Με επτά μέτωπα ανοιχτά για το εγχώριο τραπεζικό σύστημα, με ορίζοντα τουλάχιστον ώς την άνοιξη του 2014, δεν υφίσταται η πολυτέλεια της θερινής ραστώνης για τα τραπεζικά επιτελεία, ειδικά δε αφού μέσα στον Αύγουστο «τρέχουν» projects όπως η παροχή στοιχείων στην BlackRock και η εκπόνηση των σχεδίων αναδιάρθρωσης.
Η ανακεφαλαιοποίηση αποτελεί μια επιτυχία που έχει ήδη ξεχαστεί, αφού οι τράπεζες οφείλουν να κινηθούν σε εξαιρετικά απαιτητικό περιβάλλον, που θέτει σε δοκιμασία τις δικές τους αντοχές και τις σχέσεις με τους πελάτες και την κοινωνία. Οι βασικές προκλήσεις στις οποίες το σύστημα καλείται να ανταποκριθεί μέσα στους επόμενους μήνες είναι:
1. Οι «απαιτήσεις» της αγοράς για παροχή χρηματοδότησης στην πραγματική οικονομία
2. Η διατήρηση της αυξητικής τάσης των καταθέσεων
3. Η διαχείριση των κόκκινων δανείων
4. Η αντιμετώπιση των stress tests
5. Η αναδιάρθρωση, μέσω και πώλησης θυγατρικών
6. Η ενάσκηση των warrants από τους ιδιώτες μετόχους
7. Η ιδιωτικοποίηση της Eurobank.
Κατ' αρχάς το αίτημα του επιχειρηματικού κόσμου για παροχή χρηματοδότησης γίνεται όλο και πιο έντονο μετά την ανακεφαλαιοποίηση και τίθεται με έμφαση και από την πλευρά της κυβέρνησης.
Οι τράπεζες καλούνται να ισορροπήσουν μεταξύ της ανάγκης να στηρίξουν την οικονομία και να αντεπεξέλθουν στο αίτημα της κοινωνίας και να κινηθούν εντός των δυνατοτήτων τους.
Οπως επισημαίνουν τραπεζίτες, η ανακεφαλαιοποίηση έλυσε το θέμα της επάρκειας κεφαλαίων, αλλά όχι αυτό της ρευστότητας, που βελτιώθηκε μεν, αλλά δεν θα επανέλθει στα προ της δημοσιονομικής κρίσης επίπεδα.
Αυτό το μήνυμα επιχειρούν να περάσουν οι τραπεζίτες, σε μια δύσκολη πάντως συγκυρία και με την πολιτική ηγεσία της χώρας να ασκεί πιέσεις.
Κρίσιμη παράμετρος για τον κλάδο είναι το πέρασμα σε μια νέα εποχή, ώστε να στηρίξει αποτελεσματικά τις βιώσιμες επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά που έχουν υποστεί σοβαρά πλήγματα στην περίοδο της κρίσης και να εξασφαλίσει την έγκαιρη αντιστροφή της πορείας αύξησης των μη εξυπηρετούμενων δανείων των τραπεζών σε συνδυασμό με την ανάκαμψη της εγχώριας οικονομίας και την αύξηση της απασχόλησης και των εισοδημάτων, όπως χαρακτηριστικά επισημαίνουν τραπεζικά στελέχη.
Η βελτίωση της ρευστότητας μέσω της αναγκαίας αύξησης των καταθέσεων παραμένει πρόκληση γιατί, ενώ οι ενδείξεις είναι θετικές, η τάση ενίσχυσης της καταθετικής βάσης ανακόπτεται από φημολογίες περί κουρέματος καταθέσεων και φυσικά από τις φορολογικές και άλλες απαιτήσεις από πλευράς του Δημοσίου.
Υπό διαμόρφωση θα βρεθεί από τις τράπεζες τόσο η διαδικασία πιστοδοτήσεων όσο και το πλαίσιο διαχείρισης των «κόκκινων» δανείων, που αποτελεί απαίτηση και του αναθεωρημένου μνημονίου.
Τράπεζες, Τράπεζα της Ελλάδος και τρόικα προετοιμάζουν το modus vivendi των πιστωτικών ιδρυμάτων με τους ομίλους, με στόχο τη διαχείριση των υφιστάμενων επισφαλειών αλλά και της δυναμικής που έχουν τα δάνεια που κινδυνεύουν να βρεθούν στο κόκκινο.
Στο ίδιο πλαίσιο κινείται η αντιμετώπιση των επιχειρηματικών δανείων, όπου το επόμενο διάστημα θα λάβει χώρα το ξεκαθάρισμα βιώσιμων και μη δανειοληπτών, προκειμένου να στηριχθούν οι πρώτοι και να αναζητηθούν λύσεις για τα δάνεια των δεύτερων που περιλαμβάνουν ακόμη και πώληση σε εξειδικευμένα funds.
Σε αυτή τη φάση, στοιχεία για την εικόνα των δανειακών χαρτοφυλακίων λαμβάνουν οι ομάδες της BlackRock που βρίσκονται στην Αθήνα και θα εκπονήσουν τη σχετική αξιολόγηση, επικαιροποιώντας τα ευρήματα της πρώτης έκθεσης στην οποία βασίστηκε η ανακεφαλαιοποίηση.
Τα ευρήματα της ΒlackRock θα αξιοποιηθούν και στο πλαίσιο των stress tests που θα πραγματοποιήσει η Τράπεζα της Ελλάδος ώς το τέλος του έτους και τα οποία θα είναι κρίσιμα για τις πιθανές πρόσθετες κεφαλαιακές ανάγκες του συστήματος.
Τα επόμενα σχέδια
Στο στάδιο της εκπόνησης βρίσκονται από τα τραπεζικά επιτελεία τα σχέδια αναδιάρθρωσης. Οι τράπεζες καλούνται να προχωρήσουν στην πώληση μη τραπεζικών δραστηριοτήτων στην Ελλάδα, καθώς και στη σταδιακή μείωση της έκθεσής τους στη ΝΑ Ευρώπη, την επόμενη τριετία, υπό την πίεση της ευρωπαϊκής Επιτροπής Ανταγωνισμού.
Η DG Comp ζητεί δέσμευση πώλησης ζημιογόνων θυγατρικών, όπως είναι οι περισσότερες στα Βαλκάνια, ενώ ζητεί επίσης, χωρίς να το επιβάλλει, και την αξιοποίηση κερδοφόρων θυγατρικών, όπως της Finansbank.
Πρόκειται για μια άσκηση ισορροπίας ώστε να μη χαθούν για τον κλάδο ευκαιρίες μελλοντικής κερδοφορίας από την πώληση σημαντικών στοιχείων του ενεργητικού.
Ενίσχυση ελκυστικότητας
Οι κινήσεις βελτίωσης των ισολογισμών και αναδιάρθρωσης αναμένεται να ενισχύσουν την ελκυστικότητα των ελληνικών τραπεζών, αν και ο χρόνος είναι πιεστικός για την εμπέδωση του επενδυτικού ενδιαφέροντος, αφού το Δεκέμβριο του τρέχοντος έτους ξεκινά η πρώτη ενάσκηση των warrants.
Οπως χαρακτηριστικά επισημαίνουν τραπεζικά στελέχη, οι δοκιμασίες του συστήματος, όπως τα stress tests και η αποτελεσματική αναδιάρθρωση, θα πρέπει να είναι επιτυχείς προκειμένου να διατηρηθεί το καλό επενδυτικό κλίμα που καταγράφηκε κατά την ανακεφαλαιοποίηση.
Το στοίχημα είναι η ενάσκηση των warrants από τους ιδιώτες μετόχους ώστε σταδιακά να μειωθεί η συμμετοχή του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και να διευρυνθεί η μετοχική βάση.
Οι έλληνες τραπεζίτες προσδοκούν τη διατήρηση του ενδιαφέροντος που σημειώθηκε κατά τις αυξήσεις κεφαλαίου, ώστε να επανέλθουν σταδιακά στο μετοχικό κεφάλαιο μέτοχοι με μακροπρόθεσμο επενδυτικό ορίζοντα, έναντι funds που είχαν άμεσα κερδοσκοπικό ενδιαφέρον και εντόπισαν ευκαιρίες στα warrants.
Το Μάρτιο η πώληση ποσοστού της Eurobank
Η πώληση ποσοστού της
Eurobank σε στρατηγικό επενδυτή έχει μετατεθεί για τα τέλη Μαρτίου 2014 και με τη σφραγίδα της τρόικας, αφού τα χρονικά περιθώρια του προηγούμενου μνημονίου ήταν απαγορευτικά.
Εως τα τέλη Αυγούστου η διοίκηση θα καταλήξει στην επιλογή συμβούλου ώστε στα μέσα Οκτωβρίου να υπάρχει η εικόνα για τους ενδιαφερόμενους και να ξεκινήσει το due diligence μέσα στο Νοέμβριο.
Μέσα στους επόμενους μήνες θα καταβληθεί η προσπάθεια βελτίωσης της ελκυστικότητας, ώστε να υπάρξει σοβαρό επενδυτικό ενδιαφέρον και να προχωρήσει ο σχεδιασμός για επαναφορά της τράπεζας που είναι ο τέταρτος πυλώνας του συστήματος, στον ιδιωτικό τομέα.
Η έννοια του σοβαρού ενδιαφέροντος αφορά και στο είδος των προτιμώμενων επενδυτών, που αν δεν είναι στην καλύτερη περίπτωση ξένες τράπεζες, θα μπορούσαν να είναι funds με μακροπρόθεσμο ορίζοντα τοποθέτησης και ενδεχομένως κουλτούρα επένδυσης στον τραπεζικό χώρο και οπωσδήποτε όχι hedge fund.
Η πρώτη προσπάθεια θα αφορά στην πώληση ποσοστού 30 με 40%, πιθανώς μέσω αύξησης κεφαλαίου με στόχο την περαιτέρω ιδιωτικοποίηση στη συνέχεια.
Η απόκτηση του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου και της Νέας Proton ενίσχυσαν την τράπεζα και σε συνδυασμό με τη ριζική αναδιάρθρωση, την οποία σε μεγάλο βαθμό θα κληθούν να υλοποιήσουν όλοι οι όμιλοι, βελτιώνουν το προφίλ της Eurobank, αλλά μεγάλη πρόκληση θα είναι η επίτευξη ικανοποιητικού τιμήματος προς όφελος του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.
