Αναδημοσίευση από τη «Ναυτεμπορική»
Απομακρύνεται το ενδεχόμενο εξόδου της χώρας στις αγορές εντός του 2014, που αποτελεί στόχο της κυβέρνησης, καθώς κορυφαίοι ξένοι οίκοι και η ίδια η Κομισιόν το θεωρούν ανέφικτο.
Η κυβέρνηση, από την πλευρά της, επιμένει, αλλά με χλιαρό τρόπο, πως μπορεί να διαμορφωθούν οι συνθήκες εξόδου στις αγορές προς το δεύτερο εξάμηνο του έτους, προοπτική που ωστόσο είναι μακριά και θα περάσει από πολλούς σκοπέλους, με κυριότερους τις ευρωεκλογές του Μαΐου και τις αποφάσεις των δανειστών για το ελληνικό χρέος.
Ισχυρές αμφιβολίες για την έξοδο της Ελλάδας στις αγορές εντός του τρέχοντος έτους εκφράζουν η Κομισιόν, η Pimco και η JP Morgan, προκαλώντας αμηχανία στην κυβέρνηση, η οποία είχε επενδύσει επικοινωνιακά στα δανεισμό από τις αγορές με ομόλογα για πρώτη φορά μετά την άνοιξη του 2010.
Η προσδοκία διατυπώθηκε από τον ίδιο τον πρωθυπουργό Αντ. Σαμαρά, καθώς και τον υπουργό Οικονομικών Γ. Στουρνάρα και τον αν. υπουργό Οικονομικών Χρ. Σταϊκούρα, ενώ αναφορά γίνεται και στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού.
Οπως έχει αποκαλύψει η «Ν», το σχέδιο του ΥΠΟΙΚ για την έξοδο στις αγορές προβλέπει από το β’ εξάμηνο του 2014 εκδόσεις τίτλων διάρκειας 1 έως 7 ετών, όπου σήμερα δεν υφίστανται τίτλοι, πλην εκείνων που κατέχουν οι ΕΚΤ, οι κεντρικές τράπεζες της Ευρωζώνης και τα hedge funds.
Επειδή όμως υπάρχει ο κίνδυνος τα επιτόκια των νέων ομολόγων να είναι υψηλά, το ΥΠΟΙΚ σχεδιάζει οι νέοι τίτλοι να ανταλλαγούν μέσω swap με τίτλους (προερχόμενους από το PSI) που κατέχουν οι τράπεζες και άλλοι θεσμικοί. Δηλαδή οι τίτλοι θα εκδίδονται από κοινοπραξία και με συμφωνία για ανταλλαγή τους με τίτλους μακροπρόθεσμης διάρκειας άνω των δέκα ετών.
Με τη διαδικασία αυτή, θα επιτευχθεί η δημιουργία ρευστότητας σε επιλεγμένες διάρκειες, ενώ οι θεσμικοί θα έχουν την ευχέρεια να αντικαταστήσουν τίτλους μακροπρόθεσμους, με νέους μικρότερης διάρκειας.
Σε κάθε περίπτωση, η κυβέρνηση δεν έχει υποσχεθεί έξοδο στις αγορές, για την κάλυψη των δανειακών αναγκών, αλλά όταν γίνει, αρχικά θα αφορά δοκιμαστικές εκδόσεις. Η Κομισιόν και οι διεθνείς επενδυτές, ωστόσο, αμφισβητούν και τη δοκιμαστική έξοδο.
Ακόμη, πρέπει να σημειωθεί πως βασική προϋπόθεση για να βγει η χώρα στις αγορές είναι το χρέος να είναι βιώσιμο και σήμερα δεν είναι. Απαιτούνται νέες παρεμβάσεις και συμφωνίες με την τρόικα για το χρηματοδοτικό κενό μέχρι το 2016 (ή το 2017), αλλά και μέτρα μείωσης του ύψους του χρέους, που αναμένεται να υλοποιηθούν τον προσεχή Ιούνιο.
Ακόμη αναγκαία συνθήκη είναι η επάνοδος στην ανάπτυξη και οι προοπτικές για βιώσιμη ανάπτυξη. Ωστόσο, αστάθμητος παράγοντας είναι οι ευρωεκλογές του Μαΐου και ο κίνδυνος να προκαλέσουν ευρύτερες πολιτικές εξελίξεις.
