Η πολιτική κρίση στην Ιταλία και η επιστροφή της αβεβαιότητας στην Ευρωζώνη επιταχύνουν τη διαδικασία ικανοποίησης αιτημάτων μνημονιακών αλλά και άλλων χωρών, για χαλάρωση της δημοσιονομικής πολιτικής, μέσω της χορήγησης επιπλέον χρόνου για την επίτευξη της εξυγίανσης.
Οπως επισημαίνουν κοινοτικές πηγές, η λογική αυτή των «εκπτώσεων», που έχει τη μορφή σιωπηρής απόφασης, κρίθηκε πολιτικά επιβεβλημένη λόγω της έκρηξης της ανεργίας σε όλες τις «προβληματικές» χώρες, αλλά και της έντονης λαϊκής δυσαρέσκειας που μπορεί να οδηγήσει σε κοινωνικές εκρήξεις.
Επισήμως, δεν πρόκειται να φανεί ως αλλαγή του μείγματος της οικονομικής πολιτικής, γιατί κάτι τέτοιο θα δημιουργούσε τεράστιο πολιτικό πρόβλημα στην καγκελάριο Μέρκελ εν όψει των φθινοπωρινών εκλογών.
Και τούτο γιατί αυτό που «πλασάρει» στους ψηφοφόρους της η κα Μέρκελ είναι ότι βάζει τάξη στα δημοσιονομικά των χωρών της Ευρωζώνης, ώστε να μην κληθεί στο μέλλον ο Γερμανός φορολογούμενος να συνεισφέρει σε διασώσεις χωρών.
Προβλέψεις του Συμφώνου Σταθερότητας
Την αλλαγή πολιτικής «φωτογράφισε» προχθές το βράδυ και ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Ολι Ρεν, με αφορμή ερώτηση που δέχθηκε για τα αιτήματα κυβερνήσεων να τους δοθεί περισσότερος χρόνος στην επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων.
Οπως είπε, το Σύμφωνο Σταθερότητας δεν είναι «ηλίθιο», αλλά καθορίζει επακριβώς τους κανόνες αντιμετώπισης αυτών των περιπτώσεων.
Σύμφωνα με τον κ. Ρεν, μπορεί να δοθεί πρόσθετος χρόνος σε μια χώρα υπό δύο προϋποθέσεις:
1) να έχει τηρήσεις τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει στο πλαίσιο του προγράμματός της και
2) η ύφεση να είναι μεγαλύτερη από εκείνη που είχε υπολογιστεί αρχικά.
Ωστόσο, διευκρίνισε ότι κάθε αίτημα θα εξετάζεται χωριστά και δεν πρόκειται να υπάρξει ομαδοποιημένη εξέταση των αιτημάτων.
Χθες το Συμβούλιο Υπουργών Ecofin επικύρωσε την απόφαση που έλαβε λίγες ώρες νωρίτερα το Εurogroup, η οποία προβλέπει την επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής των δανείων που πήραν Ιρλανδία και Πορτογαλία από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΕΤΧΣ), στο πλαίσιο των προγραμμάτων διάσωσής τους.
Οι δύο χώρες είχαν υποβάλει κοινό αίτημα, ζητώντας ανάλογη μεταχείριση με εκείνη που αποφασίστηκε για την Ελλάδα, το Δεκέμβριο.
Οπως δήλωσε χθες ο προεδρεύων του Συμβουλίου Ecofin, Ιρλανδός υπουργός Οικονομικών, Μάικλ Νούναν, μετά την κατ αρχήν απόφαση ζητήθηκε από την τρόικα να εξετάσει την κατάσταση και τις ανάγκες της καθεμιάς από τις δύο χώρες και να φέρει πρόταση σχετικά με την ακριβή περίοδο της επιμήκυνσης.
Οπως είπε, η τελική απόφαση θα ληφθεί στην άτυπη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ecofin τον Απρίλιο στο Δουβλίνο και στη συνέχεια θα επικυρωθεί και επίσημα.
Την ικανοποίησή του για την απόφαση εξέφρασε ο Ολι Ρεν, επισημαίνοντας ότι «η επιμήκυνση της αποπληρωμής των δανείων θα επιτρέψει στις δύο χώρες να προετοιμάσουν με τον καλύτερο τρόπο την ομαλή έξοδό τους στις αγορές για δανεισμό.
Η Κομισιόν θα κάνει τα πάντα από την πλευρά της για να διευκολύνει την εφαρμογή της απόφασης, ενώ περιβάλλει με απόλυτη εμπιστοσύνη τις δύο χώρες».
