Εκταμιεύσεις της τάξης των 1.166 εκατ. ευρώ, έναντι 900 εκατ. το 2012, κατέγραψε η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων στην Ελλάδα με έτος αναφοράς το 2013. Σχεδόν το 50% της συνολικής έκθεσης της ΕΤΕπ στην Ελλάδα αφορά στον δημόσιο τομέα, ποσοστό που ανέρχεται σε 85% αν περιληφθούν και οι κρατικές εγγυήσεις.
Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΤΕπ, το 2013 οι εκταμιεύσεις της Τράπεζας στην Ελλάδα αφορούσαν κυρίως στους αυτοκινητόδρομους (269.27εκατ.), στο Αθηναϊκό Μετρό (250 εκατ.), στο πρόγραμμα μεταφοράς και διανομής της ΔΕΗ (190 εκατ.) και στο δανειοδοτικό πρόγραμμα της ΕΤΕ για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (120 εκατ.).
Στελέχη της Τράπεζας κάνουν λόγο για εγκεκριμένες πιστωτικές διευκολύνσεις υπέρ των ελληνικών αυτοκινητοδρόμων, συνολικού ύψους 1 δις (έχουν υπογραφεί τα 700 εκατ.), και μιλούν για καίριο ρόλο στην αναδιάρθρωση τεσσάρων βασικών αρτηριών μέσω δανείου προς το ελληνικό δημόσιο ύψους 650 εκατ. ευρώ με στόχο την κάλυψη κρατικών υποχρεώσεων (το 2013 υπογράφηκαν τα 350 εκατ. και το 2014 αναμένεται να υπογραφούν τα υπόλοιπα) και δανείου 200 εκατ. ευρώ σε μία από τις παραχωρήσεις (Ολυμπία Οδός) που επανήλθαν τον Δεκέμβριο του 2013.
Τα δυνητικά δάνεια της ΕΤΕπ για τις ελληνικές ΜΜΕ ανέρχονται έως και σε 1 δις για την περίοδο του προγράμματος. Έως σήμερα έχουν υπογραφεί 300 εκατ.
Αναφορικά με τη χρηματοδότηση της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας, στέκονται στο Ταμείο Εγγυήσεων για τις ελληνικές ΜΜΕ, «το πρώτο αποκεντρωμένο χρηματοδοτικό μέσο που σχεδιάστηκε και εκπονήθηκε σε ένα κράτος - μέλος», το οποίο παρέχει δάνεια της ΕΤΕπ προς τις ΜΜΕ μέσω συνεργαζόμενων τραπεζών στην Ελλάδα. Από τα δυνητικά δάνεια ύψους 1 δις για τις ελληνικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις (δυνατότητα χρηματοδότησης έως και κατά 75%), έως σήμερα έχουν υπογραφεί 300 εκατ. Παράλληλα, η ΕΤΕπ αναφέρεται σε πρόγραμμα στήριξης των εισαγωγών και των εξαγωγών ελληνικών ΜΜΕ με 500 εκατ., καθώς και για την υπογραφή -του πρώτου- δανείου νεανικής απασχόλησης προς ΜΜΕ με την Παγκρήτια Τράπεζα.
Προβληματισμό εκπέμπουν αναλύσεις της ΕΤΕπ σύμφωνα με τις οποίες η διαδικασία ενοποίησης του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, η αναδιάρθρωση των ισολογισμών του και η αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, σε συνδυασμό με τις απαιτήσεις της τρόικας για απομόχλευση, περιορίζουν την ικανότητα αύξησης της χορήγησης δανείων και ως εκ τούτου επιβραδύνουν την απορρόφηση προϊόντων που απαιτούν τη διαμεσολάβηση των ελληνικών τραπεζών.
Η διαδικασία ενοποίησης του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, η αναδιάρθρωση των ισολογισμών του και η αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, σε συνδυασμό με τις απαιτήσεις της τρόικας για απομόχλευση, περιορίζουν την ικανότητα αύξησης της χορήγησης δανείων και ως εκ τούτου επιβραδύνουν την απορρόφηση προϊόντων που απαιτούν τη διαμεσολάβηση των ελληνικών τραπεζών.
Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων κάνει λόγο για σημαντικές προκλήσεις στην Ελλάδα, δεδομένου του «πολύ δύσκολου» οικονομικού περιβάλλοντος το οποίο αντιμετωπίζει η χώρα, συμπεριλαμβανομένων των περιορισμών του προϋπολογισμού, των μειωμένων επιπέδων επενδύσεων και των περιορισμένων διαθέσιμων πηγών χρηματοδότησης για τη συμπλήρωση δανειοδοτήσων της ΕΤΕπ.
Σημειώνει δε ότι παρακολουθεί στενά την αναδιάρθρωση και ανακεφαλαιοποίηση του ελληνικού τραπεζικού τομέα, όπως και τα κρατικά σχέδια αποκρατικοποιήσεων, περιλαμβανομένων στοιχείων - κλειδιών του ενεργητικού / εταιρείες.
Η έκθεση της ΕΤΕπ στην Ελλάδα στο τέλος του 2013 ανήλθε σε 16,7 δις ή 9,1% του ΑΕΠ. Εκτός από την Κύπρο, όπου η ΕΤΕπ χρηματοδοτεί το υψηλότερο μερίδιο των επενδύσεων ανάμεσα στο σύνολο των κρατών – μελών, οι υπογραφές στην Ελλάδα το 2013 αντιπροσωπεύουν το 6% των ακαθάριστων επενδύσεων παγίου κεφαλαίου (έναντι 2,8% στην ΕΕ-28).
Η ΕΤΕπ επικαλείται αύξηση των επενδύσεων κατά 40% στον ευρωπαϊκό νότο.
Και στις 4 χώρες που εντάχθηκαν σε προγράμματα δημοσιονομικής προσαρμογής (Ελλάδα, Κύπρος, Ιρλανδία, Πορτογαλία), οι επενδύσεις μειώθηκαν περισσότερο από το ΑΕΠ: οι δημόσιες επενδύσεις περιορίστηκαν λόγω των δημοσιονομικών αναγκών όπως αυτές συμφωνήθηκαν στο πλαίσιο των προγραμμάτων και οι ιδιωτικές επενδύσεις περιορίστηκαν περαιτέρω λόγω της έλλειψης (διαπραγματεύσιμης) ζήτησης και των αναγκών απομόχλευσης.
Ευρύτερα στις χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας (Ελλάδα, Κύπρος, Ιρλανδία, Ιταλία, Πορτογαλία, Ισπανία) ο δανεισμός φέρεται να αυξήθηκε κατά 41% το ίδιο έτος, κατά το οποίο το σύνολο του ενεργητικού της ΕΤΕπ ανήλθε σε περισσότερα από 500 δις -δικά της κεφάλαια περίπου 57 δις. Ο ετήσιος δανεισμός της ΕΤΕπ αντιστοιχεί κατά προσέγγιση στο 0,5% του συνολικού ΑΕΠ της ΕΕ των «28» -υπογεγραμμένη έκθεση της Τράπεζας στο 3,6% του ΑΕΠ της ΕΕ των «28».
Στον τομέα της ενέργειας, συνολικά το 2013, η ΕΤΕπ παρείχε δάνεια ύψους περίπου 6 δις (το υψηλότερο ποσό επενδύσεων στην ενέργεια από το 2007 καταγράφηκε το 2010 με 18 δις), κυρίως στις ΑΠΕ και δευτερευόντως στον τομέα της ασφάλειας προμήθειας. Στις μεταφορές το μεγαλύτερο ποσό που επενδύθηκε την περίοδο 2004-13 αφορούσε στους αυτοκινητόδρομους (33,40%) και έπειτα στον σιδηρόδρομο (27,43%).
Στον απόηχο της αύξησης μετοχικού κεφαλαίου ύψους 10 δις, η Τράπεζα προαναγγέλλει ότι θα επενδύσει στην ΕΕ έως και 60 δις επιπλέον την περίοδο 2013-2015. Βάσει του μέσου όρου των ποσοστών συγχρηματοδότησης, εκτιμά ότι αυτό θα υποστηρίξει επιπρόσθετες συνολικές επενδύσεις ύψους έως και 180 δις την ίδια περίοδο. Σύμφωνα με παράγοντες της ΕΤΕπ, ο δανεισμός σε υποδομές, αποδοτικότητα πόρων και οικονομία της γνώσης θα δημιουργήσει 500.000 θέσεις εργασίας και θα διατηρήσει 2 εκατ. θέσεις εργασίας στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΩΣΤΟΥΛΑΣ
[email protected]