Το 2015 βλέπει έξοδο η Κομισιόν
«Η προσδοκία για την Ελλάδα είναι ότι μπορεί μερικώς να έχει πρόσβαση στις αγορές από το 2015 για δανεισμό με λελογισμένα επιτόκια» αναφέρεται σε επίσημη απάντηση της Κομισιόν στο Ευρωκοινοβούλιο, η οποία αμφισβητεί ευθέως το στόχο για δανεισμό από τις αγορές το β’ εξάμηνο του τρέχοντος έτους.
Η απάντηση της Κομισιόν αφορά το ερωτηματολόγιο της εξεταστικής επιτροπής, την οποία έχει συγκροτήσει το Ευρωκοινοβούλιο, για το πώς τέσσερις ευρωπαϊκές χώρες (μεταξύ των οποίων η Ελλάδα) εισήλθαν στα μνημόνια. Στη 17σέλιδη απάντηση της Κομισιόν, με ημερομηνία 16 Δεκεμβρίου 2013, και ως προς το ερώτημα αν οι δανειστές είναι ικανοποιημένοι από τα αποτελέσματα της ακολουθούμενης πολιτικής, αναφέρεται:
«Η επιστροφή στις διεθνείς αγορές για δανεισμό με λελογισμένα επιτόκια έχει επιτευχθεί όσον αφορά την Ιρλανδία, ενώ σημειώθηκε πρόοδος όσον αφορά την Πορτογαλία. Η προσδοκία για την Ελλάδα είναι ότι μπορεί μερικώς να έχει πρόσβαση στις αγορές από το 2015».
Στο ίδιο κείμενο αναφέρεται επίσης ότι «εκτός από εξωτερικούς παράγοντες, τα εσωτερικά πολιτικά προβλήματα ήταν υπεύθυνα για την καθυστέρηση στην εφαρμογή του πρώτου ελληνικού προγράμματος διάσωσης, που ώθησε στην ανάγκη για δεύτερο μνημόνιο».
Ακόμη η Κομισιόν υποστηρίζει ότι «οι διαφορές στις επικρατούσες αντιλήψεις σχετικά με το ρίσκο επηρέασαν σημαντικά την πρόοδο του προγράμματος».
Οχι από την Pimco
Ο μεγαλύτερος επενδυτικός όμιλος διαχείρισης ομολόγων παγκοσμίως Pimco δηλώνει ότι δεν πρόκειται να αγοράσει ελληνικά ομόλογα και ότι η χώρα δεν θα αποφύγει το δανεισμό από το μηχανισμό στήριξης.
Οπως δήλωσε στο χθεσινό φύλο της «Suddeutsche Zeitung» o Mάιλς Μπράντσο, εκτελεστικός αντιπρόεδρος και μάνατζερ της Pimco, «δεν πιστεύουμε ότι η Ελλάδα είναι σε θέση φέτος να αντλήσει χρήματα από τις διεθνείς αγορές».
«Τα επιτόκια για ελληνικά ομόλογα με διάρκεια 9 ετών κυμαίνονται αυτήν την εποχή στο 8%» επισημαίνει ο εμπειρογνώμων της Pimco στη γερμανική εφημερίδα. «Εάν η χώρα πάρει μεγάλα δάνεια με αυτούς τους όρους, τότε η συνολική επιβάρυνση από τους τόκους στο χρέος θα είναι πολύ υψηλότερη από το εάν η Ελλάδα συνεχίσει να δανείζεται από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης ESM».
Η εφημερίδα δίνει και ένα παράδειγμα διά του λόγου το αληθές: Τα δάνεια από τον ESM κοστίζουν για την Αθήνα γύρω στο 2%. Το 2013 η χώρα πλήρωσε γύρω στα 5,5 δισ. ευρώ για να καλύψει τις υποχρεώσεις της σε τόκους.
Το ελληνικό υπουργείο Οικονομικών υπολογίζει ότι η Αθήνα έχει τη δυνατότητα να διαθέτει 7 έως 8 δισ. για επιτόκια. Το ποσό αυτό όμως δεν επαρκεί εάν πρέπει να πληρώσει επιτόκια 8% εάν όχι και περισσότερο, δανειζόμενη από ιδιώτες επενδυτές.
Σημειώνεται πως η Pimco έχει επενδύσει ένα μεγάλο τμήμα του χαρτοφυλακίου πελατών της, ύψους 1,5 τρισ. ευρώ, σε κρατικά ομόλογα.
Επίσης ο Μαρσέλ Φράτσερ, πρόεδρος του Γερμανικού Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών (DIW), θεωρεί ότι η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να αποφύγει νέο μνημόνιο, το οποίο τοποθετεί χρονικά το 2015.