Επίσης σημείωσε με ικανοποίηση το γεγονός ότι «η Ιρλανδία τα δύο τελευταία τρίμηνα αυξάνει την απασχόληση», κάτι που χαρακτήρισε σημαντική εξέλιξη. Η περίοδος της επιμήκυνσης θα καθοριστεί από την τρόικα, ωστόσο οι δύο χώρες ζητούν να είναι πάνω από 15 χρόνια.
Τέσσερις χώρες εκτός στόχων
Συνολικά τέσσερις χώρες, η Πορτογαλία, η Ισπανία, η Ιταλία και η Γαλλία, αδυνατούν να τηρήσουν τους στόχους που έχουν τεθεί σχετικά με τη μείωση του ελλείμματος το 2013, ενώ η Ιταλία και η Ελλάδα, μπορεί να φαίνεται ότι πετυχαίνουν τους δημοσιονομικούς στόχους, αλλά έχουν βυθιστεί στην ύφεση.
Στην Πορτογαλία, η κυβέρνηση εμφανίστηκε δημόσια να ζητάει έναν ακόμη χρόνο για τη δημοσιονομική προσαρμογή γιατί το πρόγραμμα δεν βγαίνει.
Η ύφεση βαθαίνει, μάλιστα αναθεωρήθηκε πριν από λίγες μέρες από το 1% στο 2% για φέτος, και είναι βέβαιο ότι τους επόμενους μήνες, εάν δεν χαλαρώσει η δημοσιονομική προσπάθεια, θα υπάρξει και νέα αναθεώρηση προς το χειρότερο. Στην Ισπανία, το έλλειμμα αυξάνεται αντί να μειώνεται. Η Κομισιόν εκτιμά ότι, χωρίς πρόσθετα μέτρα, το 2013 θα φτάσει στο 7,9% από 6,7% του ΑΕΠ που ε
κτιμάται ότι έκλεισε το 2012. Η κυβέρνηση ζητάει επίσης, και μάλιστα για δεύτερη χρονιά, ένα επιπλέον έτος για τη δημοσιονομική προσαρμογή, γιατί εάν λάβει πρόσθετα μέτρα θα βαθύνει η ύφεση και θα αυξηθεί περαιτέρω η ανεργία που βρίσκεται ήδη σε ιστορικά υψηλά (27% στο σύνολο και 57% στους νέους).
Στην Ιρλανδία, ο πρωθυπουργός Εντα Κένι, ενώπιον της μεγάλης αύξησης της φτώχειας (30% του πληθυσμού και 38% στους νέους), αδυνατεί να λάβει πρόσθετα μέτρα προκειμένου να πετύχει το στόχο μείωσης του ελλείμματος, το οποίο το 2012 ανήλθε στο 7,7% του ΑΕΠ και φέτος εκτιμάται ότι θα μείνει στα ίδια επίπεδα, δηλαδή πολύ μακριά από τη δέσμευση που έχει αναλάβει στο πλαίσιο του μνημονίου.
Η Ελλάδα
Είναι προφανές ότι η Ελλάδα, που έχει σήμερα τους χειρότερους δείκτες όχι μόνο στην Ευρωζώνη αλλά σε ολόκληρη την Ευρώπη στην ανάπτυξη και στην ανεργία, δεν μπορεί να μείνει έξω από αυτήν την προωθούμενη λογική των «εκπτώσεων» για χαλάρωση της δημοσιονομικής πολιτικής.
Υπάρχει βεβαίως δέσμευση στο πλαίσιο της συνολικής απόφασης του Δεκεμβρίου για περαιτέρω μείωση του δημόσιου χρέους το 2014, ωστόσο, η ύφεση και η ανεργία είναι πολύ ισχυρά επιχειρήματα που μπορεί να επικαλεστεί η χώρα για επιπλέον διευκολύνσεις, που θα βοηθήσουν στην έξοδο από το «τούνελ». Πολιτικά, έχοντας τηρήσει μέχρι σήμερα όλες τις δεσμεύσεις που ανέλαβε, η ελληνική κυβέρνηση έχει κερδίσει σε αξιοπιστία απέναντι στους Ευρωπαίους εταίρους της, κάτι που την εξυπηρετεί στη διεκδίκηση νέων διευκολύνσεων για την υλοποίηση του δημοσιονομικού προγράμματος.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΕΛΛΟΣ - [email protected]
