Ελλειμμα 990 εκατ. ευρώ, κατά 256 εκατ. ευρώ υψηλότερο εκείνου τον Μάρτιο του 2002, παρουσίασε τον Μάρτιο του 2003 το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ).
Η εξέλιξη αυτή ήταν αποτέλεσμα της αύξησης των ελλειμμάτων στα ισοζύγια καυσίμων και εισοδημάτων αλλά και του περιορισμού του πλεονάσματος του ισοζυγίου των μεταβιβάσεων. Οι κινήσεις αυτές αντισταθμίστηκαν σε σημαντικό βαθμό από τον περιορισμό του εμπορικού ελλείμματος των εκτός καυσίμων αγαθών και από την άνοδο του πλεονάσματος του ισοζυγίου των υπηρεσιών.
Ειδικότερα, η αύξηση των εισπράξεων από εξαγωγές αγαθών εκτός καυσίμων και η παράλληλη μείωση της αντίστοιχης δαπάνης για εισαγωγές συνετέλεσαν στον περιορισμό του εμπορικού ελλείμματος εκτός καυσίμων.
Αντιθέτως, οι καθαρές πληρωμές για εισαγωγές καυσίμων ήταν υπερδιπλάσιες εκείνων του ίδιου μήνα του 2002, κυρίως λόγω της αυξημένης τιμής του πετρελαίου στη διεθνή αγορά.
Εξ άλλου, η άνοδος του πλεονάσματος του ισοζυγίου των υπηρεσιών προήλθε από την αύξηση των καθαρών εισπράξεων από μεταφορικές υπηρεσίες, ενώ οι καθαρές εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες ήταν μειωμένες και οι καθαρές πληρωμές για λοιπές υπηρεσίες παρέμειναν αμετάβλητες.
Το έλλειμμα του ισοζυγίου των εισοδημάτων αυξήθηκε λόγω της ανόδου των καθαρών πληρωμών κυρίως για τόκους. Τέλος, ο περιορισμός του πλεονάσματος του ισοζυγίου των μεταβιβάσεων οφείλεται στη μείωση των καθαρών εισπράξεων της γενικής κυβέρνησης (κυρίως των καθαρών μεταβιβάσεων από την Ευρωπαϊκή Ενωση).
Το τρίμηνο Ιανουαρίου-Μαρτίου 2003 το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών αυξήθηκε κατά 624 εκατ. ευρώ έναντι εκείνου της αντίστοιχης περιόδου του προηγούμενου έτους και διαμορφώθηκε σε 3.269 εκατ. ευρώ.
Η εξέλιξη αυτή αντανακλά την διεύρυνση του ελλείμματος του ισοζυγίου των καυσίμων καθώς και εκείνου των εισοδημάτων και τον περιορισμό του πλεονάσματος του ισοζυγίου των μεταβιβάσεων.
Το ίδιο διάστημα περιορίστηκε το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου των εκτός καυσίμων αγαθών και αυξήθηκε το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών.
Το εμπορικό έλλειμμα εκτός καυσίμων περιορίστηκε κατά 239 εκατ. ευρώ το τρίμηνο Ιανουαρίου-Μαρτίου 2003, λόγω ανόδου (κατά 124 εκατ. ευρώ) των εισπράξεων από εξαγωγές και παράλληλης μείωσης των πληρωμών για εισαγωγές (κατά 115 εκατ. ευρώ).
Ταυτοχρόνως, οι καθαρές εισαγωγές καυσίμων αυξήθηκαν κατά 377 εκατ. ευρώ. Την ίδια περίοδο, το πλεόνασμα του ισοζυγίου των υπηρεσιών αυξήθηκε, καθώς η μείωση των καθαρών εισπράξεων από ταξιδιωτικές υπηρεσίες υπεραντισταθμίστηκε από την άνοδο των καθαρών εισπράξεων από μεταφορικές υπηρεσίες.
Το έλλειμμα του ισοζυγίου των εισοδημάτων διευρύνθηκε κατά 284 εκατ. ευρώ κυρίως λόγω της ανόδου των καθαρών πληρωμών για τόκους, μερίσματα και κέρδη, ενώ μειώθηκαν και οι καθαρές εισπράξεις από αμοιβές και μισθούς.
Τέλος, στον περιορισμό του πλεονάσματος του ισοζυγίου των μεταβιβάσεων (κατά 294 εκατ. ευρώ) συνέβαλαν κυρίως η μείωση των μεταβιβάσεων από την Ευρωπαϊκή Ενωησ και, σε πολύ μικρότερο βαθμό, η αύξηση των πληρωμών του τομέα της γενικής κυβέρνησης (κυρίως προς την Ευρωπαϊκή Ενωση).
Αντιθέτως, αύξηση σημείωσαν οι καθαρές μεταβιβάσεις προς τους λοιπούς τομείς της οικονομίας.
