Στην τελική ευθεία μπαίνει πλέον η σύνταξη του ηλεκτρονικού περιουσιολογίου, που θα ανοίξει το δρόμο για την άμεση παρακολούθηση από το υπουργείο Οικονομικών των εισοδημάτων αλλά και της περιουσιακής κατάστασης όλων των φορολογουμένων. Σήμερα λήγει η προθεσμία για την ηλεκτρονική υποβολή και των στοιχείων για τα αγροτεμάχια μέσω του Ε9 και έτσι η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων θα είναι πλέον σύντομα σε θέση να καταγράψει το οικονομικό προφίλ όλων των Ελλήνων.
Με βάση εξάλλου τις φετινές φορολογικές δηλώσεις, η ΓΓΠΣ έχει ήδη «φακελώσει» όλα τα οικονομικά στοιχεία των περίπου 6 εκατ. φορολογουμένων, αφού έχει συγκεντρώσει κάθε πληροφορία για τα οικονομικά τους δεδομένα, ακόμη και τους τόκους των καταθέσεων και σε ποιες τράπεζες βρίσκονται. Αυτό ουσιαστικά σημαίνει ότι το περιουσιολόγιο, όπως έχει ήδη επισημάνει η «Ν», θα περιέχει αναλυτικά στοιχεία για την κινητή και ακίνητη περιουσία των Ελλήνων, καθώς όλοι οι φορολογούμενοι θα έχουν «αποκαλύψει» καταθέσεις στις τράπεζες, τοποθετήσεις σε μετοχές, ομόλογα και αμοιβαία κεφάλαια, κατοικίες, αγροτεμάχια, κινητά περιουσιακά στοιχεία (Ι.Χ. αυτοκίνητα, σκάφη αναψυχής κ.λπ.).
Θα πρέπει βέβαια να αναφερθεί ότι όλα αυτά τα στοιχεία θα καταχωρηθούν σε ειδικό ηλεκτρονικό αρχείο και θα αποτελούν από το 2014 και μετά τη βάση για την πραγματοποίηση διασταυρώσεων με τα όσα αναγράφουν οι φορολογικές δηλώσεις, προκειμένου να εντοπίζονται και να ελέγχονται εξονυχιστικά οι περιπτώσεις φορολογουμένων στις οποίες διαπιστώνεται σημαντική αύξηση της περιουσίας αναντίστοιχη των μεταβολών στα ετήσια εισοδήματα.
Το νέο σύστημα πάντως θα βασίζεται και στην υποβολή ηλεκτρονικών δηλώσεων «πόθεν έσχες», που αναμένεται να υιοθετηθεί ταυτόχρονα, προκειμένου να γίνεται ευκολότερα ο εξονυχιστικός έλεγχος της προέλευσης όλων των χρηματικών ποσών που διαθέτουν οι φορολογούμενοι για την απόκτηση περιουσιακών στοιχείων, για καταναλωτικές δαπάνες, αλλά και για αποταμίευση.
Σε περίπτωση που τα εισοδήματα των φορολογουμένων δεν επαρκούν για να καλύψουν τα ποσά που δαπάνησαν ή αποταμίευσαν, τότε ο συνολικός φόρος εισοδήματος θα υπολογίζεται με βάση το άθροισμα των δαπανών και των αποταμιεύσεων, ενώ θα επιβάλλονται και πρόσθετοι φόροι και πρόστιμα.
Σήμερα αναμένεται να συνεχιστεί στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής η συζήτηση επί του του προϋπολογισμού του 2014, το οποίο προβλέπει πρωτογενές πλεόνασμα 2,8 δισ. ευρώ.
Ετσι, από το επόμενο έτος, μαζί με τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος, θα υποβάλλονται, εκτός απροόπτου, υποχρεωτικά και ηλεκτρονικές δηλώσεις «πόθεν έσχες». Στις δηλώσεις αυτές κάθε φορολογούμενος θα υποχρεωθεί να γράφει αναλυτικά στοιχεία για την κινητή και την ακίνητη περιουσία που κατέχει σε Ελλάδα και εξωτερικό, τις αποταμιεύσεις του και τη συμμετοχή του σε παντός είδους επιχειρήσεις. Πιο συγκεκριμένα, όλοι θα υποχρεωθούν να δηλώνουν:
-
καταθέσεις στις τράπεζες σε Ελλάδα και εξωτερικό,
-
τοποθετήσεις σε μετοχές, ομόλογα και αμοιβαία κεφάλαια.
