Την υπέρβαση πέντε βασικών τεχνικών και θεσμικών εμποδίων επιζητεί η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης, προκειμένου να προωθήσει στη Βουλή τη νομοθετική διάταξη για τη ρύθμιση των δανείων.
Τα εμπόδια αυτά συνίστανται στην αντίρρηση της Τραπέζης της Ελλάδος για μια κρατική παρέμβαση στον τομέα ρύθμισης των δανείων και στο οικονομικό κόστος που θα έχουν οι ρυθμίσεις για το τραπεζικό σύστημα. Εμπόδια τίθενται και από την τρόικα, η οποία, ζητεί την αναπροσαρμογή του επιτοκίου και της περιόδου χάριτος, αλλά και από το υπουργείο Οικονομικών το οποίο δεν παρουσιάζεται ως ένθερμος υποστηρικτής της ρύθμισης που έχει καταθέσει το υπουργείο Ανάπτυξης.
Τα ζητήματα αυτά συζητήθηκαν κατά τη χθεσινοβραδινή συνάντηση της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Ανάπτυξης υπό τον υπουργό, Κωστή Χατζηδάκη και τη συμμετοχή του υφυπουργού, Αθανάσιου Σκορδά και εκπροσώπων της Ελληνικής Ενωσης Τραπεζών. Πέραν του θέματος των δανείων, στη συνάντηση τέθηκαν και τα γενικότερα προβλήματα ρευστότητας, όπως και χρηματοδοτήσεων. Για το λόγο αυτό συμμετοχή είχε και ο υφυπουργός Ανάπτυξης, Κυριάκος Βιρβιδάκης.
Μετά το τέλος της συνάντησης, ο υπουργός Κωστής Χατζηδάκης, αναφερόμενος στο νομοσχέδιο για τη ρύθμιση των δανείων, δήλωσε ότι τις επόμενες ημέρες θα πραγματοποιηθούν συναντήσεις με την Τράπεζα της Ελλάδος και την τρόικα προκειμένου να αντιμετωπιστούν ζητήματα τεχνικής φύσεως.
Ο πρόεδρος της Ελληνικής Ενωσης Τραπεζών, Γ. Ζαννιάς, εξερχόμενος της συνάντησης, δήλωσε ότι η Ενωση συμφωνεί με την πρόταση που έχει καταθέσει το υπουργείο Ανάπτυξης, ωστόσο μένει να δούμε ποια είναι η θέση της Τράπεζας της Ελλάδος, ενώ διευκρίνισε ότι η τελική λύση θα πρέπει να τύχει και της εγκρίσεως της τρόικας.
Προβληματισμοί
Σε διελκυστίνδα έχει μετατραπεί η αναζήτηση της τελικής συμφωνίας του υπουργείου Ανάπτυξης και των τραπεζών για τις ρυθμίσεις των δανείων και της τροποποίησης του ν.3869/2010, γνωστότερου ώς νόμου Κατσέλη. Αν και η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης και η Ελληνική Ένωση Τραπεζών (ΕΕΤ) επισήμως έχουν καταλήξει στο πλαίσιο της συμφωνίας για τη διευκόλυνση των συνεπών δανειοληπτών από τον περασμένο Νοέμβριο, η Τράπεζα της Ελλάδας, η τρόικα, αλλά σε έναν βαθμό και το υπουργείο Οικονομικών, άμεσα ή έμμεσα, εκφράζουν μια σειρά από προβληματισμούς για την υλοποίηση αυτής της συμφωνίας, και ζητούν να τροποποιηθούν ορισμένοι όροι.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η Τράπεζα της Ελλάδος, προβληματίζεται με την προοπτική μιας οριζόντιας ρύθμισης των δανείων. Τη στιγμή που το υπουργείο Ανάπτυξης κρίνει ότι με το προτεινόμενο πλαίσιο οι επιπτώσεις για τον τραπεζικό τομέα θεωρούνται ευκόλως διαχειρίσιμες, η εποπτική αρχή παρουσιάζεται να διαφωνεί με την ψήφιση ενός νόμου που θα ρύθμιζε δάνεια αξίας δισεκατομμυρίων ευρώ, κρίνοντας ότι η όποια κρατική παρέμβαση στη λειτουργία της αγοράς, θα είχε αρνητικές επιπτώσεις. Μάλιστα, χρησιμοποιώντας το επιχείρημα ότι οι τράπεζες έχουν προχωρήσει στη ρύθμιση εκατοντάδων χιλιάδων δανείων, διατείνεται ότι θα ήταν καλύτερα, οι όποιες λύσεις, να διερευνηθούν μεταξύ πιστωτών και οφειλετών.