Ισοζύγιο Χρηματοοικονομικών Συναλλαγών
Τον Μάρτιο του 2003 στην κατηγορία των αμέσων επενδύσεων παρατηρήθηκε καθαρή εκροή ύψους 86 εκατ. ευρώ. Στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου, η καθαρή εισροή ύψους 2.638 εκατ. ευρώ που παρατηρήθηκε κυρίως αντανακλά επενδύσεις μη κατοίκων σε ελληνικά ομόλογα, οι οποίες εν μέρει αντισταθμίστηκαν από αγορές ξένων ομολόγων και εντόκων γραμματίων από κατοίκους.
Ειδικότερα, θα πρέπει να επισημανθεί ότι το μεγαλύτερο μέρος των τοποθετήσεων κατοίκων σε ομόλογα έκδοσης μη κατοίκων αφορά την αναδιάταξη του χαρτοφυλακίου τίτλων της Τράπεζας της Ελλάδος με ενίσχυση του τμήματος που αφορά ομόλογα έκδοσης χωρών μελών της ζώνης του ευρώ.
Τέλος, όσον αφορά τις λοιπές επενδύσεις, παρατηρήθηκε καθαρή εκροή ύψους 3.262 εκατ. ευρώ. Η καθαρή αυτή εκροή αντανακλά τόσο την αύξηση των απαιτήσεων, δηλαδή την αύξηση των καταθέσεων και των τοποθετήσεων σε repos στο εξωτερικό από κατοίκους (αποκλειστικά από πιστωτικά ιδρύματα), όσο και τη μείωση των υποχρεώσεων, που συνδέεται κυρίως με τη μείωση του υπολοίπου στο σύστημα TARGET.
Το τρίμηνο Ιανουαρίου-Μαρτίου 2003 παρατηρήθηκε καθαρή εκροή ύψους 371 εκατ. ευρώ στην κατηγορία των αμέσων επενδύσεων, η οποία αφορά κυρίως επενδύσεις στο εξωτερικό από κατοίκους. Την ίδια περίοδο σημειώθηκε σημαντική καθαρή εισροή ύψους 4.707 εκατ. ευρώ στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου.
Η εξέλιξη αυτή συνδέεται με την πολύ σημαντική εισροή κεφαλαίων ξένων επενδυτών, κυρίως για την αγορά ελληνικών ομολόγων. Όπως ήδη επισημάνθηκε, η εκροή κεφαλαίων για αγορά ομολόγων από κατοίκους αφορά κυρίως την αναδιάταξη του χαρτοφυλακίου τίτλων της Τράπεζας της Ελλάδος με ενίσχυση του τμήματος που αφορά ομόλογα έκδοσης χωρών μελών της ζώνης του ευρώ, εξέλιξη που αντικρίζεται από ισόποση μείωση των συναλλαγματικών διαθεσίμων, όπως αυτά ορίζονται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ).
Τέλος, στην κατηγορία των λοιπών επενδύσεων σημειώθηκε καθαρή εκροή 4.836 εκατ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή συνδέεται με τη σημαντική αύξηση των καταθέσεων και των τοποθετήσεων σε repos στο εξωτερικό από κατοίκους (κυρίως από πιστωτικά ιδρύματα) και με την αποπληρωμή δανείων από τον τομέα της γενικής κυβέρνησης, η οποία υπήρξε ιδιαίτερα σημαντική.
Οι κινήσεις αυτές σε μικρή έκταση αντισταθμίστηκαν από την αύξηση των καταθέσεων και των τοποθετήσεων σε repos από μη κατοίκους (εισροή).
Στο τέλος Μαρτίου 2003 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας διαμορφώθηκαν σε 5 δισεκ. ευρώ. (Υπενθυμίζεται ότι, από την ένταξη της Ελλάδος στη ζώνη του ευρώ τον Ιανουάριο του 2001, τα συναλλαγματικά διαθέσιμα, σύμφωνα με τον ορισμό της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, περιλαμβάνουν μόνο το νομισματικό χρυσό, τη «συναλλαγματική θέση» στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, τα «ειδικά τραβηκτικά δικαιώματα» και τις απαιτήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος σε ξένο νόμισμα έναντι κατοίκων χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ.
Αντιθέτως, δεν περιλαμβάνουν τις απαιτήσεις σε ευρώ έναντι κατοίκων χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ, τις απαιτήσεις σε συνάλλαγμα και σε ευρώ έναντι κατοίκων χωρών της ζώνης του ευρώ, και τη συμμετοχή της Τράπεζας της Ελλάδος στο κεφάλαιο και στα συναλλαγματικά διαθέσιμα της ΕΚΤ.)
Σημείωση: Τα στατιστικά στοιχεία για το Ισοζύγιο Πληρωμών του μηνός Απριλίου του 2003 θα ανακοινωθούν στις 20 Ιουνίου 2003.
