Για δεύτερη φορά τα τελευταία 12 χρόνια οι ολικές απώλειες πλοίων (total loss) κυμάνθηκαν κάτω από τις 100 στη διάρκεια ενός χρόνου. Σύμφωνα με την ετήσια μελέτη για τις ναυτικές ασφαλίσεις που πραγματοποίησε η μεγαλύτερη ασφαλιστική εταιρεία στον κόσμο, η Allianz, οι ζημιές total loss ανήλθαν σε 94 έναντι 117 το 2012 και 89 το 2011. Η τάση που καταγράφεται από το 2002 είναι καθοδική. Το 2002 καταγράφηκαν 173 περιπτώσεις total loss, ενώ το 2010 ήταν 121.
Περισσότερες από το ένα τρίτο των περιπτώσεων ολικών απωλειών συγκεντρώνεται σε δύο θαλάσσιες περιοχές. Οπως και το 2012, η περιοχή που περικλείεται από τη νότια Κίνα, την Ινδονησία και τις Φιλιππίνες εμφάνισε τις περισσότερες ολικές απώλειες (18), με την περιοχή πάνω από την Ιαπωνία και πλησίον της Βορείου και Νοτίου Κορέας να ακολουθεί με 17 απώλειες. Στην τρίτη θέση βρίσκεται η περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και Μαύρης Θάλασσας με εννέα αναγγελίες total loss.
Αξίζει, επίσης, να σημειωθεί ότι η Νοτιοανατολική Ασία είναι η πιο «επικίνδυνη» περιοχή για τα πλοία, αφού οι συνολικές απώλειες στο διάστημα 2002-2013 ανήλθαν σε 296, με τη δεύτερη θέση να καταλαμβάνει η περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και Μαύρης Θάλασσας με 215 ολικές απώλειες, ενώ την τρίτη θέση καταλαμβάνει και πάλι μία θαλάσσια περιοχή στην Ασία (Ιαπωνία, Κορέα και Βόρεια Κίνα) με 207 απώλειες.
Ανά τύπο πλοίου τα πιο «ζημιάρικα» είναι τα πλοία γενικού φορτίου (cargo) και τα ψαράδικα. Το 2013 ως total loss δηλώθηκαν 32 πλοία cargo και 14 ψαράδικα, ενώ συνολικά από το 2002 μέχρι και πέρυσι ως total loss δηλώθηκαν 681 πλοία τύπου cargo και 325 ψαράδικα, σε σύνολο 1.673 πλοίων. Στην τρίτη θέση βρέθηκαν τα επιβατηγά με 99 περιπτώσεις total loss.
Οπως έδειξε και πέρυσι η περίπτωση ολικής απώλειας δύο πλοίων χύδην φορτίου στα ασιατικά ύδατα, των «Harita Bauxite» και «Trans Summer», η υψηλή περιεκτικότητα σε υγρασία και η υγροποίηση του φορτίου μπορεί να δημιουργήσει συνθήκες αστάθειας στο πλοίο και να προκαλέσει τη βύθισή του.
Στα επιβατηγά πλοία, δύο χρόνια μετά το δυστύχημα του κρουαζιερόπλοιου «Costa Concordia», που θα κοστίσει στους ασφαλιστές περί τα 2 δισ. δολ., η βελτίωση της ασφάλειας παραμένει πρώτη προτεραιότητα, ενώ η περιοχή της Νοτιοανατολικής Ασίας παραμένει η πιο «επικίνδυνη» για τα επιβατηγά πλοία.
Oι αιτίες
Η πιο κοινή αιτία των απωλειών είναι η βύθιση, συχνά λόγω κακών καιρικών συνθηκών. Από τις 1.673 συνολικές περιπτώσεις total loss το διάστημα 2002-2013 οι 745 οφείλονται σε βύθιση του πλοίου, με δεύτερη αιτία την προσάραξη (312) και τρίτη τη φωτιά (199).
Για πρώτη φορά στην έκθεση αναφέρεται, όχι μόνο ο συνολικός αριθμός total loss αλλά γενικότερα ναυτιλιακών ατυχημάτων. Ετσι, το 2013 συνέβησαν παγκοσμίως 2.596 ατυχήματα διαφόρων τύπων εκ των οποίων τα 464 (18%) στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και Μαύρης Θάλασσας η οποία κρατά τα σκήπτρα.
Οπως εκτιμάται, η συγκεκριμένη περιοχή συνδυάζει την πυκνή κυκλοφορία πλοίων με ελλιπείς πρακτικές διαχείρισης σε θέματα ασφαλείας και έναν στόλο που έχει πολλά πλοία χαμηλής ποιότητας και γηραιότερα. Οι προκλήσεις για τη ναυτασφαλιστική αγορά τα επόμενα χρόνια είναι πολλές.
Μεταξύ αυτών ξεχωρίζει η τάση για συνεχή αύξηση του μεγέθους των πλοίων. Ειδικά στα containerships κατασκευάζονται πλοία μεταφορικής ικανότητας 18.000 teu, ενώ από το 2018 θα υπάρχουν και πλοία 24.000 teu.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2008 το μεταφερόμενο φορτίο ενός containership 14.000 teu ήταν ασφαλισμένης αξίας 280 εκατ. δολ., ενώ το 2018 σε ένα πλοίο μεταφορικής ικανότητας 24.000 teu θα ανέρχεται σε 480 εκατ. δολ. και συμπεριλαμβανομένης της αξίας του πλοίου το συνολικό ασφαλιζόμενο κεφάλαιο θα φτάνει τα 700 εκατ. δολ.
Οι λιμένες καταφυγής αποτελούν ακόμη έναν πονοκέφαλο για τις ασφαλιστικές εταιρείες, αφού οι χώρες -παρότι υποχρεούνται- δεν διαθέτουν σε όλες τις περιπτώσεις λιμάνια για την καταφυγή των πλοίων που κινδυνεύουν.
Αλλη πρόκληση είναι η χρήση υγροποιημένου φυσικού αερίου ως καύσιμο στα πλοία, όπου απαιτείται περαιτέρω εκπαίδευση του προσωπικού σε θέματα ασφαλείας. Το πέρασμα από το βόρειο αρκτικό κύκλο είναι ακόμη μία πρόκληση για τους ασφαλιστές, ενώ η πειρατεία, παρά τη μείωση του αριθμού των επιθέσεων, αποτελεί πάντοτε ένα σημαντικό κίνδυνο για τη ναυτιλία.
ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΟΣ - [email protected]
