Στις 20 Ιουνίου στο Εurogroup θα γίνει η καθοριστική συζήτηση για την ευρωπαϊκή τραπεζική ενοποίηση, ενώ οι πολιτικές αποφάσεις αναμένεται να ληφθούν λίγες μέρες αργότερα, στις 28 και 29 Ιουνίου, στη Σύνοδο Κορυφής.
Αυτό ανέφερε χθες στις Βρυξέλλες πηγή της Ευρωζώνης, υπογραμμίζοντας ότι οι συζητήσεις επιταχύνονται στην Ομάδα Εργασίας του Εurogroup, όπου έχει επιτευχθεί σημαντική πρόοδος τις τελευταίες μέρες.
Σύμφωνα με την ίδια πηγή σε τεχνικό επίπεδο οι εργασίες βρίσκονται σε τελική φάση, και όλα πλέον θα εξαρτηθούν από την πολιτική βούληση των κρατών- μελών και κυρίων των ηγετών, οι οποίοι έχουν δεσμευθεί να καταλήξουν σε κατ΄αρχήν συμφωνία στη σύνοδο κορυφής.
Τα δύο ανοικτά θέματα που έχουν λάβει πολιτική διάσταση είναι ο καταμερισμός του κόστους της εξυγίανσης ή εκκαθάρισης προβληματικών τραπεζών και ο ακριβής ρόλος του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΜΣ) στις απευθείας ανακεφαλαιοποιήσεις των τραπεζών.
Ο καταμερισμός τους κόστους
Ειδικότερα, σχετικά με τον καταμερισμό του κόστους το βέβαιο είναι πως θα καλούνται να συμμετάσχουν πρώτοι οι μέτοχοι, οι ομολογιούχοι και οι πιστωτές. Από εκεί και πέρα αυτό που θα κριθεί στην πολιτική διαπραγμάτευση είναι εάν στην περίπτωση που δεν καλύπτονται τα απαιτούμενα κεφάλαια θα παρεμβαίνει πρώτος ο ΕΜΣ ή οι μεγάλοι καταθέτες (άνω των 100.000 ευρώ). Στην τελευταία συνεδρίαση του Εurogroup οι υπουργοί τις Ευρωζώνης εμφανίστηκαν χωρισμένοι σε δύο ομάδες, η μία με τις χώρες του νότου να υποστηρίζει ότι ο ΕΜΣ πρέπει να παρεμβαίνει πριν και οι μεγάλοι καταθέτες να αποτελούν την έσχατη λύση, ενώ η άλλη ομάδα με επικεφαλής τη Γερμανία ζητάει να συμβεί το αντίθετο.
Η Ευρωβουλή που καθόρισε τη θέση της στην αρχή της εβδομάδας επιθυμεί την πλήρη εξαίρεση και με ειδική ρήτρα των μικρών καταθετών (κάτω των 100.000 ευρώ), ενώ για τους μεγάλους καταθέτες συντάσσεται με τις χώρες του νότου, δηλαδή να αποτελούν την έσχατη λύση.
Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που έχει καθοριστεί, η απευθείας ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών από τον ΕΜΣ θα είναι θεωρητικά εφικτή από το 2014, αφού προηγουμένως τεθεί σε ισχύ ο ευρωπαϊκός μηχανισμός εποπτείας των τραπεζών υπό την αιγίδα της EKT, που είναι ένας από τους τρεις πυλώνες της ευρωπαϊκής τραπεζικής ενοποίησης. Οι άλλοι δύο είναι ο ευρωπαϊκός μηχανισμός για τις εξυγιάνσεις ή εκκαθαρίσεις τραπεζών και η εναρμονισμένη λειτουργία των εθνικών συστημάτων εγγύησης των καταθέσεων.
Αναφορικά με την απευθείας ανεκαφαλαιοποίηση οι τεχνοκράτες της ομάδας εργασίας του Εurogroup αναζητούν λύση σχετικά με το ποιος θα επωμιστεί το βάρος των «τοξικών» στοιχείων μιας υπό εξυγίανση τράπεζας, τα οποία δημιουργήθηκαν πριν από την λειτουργία του ευρωπαϊκού μηχανισμού εποπτείας των τραπεζών. Το βέβαιο είναι ότι δεν θα είναι ΕΜΣ, αλλά μάλλον η χώρα που βρίσκεται η τράπεζα και συνεπώς είχε την ευθύνη της εποπτείας. Το ποσοστό της κάλυψης από εθνικούς πόρους θα μειώνεται σταδιακά έως ότου μηδενιστεί όταν η συνολική ευθύνη για το παρελθόν θα έχει περάσει στον ευρωπαϊκό μηχανισμό εποπτείας των τραπεζών.
Σύμφωνα με την ίδια πηγή στο πλαίσιο της συνολικής απόφασης θα καθοριστεί και το πλαφόν της συμμετοχής του ΕΜΣ σε απευθείας ανακεφαλαιοποιήσεις τραπεζών. Οι διαπραγματεύσεις συγκλίνουν προς την κατεύθυνση της δέσμευσης ενός ποσού του ΕΜΣ της τάξης των περίπου 80 δισ. ευρώ για ανακεφαλαιοποιήσεις, με δυνατότητα αύξησής του εφόσον κρίνεται αναγκαίο. Τα υπόλοιπα 620 δισ. ευρώ από τα 700 δισ. που είναι η συνολική ποικοδότηση του ΕΜΣ θα αφορούν διασώσεις χωρών.
Πάντως, αρκετές κυβερνήσεις υποστηρίζουν ότι θα πρέπει να διατηρηθεί μια συμμετοχή του κράτους μέλους της τάξης του 10-20% στο κόστος διάσωσης μιας τράπεζας με το επιχείρημα ότι με τον τρόπο αυτό οι εθνικές αρχές θα επιδεικνύουν μεγαλύτερη υπευθυνότητα στην παρακολούθηση των τραπεζικών τους ιδρυμάτων, ώστε να μην προβαίνουν σε επικίνδυνες επενδυτικές ενέργειες.
Η αναδρομικότητα της ανακεφαλαιοποίησης
Τέλος, στο «τραπέζι» θα βρεθεί και το θέμα της αναδρομικότητας της ανακεφαλαιοποίησης τραπεζικών ιδρυμάτων από τον ΕΜΣ, δηλαδή εάν θα καλύψει μέρος της ανακεφαλαιοποίησης τραπεζών που έγιναν πριν από την ευρωπαϊκή τραπεζική ενοποίηση. Πρόκειται για ένα θέμα που ενδιαφέρει άμεσα την Ισπανία, την Ιρλανδία, την Ελλάδα και την Κύπρο, οι οποίες δανείστηκαν για να ανακεφαλαιοποιήσουν τράπεζές τους επιβαρύνοντας το δημόσιο χρέους. Ακόμη και εν μέρει να συμμετάσχει αναδρομικά ο ΕΜΣ θα υπάρξει σημαντική ελάφρυνση για τις παραπάνω χώρες, ωστόσο, προς το παρόν, η Γερμανία, η Φινλανδία και η Ολλανδία αρνούνται κατηγορηματικά την αναδρομική ισχύ.
Πιο σταθερή η Ευρωζώνη
REUTERS/LISI NIESNER
Μάριο Ντράγκι, διοικητής της ΕΚΤ: «Η απάντηση στην κρίση δεν ήταν λιγότερη Ευρώπη, αλλά περισσότερη Ευρώπη. Η Οικονομική και Νομισματική μας Ενωση (ΟΝΕ) είναι περισσότερο σταθερή σήμερα απ’ ό,τι πριν από ένα χρόνο»
Περισσότερο σταθερή είναι σήμερα η Ευρωζώνη σε σχέση με ένα χρόνο πριν, όμως οι οικονομικές συνθήκες παραμένουν δύσκολες και οι κυβερνήσεις θα πρέπει να προωθήσουν μεταρρυθμίσεις αλλά και τα σχέδια για την τραπεζική ένωση, δήλωσε χθες ο διοικητής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), Μάριο Ντράγκι.
Κατά τη διάρκεια ομιλίας του στο Λονδίνο, περίπου ένα χρόνο αφότου δεσμεύθηκε να «πράξει ό,τι είναι εφικτό» για να σώσει το ευρώ, ο κ. Ντράγκι κάλεσε τις ευρωπαϊκές χώρες να ενδυναμώσουν τους δεσμούς τους και να υλοποιήσουν τα σχέδια για μεγαλύτερη ενοποίηση, συμπεριλαμβανομένης της τραπεζικής ένωσης.
Εθνική κυριαρχία επί των προϋπολογισμών
Κίνηση όμως που προϋποθέτει να θυσιαστεί μέρος της εθνικής κυριαρχίας των χωρών-μελών επί των προϋπολογισμών τους και των διαρθρωτικών πολιτικών τους. Η δήλωση του κ. Ντράγκι στα τέλη Ιουλίου ότι θα κάνει τα πάντα προκειμένου να σώσει το ευρώ, σε συνάρτηση με τη δέσμευση για απεριόριστη αγορά κρατικών ομολόγων από την ΕΚΤ, επέφερε ηρεμία στις κεφαλαιαγορές και οδήγησε στη σταδιακή αποκλιμάκωση της ευρωκρίσης. Τώρα, ο κεντρικός τραπεζίτης υπογραμμίζει ότι τα μέτρα της ΕΚΤ, σε συνδυασμό με τα πρώτα βήματα προς την τραπεζική ένωση και οι μεταρρυθμίσεις που εφαρμόζουν οι χώρες με κρίση χρέους, έσωσαν την Ευρωζώνη που πριν από ένα χρόνο βρισκόταν στο χείλος του γκρεμού.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΕΛΛΟΣ - [email protected]
