τις λεπτομέρειες του σχεδίου αγοράς των ABS. Και από την άλλη πλευρά η ΕΚΤ διστάζει να αποκαλύψει αυτές τις λεπτομέρειες, προφανώς επειδή δεν έχει σχηματίσει ακόμη πλήρη εικόνα.
«Η ΕΚΤ θα πρέπει να αποφύγει επικίνδυνα χρεόγραφα»
Την ίδια ώρα, η αποπληθωριστική πίεση εντείνεται. Τον Αύγουστο, ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε στο 0,3%. Στο «κλαμπ» του αρνητικού πληθωρισμού έχει προστεθεί από την περασμένη άνοιξη και η Ισπανία.
Η οικονομία στην νότια Ευρώπη έχει απόλυτη ανάγκη ενίσχυσης της ρευστότητας, την οποία οι τράπεζες αδυνατούν να καλύψουν, καθώς - όπως εκτιμάται - έχουν ακόμη πολλά «τοξικά» στα συρτάρια τους, και τα κεφάλαια που τους χορηγεί η ΕΚΤ δεν φτάνουν στις επιχειρήσεις. Η αγορά αξιογράφων από την ΕΚΤ θα είχε θετικές συνέπειες για την ρευστότητα.
«Κάτω από προϋποθέσεις» σπεύδουν να διευκρινίσουν πολλοί οικονομολόγοι, υποστηρίζοντας ότι η ΕΚΤ θα πρέπει να αποφύγει «επικίνδυνα χρεόγραφα» και υπενθυμίζοντας ότι τα ABS ήταν συνυπεύθυνα για την χρηματοπιστωτική κρίση.
«Εάν η ΕΚΤ αγοράσει αυτούς τους τίτλους, τότε θα έχει φροντίσει να εξυγιανθούν οι ισολογισμοί των τραπεζών σε βάρος των φορολογούμενων», παρατηρεί η Λίζα Νινχάους, ερμηνεύοντας τις γερμανικές επιφυλάξεις. Όπως αναφέρει η Νινχάους, και ο Γενς Βάιντμαν υποστηρίζει πως η ΕΚΤ θα πρέπει να περιορισθεί στην αγορά χρεογράφων, τα οποία περιλαμβάνουν νέα δάνεια και όχι παλαιότερα –τα οποία είναι ενδεχομένως τοξικά.
Αντίθετα, σχολιάζει η οικονομική συντάκτρια της FAS, «πολλές χώρες της νότιας Ευρώπης επιδιώκουν ακριβώς αυτό που θέλουν να αποτρέψουν οι Βάιντμαν και σία: Θέλουν να χρησιμοποιήσουν την ΕΚΤ ως Bad Bank». Με αυτόν τον τρόπο, θα μοιραζόταν σε όλη την Ευρώπη το κόστος της εξυγίανσης των τραπεζών της νότιας Ευρώπης, συμπεραίνει η Νινχάους.
«Η νομισματική πολιτική έχει εξαντλήσει τα εργαλεία της»
Οι ενστάσεις για το ρόλο της νομισματικής πολιτικής στην αντιμετώπιση της κρίσης δεν εξαντλούνται, όμως, στο σχέδιο αγοράς ABS. Πολλοί οικονομολόγοι εκτιμούν ότι έχει εξαντληθεί το οπλοστάσιο της ΕΚΤ. Κάπως έτσι αντιμετωπίζει το θέμα και ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. «Πιστεύω ότι η νομισματική πολιτική έχει εξαντλήσει τα εργαλεία της», δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών και μαζί του συμφωνούν και κάποιοι κεντρικοί τραπεζίτες.
Αλλά και ο ίδιος ο Μάριο Ντράγκι αντιλαμβάνεται ότι τα νομισματικά εργαλεία από μόνα τους δεν αποδίδουν και καλεί προσεκτικά τους υπουργούς Οικονομικών της Ευρωζώνης να χαλαρώσουν την πολιτική της λιτότητας, ενισχύοντας την ζήτηση.
«Οι δηλώσεις του Ντράγκι συνιστούν μάλλον έκφραση της απόγνωσής του, καθώς η ανάπτυξη επιβραδύνεται, οι πληθωριστικές προσδοκίες μειώνονται και η ΕΚΤ δεν μπορεί να κάνει σχεδόν τίποτε για να αποτρέψει αυτή την εξέλιξη», παρατηρεί στην Welt am Sonntag ο Ντάνιελ Γκρος, διευθυντής του Κέντρου για την Ευρωπαϊκή Πολιτική στις Βρυξέλλες (CEPS).
Ήρθε η σειρά της δημοσιονομικής πολιτικής να δοκιμάσει τα δικά της όπλα; «Εάν η νομισματική πολιτική φθάσει στα όριά της, θα ήταν ίσως η σειρά της δημοσιονομικής πολιτικής», επισημαίνει στην Welt am Sonntag ο Γιόαχιμ Φελς, επικεφαλής οικονομολόγος της Morgan Stanley. Το Βερολίνο, πάντως, απορρίπτει προς το παρόν οποιαδήποτε συζήτηση για χαλάρωση της δημοσιονομικής πειθαρχίας και εγκατάλειψη της πολιτικής της λιτότητας.
Πηγή: Deutsche Welle