Θέμα πολιτικής τάξης
Την ίδια στιγμή, ελαφρώς ενοχλημένη εμφανίζεται και η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών, όχι ωστόσο για θέματα ουσίας, αλλά «πολιτικής τάξης», θεωρώντας ότι θεσμικά το υπ. Οικονομικών είναι αυτό που φέρει την ευθύνη της σχετικής αρμοδιότητας.
Επιφυλάξεις, για τη ρύθμιση, διατυπώνει και η τρόικα, ωστόσο οι παρατηρήσεις της, εμπίπτουν σε θέματα τεχνικής φύσεως που σχετίζονται με το χρόνο και το επιτόκιο της περιόδου χάριτος. Σε κάθε περίπτωση θα έχει τον τελευταίο λόγο, οπότε και το θέμα φαίνεται πως θα ξεκαθαρίσει οριστικά την ερχόμενη εβδομάδα κατά τη διάρκεια επίσκεψης των τεχνικών της κλιμακίων στη χώρα μας.
Οι μόνες υποχωρήσεις
Οι εξελίξεις αυτές, προβληματίζουν έντονα την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης, η οποία φέρεται αποφασισμένη να μην δεχθεί όρους που θα αλλοίωναν το πλαίσιο της αρχικής συμφωνίας. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες της «Ν», υποχωρήσεις μπορούν να γίνουν, μόνο ως προς τη διάρκεια του χρόνου επανεξέτασης της περιόδου τοκοπληρωμής, καθώς και στον καθορισμό του επιτοκίου. Συγκεκριμένα, όπως αναφέρουν πηγές της «Ν», η μόνη υποχώρηση που μπορεί να γίνει είναι στη διάρκεια επανεξέτασης της τετραετούς περιόδου χάριτος, από τα δύο χρόνια στο ένα έτος και στο ύψος του επιτοκίου της περιόδου αυτής που αντί του σταθερού 1,5% μπορεί να γίνει αποδεκτό, ένα επιτόκιο συνδεδεμένο με το Euribor.
Υπολογίζεται ότι για κάθε 10% αύξηση των κόκκινων δανείων, μειώνονται κατά 4% οι χορηγήσεις με αποτέλεσμα να συντηρείται ο φαύλος κύκλος της ύφεσης. Έτσι, όπως αναφέρουν στελέχη του υπουργείου Ανάπτυξης, είναι δεδομένο ότι αν εφαρμοστούν οι προτάσεις του, θα υπάρξει όφελος για το σύνολο της οικονομίας.
Τι προτείνει το υπουργείο
Η πρόταση του υπουργείου, ως προς το σκέλος διευκόλυνσης των δανειοληπτών για ενυπόθηκες απαιτήσεις αφορά μισθωτούς και συνταξιούχους ιδιωτικού και δημοσίου τομέα, καθώς και όσους έχουν τεκμαιρόμενη σχέση εξαρτημένης εργασίας με ετήσιο οικογενειακό εισόδημα έως 25.000 ευρώ και εφόσον αυτό έχει μειωθεί περισσότερο από 35% από 1/1/2010. Υπογραμμίζεται ότι τα δάνεια θα πρέπει να είναι ενήμερα.
Συγκεκριμένα, προτείνεται για τα δάνεια που αφορούν μόνο στην κύρια κατοικία του δανειολήπτη με αντικειμενική αξία έως 180.000 ευρώ να χορηγείται περίοδος χάριτος 4 ετών με επανεξέταση στα 2 έτη, κατά τη διάρκεια της οποίας ο δανειολήπτης καταβάλλει μόνο τόκους (τοκοπληρωμή) οι οποίοι υπολογίζονται με σταθερό επιτόκιο 1,5%. Εάν το ποσό της τοκοπληρωμής υπερβαίνει το 30% του φορολογητέου εισοδήματος, η μηνιαία καταβολή περιορίζεται στο ύψος αυτό. Σε περίπτωση μηδενικών εισοδημάτων, προβλέπεται η δυνατότητα μηδενικών καταβολών, ενώ η συμβατική διάρκεια του δανείου παρατείνεται ισόχρονα με την περίοδο χάριτος και η εξόφλησή του μετά το πέρας αυτής συνεχίζεται με τους όρους της αρχικής σύμβασης.