-
κατοικίες, επαγγελματικά ακίνητα, πισίνες, οικόπεδα, αγροτεμάχια.
-
κινητά περιουσιακά στοιχεία όπως αυτοκίνητα, μοτοσικλέτες, σκάφη αναψυχής, αεροπλάνα, ελικόπτερα, έργα τέχνης, κοσμήματα κ.λπ.
-
δαπάνες για την απόκτηση περιουσιακών στοιχείων.
-
συμμετοχές σε επιχειρήσεις οποιασδήποτε νομικής μορφής.
Ταυτόχρονα, η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων συγκεντρώνει ήδη από φέτος αναλυτικά στοιχεία για το περιουσιακό και καταναλωτικό προφίλ των φορολογουμένων που αφορούν σε τραπεζικούς λογαριασμούς, πιστωτικές κάρτες, καταναλωτικά και στεγαστικά δάνεια, ασφαλιστήρια ζωής, νοσοκομεία και ιδιωτικές κλινικές, ακόμα και τους λογαριασμούς τηλεφώνου, αλλά και την κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος και νερού.
Το σύνολο αυτών των στοιχείων θα δίνει στο εξής τη δυνατότητα στους ελεγκτές του υπουργείου Οικονομικών με το πάτημα ενός πλήκτρου στον υπολογιστή να έχουν πλήρη εικόνα για το οικονομικό προφίλ του φορολογουμένου, ώστε να εντοπίζουν εστίες φοροδιαφυγής. Για παράδειγμα, θα μπορούν πλέον εύκολα να εντοπιστούν ελεύθεροι επαγγελματίες οι οποίοι δηλώνουν χαμηλό εισόδημα αλλά πραγματοποιούν υψηλές δαπάνες ή διαθέτουν μεγάλες καταθέσεις σε τραπεζικούς λογαριασμούς.
Φυσικά, από τη στιγμή που το υπουργείο Οικονομικών θα έχει σαφή εικόνα της περιουσίας των φορολογουμένων και έχοντας όλα τα «όπλα» για να ελέγχεται η ακρίβεια των δεδομένων σε σχέση με την αύξηση της περιουσίας τους, ώστε να εντοπίζει ποιοι αποκρύβουν εισοδήματα, θα ανοίξει και ο δρόμος για την κατάργηση των τεκμηρίων διαβίωσης που έχει ήδη αποκαλύψει η «Ν» (φ. 21/9/2013, σελ.1).
Κατάρτιση σχεδίου φορολογικών ελαφρύνσεων
Εκτός, πάντως, από την επικείμενη κατάργηση των τεκμηρίων διαβίωσης, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών έχει ήδη καταρτίσει και θα το παρουσιάσει εν ευθέτω χρόω στους επικεφαλής της τρόικας σχέδιο ελαφρύνσεων στη φορολογία, με στόχο να δοθούν «ανάσες» στην αγορά και στους καταναλωτές, να ενισχυθεί η ρευστότητα, αλλά και να δημιουργηθεί ένα ισχυρό κίνητρο για επενδύσεις.
Στο 44,7% ως ποσοστό του ΑΕΠ διαμορφώθηκαν τα έσοδα της Γενικής Κυβέρνησης το , σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής. Τα αμέσως προηγούμενα χρόνια ήταν: 42,4% το 2011, 40,6% το 2010, 38,3% το 2009.
Προϋπόθεση φυσικά όλων, όπως πολύ καλά γνωρίζουν στο οικονομικό επιτελείο, είναι η δημιουργία πρωτογενούς πλεονάσματος φέτος αλλά και η υλοποίηση όλων των προαπαιτούμενων, που θα δημιουργήσουν το κατάλληλο κλίμα αλλά κυρίως τις προϋποθέσεις που θέλει η κυβέρνηση ώστε να ανοίξει το διάλογο με την τρόικα για την επόμενη φάση της φορολογικής μεταρρύθμισης, στο πλαίσιο των αναπτυξιακών προσπαθειών που καταβάλλονται.
