Χωρίς να υπάρχει συμφωνία μεταξύ των κομμάτων που συγκροτούν την κυβέρνηση και με κυβερνητικούς βουλευτές να αντιδρούν, αύριο καταφτάνει η τρόικα στην Αθήνα για τον τελικό γύρο των διαπραγματεύσεων και την επίτευξη συμφωνίας, που θα ανοίξει το δρόμο για την αποδέσμευση των δύο δόσεων από το μηχανισμό στήριξης, ύψους 8,8 δισ. ευρώ.
Οι ενδείξεις που έχουν κυβερνητικά στελέχη από την ηγεσία της τρόικας προμηνύουν σκληρή στάση των ελεγκτών και επιμονή τους στα συμφωνηθέντα, ενώ το έργο των υπουργών που θα διαπραγματευτούν με την τρόικα θα είναι ιδιαίτερα δύσκολο, εάν σήμερα το απόγευμα δεν υπάρξει συμφωνία στη συνάντηση των πολιτικών αρχηγών.
Ο υπουργός Οικονομικών, Γιάννης Στουρνάρας, που έχει το «γενικό πρόσταγμα» στις επαφές με την τρόικα εμφανίστηκε χθες αισιόδοξος, δηλώνοντας, μετά τη συνεργασία που είχε με τον πρωθυπουργό, Αντώνη Σαμαρά» ότι δεν υπάρχει θέμα παράτασης της διαπραγμάτευσης και παράταση στην καταβολή της δόσης. Εξέφρασε, επίσης, την πεποίθηση ότι θα υπάρξει συμφωνία με τη ΔΗΜΑΡ για το ειδικό τέλος στα ακίνητα και πως θα επιλυθούν τα όποια προβλήματα.
Οι συναντήσεις με την τρόικα ξεκινούν από αύριο, ενώ τα ζητήματα που θα μονοπωλήσουν το ενδιαφέρον είναι η μείωση του προσωπικού στο δημόσιο τομέα, η φορολογία ακινήτων και συγκεκριμένα η διατήρηση του ΕΕΤΗΔΕ, η πορεία του προϋπολογισμού του 2013 που εμφανίζει υστέρηση των εσόδων στο πρώτο τρίμηνο, η υστέρηση των εσόδων και των ασφαλιστικών ταμείων και η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών.
Η κυβερνητική συνοχή θα δοκιμαστεί από δύο ζητήματα και συγκεκριμένα από τη δέσμευση για τις αποχωρήσεις από το δημόσιο τομέα και για το ΕΕΤΗΔΕ.
Σε ό,τι αφορά στις αποχωρήσεις από το Δημόσιο, η τρόικα περιμένει από τα τέλη Φεβρουαρίου, το κυβερνητικό σχέδιο απομάκρυνσης 27.000 υπαλλήλων εντός του 2013 (εκ των οποίων οι 12.500 μέχρι τον Ιούνιο και πρόγραμμα ανά τρίμηνο αποχωρήσεων μέχρι το τέλος του 2014).
Το συγκεκριμένο μέτρο είναι προαπαιτούμενο για τη δόση των 2,8 δισ. ευρώ, αλλά ο αρμόδιος υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης Αντ. Μανιτάκης κρατάει κλειστά τα «χαρτιά» του για τις τελικές αποφάσεις του υπουργείου και διατηρεί σε «αναμμένα κάρβουνα» την κυβέρνηση. Για τις αποχωρήσεις από το Δημόσιο υπάρχουν και αντιδράσεις από το χώρο της ΔΗΜΑΡ και από βουλευτές όλων των κομμάτων της κυβέρνησης και το ζήτημα που γεννάται είναι πώς θα γεφυρωθούν, εάν δεν υποχωρήσει η τρόικα.
Ανακεφαλαιοποίηση
Η συγχώνευση Εθνικής - Eurobank , θα είναι ένα από τα «αγκάθια» της διαπραγμάτευσης μεταξύ του υπουργείου Οικονομικών με την τρόικα, στο πλαίσιο της διαδικασίας ανακεφαλαιοποίησης των ελληνικών εμπορικών τραπεζών.
Η τρόικα (και ειδικά οι άνθρωποι του ΔΝΤ) συνεχίζουν να έχουν αντιρρήσεις με τη συγχώνευση των δύο τραπεζών, εκτιμώντας ότι υπάρχει σημαντικός κίνδυνος μόνιμης κρατικοποίησης του νέου σχήματος. Τούτο διότι, η «συμφωνία μαμούθ» δημιουργεί μια τράπεζα οποία είναι δύσκολο -στην παρούσα συγκυρία - να συγκεντρώσει από ιδιώτες μετόχους ακόμη και το 10% που είναι η ελάχιστη συμμετοχή για την ανακεφαλαιοποίησή της. Ακόμη όμως και αν το εμπόδιο αυτό ξεπεραστεί και ολοκληρωθεί η αύξηση μετοχικού κεφαλαίου, θα χρειαστούν τεράστια ιδιωτικά κεφάλαια, προκειμένου να «ιδιωτικοποιηθεί» ξανά , επιστρέφοντας τα κεφάλαια του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.
Από την άλλη μεριά το υπουργείο Οικονομικών υποστηρίζει ότι αν σε αυτή τη φάση γίνει αναστροφή της συγχώνευσης τότε θα δημιουργηθούν ακόμη μεγαλύτερα προβλήματα στην αγορά, η οποία ακόμη «μετράει τις απώλειες» από την κυπριακή κρίση. Μιλώντας στην κρατική τηλεόραση, ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας, Γιώργος Προβόπουλος, τάχθηκε υπέρ της συγχώνευσης μεταξύ Εθνικής και Eurobank. «Η τρόικα, λέει ότι δεν πρέπει να χαθεί χρόνος στο πρόγραμμα ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών. Ναι, η τρόικα έχει αντιρρήσεις που θα μπορούσα να έχω κι εγώ για τη συγχώνευση Εθνικής - Eurobank» είπε ο κ. Προβόπουλος για να προσθέσει αμέσως μετά: «Παρόλα αυτά η συγχώνευση Εθνικής - Eurobank δεν πρέπει και δεν μπορεί να αποτραπεί».
Παράλληλα βέβαια, το υπουργείο Οικονομικών και η Τράπεζα της Ελλάδος θα καθησυχάσουν την τρόικα ότι η ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών εμπορικών τραπεζών θα ολοκληρωθεί με καθυστέρηση δύο- τριών εβδομάδων. Δηλαδή οι αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί στα μέσα Μαΐου αντί στο τέλος Απριλίου όπως προβλέπει το μνημόνιο.
Το θέμα των αποκρατικοποιήσεων, αναμένεται να εξεταστεί από την τρόικα περισσότερο στη φάση του σχεδιασμού και της προετοιμασίας και λιγότερο σε επίπεδο αποτελεσμάτων.
Η τρόικα είναι ήδη ενήμερη ότι οι δύο μεγάλες αποκρατικοποιήσεις, αυτές του ΟΠΑΠ και της ΔΕΠΑ-ΔΕΣΦΑ υπολογίζεται πλέον ότι θα ολοκληρωθούν μέσα στο Μάιο τουλάχιστον σε επίπεδο ολοκλήρωσης των διαγωνισμών. Συνεπώς η είσπραξη των εσόδων από την αξιοποίηση των συμμετοχών του Δημοσίου δεν αναμένεται νωρίτερα τις αρχές του καλοκαιρού.
Η βάση της αξιολόγησης που ξεκινά από την Πέμπτη, βρίσκεται στην αναθεώρηση του χρονοδιαγράμματος των αποκρατικοποιήσεων που είχαν συμφωνηθεί από τον περασμένο Δεκέμβριο. Το υπουργείο Οικονομικών, στηρίζει τις ελπίδες του για θετικές εντυπώσεις από τις κινήσεις των τελευταίων ημερών, όπως οι διαγωνισμοί για τα περιφερειακά αεροδρόμια και τις μαρίνες αλλά και τις επικείμενες αποκρατικοποιήσεις μέχρι και το τέλος Ιουνίου. Μέσα σε αυτές είναι, των ΕΛ.ΠΕ., των ΕΛ.ΤΑ., της ΕΥΔΑΠ (ο διαγωνισμός της ΕΥΑΘ είναι σε εξέλιξη) και η αξιοποίηση μεγάλων αλλά και περιφερειακών λιμανιών. Βέβαιο είναι επίσης ότι θα συζητηθεί και η προετοιμασία αποκρατικοποίησης της ΔΕΗ η οποία είναι προγραμματισμένη για το δεύτερο εξάμηνο του χρόνου.
Ειδικό τέλος
Η κυβέρνηση έχει καταλήξει να επιβάλει και φέτος το ΕΕΤΗΔΕ (εδικό τέλος ακινήτων), μέσω της ΔΕΗ, αλλά μειωμένο κατά 20-30% σε σύγκριση με το 2012, και η απώλεια των εσόδων θα καλυφθεί από τη διατήρηση του ΦΑΠ, για μία ακόμη χρονιά.