Σε ό,τι αφορά το νόμο 3869/2010 η πρόταση του υπουργείου προβλέπει ότι θα αρκεί η συμφωνία των πιστωτών που εκπροσωπούν το 50% + 1 των απαιτήσεων της οφειλής (όχι η πλήρης ομοφωνία, 100%, που απαιτείτο μέχρι σήμερα).
Προβλέπει επίσης, την καταβολή δόσης από την υποβολή της αίτησης υπαγωγής στη ρύθμιση, εφόσον η προσδιοριζόμενη δικάσιμος υπερβαίνει τις προθεσμίες που θέτει ο νόμος. Το καταβληθέν ποσό θα συμψηφίζεται με τη ρύθμιση που τελικώς θα αποφασίσει το δικαστήριο, ενώ η ελάχιστη καταβολή ορίζεται στο 10% της τρέχουσας δόσης με ελάχιστο ποσό καταβολής τα 40 ευρώ μηνιαίως.
Σύμμαχος το ΔΝΤ
Από την περασμένη Παρασκευή στο υπουργείο Ανάπτυξης, προέκυψε και ένας απροσδόκητος σύμμαχος, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Συγκεκριμένα, πρόκειται για τη μελέτη στελεχών του Ταμείου, με την οποία προτείνεται στις χώρες που αντιμετωπίζουν δημοσιονομικά προβλήματα, όπως η Ελλάδα, να προχωρήσουν στην αναδιάρθρωση των δανείων επιχειρήσεων και νοικοκυριών.
Εν ολίγοις, οι συντάκτες της μελέτης, προτείνουν προς το τραπεζικό σύστημα, να προχωρήσει στην αναδιάρθρωση των δανείων, οι τράπεζες να είναι πιο θαρραλέες στον εξωδικαστικό συμβιβασμό με τους δανειολήπτες και οι όποιες επιπτώσεις του να αντισταθμιστεί από τις κυβερνήσεις με κίνητρα φορολογικού χαρακτήρα και από τις εποπτικές αρχές με ρυθμιστικές παρεμβάσεις.
Το κόστος για τις τράπεζες
Αν και η πρόταση του υπουργείου για τη ρύθμιση των ενυπόθηκων και ενήμερων δανείων είναι προφανές ότι αφορά πολλές χιλιάδες νοικοκυριά, έως αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει σαφής εκτίμηση για τον αριθμό των δανειοληπτών που θα μπορούσαν να κάνουν χρήση των ρυθμίσεων αυτών. Σύμφωνα με στοιχεία που έχουν αντληθεί από το υπουργείο Οικονομικών, το 2011 (προκύπτει από τις δηλώσεις φόρου εισοδήματος του 2012) ο αριθμός των δικαιούχων ήταν περίπου 400.000. Αγνωστο ωστόσο μένει κατά πόσο έχει διευρυνθεί ο αριθμός αυτός κατά το 2012.
Ακόμη όμως και να μην έχει διευρυνθεί ο αριθμός των διακαιούχων, σε καμία περίπτωση δεν θα ενταχθούν στη ρύθμιση 400.000 δικαιούχοι, αφού είναι προφανές ότι όλοι οι δικαιούχοι δεν είναι παράλληλα και δανειολήπτες ή ακόμη και να είναι, δεν θα κάνουν χρήση των ρυθμίσεων αυτών.
Με την εξέταση μιας σειράς δεδομένων το υπουργείο Ανάπτυξης υπολογίζει ότι το κόστος του τραπεζικού συστήματος για την τετραετία που θα γίνουν οι ρυθμίσεις, θα είναι περίπου 1 δισ. ευρώ, ενώ έως 2 δισ. ευρώ το υπολογίζουν οι τράπεζες. Ενα τέτοιο κόστος, το υπουργείο το χαρακτηρίζει διαχειρίσιμο από την πλευρά των τραπεζών, υπογραμμίζοντας ότι αν υπάρξουν αυτές οι ρυθμίσεις, θα απελευθερωθούν αρκετοί πόροι προς την αγορά, τόσο από πλευράς καταναλωτών, όσο και από πλευράς τραπεζών.
Σημειώνεται ότι αυτή τη στιγμή το συνολικό ύψος των στεγαστικών δανείων ανέρχεται στα 50 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 10 δισ. ευρώ, είναι μη εξυπηρετούμενα. Από τα μη εξυπηρετούμενα τα 5 δισ. έχουν υπαχθεί στο νόμο για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά. Τα καταναλωτικά δάνεια ανέρχονται σε 30 δισ. ευρώ και τα επιχειρηματικά στα 120 δισ. ευρώ.
ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΖΗΣΙΜΟΥ - [email protected]
