Η ελληνική κυβέρνηση έχει οχυρωθεί προσωρινά πίσω από το κάλυμμα που προσφέρει το πρωτογενές δημοσιονομικό πλεόνασμα -που απ’ ό,τι φαίνεται θα επιτευχθεί φέτος, έστω τεχνητό και δύσκολα διατηρήσιμο μακροπρόθεσμα-, αλλά μπροστά από τα ασθενή ελληνικά χαρακώματα η μεγάλη μάχη για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους έχει ήδη ξεκινήσει.
Η σύνοδος του ΔΝΤ στην Ουάσιγκτον έδωσε μια καλή πρόγευση για το τι πρόκειται να επακολουθήσει τους επόμενους μήνες. Το Ταμείο δεν έχασε την ευκαιρία να θυμίσει στους Ευρωπαίους την υπόσχεσή τους, ότι μέσα στο 2014 θα δώσουν λύση στο θέμα της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους με πιθανό κούρεμα των ομολόγων που κατέχουν η ΕΚΤ και οι κεντρικές τράπεζες, για να εισπράξει την απάντηση που πάνω-κάτω λέει ότι το θέμα είναι εσωτερική ευρωπαϊκή υπόθεση, αφού αφορά ευρωπαϊκά χρήματα.
Η στάση αυτή έρχεται να δώσει μια ακόμη αφορμή για το διαφαινόμενο διαζύγιο του ΔΝΤ και της Κομισιόν. Αξιωματούχοι του Ταμείου δεν κρύβουν τις προθέσεις τους, μιλούν ανοιχτά πλέον για τις έντονες διαφωνίες που υπάρχουν με την Ενωση στον τρόπο αντιμετώπισης της κρίσης.
Γι’ αυτό στοιχίζονται πίσω από την άποψη που υποστηρίζει την αποχώρηση του Ταμείου από την τρόικα και επάνοδο στο συνήθη τρόπο λειτουργίας του «με στόχο τη διαφύλαξη της αξιοπιστίας του», η οποία, σύμφωνα με πηγές του διεθνούς οργανισμού, έχει αρχίσει να διαβρώνεται.
Αποδεχόμενο τη συμμετοχή του στην αντιμετώπιση της ελληνικής κρίσης, το Ταμείο είχε εγκαταλείψει τη συνήθη μέθοδο αντιμετώπισης ανάλογων καταστάσεων, που ως πρώτη της επιλογή είχε την άμεση αναδιάρθρωση του χρέους.
Η τακτική είχε εφαρμογή σε αναπτυσσόμενες οικονομίες και δεν μπόρεσε να βρει πεδίο ανάπτυξης σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, την Ελλάδα και τις άλλες χώρες του μνημονίου στη συνέχεια. Ετσι, αντιμετωπίστηκε βραχυπρόθεσμα το πρόβλημα, αλλά δεν δόθηκε μακροπρόθεσμη λύση.
Οι Ευρωπαίοι προτείνουν τη μείωση των επιτοκίων για την Ελλάδα ή και την ανταλλαγή των ομολόγων της με μακροπρόθεσμους τίτλους με ορίζοντα την πεντηκονταετία, αλλά την ίδια στιγμή πλειάδα οικονομολόγων της άλλης πλευράς υποστηρίζει ότι αυτό δεν μπορεί να αποτελεί αποδεκτή διευθέτηση.
Το ερώτημα είναι τι ακριβώς σημαίνουν αυτές οι ισορροπίες για μια χώρα που αντιμετωπίζει έξι χρόνια ύφεσης και ανεργία στο 27,6% ως αποτέλεσμα -μεταξύ άλλων- και ενός προγράμματος που είχε στόχο τη δημοσιονομική σταθερότητα.
Η απάντηση δεν είναι απλή ούτε και ευχάριστη. Σε κάθε περίπτωση, όμως, φαίνεται ότι μακραίνει αρκετά ο χρόνος που η χώρα θα μπορούσε να αντλήσει από την ελεύθερη αγορά κεφάλαια, αρκετά και με συμφέροντες όρους, για να χρηματοδοτήσει και διαδικασίες ανάπτυξης πέρα από τις βασικές της ανάγκες.
ΝΙΚΟΣ ΦΡΑΝΤΖΗΣ - [email protected]