Το σχέδιο αυτό παρουσίασε ο κ. Στουρνάρας το βράδυ της Δευτέρας στους εκπροσώπους του ΠΑΣΟΚ και της ΔΗΜΑΡ, σύμφωνα με το οποίο θα είναι προσωρινό, μόνο για το 2013, θα εισπράττεται μέσω της ΔΕΗ, επειδή δεν υπάρχει άλλος αξιόπιστος μηχανισμός, χωρίς όμως να κόβεται το ρεύμα και θα είναι μειωμένο για τις μικρές ιδιοκτησίες. Επίσης τα έσοδα που θα χαθούν από τη μείωση του ΕΕΤΗΔΕ, θα καλυφθούν από τη διατήρηση για ένα επιπλέον έτος του ΦΑΠ, που βαρύνει ιδιοκτησίες αξίας πάνω από 400.000 ευρώ.
Το ΕΕΤΗΔΕ και ο ΦΑΠ θα αντικατασταθούν από άλλο ενιαίο φόρο, ο οποίος θα εφαρμοστεί από το 2014 αντί του 2013 που προέβλεπε το αρχικό πλάνο.
Σε αδυναμία πληρωμής και δημοσιονομικό εκτροχιασμό οδηγούν η αύξηση του ΦΑΠ και η διατήρηση του ΕΕΤΗΔΕ, όπως εκτιμά η ΠΟΜΙΔΑ. Η ΠΟΜΙΔΑ διαπιστώνει ότι «ενώ η κυβέρνηση είχε δεσμευθεί για κατάργηση του ΦΑΠ και του ΕΕΤΗΔΕ που εισπράττεται μέσω της ΔΕΗ, το 2013, καθώς και για θέσπιση ενός λογικού φόρου περιουσίας τελικά και το ΕΕΤΗΔΕ παραμένει, και ο προκρούστειος ΦΑΠ θα αυξηθεί».
Οι μεγάλες υστερήσεις στα έσοδα
Ενα ακόμη «αγκάθι» στις διαπραγματεύσεις με την τρόικα είναι η πορεία υλοποίησης του φετινού προϋπολογισμού, με αρκετές παραφυάδες.
Στο πρώτο τρίμηνο, τα έσοδα υπολείπονται των στόχων του ΥΠΟΙΚ, όχι των ετήσιων, αλλά εκείνων που είχε θέσει για τη συγκεκριμένη περίοδο, που σημαίνει ότι έχουν ληφθεί υπόψη και οι συγκυριακοί παράγοντες. Η υστέρηση, που λογιστικά καλύπτεται από τη μείωση των δαπανών, ανησυχεί την τρόικα, καθώς θεωρεί ότι κινδυνεύει ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος, ύψους 0,3% του ΑΕΠ, που προβλέπει το Μεσοπρόθεσμο.
Στο πλαίσιο αυτό εμφανίζεται διστακτική να εγκρίνει την αύξηση των δόσεων για την εξόφληση χρεών προς το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία.
Για τον ίδιο λόγο αντιδρούν οι τροϊκανοί και στο αίτημα του ΥΠΟΙΚ για τη μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση, όπως και τη μείωση της φορολογίας στο πετρέλαιο θέρμανσης.
Το υπουργείο Οικονομικών, από την πλευρά του, θα επιδιώξει να τους πείσει πως οι αυξημένες δόσεις για πληρωμές φόρων και εισφορών, θα αυξήσουν τη ροή των εσόδων, ενώ η μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση θα τονώσει την τουριστική κίνηση. Για την πορεία του προϋπολογισμού του 2013, από το πρώτο δίμηνο έγινε αισθητή η υστέρηση των εσόδων και αν δεν βελτιωθεί η ροή των εισπράξεων στους επόμενους μήνες, η κυβέρνηση θα αναγκαστεί να ενεργοποιήσει τη ρήτρα του μνημονίου για την επιβολή πρόσθετων μέτρων.
Παράλληλα, σε ό,τι αφορά στον προϋπολογισμό, η τρόικα ανησυχεί για την υστέρηση των εσόδων που εμφανίζουν τα ασφαλιστικά ταμεία, λόγω της υψηλής ανεργίας και της αδυναμίας των επιχειρήσεων να καταβάλλουν εισφορές, όπως επίσης και για τα ελλείμματα που εξακολουθούν να εμφανίζουν οι ΟΤΑ.
Επίσης θα επαναληφθούν οι συζητήσεις με τους ελεγκτές για το πλαίσιο ρύθμισης των «κόκκινων» τραπεζικών δανείων, ενώ η τρόικα περιμένει και το κυβερνητικό σχέδιο για την καταπολέμηση της διαφθοράς στις δημόσιες υπηρεσίες.