Αμφιβάλλει και η JP Morgan
Τις αμφιβολίες της σχετικά με τη δυνατότητα της χώρας να βγει στις αγορές την τρέχουσα χρονιά εκφράζει η JP Morgan σε σχόλιό της το οποίο περιέχεται σε έκθεση για την Ευρωζώνη.
Ετσι, παρά τις αισιόδοξες εκτιμήσεις από την ελληνική κυβέρνηση ότι η χώρα θα μπορέσει να βρει κεφάλαια και πάλι από τις αγορές, ένας ακόμη οίκος προστίθεται σε εκείνους που το αμφισβητούν.
Οπως αναφέρουν οι αναλυτές της JP Morgan, προτεραιότητα της χώρας θα πρέπει να είναι το πώς θα καλυφθεί το χρηματοδοτικό κενό της περιόδου 2014 και 2015, που υπολογίζεται σε 11 δισ. ευρώ, σε συνδυασμό με τη συζήτηση για πρόσθετα μέτρα εξυγίανσης το 2015 και το 2016.
Το πιο πιθανό σενάριο, σύμφωνα με την JP Morgan, είναι η χρήση των κεφαλαίων που διαθέτει το ΤΧΣ από την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών για να καλυφθεί κενό περί των 4,4 δισ. ευρώ το 2014.
«Αλλου είδους σκοπιμότητες»
Με την κλασική τακτική της αποφυγής επίσημων σχολίων αντέδρασε χθες η κυβέρνηση στη «βόμβα» της Pimco, αλλά και στην απάντηση της Κομισιόν σε ερώτηση του Ευρωκοινοβουλίου που τοποθετεί τη μερική επιστροφή στις αγορές για το 2015. Κυβερνητικά στελέχη, σχολιάζοντας ανεπίσημα τη συγκεκριμένη εξέλιξη, την απέδωσαν σε άλλου είδους σκοπιμότητες της εταιρείας, που οφείλονται σε συγκρούσεις συμφερόντων στις διεθνείς αγορές.
Επίσης, με τον ίδιο τρόπο απέφυγαν να τοποθετηθούν επίσημα και στις εκτιμήσεις της JP Morgan, η οποία δεν συμμερίζεται τις αισιόδοξες εκτιμήσεις της ελληνικής κυβέρνησης ότι η χώρα θα βγει στις αγορές το 2014.
Ωστόσο, η αποφυγή επίσημου σχολιασμού δεν κρύβει τον προβληματισμό της κυβέρνησης, η οποία -σε συνδυασμό και με την απάντηση της Κομισιόν στη σχετική ερώτηση του Ευρωκοινοβουλίου- βρέθηκε σε μάλλον δύσκολη θέση, καθώς επικοινωνιακά έχει επενδύσει πολύ στο τέλος του μνημονίου το 2014 και στην επιστροφή στις διεθνείς αγορές.
Σημειώνεται ότι ο πρωθυπουργός στο πρωτοχρονιάτικο μήνυμά του είχε αναφέρει, μεταξύ άλλων, ότι «χτίζουμε βήμα βήμα σε στέρεες βάσεις.
Το 2014 η Ελλάδα θα βγει ξανά στις αγορές, θα αρχίσει να γίνεται ξανά μια φυσιολογική χώρα, το χρέος θα κηρυχθεί βιώσιμο, χωρίς ανάγκη μνημονίων και χωρίς ανάγκη δανεισμού».
Η αντιπολίτευση
Την τεχνητή αισιοδοξία που καλλιεργεί συστηματικά ο κ. Σαμαράς, κόντρα πάντα στη σκληρή πραγματικότητα που βιώνει η πλειονότητα της κοινωνίας στην εποχή των μνημονίων, έρχεται να καταρρίψει ακόμα και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ακυρώνοντας τους γνωστούς πλέον μύθους της κυβέρνησης για αντιστροφή της πορείας το 2014.
Αυτό αναφέρεται σε ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ, στην οποία προστίθεται πως «την ίδια στιγμή, οι υπόλογοι στον ελληνικό λαό μνημονιακοί κυβερνώντες, αντί να απολογηθούν για την πολιτική τους που βυθίζει τη χώρα και να δώσουν απαντήσεις στην επιτροπή του Ευρωκοινοβουλίου για την τρόικα, “ποιούν την νήσσαν”».
ΠΑΝΟΣ Φ. ΚΑΚΟΥΡΗΣ - [email protected]
