Οι τράπεζες λαμβάνουν πιστώσεις από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), ωστόσο η ρευστότητα δεν φτάνει στις επιχειρήσεις του ευρωπαϊκού Νότου. Η πιστωτική κρίση πλήττει ιδιαίτερα την οικονομία της Ισπανίας, της Ελλάδας και της Πορτογαλίας, παρατηρεί η Deutsche Welle.
Οι τράπεζες της νότιας Ευρώπης δεν διοχετεύουν στην πραγματική οικονομία το φθηνό χρήμα που δανείζονται από την ΕΚΤ. Οι περισσότερες προτιμούν να αγοράζουν σίγουρα κρατικά ομόλογα παρά να ρισκάρουν τη διάθεση πιστώσεων σε επιχειρήσεις. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στα τοξικά δάνεια που ακόμη έχουν στα βιβλία τους.
«Για τις ισπανικές τράπεζες έχει ιδιαίτερη προτεραιότητα η εκκαθάριση των ισολογισμών τους. Κυρίως τώρα ενόψει των στρες τεστ που θα διενεργήσει η ΕΚΤ», λέει ο Γερμανός οικονομολόγος και γνώστης της ισπανικής πραγματικότητας Γιούργκεν Ντόνγκες. Ο καθηγητής Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο της Κολωνίας εκτιμά ότι οι ισπανικές τράπεζες προτιμούν να αγοράζουν κρατικά ομόλογα με υψηλές αποδόσεις παρά να διοχετεύουν πιστώσεις σε επιχειρήσεις που ενδεχομένως δεν θα είναι αργότερα σε θέση να εξυπηρετήσουν το χρέος τους. Άλλωστε, ο αριθμός των «κόκκινων δανείων» και στην Ισπανία εκτιμάται ότι έχει υπερβεί κάθε επιτρεπτό επίπεδο.
Επιφυλάξεις για την αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων της ΕΚΤ
Αυτός είναι και ένας από τους λόγους που ανάγκασαν τον Μάριο Ντράγκι να προχωρήσει στις αρχές Ιουνίου στην περαιτέρω μείωση του βασικού επιτοκίου και στην επιβολή τιμωρητικού επιτοκίου για τα τραπεζικά διαθέσιμα που «παρκάρουν» οι εμπορικές τράπεζες στην ΕΚΤ. Με τον τρόπο αυτόν ο ευρωπαίος κεντρικός τραπεζίτης προσβλέπει στην υπέρβαση της πιστωτικής κρίσης. Η πίεση θα αναγκάσει τις ισπανικές τράπεζες να στραφούν στις πιστωτικές ανάγκες των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, εκτιμούν τα στελέχη της ΕΚΤ.
«Πρόκειται για μια εξαιρετική ιδέα, αλλά δεν πρόκειται να έχει αποτέλεσμα», υποστηρίζει ο Ισπανός επιχειρηματίας Ελάντιο Μουνιόζ, προσθέτοντας ότι οι τράπεζες θα συνεχίσουν να δανείζονται φθηνά «χωρίς να διοχετεύουν το χρήμα στην πραγματική οικονομία». Ο Μουνιόζ είναι ιδιοκτήτης δύο τυπογραφείων στη Μαδρίτη. Εξαιτίας της κρίσης αναγκάσθηκε να απολύσει σχεδόν το 50% των εργαζομένων στις τέσσερις μονάδες παραγωγής που διαθέτει και να αναδιαρθρώσει τις επιχειρήσεις του. Το μεγαλύτερο μέρος των πελατών του είναι πολυεθνικές εταιρείες που αναθέτουν σήμερα το έργο, όμως η πληρωμή ακολουθεί μετά από πολλούς μήνες. Αυτό σημαίνει ότι για να ανταποκριθεί στις επιθυμίες των πελατών του, ο ισπανός επιχειρηματίας έχει ανάγκη από πιστώσεις, τις οποίες οι τράπεζες δεν του χορηγούν.
Oι Βορειοευρωπαίοι δεν αντιμετωπίζουν πιστωτική στενότητα
Αντίθετα, στην κεντρική και βόρεια Ευρώπη, η κατάσταση στον πιστωτικό κλάδο είναι καλύτερη. Στη Γερμανία, μόνο των 1% των επιχειρήσεων αντιμετωπίζουν πιστωτικό πρόβλημα. Στην Ισπανία το σχετικό ποσοστό υπερβαίνει το 25%. Στην Πορτογαλία αντιμετωπίζει πρόβλημα η μία στις τρεις επιχειρήσεις.
Διαφορές, ωστόσο, εντοπίζονται και στο μέγεθος των επιχειρήσεων. Στον ευρωπαϊκό Νότο, οι «μικρομεσαίες επιχειρήσεις» είναι κατά πολύ μικρότερες από τις αντίστοιχες γερμανικές. Το ποσοστό των μικρών επιχειρήσεων στην Ισπανία ξεπερνά το 93%. Και ακριβώς αυτές οι επιχειρήσεις δεν είναι σε θέση να προσφέρουν εγγυήσεις στις τράπεζες προκειμένου να διασφαλίσουν δάνεια, λέει ο Γιούργκεν Ντόνγκες.
«Δεν θέλουμε δώρα»
Ένας ακόμη ανασταλτικός παράγοντας για την αναθέρμανση της ισπανικής οικονομίας εντοπίζεται στη χαμηλή ζήτηση πιστώσεων από την πλευρά των επιχειρηματιών. Και αυτό εξαιτίας των υψηλών επιτοκίων δανεισμού, όπως επιβεβαιώνει και ο Ρικάρντο Μεγκίας, που διατηρεί γραφείο μάρκετινγκ στα βόρεια προάστια της Μαδρίτης. «Χρειαζόμαστε βοήθεια προκειμένου να χρηματοδοτήσουμε την εκτέλεση των παραγγελιών. Δεν πρόκειται για επιδοτήσεις. Δεν θέλουμε δώρα. Μιλάμε για τη διασφάλιση κεφαλαίων προκειμένου να αναπτύξουμε τις επιχειρήσεις μας και να απασχολήσουμε ανθρώπους», λέει ο ισπανός επιχειρηματίας.
Τα στοιχεία δικαιώνουν τον καθηγητή Ντόνγκες και τους ισπανούς επιχειρηματίες. Στην Ισπανία, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις απασχολούν τον έναν στους τρεις Ισπανούς και δημιουργούν το 37,4 % του ΑΕΠ. Κατά τη διάρκεια της κρίσης, η μία στις τρεις επιχειρήσεις που χρεοκόπησαν ήταν μικρομεσαία.
Στο μεταξύ, η κατάσταση έχει βελτιωθεί. Η μείωση της εσωτερικής ζήτησης, την εποχή της κρίσης, ανάγκασε τις ισπανικές εταιρείες να γίνουν εξωστρεφείς και να δώσουν έμφαση στις εξαγωγές. Έτσι, η μία στις τέσσερις μικρομεσαίες επιχειρήσεις είναι εξαγωγική. Και αυτό καθιστά ακόμη πιο επιτακτική την ανάγκη για τη διασφάλιση πιστώσεων, επισημαίνει ο καθηγητής Ντόνγκες.
Πηγή: Deutsche Welle
