Σε 3.015 εκατ. ευρώ ανήλθε το Μάρτιο του 2010 το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών αυξημένο κατά 327 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με εκείνο του Μαρτίου 2009, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος.
Η εξέλιξη αυτή οφείλεται αποκλειστικά στη διεύρυνση του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου, η οποία αντανακλά κυρίως την αύξηση (κατά 347 εκατ. ευρώ) των καθαρών πληρωμών για εισαγωγές καυσίμων και, σε πολύ μικρότερο βαθμό, την αύξηση του εμπορικού ελλείμματος εκτός καυσίμων και πλοίων κατά 85 εκατ. ευρώ, καθώς οι εξαγωγές αυξήθηκαν μόνο κατά 1,1%, ενώ οι εισαγωγές αυξήθηκαν κατά 3,8%. Αντίθετα, οι καθαρές πληρωμές για αγορές πλοίων περιορίστηκαν (κατά 28 εκατ. ευρώ).
Το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών παρουσίασε μικρή άνοδο κατά 42 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω της ανόδου των καθαρών εισπράξεων από υπηρεσίες μεταφορών κατά 47 εκατ. ευρώ. Τόσο οι καθαρές εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες όσο και οι καθαρές πληρωμές για «λοιπές» υπηρεσίες δεν μεταβλήθηκαν σημαντικά σε σχέση με τον Μάρτιο του 2009.
Το έλλειμμα του ισοζυγίου εισοδημάτων περιορίστηκε κατά 28 εκατ. ευρώ, λόγω της μείωσης των καθαρών πληρωμών για τόκους, μερίσματα και κέρδη.
Τέλος, το ισοζύγιο τρεχουσών μεταβιβάσεων παρουσίασε έλλειμμα 81 εκατ. ευρώ (έναντι 88 εκατ. ευρώ τον Μάρτιο 2009), καθώς οι μεταβιβάσεις από την ΕΕ προς τον τομέα της γενικής κυβέρνησης ήταν μικρότερες από τις μεταβιβάσεις της γενικής κυβέρνησης προς την ΕΕ (πληρωμές). (Υπενθυμίζεται ότι οι ακαθάριστες τρέχουσες μεταβιβάσεις από την ΕΕ περιλαμβάνουν κυρίως τις καταβολές από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ) καθώς και τις καταβολές από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, ενώ οι τρέχουσες μεταβιβάσεις προς την ΕΕ περιλαμβάνουν τις αποδόσεις-πληρωμές της Ελλάδος στον Κοινοτικό Προϋπολογισμό.)
Το πρώτο τρίμηνο 2010 το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών αυξήθηκε κατά 2,7 δισεκ. ευρώ ή 36,6% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2009 και διαμορφώθηκε σε 10,0 δισεκ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή αντανακλά κυρίως τη μεγάλη μείωση των τρεχουσών μεταβιβαστικών εισπράξεων του τομέα της γενικής κυβέρνησης (κυρίως από την ΕΕ) και, σε μικρότερο βαθμό, την αύξηση των καθαρών πληρωμών για εισαγωγές καυσίμων και για αγορές πλοίων. Εάν οι τρέχουσες μεταβιβάσεις προς τον τομέα της γενικής κυβέρνησης (κυρίως από την ΕΕ) δεν ληφθούν υπόψη για το τρίμηνο (δεδομένου ότι η μεγάλη μείωσή τους είναι προσωρινή, όπως εξηγείται παρακάτω), η αύξηση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών περιορίζεται σε 0,7 δισεκ. ευρώ ή 7,9%.
Η αύξηση του συνολικού ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου κατά 571 εκατ. ευρώ προήλθε από την αύξηση των καθαρών πληρωμών για εισαγωγές καυσίμων κατά 764 εκατ. ευρώ και των καθαρών πληρωμών για αγορές πλοίων κατά 48 εκατ. ευρώ. Αντίθετα, το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου εκτός πλοίων και καυσίμων περιορίστηκε κατά 241 εκατ. ευρώ, δεδομένου ότι οι πληρωμές για εισαγωγές μειώθηκαν κατά 501 εκατ. ευρώ ή 6,5%, ενώ οι εισπράξεις από εξαγωγές μειώθηκαν κατά 261 εκατ. ευρώ ή 9,3%.
