To βασικό ερώτημα για το 2014 είναι κατά πόσον η ΕΚΤ θα λάβει αντισυμβατικά μέτρα, όπως η ποσοτική χαλάρωση που έχει εδώ και χρόνια υιοθετήσει η Fed, προχωρώντας σε μεγάλης κλίμακας αγορές ομολόγων της Ευρωζώνης.
Σύμφωνα με το βασικό σενάριο της Goldman Sachs, στο περιβάλλον του χαμηλού πληθωρισμού και της αδύναμης οικονομικής ανάκαμψης που αναμένεται να κυριαρχήσει στην Ευρωζώνη το νέο έτος,δεν προβλέπεται η ΕΚΤ να προχωρήσει σε τέτοιες ενέργειες, αλλά θα συνεχίσει με μέτρα που αποσκοπούν στην ενίσχυση της τρέχουσας νομισματικής της πολιτικής όπως τα σχεδόν μηδενικά βραχυπρόθεσμα επιτόκια και η διατήρηση της άφθονης ρευστότητας στην αγορά.
Και ενώ η GS θεωρεί ότι το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ θα αντιδράσει εάν η ανάκαμψη σταματήσει ή εάν ασκηθούν αποπληθωριστικές πιέσεις, θα επιλέξει άλλα μέτρα και όχι αυτά τα οποία υιοθέτησε και υιοθετεί ακόμη η Fed.
1. Η ανάκαμψη της Ευρωζώνης θα καθυστερήσει το 2014;
Όχι, απαντά η Goldman, αλλά η ανάκαμψη είναι πιθανόν να παραμείνει αδύναμη και εύθραυστη. Σε επίπεδο Ευρωζώνης, η GS προβλέπειανάπτυξη στο 1,1% σε ετήσια βάση το 2014. Με τις ευρωπαϊκές αρχές να έχουν δημιουργήσει μία αξιόπιστη προστασία για την εύθραυστη θεσμική δομή της ζώνης του ευρώ (μέσω του ESM και του OMT), όμως με την απουσία μίας ολοκληρωμένης μεταρρύθμιση της διακυβέρνησης, η ανάπτυξη είναι απίθανο να κινηθεί στα επίεπδα των τελευταίων ετών της κρίσης, αλλά είναι εξίσου απίθανο να κινηθεί αποφασιστικά προς τα πάνω.
Τρία στοιχεία οδηγούν στη βελτίωση των προοπτικών της ανάπτυξης: (1) η ενίσχυση της εξωτερικής ζήτησης (2) η βελτίωση των οικονομικών συνθηκών και (3) η μείωση του ρυθμού της δημοσιονομικής εξυγίανσης, τονίζει η αμερικάνικη τράπεζα.
2. Θα δούμε αποπληθωρισμό στην Ευρωζώνη;
Όχι, αλλά ο πληθωρισμός θα παραμείνει αρκετά κάτω από το στόχο της ΕΚΤ (κοντά στο 2% ετησίως) για αρκετό χρονικό διάστημα. Και σε μεμονωμένες χώρες της ζώνης του ευρώ μπορεί να σημειωθούν επίμονα επεισόδια αποπληθωρισμού. Ο πληθωρισμός εξέπληξε προς τα κάτω το 2013 για διάφορους λόγους: μεταξύ άλλων (1) η αύξηση των μισθών στη Γερμανία δεν οδήγησε σε αύξηση του πληθωρισμού των τιμών καταναλωτή, καθώς το υψηλότερο κόστος εργασίας από τη μείωση στα περιθώρια κέρδους (2) ο απροσδόκητος ρυθμός και η επιτυχία της ισπανικής μεταρρυθμίσης στην αγορά εργασίας βελτίωσε την ευελιξία των μισθών (3) η ύφεση στην Ιταλία αποδείχθηκε βαθύτερη και πιο ανθεκτική από τις προβλέψεις, διευρύνοντας το χάσμα παραγωγής και ενισχύοντας την αντιπληθωριστική δυναμική.
Ορισμένα από τα παραπάνω θα ανατραπούν το 2014 , ενώ άλλα θα διατηρηθούν ή ακόμη και θα ενταθούν. Συγκεκριμένα , ο πληθωρισμός της Γερμανίας θα αυξηθεί από το σημερινό επίπεδο και προς το 2 % κατά τη διάρκεια του έτους . Οι γερμανικές εταιρείες θα αυξήσουν τις εγχώριες τιμές , σε μια προσπάθεια να υπερασπισθούν τα περιθώρια κέρδους . Η άνοδος των τιμών των κατοικιών θα αυξήσει τα ενοίκια και θα στηρίξει την ανοδική πίεση των μισθών και του κόστους εργασίας.
Παράλληλα, ο πιο ταχύς ρυθμός της προσαρμογής στην Ισπανία είναι πιθανό να κρατήσει τον πληθωρισμό σε χαμηλά επίπεδα. Αντίθετα , εάν η αδύναμη ζήτηση στην Ιταλία επιμείνει, η απειλή του αποπληθωρισμού θα ενταθεί
3. Μήπως αυτό κάνει την περαιτέρω χαλάρωση της ΕΚΤ αναπόφευκτη;
Η ΕΚΤ θα ενεργήσει περαιτέρω. Αλλά είναι σημαντικό να γίνει διάκριση μεταξύ των μέτρων που αποσκοπούν στην ενίσχυση της τρέχουσας στάσης πολιτικής (με τα πολύ βραχυπρόθεσμα επιτόκια κοντά στο μηδέν), τα οποία είναι πιθανό να έρθουν τους επόμενους μήνες, από πιο επιθετικές κινήσεις αντισυμβατικής πολιτικής.
Η απάντηση σε αυτό έχει να κάνει με το κατά πόσον η ΕΚΤ θα ενεργήσει για να περιορίσει τους αποπληθωριστικούς κινδύνους. Οι μακροοικονομικές προοπτικές - με τον πληθωρισμό κάτω από το στόχο σε ένα αδύναμο περιβάλλον ανάπτυξης - δημιουργούν τις βάσεις για περαιτέρω δράση. Και αυτό ενισχύεται εάν η ΕΚΤ ανησυχήσει για το ενδεχόμενο του αποπληθωρισμού.
Ωστόσο, εάν η οικονομία εξελιχθεί σύμφωνα με το βασικό σενάριο της Goldman, εάν ο πληθωρισμός σταθεροποιηθεί στα τρέχοντα επίπεδα κατά τα επόμενα τρίμηνα και η οικονομία συνεχίσει να ανακάμπτει, τότε δεν αναμένεται περαιτέρω δράση από την ΕΚΤ.
4 . Θα γίνει η ΕΚΤ... Fed;
Όχι , αλλά εάν οι αποπληθωριστικοί κίνδυνοι ενταθούν, η ΕΚΤ είναι πιθανό να υιοθετήσει πιο αντισυμβατικές πολιτικές . Οι κίνδυνοι αποπληθωρισμού θα πρέπει να γίνουν πολύ πιο έντονοι ή / και η οικονομική δραστηριότητα να «παγώσει» ή να μειωθεί, για να αποφάσει η ΕΚΤ να προχωρήσει σε κάτι τόσο δραστικό.
Ωστόσο , ακόμη και σε αυτή την περίπτωση , δεν πρόκειται να προσχωρήσει στα μέτρα ποσοτικής χαλάρωσης που έχει υιοθετήσει η Fed. Γνωρίζοντας το ενδεχόμενο έντονων αντιδράσεων, ειδικά από τη Γερμανία, η ΕΚΤ θα επιλέξει άλλες οδούς, όπως ένα νέο πιο επιθετικό γύρο χαμηλότοκων μακροπρόθεσμων δανείων (LTROs).
5. Η ανατίμηση του ευρώ μπορεί να αναγκάσει την ΕΚΤ να δράσει;
Ενδεχομένως, απαντά η Goldman Sachs, αν και αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια διαφορετική μορφή πολιτικής απάντησης, τουλάχιστον σε πρώτη φάση.
Η ανατίμηση του ευρώ όντως μπορεί να σπρώξει το «χέρι» της ΕΚΤ. Σε έναν κόσμο όπου οι συμμετέχοντες στην αγορά αναμένουν ότι οι άλλες κορυφαίες κεντρικές τράπεζες θαν προχωρήσουν σε χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής σε περίπτωση απρόβλεπτων αρνητικών εξελίξεων στην παγκόσμια οικονομία, ο συντηρητισμός της ΕΚΤ μπορεί να οδηγήσει στην ανατίμηση του ευρώ . Υπάρχει λοιπόν ο κίνδυνος ότι μια αυτοτροφοδοτούμενη ανατίμηση θα γίνει χωρίς κάποιον οδηγό από την οικονομία.
Υπό αυτές τις συνθήκες , η ΕΚΤ μπορεί να χρειαστεί να δράσει για να σπάσει τον κερδοσκοπικό κύκλο που θα απειλήσει την ανάκαμψη και θα εντείνει τους κινδύνους αποπληθωρισμού .
Όμως, τα μέτρα που λαμβάνονται σε τέτοιες περιπτώσεις μπορεί να είναι αρκετά διαφορετικά. Ειδικότερα , προκειμένου να υπάρχει «πειθαρχία» των συμμετεχόντων στην αγορά που λαμβάνουν long θέσεις στο ευρώ , μια απότομη μείωση των επιτοκίων καταθέσεων θα μπορούσε να είναι ένας αποτελεσματικός μηχανισμός , ακόμη και αν θεωρείται ανεπιθύμητο να υπάρχουν αρνητικά επιτόκια για μεγάλο χρονικό διάστημα , λόγω των αποσταθεροποιητικών επιπτώσεων στη λειτουργία της αγοράς.
