Η Αστάνα, πρωτεύουσα του Καζακστάν, υποδέχεται σήμερα τους προέδρους της Ρωσίας και της Λευκορωσίας. Μαζί με τον πρόεδρο Νουρζουλτάν Ναζαρμπάγιεφ υπογράφουν τη συμφωνία ίδρυσης της Ευρωασιατικής Οικονομικής Ένωσης (EAWU), που θα τεθεί σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου του 2015.
Η επίσπευση της υπογραφής συνδέεται με την κρίση στην Ουκρανία. Ο πρόεδρος Πούτιν είχε προσπαθήσει στο παρελθόν με διάφορα μέσα να κερδίσει το γειτονικό Κίεβο σε αυτό το σχέδιο, που αποτελεί το «αντίπαλο δέος» της Ε.Ε. Υπό τις πιέσεις της Μόσχας, στο τέλος του 2013, ο τότε πρόεδρος Γιανουκόβιτς αρνήθηκε να υπογράψει τη συμφωνία σύνδεσης της Ουκρανίας με την Ε.Ε., με αποτέλεσμα να ξεσπάσει λαϊκή εξέγερση με τα όσα ακολούθησαν.
Έτσι απέμειναν αυτές οι τρεις χώρες που μετά από την τελωνειακή σύνδεση του 2010, ενισχύουν τώρα και θεσμικά τη συνεργασία τους σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο. Τον στρατηγικό στόχο του εγχειρήματος υπογραμμίζει από ρωσικής σκοπιάς ο Αντρέι Σουζντάλτσες από το Business School HSE της Μόσχας: «Η Ρωσία, χωρίς τη δική της γρήγορα αναπτυσσόμενης ομάδας ενσωμάτωσης δεν μπορεί να θεωρείται μεγάλη δύναμη».
Δεν πρόκειται για την αναβίωση της σοβιετικής αυτοκρατορίας, αντικρούει ο Βλαντίμιρ Ζαριχίν από το ινστιτούτο GUS, που πρόσκειται στο Κρεμλίνο, αλλά πολύ περισσότερο για τις προσπάθειες των συμμετεχουσών χωρών, που πορεύονται προς την οικονομία της αγοράς, να δημιουργήσουν ένα όσο το δυνατόν πιο μεγάλο και πιο αποτελεσματικό κοινό οικονομικό χώρο.
«Καθυστέρηση η συνεργασία Ε.Ε.-Ρωσίας»
«Μια από τις αφορμές για τη σύσταση της Ευρωασιατικής Οικονομικής Ένωσης», υποστηρίζει o Βλαντιμίρ Ζαριχίν, «είναι ότι δεν προχωρά η οικονομική συνεργασία ανάμεσα στην Ε.Ε. και τη Ρωσία. Καθυστέρησε για πολλούς λόγους χωρίς αμφιβολία γιατί οι ΗΠΑ βλέπουν με ζήλεια μια τέτοια ιδέα».
Έτσι η Ρωσία αποφάσισε να ακολουθήσει ένα δικό της πρόγραμμα ενσωμάτωσης, εφόσον έχει γίνει πλέον σαφές ότι η παγκοσμιοποίηση οδηγεί στη σύμπτυξη μεγάλων οικονομικών ομάδων, όπως η Mercosur στη Λ. Αμερική ή η NAFTA, στον αμερικανικό βορρά.
Ο διευθυντής του φιλελεύθερου ινστιτούτου Gaidar, Σεργκέι Πρισόντκο, θέτει άλλο κέντρο βάρους. Για πολλές επιχειρήσεις της Ρωσίας, του Καζακστάν και της Λευκορωσίας οι άριστες σχέσεις με τη Μόσχα από την εποχή της Σοβιετικής Ένωσης αποτελούν τη μόνη δυνατότητα διεθνούς συνεργασίας. «Με άλλα λόγια κανείς άλλος δεν θέλει τα προϊόντα μας, εκτός από τους παραδοσιακούς μας εταίρους», λέει.
Ο Προσόνκο δεν παραβλέπει ωστόσο ότι η EAWU αποτελεί μια σταθερή και αποτελεσματική ένωση. Και αυτό δεν έχει να κάνει με την Ουκρανία. Η απουσία της θα γίνει αισθητή, αλλά το πρόβλημα ξεπερνιέται. Εκείνο που προκαλεί μεγαλύτερη ανησυχία είναι πως οι νυν χώρες και οι υπό ένταξη, όπως το Κιργιστάν και η Αρμενία, έχουν διαφορετικό ρυθμό ανάπτυξης, τόσο στον οικονομικό όσο και στον πολιτικό τομέα.
«Στόχος η συμβατότητα»
Από την πλευρά του ο καθηγητής Αντρέι Σουζντάλτσες υποστηρίζει ότι η σύσφιγξη των δεσμών με τη Ρωσία είναι προς το συμφέρον των γειτονικών χωρών. «Χωρίς αυτήν την ένταξη η Λευκορωσία δεν θα μπορούσε να επιζήσει ούτε μια εβδομάδα», υποστηρίζει. Και οι δύο εμπειρογνώμονες τονίζουν ότι τόσο η τελωνειακή ένωση όσο και μετεξέλιξή της σε Ευρωασιατική Οικονομική Ένωση βασίζεται στη συνεργασία και στη συμβατότητα με την ΕΕ και όχι στην απομάκρυνση και αποξένωση.
Διαφορετική η άποψη του Ράινερ Λίντνερ, προέδρου της Επιτροπής Ανατολή της Γερμανικής Βιομηχανίας. «Υπάρχουν δυσκολίες, όταν πρόκειται για τη συμβατότητα πχ. της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας. Το εγχείρημα δεν πρέπει να καταλήξει στην εικόνα δύο μη συμφιλιωμένων μπλοκ, το ένα απέναντι στο άλλο. Θα πρέπει να βρεθεί τρόπος συνεργασίας σε οικονομικό και εμπορικό επίπεδο ανάμεσα στην Ευρασία και στην Ε.Ε. Μέχρι στιγμής δεν έχει επιτευχθεί και είναι καθήκον των επόμενων χρόνων».
Πηγή: Deutsche Welle
