Την υιοθέτηση γραμμικής φορολόγησης με ενιαίο συντελεστή ανεξαρτήτως πηγής και προσώπου εισηγείται μελέτη του ΙΟΒΕ την οποία εκπόνησε ο καθηγητής Νίκος Καραβίτης. Συμψηφισμό του ΦΠΑ με τις απαιτήσεις των φορολογούμενων από τον δημόσιο τομέα προανήγγειλε κατά τη διάρκεια της παρουσίασης ο υπουργός Οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας, δια στόματος του κ. Π.Τσακλόγλου που τον εκπροσώπησε σε κοινή εκδήλωση του ΙΟΒΕ και του Ελληνοβρετανικού Επιμελητηρίου, το οποίο και παρήγγειλε τη μελέτη.
Η πρόταση
Ο καθηγητής Καραβίτης αρχικά παρουσίασε μια σειρά από στοιχεία που καταδεικνύουν την ελληνική φορολογική πραγματικότητα.
-
Ανεπάρκεια εσόδων (10 δις τον χρόνο) με 5% υστέρηση σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, παρά το γεγονός ότι η ψαλίδα είχε κλείσει στο διάστημα 1995-2011.
-
Περισσότερα έσοδα από έμμεσους φόρους κατά 5% σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
-
Λιγότερα έσοδα από άμεσους φόρους κατά 5%, παρά το γεγονός ότι οι ανώτεροι συντελεστές στην Ελλάδα είναι από τους υψηλότερους στην ΕΕ.
-
«Είμαστε στο κλαμπ των χωρών με την υψηλότερη φορολόγηση (41-50%)»
-
Κατανάλωση που ανέρχεται στο 75% του ελληνικού ΑΕΠ, έναντι 55% κατά μέσο όρο στην ΕΕ.
-
Οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι αποτελούν το 64% των φορολογούμενων.
-
Τα εισοδήματα άνω των 100.000 ευρώ καταβάλλουν το 1/4 των φόρων.
-
Η φοροδιαφυγή στους μη μισθωτούς αποδίδει δεδομένων των υψηλών συντελεστών.
Ενιαίος φορολογικός συντελεστής 20% για τις επιχειρήσεις και τους μισθωτούς άνω των 20.000 ευρώ, ο οποίος θα μειώνεται στο 10% για τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους κάτω των 20.000 ευρώ, και πλήρες αφορολόγητο στα 7.000 ευρώ.
Ως εκ τούτου, εισηγήθηκε «μετά την έξοδο από την κρίση» και «αφού μελετήσουμε προσεκτικά τι φορολογικό σύστημα θέλουμε» την καθιέρωση γραμματικής φορολόγησης με ελάχιστες φοροαπαλλαγές και χωρίς αποσβέσεις.
«Με αυτό το σύστημα θα συγκεντρώνουμε περισσότερα έσοδα από τα σημερινά», υποστήριξε ο κ. Καραβίτης, ο οποίος εντόπισε στοιχεία γραμμικής φορολόγησης και στη φορολογική μεταρρύθμιση του 2013 (φορολογεί όλα τα εισοδήματα, διακρίνει εισοδήματα και όχι πρόσωπα κ.ά.), αν και επισήμανε τη βασική διαφορά της λόγω των διαβαθμίσεων φορολόγησης (15% στους τόκους, 33% στα ενοίκια, 26% στις επιχειρήσεις, 42% στους μισθωτούς).
Εμπόδια για τον flat tax
«Υψηλοί μέσοι συντελεστές - Προβληματική φορολογική διοίκηση (στην Ελλάδα) - Χαμηλή αποτελεσματικότητα των κοινωνικών δαπανών (στην Ελλάδα) - Ομάδες πίεσης για την προάσπιση συμφερόντων (στην Ελλάδα) - Διεθνής πίεση κατά της φορολογικής ανταγωνιστικότητας»
Προτερήματα του flat tax
«Είναι βιώσιμο και κοινωνικά αποδεκτό σύστημα - Μπορεί να παρουσιάζει προοδευτικότητα, πόσο μάλλον αν κατανέμονται πιο αποτελεσματικά οι κοινωνικές δαπάνες - Οι όποιες στρεβλώσεις του είναι ίδιες για όλους»
Ο αντίλογος
NAFTEMPORIKI.GR
Μ. Ματσαγγάνης, αναπλ.καθηγητής Ευρωπ.Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Τις έντονες επιφυλάξεις του αναφορικά με την πρόταση του ΙΟΒΕ δια στόματος Καραβίτη εξέφρασε ο έτερος καθηγητής Μάνος Ματσαγγάνης, ο οποίος σε κάθε περίπτωση προέκρινε την ανάγκη διεύρυνσης της φορολογικής βάσης και καταπολέμησης της φοροδιαφυγής.
«Αν μείωνε κανείς τη φοροδιαφυγή, μειώνοντας τους φορολογικούς συντελεστές, τότε ο τρόπος για να μηδενίσει τη φοροδιαφυγή θα ήταν να μηδενίσει τους φόρους...»
«Οι χώρες που μείωσαν τους φορολογικούς συντελεστές, ιδίως τους υψηλούς, δεν αναπτύχθηκαν ταχύτερα από αυτές που δεν το έκαναν», ανέφερε ο αναπλ. καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, εκφράζοντας την άποψη ότι οι υψηλότεροι φορολογικοί συντελεστές μπορούν να είναι συμβατοί με την οικονομική μεγέθυνση.
Ο ίδιος επισήμανε ότι στην Ελλάδα τα υψηλά εισοδήματα έναντι των χαμηλών εισοδήματων, από το 2009 έως το 2013, από 5πλάσια έγιναν 7πλάσια, παρατηρώντας ότι η εισοδηματική ανισότητα και η φτώχεια εκτοξεύτηκαν ιδίως από το 2012 και μετά.
Στάθηκε δε στα «δραματικά κενά κοινωνικής προστασίας», μιλώντας για 1.350.000 άνεργους από τους οποίους δικαιούνται επίδομα μόλις το 14%.
«Δεν μπορεί όλα αυτά να τα παραγνωρίζει ένα φορολογικό σύστημα, εξού και ο σκεπτικισμός», κατέληξε ο κ. Ματσαγγάνης.
Ν.Καραβίτης: Να εφαρμόσουμε τον flat tax μετά την κρίση. Το φορολογικό σύστημα δεν είναι εργαλείο ανάπτυξης. Να το αφήσουμε στην ησυχία του.
Π.Παπάζογλου: Να το εφαρμόσουμε άμεσα. Ακριβώς για να βγούμε από την κρίση.
Οδ.Κυριακόπουλος: Το φορολογικό σύστημα μπορεί πράγματι να αποτελέσει αναπτυξιακό κίνητρο. Είναι το πρώτο πράγμα που κοιτάζει κανείς προτού επενδύσει.
«Μην καθυστερούμε άλλο»
«Τα φορολογικά έσοδα μπορούν να είναι μηδενικά με δύο τρόπους: είτε με φορολογικό συντελεστή 0% είτε με φορολογικό συντελεστή 100%... Ο υψηλός φορολογικός συντελεστής μειώνει τα έσοδα. Το είδαμε και στην περίπτωση του πετρελαίου».
Στη σχεδόν ετήσια αλλαγή του φορολογικού νόμου, μέσω διατάξεων που αναιρούν παλιότερες και διαμορφώνουν ασάφεια και συνθήκες διαφθοράς, αναφέρθηκε ο διευθύνων σύμβουλος της Ernst & Young Πάνος Παπάζογλου, ο οποίος συμφώνησε με το περιεχόμενο της πρότασης του ΙΟΒΕ, αλλά διαφώνησε με την άποψη του καθηγητή Καραβίτη σύμφωνα με την οποία o flat tax θα πρέπει να εφαρμοστεί αφού η ελληνική οικονομία επιστρέψει σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης.
Ο ίδιος χαρακτήρισε θετική αλλά ημιτελή τη φορολογική μεταρρύθμιση του 2013 και μίλησε για την ανάγκη ενός συντελεστή για όλα τα εισοδήματα («με κάποιο είδος απαλλαγής μόνο για τους συνταξιούχους»), «προκειμένου ο εκάστοτε φορολογούμενος να γνωρίζει από την αρχή τι θα πληρώσει, να μην ζητά διευκρινίσεις από τη διοίκηση και να ξέρει ότι ισχύει για εκείνον ό,τι ισχύει για όλους».
Στην ένσταση ότι με τους χαμηλούς φορολογικούς συντελεστές πιθανότατα δεν θα επαρκούν τα έσοδα για την καταβολή των κοινωνικών δαπανών, ο κ. Παπάζογλου αντέτεινε: «ας εξετάσουμε λοιπόν επιτέλους κάποια στιγμή και το σκέλος του ύψους των κοινωνικών δαπανών, κάτι που δεν κάνουμε εδώ και 5 χρόνια». Παράλληλα, μιλήσε για την ανάγκη ενημερωτικής εκστρατείας των πολιτών για τη διαμόρφωση φορολογικής συνείδησης.
NAFTEMPORIKI.GR
Π. Παπάζογλου, διευθύνων σύμβουλος της Ernst & Young.
«Μπορεί η Ελλάδα στη φορολόγηση να βρίσκεται χαμηλότερα από την ευρωπαϊκό μέσο όρο, αλλά σημασία έχει πόσοι πραγματικά πληρώνουν φόρους σε αυτήν τη χώρα. Συνεπώς, ναι, υπερφορολογούμαστε».
