Αναδημοσίευση από τη «Ναυτεμπορική»
Εύσημα για τη μεθοδολογία που ακολουθεί η Ελλάδα στη διαδικασία του ανοίγματος των κλειστών επαγγελμάτων δίνει μελέτη ερευνητών του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, που ασκούν κριτική για τις «εθνικές εξαιρέσεις» οι οποίες θεσπίστηκαν κατά την έγκριση της οδηγίας για τις υπηρεσίες, οι οποίες μετριάζουν τα οφέλη της όλης προσπάθειας.
Στην ειδική αναφορά που γίνεται στην Ελλάδα επισημαίνεται η χρήση από την ελληνική κυβέρνηση εξωτερικών συμβούλων οι οποίοι σε συνεργασία με την Επιτροπή Ανταγωνισμού «χαρτογράφησαν» με ακρίβεια όλα τα στάδια απελευθέρωσης των ρυθμιζόμενων και «κλειστών» επαγγελμάτων.
Μάλιστα γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στην κατά περίπτωση προσέγγιση της διαδικασίας απελευθέρωσης για κάθε ένα επάγγελμα. Η διαδικασία αυτή οδήγησε σε διαδοχικές νομοθετικές ρυθμίσεις, μέχρι και την ολοκληρωτική άρση των περιορισμών για τα περισσότερα από τα 518 κλειστά επαγγέλματα που έχουν καταγραφεί στη χώρα μας.
Επέκταση καταλόγου
Η προσέγγιση αυτή σημειώνεται ότι είχε αποτέλεσμα να απαλειφθούν περιορισμοί, όπως οι κατώτερες αμοιβές, αλλά και οι δυσκολίες που υπήρχαν σε συγκεκριμένους κλάδους για την έναρξη δραστηριότητας. Μάλιστα ο κατάλογος των επαγγελμάτων επεκτάθηκε με στόχο να υπάρξει η μείωση των τιμών των προσφερόμενων υπηρεσιών. Ετσι στα ήδη υπάρχοντα κλειστά επαγγέλματα προστέθηκαν οι κτηματομεσίτες, τα ιδιωτικά σχολεία και οι υπηρεσίες φροντίδας ηλικιωμένων. Ιδιαίτερη μέριμνα υπήρξε για τα λεγόμενα ρυθμιζόμενα επαγγέλματα (δικηγόρους, γιατρούς, μηχανικούς) στα οποία η προσπάθεια επικεντρώθηκε στη μείωση του ενδιάμεσου κόστους παροχής των συγκεκριμένων υπηρεσιών.
Ως «καταλύτες» για την προώθηση του προγράμματος απελευθέρωσης των υπηρεσιών υποδεικνύονται τα δύο διαδοχικά προγράμματα σταθεροποίησης της ελληνικής οικονομίας, που κάνουν μια συνολική αποτίμηση ιδιαίτερα θετική για το αποτέλεσμα της όλης προσπάθειας.
Η πορεία των απελευθερώσεων
Αξιολογώντας την πορεία της απελευθέρωσης των κλειστών επαγγελμάτων τονίζεται ότι πριν από την υπογραφή του πρώτου μνημονίου είχε ξεκινήσει η απελευθέρωση του 13% των κλειστών επαγγελμάτων.
Αλλο 3% απελευθερώθηκε με την υπογραφή του πρώτου μνημονίου. Το 36% «άνοιξε» μεταξύ της πρώτης και της δεύτερης αξιολόγησης του μνημονίου και το 10% κατά την τρίτη αξιολόγηση του μνημονίου. Στην παρούσα φάση υπάρχουν αποφάσεις με βάση τις οποίες δεν θα απελευθερωθεί το 10% των επαγγελμάτων από την αρχική λίστα, το 5% των επαγγελμάτων δεν έχει μπει ακόμη σε διαδικασία απελευθέρωσης, ενώ το 23% των επαγγελμάτων της αρχικής λίστας βρίσκεται στο στάδιο της δευτερεύουσας νομοθεσίας πριν από την πλήρη απελευθέρωσή του.
Το θέμα των κλειστών επαγγελμάτων και η πορεία απελευθέρωσης έχει επισημανθεί πολλές φορές από τον επικεφαλής της ομάδας του ΔΝΤ για την Ελλάδα Πολ Τόμσεν. Ο επικεφαλής της ομάδας του Ταμείου για τη χώρα μας θεωρεί ζωτικής σημασίας την ολοκλήρωση της όλης προσπάθειας προκειμένου να αυξηθεί η απασχόληση, να μειωθεί η ανεργία και -κυρίως- να μειωθούν οι τιμές των παρεχόμενων υπηρεσιών. Αυτός άλλωστε είναι ο λόγος για τον οποίο η ομάδα του ΔΝΤ δίνει ιδιαίτερη σημασία κατά τις αξιολογήσεις του ελληνικού προγράμματος για το συγκεκριμένο θέμα.
Δευτερεύουσα νομοθεσία
Μάλιστα, στην τελευταία έκθεσή του το ΔΝΤ αναφέρει μια σειρά από τομείς οι οποίοι χρήζουν δευτερεύουσας νομοθεσίας, για την οποία η χώρα θα εξεταστεί κατά τη διάρκεια της αξιολόγησης του Σεπτεμβρίου. Συγκεκριμένα:
-
Σε 56 τεχνικά επαγγέλματα εκκρεμεί ακόμη η υποβολή προς το Συμβούλιο της Επικρατείας Προεδρικού Διατάγματος για την αντικατάσταση της επαγγελματικής εμπειρίας από σεμινάρια.
-
Στο εμπόριο λιπασμάτων (10 επαγγέλματα) θα πρέπει να υποβληθούν προς το Συμβούλιο της Επικρατείας τα απαιτούμενα Προεδρικά Διατάγματα για τον καθορισμό των προδιαγραφών, για τα προγράμματα κατάρτισης, την έκδοση του παράγωγου δικαίου και την καθιέρωση μαθημάτων.
-
Στους γεωπόνους, δασολόγους, γεωλόγους και ιχθυολόγους προβλέπεται η υιοθέτηση νομοθεσίας για να καταργήσει την υποχρεωτική έκδοση των επαγγελματικών ταυτοτήτων και την ένταξη στο Επιμελητήριο, καθώς και την υποχρεωτική παρουσία για δήμους άνω των 5.000 κατοίκων.
-
Στους τεχνικούς τηλεόρασης η κυβέρνηση δεσμεύτηκε για την κατάργηση του συστήματος αδειοδότησης, αφού οριστούν κριτήρια τεχνικής επάρκειας για την άσκηση της συγκεκριμένης δραστηριότητας.
-
Στα επαγγέλματα υγείας η τρόικα ζητά νομοθεσία για τη δημιουργία κλινικών ημερήσιας φροντίδας και υιοθέτηση δευτερογενούς νομοθεσίας για να καθοριστούν τα τεχνικά πρότυπα για τις κλινικές και νομοθεσία για τη μείωση των ελάχιστων απαιτήσεων σε τετραγωνικά, ώστε να ανοίξει και η αγορά υπηρεσιών υγείας.
-
Στα κομμωτήρια - υπηρεσίες μανικιούρ, η τρόικα ζητά επανέλεγχο στις απαιτήσεις αδειοδότησης με βάση τις βέλτιστες πρακτικές της Ε.Ε.
-
Στους φορτοεκφορτωτές η κυβέρνηση δεσμεύεται για την καθιέρωση κατάρτισης για την είσοδο στο επάγγελμα η οποία θα ολοκληρωθεί και θα ξεκινήσει να ισχύει από το τέλος Ιουνίου.
-
Στους ενεργειακούς επιθεωρητές, η κυβέρνηση πρέπει να θεσπίσει εξετάσεις πιστοποίησης συμπεριφοράς.
-
Στον κλάδο των φαρμακείων η κυβέρνηση δεσμεύτηκε για την εναρμόνιση της λειτουργίας τους με βάση τις συστάσεις που προκύπτουν από την εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ.
-
Στις ψυχαγωγικές δραστηριότητες και τα αθλητικά κέντρα θα γίνει επανεξέταση των περιορισμών για τη δημιουργία κέντρων αναψυχής και αθλητισμού (ελάχιστες απαιτήσεις χώρου, περιορισμένος κατάλογος των προσφερόμενων υπηρεσιών κ.λπ.) σύμφωνα με τις βέλτιστες πρακτικές της Ε.Ε. Στην κατεύθυνση αυτή θα υπάρχει νομοθεσία για την τροποποίηση αδικαιολόγητων ή δυσανάλογων απαιτήσεων, σύμφωνα με τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Ανταγωνισμού έως το τέλος Ιουνίου.
-
Στους ναυτικούς θα γίνει αξιολόγηση εισόδου στο επάγγελμα σύμφωνα με τις βέλτιστες πρακτικές της Ε.Ε. Με άλλα λόγια θα πρέπει να υιοθετηθεί νομοθεσία για την τροποποίηση αδικαιολόγητων ή δυσανάλογων απαιτήσεων, σύμφωνα με τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Ανταγωνισμού, συμπεριλαμβανομένης και της κατάργησης της υποχρέωσης παρακράτησης αμοιβών από τους μισθούς των ναυτικών.
-
Στους αναλογιστές εκκρεμεί η θέσπιση νομοθεσίας που θα ρυθμίζει τις εξετάσεις πιστοποίησης και έναρξη εξετάσεων.
Στη Γαλλία
Στην ειδική μελέτη του ΔΝΤ ασκείται έντονη κριτική στον τρόπο υιοθέτησης της οδηγίας για τις υπηρεσίες στις μεγάλες οικονομίες της Ευρωζώνης και ειδικότερα στη Γαλλία όπου καταγράφεται περιορισμένη πρόοδος στη διαδικασία απελευθέρωσης των υπηρεσιών.
Τονίζεται ακόμη ότι μεγάλο μέρος της καθυστέρησης της συγκεκριμένης μεταρρύθμισης οφείλεται στις εθνικές εξαιρέσεις που θεσπίστηκαν για κάθε κράτος μέλος. Δηλαδή τα επαγγέλματα τα οποία εξαίρεσε κάθε ευρωπαϊκή χώρα από το γενικό πλαίσιο της απελευθέρωσης του τομέα των υπηρεσιών. Οι εξαιρέσεις αυτές τονίζεται ότι καθυστερούν την αύξηση της ανταγωνιστικότητας σε όλους τους οικονομικούς κλάδους των κρατών μελών της Ε.Ε., τη στιγμή που η Ενωμένη Ευρώπη πασχίζει να ανακτήσει θετικούς αναπτυξιακούς ρυθμούς.
Ρυθμιζόμενα επαγγέλματα
Στην ειδική μελέτη του ΔΝΤ για την Ελλάδα επισημαίνεται ότι υπάρχουν εκκρεμότητες στα ρυθμιζόμενα επαγγέλματα τα οποία αποτελούν και εθνικές εξαιρέσεις. Ειδικότερα, στους δικηγόρους υπάρχει απαίτηση για διευκρίνιση της αναφοράς του Κώδικα Δικηγόρων για τις αποζημιώσεις των μισθωτών νομικών. Συγκεκριμένα, η κυβέρνηση δεσμεύτηκε για την κατάργηση από τον κώδικα των δικηγόρων της αποζημίωσης απόλυσης σε περίπτωση εθελουσίας εξόδου.
Παράλληλα θα εισαγάγει διάταξη παρόμοια με αυτή του άρθρου 7 του Ν. 2112/1920 του Κώδικα Νομικών, η οποία αναφέρει ότι κάθε μονομερής βλαπτική μεταβολή των όρων της σύμβασης που είναι επιβλαβής για το δικηγόρο θεωρείται ως καταγγελία της σύμβασης εκ μέρους του εργοδότη.
Στους συμβολαιογράφους η τρόικα ζητά νέα αξιολόγηση των αμοιβών και του πλαισίου διατήρησης της δραστηριότητάς τους.
Παράλληλα ζητά την υιοθέτηση νομοθεσίας για την ευθυγράμμισή τους με τις βέλτιστες πρακτικές στην Ε.Ε. έως το τέλος Σεπτεμβρίου 2014.
Στους δικαστικούς επιμελητές θα πρέπει να γίνει αξιολόγηση των απαιτήσεων εισόδου, των τελών σύμφωνα με τις βέλτιστες πρακτικές της Ε.Ε.
Υπάρχει επίσης απαίτηση για υιοθέτηση νομοθεσίας για την τροποποίηση αδικαιολόγητων ή δυσανάλογων απαιτήσεων, σύμφωνα με τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Ανταγωνισμού έως το τέλος Σεπτεμβρίου του 2014.
Τέλος, στους μηχανικούς η τρόικα ζητά νομοθεσία για την τροποποίηση αδικαιολόγητων ή δυσανάλογων απαιτήσεων που περιορίζουν κάποιες δραστηριότητες σε συγκεκριμένα επαγγέλματα, σύμφωνα με τη γνώμη της Επιτροπής Ανταγωνισμού.
Θίγει επίσης και το θέμα των σύνθετων δραστηριοτήτων για τις οποίες ζητούν να υπάρξουν προεδρικά διατάγματα με τα οποία θα θεσπίζονται συγκεκριμένα πρότυπα τα οποία θα πρέπει να υποβληθούν για κύρωση από το Συμβούλιο της Επικρατείας έως το τέλος Νοεμβρίου 2014.
ΤΑΣΟΣ ΔΑΣΟΠΟΥΛΟΣ - [email protected]