Η μείωση του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών κατά 88 εκατ. ευρώ αντανακλά τον περιορισμό των καθαρών εισπράξεων από υπηρεσίες μεταφορών. Οι ακαθάριστες εισπράξεις από υπηρεσίες μεταφορών (κυρίως από την εμπορική ναυτιλία) παρουσίασαν άνοδο (7,9%), ενώ οι αντίστοιχες πληρωμές αυξήθηκαν κατά 25,5%, με αποτέλεσμα οι αντίστοιχες καθαρές εισπράξεις να περιοριστούν κατά 153 εκατ. ευρώ. Επίσης, οι ταξιδιωτικές δαπάνες στην Ελλάδα από μη κατοίκους παρέμειναν σχεδόν στάσιμες (-1,5%), ενώ οι αντίστοιχες δαπάνες στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος μειώθηκαν κατά 7,0%, με αποτέλεσμα οι καθαρές πληρωμές για ταξιδιωτικές υπηρεσίες να μειωθούν κατά 34 εκατ. ευρώ. Τέλος, οι καθαρές πληρωμές για «λοιπές» υπηρεσίες μειώθηκαν κατά 31 εκατ. ευρώ.
Το έλλειμμα του ισοζυγίου των εισοδημάτων περιορίστηκε κατά 78 εκατ. ευρώ σε σχέση με το πρώτο τρίμηνο του 2009, δεδομένου ότι οι καθαρές πληρωμές για τόκους, μερίσματα και κέρδη μειώθηκαν ελαφρά.
Τέλος, το ισοζύγιο των τρεχουσών μεταβιβάσεων παρουσίασε έλλειμμα 708 εκατ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος 1.381 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2009, κυρίως λόγω της μείωσης των μεταβιβάσεων από την ΕΕ προς τον τομέα της γενικής κυβέρνησης. Όπως έχει ήδη αναφερθεί στο δελτίο τύπου για το μήνα Φεβρουάριο, η μείωση αυτή αντανακλά την καθυστέρηση της εισροής πόρων (της τάξεως των 2 δισεκ. ευρώ) από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων για την καταβολή άμεσων ενισχύσεων στο πλαίσιο της ΚΑΠ, η οποία όμως αναμένεται να καταγραφεί στη στατιστική του ισοζυγίου πληρωμών για το μήνα Μάιο.
Ισοζύγιο Κεφαλαιακών Μεταβιβάσεων
Τον Μάρτιο του 2010 το ισοζύγιο κεφαλαιακών μεταβιβάσεων παρουσίασε πλεόνασμα μόλις 22 εκατ. ευρώ, κατά πολύ μικρότερο από ό,τι το Μάρτιο του 2009 ( 249 εκατ. ευρώ). (Οι κεφαλαιακές μεταβιβάσεις από την ΕΕ περιλαμβάνουν κυρίως τις καταβολές από τα Διαρθρωτικά Ταμεία - πλην του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου - και το Ταμείο Συνοχής, βάσει του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης.)
Το πρώτο τρίμηνο 2010 το ισοζύγιο κεφαλαιακών μεταβιβάσεων εμφάνισε πλεόνασμα 148 εκατ. ευρώ, έναντι 480 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο τρίμηνο το 2009. Η εξέλιξη αυτή αντανακλά κυρίως τη μείωση των κεφαλαιακών μεταβιβάσεων από την ΕΕ προς τον τομέα της γενικής κυβέρνησης. Το συνολικό ισοζύγιο μεταβιβάσεων (τρεχουσών και κεφαλαιακών) παρουσίασε έλλειμμα 560 εκατ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος 1.860 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2009, γεγονός που αντανακλά την προαναφερθείσα εξέλιξη των τρεχουσών μεταβιβάσεων από την ΕΕ.
Συνολικό Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών και Κεφαλαιακών Μεταβιβάσεων
Το έλλειμμα του συνολικού ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαιακών μεταβιβάσεων (το οποίο αντιστοιχεί στις ανάγκες της οικονομίας για χρηματοδότηση από το εξωτερικό) διαμορφώθηκε σε 3,0 δισεκ. ευρώ τον Μάρτιο του 2010, έναντι 2,4 δισεκ. ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του 2009. Το πρώτο τρίμηνο του 2010 το έλλειμμα αυτό διαμορφώθηκε σε 9,8 δισεκ. ευρώ, έναντι 6,8 δισεκ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2009.
Ισοζύγιο Χρηματοοικονομικών Συναλλαγών
Τον Μάρτιο του 2010 οι άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα από μη κατοίκους εμφάνισαν καθαρή εισροή 1.104 εκατ. ευρώ. Η σημαντικότερη συναλλαγή αφορά εισροή 939 εκατ. ευρώ, λόγω συμμετοχής της Crédit Agricole SA στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της Εμπορικής Τράπεζας της Ελλάδος ΑΕ. Το ποσοστό συμμετοχής της Crédit Agricole SA στην Εμπορική Τράπεζα της Ελλάδος ΑΕ διαμορφώνεται πλέον σε 91% από 87,9%. Οι άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος εμφάνισαν καθαρή εκροή 65 εκατ. ευρώ, χωρίς αξιοσημείωτες συναλλαγές.
Στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου καταγράφηκε καθαρή εισροή ύψους 3,7 δισεκ. ευρώ, η οποία οφείλεται τόσο στην μείωση (εισροή) των τοποθετήσεων κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού (κατά 2,1 δισεκ. ευρώ) όσο και στην αύξηση των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα του Ελληνικού Δημοσίου (κατά 1,9 δισεκ. ευρώ). Αύξηση (εκροή) σημειώθηκε στις τοποθετήσεις κατοίκων Ελλάδος σε μετοχές επιχειρήσεων του εξωτερικού και σε χρηματοοικονομικά παράγωγα του εξωτερικού, κατά 223 και 246 εκατ. ευρώ αντίστοιχα.
Όσον αφορά τις ''λοιπές'' επενδύσεις, καταγράφηκε καθαρή εκροή ύψους 1,9 δισεκ. ευρώ (έναντι καθαρής εκροής 3,3 δισεκ. ευρώ το Μάρτιο του 2009), η οποία οφείλεται κυρίως στην αύξηση (εκροή) των τοποθετήσεων των εγχωρίων πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών σε καταθέσεις και repos του εξωτερικού (κατά 5,1 δισεκ. ευρώ). Η εκροή αυτή αντισταθμίστηκε εν μέρει από την αύξηση (εισροή) κατά 2,7 δισεκ. ευρώ των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα και από την αύξηση (εισροή) κατά 474 εκατ. ευρώ των δανειακών υποχρεώσεων του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα προς μη κατοίκους.
Το πρώτο τρίμηνο του 2010 οι άμεσες επενδύσεις εμφάνισαν καθαρή εισροή ύψους 941 εκατ. ευρώ. Ειδικότερα, η καθαρή εισροή κεφαλαίων μη κατοίκων για άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα ανήλθε σε 1.061 εκατ. ευρώ, ενώ σημειώθηκε εκροή ύψους 120 εκατ. ευρώ για άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος.
Την ίδια περίοδο σημειώθηκε καθαρή εισροή ύψους 4,9 δισεκ. ευρώ στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου. Ειδικότερα, σημειώθηκε εισροή κεφαλαίων λόγω μείωσης των τοποθετήσεων εγχώριων θεσμικών επενδυτών σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού (κατά 5,2 δισεκ. ευρώ) και εισροή 1,6 δισεκ ευρώ λόγω αγοράς ομολόγων και εντόκων γραμματίων του Ελληνικού Δημοσίου από μη κατοίκους. Εκροή σημειώθηκε λόγω αύξησης των τοποθετήσεων κατοίκων αφενός σε μετοχές του εξωτερικού κατά 0,9 δισεκ. ευρώ και αφετέρου σε χρηματοοικονομικά παράγωγα του εξωτερικού κατά 0,6 δισεκ. ευρώ. Τέλος, παρατηρήθηκε εκροή ύψους 0,2 δισεκ. ευρώ λόγω μείωσης των τοποθετήσεων κατοίκων του εξωτερικού σε μετοχές ελληνικών επιχειρήσεων.
Στην κατηγορία των "λοιπών'' επενδύσεων η καθαρή εισροή ύψους 3,6 δισεκ. ευρώ οφείλεται κυρίως στην αύξηση (εισροή) των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα κατά 12,0 δισεκ. ευρώ, η οποία εν μέρει αντισταθμίστηκε από την αύξηση (εκροή) των τοποθετήσεων των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό (κατά 8,1 δισεκ. ευρώ) και – σε μικρότερο βαθμό – από τη μείωση (εκροή) των δανειακών υποχρεώσεων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα προς μη κατοίκους κατά 0,2 δισεκ. ευρώ.
Στο τέλος Μαρτίου 2010 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας διαμορφώθηκαν σε 4,1 δισεκ. ευρώ. (Υπενθυμίζεται ότι από την ένταξη της Ελλάδος στη ζώνη του ευρώ τον Ιανουάριο του 2001 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα, σύμφωνα με τον ορισμό της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, περιλαμβάνουν μόνο το νομισματικό χρυσό, τη "συναλλαγματική θέση" στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, τα "ειδικά τραβηκτικά δικαιώματα" και τις απαιτήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος σε ξένο νόμισμα έναντι κατοίκων χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ. Αντίθετα, δεν περιλαμβάνουν τις απαιτήσεις σε ευρώ έναντι κατοίκων χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ, τις απαιτήσεις σε συνάλλαγμα και σε ευρώ έναντι κατοίκων χωρών της ζώνης του ευρώ, και τη συμμετοχή της Τράπεζας της Ελλάδος στο κεφάλαιο και στα συναλλαγματικά διαθέσιμα της ΕΚΤ.)