Με τα δεδομένα άλλωστε αυτά θα μπορεί και η κυβέρνηση να προχωρήσει στην υλοποίηση και κυβερνητικών δεσμεύσεων που προβλέπουν ακόμη και μειώσεις συντελεστών, όπως στις επιχειρήσεις με τη θέσπιση ενιαίου συντελεστή 15%. Οι αλλαγές που σχεδιάζονται ήδη, πάντως, περιλαμβάνουν ανατροπές και στο καθεστώς του ΦΠΑ, αφού το σχέδιο προβλέπει τη θέσπιση ενός ενιαίου συντελεστή ΦΠΑ είτε 19%, είτε 21%, όπως επιθυμεί και η τρόικα, με ταυτόχρονη όμως κατάργηση του μεσαίου και του χαμηλού συντελεστή, 6,5% και 13%.
Κινήσεις που πάντως σε κάθε περίπτωση προϋποθέτουν και την ουσιαστική περιστολή της φοροδιαφυγής, η οποία ακόμη «ανθεί» στη χώρα, όπως άλλωστε πιστοποιούν και τα στοιχεία του ΣΔΟΕ, αλλά και της διαφθοράς. Δεν είναι τυχαίο εξάλλου ότι για το λόγο αυτό οι παράγοντες του υπουργείου Οικονομικών επιθυμούν όπως όλες οι συναλλαγές στο εξής γίνονται μόνο ηλεκτρονικά. Δηλαδή, όλες οι συναλλαγές να γίνονται με τραπεζικές επιταγές, πιστωτικές ή χρεωστικές κάρτες ή μέσω τραπεζικών λογαριασμών.
Θα πρέπει να αναφερθεί ότι τα στελέχη του υπουργείου Οικονομικών μελετούν την επέκταση των ηλεκτρονικών συναλλαγών όχι μόνο με κάρτες πληρωμών, αλλά και με άλλους ηλεκτρονικούς τρόπους πληρωμής για μια ευρύτατη γκάμα συναλλαγών, ακόμη και για ποσά πολύ μικρότερα από αυτά που προβλέπονται από την υφιστάμενη νομοθεσία.
Περιορισμός συναλλαγών με μετρητά
Με την επέκταση των ηλεκτρονικών συναλλαγών επιδιώκεται να περιοριστούν οι συναλλαγές με μετρητά και η ευνοούμενη από αυτές φοροδιαφυγή. Υπενθυμίζεται ότι σήμερα το όριο των συναλλαγών πάνω από το οποίο απαιτείται χρεωστική ή πιστωτική κάρτα ή πληρωμή μέσω τραπεζών ανέρχεται στα 1.500 ευρώ, ενώ το σχέδιο για τις ηλεκτρονικές πληρωμές που επεξεργάζεται το υπουργείο Οικονομικών προβλέπει το όριο να μειωθεί στα 500 ευρώ, ενώ υπάρχει πρόταση και για 300 ευρώ.
Ειδικότερα, φορολογικά στοιχεία αξίας άνω των 500 ευρώ, που εκδίδονται από επιτηδευματίες για πώληση αγαθών ή παροχή υπηρεσιών σε ιδιώτες, θα εξοφλούνται αποκλειστικά: μέσω τραπέζης, με χρεωστικές ή πιστωτικές κάρτες του αγοραστή των αγαθών/ λήπτη των υπηρεσιών ή μέσω τραπεζικού λογαριασμού ή με επιταγές.
Επισημαίνεται ότι το μέτρο επιστρατεύεται σε μία προσπάθεια πάταξης της φοροδιαφυγής μέσω του απλούστερου κόλπου της μη έκδοσης αποδείξεων, καθώς το «πέρασμα» της συναλλαγής από τις τράπεζες εκτιμάται πως θα κλείσει και αυτό το «παράθυρο». Για να γίνει μάλιστα δελεαστικότερο το μέτρο, το υπουργείο Οικονομικών αναζητά και ουσιαστικά κίνητρα για τους φορολογουμένους εξετάζοντας ακόμη και παλαιότερες προτάσεις, όπως έχει αποκαλύψει η «Ν», για φορομπόνους στη χρήση πιστωτικών και χρεωστικών καρτών, ώστε η αποτύπωση της συναλλαγής μέσω τραπεζών να εξασφαλίζει την άμεση είσπραξη του ΦΠΑ.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΥΡΟΣ - [email protected]