Το ΥΠΟΙΚ
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων Πάνος Τσακλόγλου -μετέφερε την ομιλία του υπουργού Οικονομικών Γιάννη Στουρνάρα ο οποίος δεν μπόρεσε να παραστεί στην εκδήλωση- απέφυγε να τοποθετηθεί αναφορικά με το θέμα της εκδήλωσης, δηλαδή την καθιέρωση ενός flat tax.
NAFTEMPORIKI.GR
Π.Τσακλόγλου, πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων.
Ο ίδιος προανήγγειλε τον συμψηφισμό του ΦΠΑ με όλες τις υποχρεώσεις των φορολογούμενων από τον δημόσιο τομέα εντός του 2014, μίλησε για την προσπάθεια του υπουργείου να «ηλεκτρονικοποιήσει» τις φορολογικές διαδικασίες, σημείωσε ότι από το 2015 εισέρχεται στη φορολογική βάση και το αγροτικό εισόδημα και ανέδειξε ως προτεραιότητα της κυβέρνησης να μην επιβαρυνθούν περαιτέρω «οι ειλικρινείς φορολογούμενοι», πάντοτε βέβαια, «στο πλαίσιο των δημοσιονομικών στόχων και όχι σε βάρος των δημοσιονομικών αποτελεσμάτων».
Συμπέρανε δε ότι η Ελλάδα σήμερα πληρώνει το γεγονός ότι δεν είχε δημιουργήσει αποτελεσματικό κράτος πρόνοιας.
Το ΙΟΒΕ
Ο πρόεδρος του ΙΟΒΕ Οδυσσέας Κυριακόπουλος υπογράμμισε ότι είναι προτιμότερος ένας υψηλός αλλά σταθερός φορολογικός συντελεστής παρά το αντίστροφο. Σημείωσε δε ότι η ελληνική οικονομία βρίσκεται σήμερα, «παρ’ όλη την πρόοδο», σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι: «Αν δεν αποκτήσουμε σταθερούς κανόνες, προβλέπεται πολυετής χαμηλή πτήση». Παράλληλα, εξέφρασε την εκτίμηση ότι η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να πετύχει ανάπτυξη και να δημιουργήσει θέσεις εργασίας, χωρίς επενδύσεις άνω του 20% του ΑΕΠ επί 10 χρόνια.
«Μόνο το 2012 συζητήθηκαν στη Βουλή 60 νομοσχέδια με φορολογικές διατάξεις».
Από την πλευρά του, ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ Νίκος Βέττας επισήμανε ότι, πέρα από ο,τιδήποτε άλλο, η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής συνιστά όρο εξυγίανσης της παραγωγικής δομής της χώρας και ειδικότερα προϋπόθεση για ένα νέο εξωστρεφές παραγωγικό μοντέλο. Μεταξύ άλλων, ανέφερε χαρακτηριστικά ότι η ελληνική οικονομία σήμερα, καλώς ή κακώς, βρίσκεται σε σημείο... μηδέν: Μηδενικό δημόσιο έλλειμμα, μηδενικό ισοζύγιο, μηδενικό πληθωρισμό και μηδενική ανάπτυξη.
Το Ελληνοβρετανικό Επιμελητήριο
Ο πρόεδρος του Ελληνοβρετανικού Επιμελητηρίου Χάρης Οικονομόπουλος διέκρινε τα συστατικά της ανάκαμψης στο τρίπτυχο: «Δικαιοσύνη - Αποτελεσματικότητα - Ελπίδες», το οποίο κατά τη γνώμη του υπηρετεί η φορολογική πρόταση του ΙΟΒΕ. Στο ίδιο πλαίσιο, τάχθηκε υπέρ ενός σταθερού φορολογικού συστήματος επί τουλάχιστον μία 10ετία κάθε φορά. Ο ίδιος παρατήρησε: «Δεν είναι λίγα αυτά για τα οποία φορολογούνται οι Έλληνες, αλλά είναι λίγα αυτά τα οποία εισπράττει το κράτος».
Παρέμβαση Τζήμερου
Μετά την εισήγηση του κ. Τσακλόγλου, ο πρόεδρος της «Δημιουργία Ξανά» Θάνος Τζήμερος ερμήνευσε την επιλογή του υπουργείου Οικονομικών να μην τοποθετηθεί επί της ουσίας της πρότασης του ΙΟΒΕ ως αποτέλεσμα μιας θεώρησης που προσεγγίζει τον flat tax «όχι ως τρόπο για να βγούμε από την κρίση αλλά ως bonus αν και εφόσον καταφέρουμε να βγούμε από αυτή».
ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΩΣΤΟΥΛΑΣ - [email protected]
