Αναδημοσίευση από τη «Ναυτεμπορική»
Καθώς ξετυλίγεται τις τελευταίες ημέρες το δικαστικό κουβάρι μεγάλων υποθέσεων, που αναδεικνύουν το γκρίζο κομμάτι της επιχειρηματικότητας, όπως αυτό εντάσσεται στο σκηνικό που οδήγησε τη χώρα στην κρίση, φαίνεται να ζωντανεύει ξανά στην ελληνική κοινωνία μια -σχεδόν μεταφυσικής προέλευσης- διάθεση δαιμονοποίησης της επιχειρηματικής δραστηριότητας.
Η αλήθεια όμως είναι πολύ πιο δύσκολη και περίπλοκη από μια εύκολη και απλοϊκή προσέγγιση, που θα συνέδεε τη λειτουργία όλων -ανεξαιρέτως- των επιχειρήσεων με πράξεις παρανομίας. Στην ελληνική αγορά δραστηριοποιούνται εκατοντάδες χιλιάδες επιχειρήσεις διαφόρων μεγεθών. Το γεγονός ότι κάποιες επιχειρήσεις και ορισμένοι επιχειρηματίες βρέθηκαν να βουλιάζουν αγκαλιά με το Δημόσιο στη δίνη της διαφθοράς, δεν συνεπάγεται αυτόματα ότι όλες οι μονάδες είναι διεφθαρμένες, όπως επίσης είναι σαφές ότι θα έκανε λάθος όποιος διατύπωνε χωρίς περίσκεψη το συμπέρασμα ότι όλοι οι κρατικοί λειτουργοί και οι δημόσιοι υπάλληλοι είναι διεφθαρμένοι.
Οι ομαδοποιήσεις και οι γενικεύσεις δεν βοηθούν στο να καταλήξουμε στα κατάλληλα συμπεράσματα και κυρίως στο να μπορέσουμε να εντοπίσουμε τις ευθύνες εκεί ακριβώς όπου υπάρχουν. Είναι χρήσιμες μόνο για όποιον επιδιώκει μέσα από τη σύγχυση είτε να αποκομίσει προσωπικά οφέλη είτε να συσκοτίσει τις διαδρομές εκείνες που οδηγούν στην αποκάλυψη της αλήθειας.
Οι γενικεύσεις ευνοούν την αίσθηση της απόλυτης και κυρίως αλόγιστης συνυπευθυνότητας, η οποία με τη σειρά της μπορεί εύκολα να χρησιμοποιηθεί για να προσφέρει άτυπη νομιμοποίηση κάθε παραβατικότητας. Η μέθοδος αυτή χρησιμοποιήθηκε κατά κόρον στο παρελθόν απ’ όσους αναζητούσαν προσωπικά ή κοινωνικά άλλοθι για τις άνομες επιλογές τους. Αν όμως η ίδια λογική επικρατήσει και στην περίοδο που πέφτουν οι μάσκες, θα οδηγηθούμε σε αποτέλεσμα που θα απέχει πολύ από το ζητούμενο. Αυτό που πρέπει να επιδιώκεται είναι ο εξαντλητικός προσδιορισμός των ευθυνών και η επιβολή των βαρύτερων δυνατών κυρώσεων όπου διαπιστωθούν ευθύνες.
Η δυνατότητα μιας κοινωνίας να επιτύχει βελτιώσεις, ως σύνολο και ως επιμέρους μονάδες που την απαρτίζουν, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ικανότητά της να εντοπίζει τα λάθη και τα προβλήματά της και να προσπαθεί να τα διορθώσει. Στο δρόμο αυτό του εντοπισμού των λαθών μας και της προσπάθειας να αποφύγουμε μελλοντική επανάληψή τους, δεν έχουμε αρχίσει να βαδίζουμε αποφασιστικά, άρα αργούν ακόμη τα χρόνια της κοινωνικής, πολιτικής και οικονομικής λύτρωσης. Ετσι εύλογα αναρωτιέται κανείς πόσο περισσότερο θα μακρύνει αυτή η περίοδος, αν όχι μόνο δεν γίνονται βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά βαδίζουμε διαμετρικά αντίθετα προς αυτήν.
ΝΙΚΟΣ ΦΡΑΝΤΖΗΣ - [email protected]
