Στα 3,458 δισ. ευρώ, από 3,670 δισ. ευρώ που ήταν τον αμέσως προηγούμενο μήνα και 3,461 δισ. ευρώ που ήταν ένα χρόνο νωρίτερα, υποχώρησε το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών το Νοέμβριο του 2008, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ).
Σύμφωνα με την ΤτΕ, η μικρή μείωση του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών, η διεύρυνση του ελλείμματος του ισοζυγίου εισοδημάτων και η εμφάνιση ελλείμματος στο ισοζύγιο τρεχουσών μεταβιβάσεων - έναντι μικρού πλεονάσματος τον Νοέμβριο του 2007 - αντισταθμίστηκαν από τη μείωση του εμπορικού ελλείμματος.
Ειδικότερα, η σημαντική μείωση του εμπορικού ελλείμματος εκτός καυσίμων και πλοίων κατά 413 εκατ. ευρώ αλλά και ο περιορισμός των καθαρών πληρωμών για αγορές πλοίων και καυσίμων κατά 175 και 62 εκατ. ευρώ, αντίστοιχα, είχαν ως αποτέλεσμα τον περιορισμό του συνολικού εμπορικού ελλείμματος κατά 650 εκατ. ευρώ.
Ειδικότερα, όσον αφορά το εμπορικό ισοζύγιο εκτός πλοίων και καυσίμων, οι εισπράξεις από εξαγωγές εμφάνισαν άνοδο (κατά 94 εκατ. ευρώ ή 9,1%), και, παράλληλα, οι πληρωμές για εισαγωγές μειώθηκαν σημαντικά (κατά 318 εκατ. ευρώ ή 9,7%).
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ, το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών περιορίστηκε κατά 328 εκατ. ευρώ, καθώς μειώθηκαν οι καθαρές εισπράξεις από μεταφορικές και ταξιδιωτικές υπηρεσίες κατά 316 και 13 εκατ. ευρώ αντίστοιχα, ενώ οι καθαρές πληρωμές για λοιπές υπηρεσίες παρέμειναν στάσιμες.
Η αύξηση του ελλείμματος του ισοζυγίου των εισοδημάτων κατά 221 εκατ. ευρώ οφείλεται κατά το μεγαλύτερο μέρος της στην αύξηση των καθαρών πληρωμών για τόκους, μερίσματα και κέρδη.
Το ισοζύγιο τρεχουσών μεταβιβάσεων εμφάνισε έλλειμμα 87 εκατ. ευρώ έναντι πλεονάσματος 11 εκατ. ευρώ τον Νοέμβριο του 2007, κυρίως λόγω της ανόδου των πληρωμών της γενικής κυβέρνησης προς την ΕΕ.
Το ενδεκάμηνο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2008 το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών αυξήθηκε κατά 4,4 δισεκ. ευρώ σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2007 και διαμορφώθηκε σε 31,9 δισεκ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή αντανακλά την αύξηση των ελλειμμάτων κυρίως του εμπορικού ισοζυγίου και δευτερευόντως του ισοζυγίου εισοδημάτων, η οποία αντισταθμίστηκε μόνο σε μικρό βαθμό από την αύξηση των πλεονασμάτων του ισοζυγίου υπηρεσιών και του ισοζυγίου τρεχουσών μεταβιβάσεων.
Η διεύρυνση του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου κατά 3,7 δισεκ. ευρώ οφείλεται στην αύξηση των καθαρών πληρωμών για εισαγωγές καυσίμων κατά 3,5 δισεκ. ευρώ και του εμπορικού ελλείμματος εκτός καυσίμων και πλοίων κατά 586 εκατ. ευρώ, ενώ οι καθαρές πληρωμές για αγορές πλοίων μειώθηκαν κατά 419 εκατ. ευρώ. Ειδικότερα όσον αφορά το εμπορικό ισοζύγιο εκτός πλοίων και καυσίμων, οι εισπράξεις από εξαγωγές εμφάνισαν σημαντική αύξηση (κατά 1,8 δισεκ. ευρώ ή 16,1%), ενώ οι πληρωμές για εισαγωγές αυξήθηκαν κατά 2,4 δισεκ. ευρώ ή 6,7%.
Το πλεόνασμα του ισοζυγίου των υπηρεσιών αυξήθηκε κατά 649 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με την ΤτΕ, η εξέλιξη αυτή οφείλεται κατά το μεγαλύτερο μέρος της στην άνοδο των καθαρών εισπράξεων από υπηρεσίες μεταφορών κατά 795 εκατ. ευρώ. Σημειώνεται ότι οι ακαθάριστες εισπράξεις από υπηρεσίες μεταφορών (κυρίως από την εμπορική ναυτιλία) αυξήθηκαν σημαντικά στο ενδεκάμηνο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2008 (κατά 2,4 δισεκ. ευρώ ή 15,8%), καθώς σε όλη αυτή την περίοδο οι εισπράξεις σε μηνιαία βάση ήταν υψηλότερες από ό,τι τους αντίστοιχους μήνες τους 2007, με εξαίρεση το Νοέμβριο που ήταν μικρότερες. Οι καθαρές εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες αυξήθηκαν μόνο κατά 151 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2007, καθώς οι ακαθάριστες εισπράξεις (δηλαδή οι ταξιδιωτικές δαπάνες στην Ελλάδα από μη κατοίκους) εμφάνισαν περιορισμένη αύξηση (κατά 330 εκατ. ευρώ ή 3,0%), ενώ οι ακαθάριστες πληρωμές (δηλαδή οι ταξιδιωτικές δαπάνες στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος) αυξήθηκαν κατά 179 εκατ. ευρώ (ή 8,2%). Οι καθαρές πληρωμές για λοιπές υπηρεσίες αυξήθηκαν κατά 297 εκατ. ευρώ.
Το έλλειμμα του ισοζυγίου των εισοδημάτων διευρύνθηκε κατά 1,8 δισεκ. ευρώ, κυρίως επειδή αυξήθηκαν οι καθαρές πληρωμές για τόκους, μερίσματα και κέρδη. Η εξέλιξη αυτή σε σημαντικό βαθμό συνδέεται με την αύξηση του τμήματος του δημόσιου χρέους που διακρατείται από κατοίκους εξωτερικού.
Τέλος, η άνοδος του πλεονάσματος του ισοζυγίου των τρεχουσών μεταβιβάσεων κατά 442 εκατ. ευρώ οφείλεται στη μεγάλη αύξηση των μεταβιβάσεων από την ΕΕ προς τον τομέα της γενικής κυβέρνησης (κατά 490 εκατ. ευρώ) αλλά και τη σημαντική μείωση των πληρωμών του ίδιου τομέα προς την ΕΕ (κατά 164 εκατ. ευρώ). Οι εξελίξεις αυτές υπεραντιστάθμισαν την αύξηση των καθαρών μεταβιβαστικών πληρωμών των λοιπών τομέων κατά 212 εκατ. ευρώ.
Ισοζύγιο Κεφαλαιακών Μεταβιβάσεων
Τον Νοέμβριο του 2008 το ισοζύγιο κεφαλαιακών μεταβιβάσεων παρουσίασε πλεόνασμα 923 εκατ. ευρώ, σχεδόν διπλάσιο εκείνου του Νοεμβρίου του 2007. (Οι κεφαλαιακές μεταβιβάσεις από την ΕΕ περιλαμβάνουν κυρίως τις καταβολές από τα Διαρθρωτικά Ταμεία - εκτός του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου - και το Ταμείο Συνοχής, βάσει του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης).
Το ενδεκάμηνο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2008 το ισοζύγιο κεφαλαιακών μεταβιβάσεων εμφάνισε πλεόνασμα 3,9 δισεκ. ευρώ, αυξημένο (κατά 1 δισεκ. ευρώ) σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2007. Τέλος, το συνολικό ισοζύγιο μεταβιβάσεων (τρεχουσών και κεφαλαιακών), παρουσίασε πλεόνασμα 6,4 δισεκ. ευρώ, αυξημένο κατά 1,4 δισεκ. ευρώ σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2007.
Συνολικό Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών και Κεφαλαιακών Μεταβιβάσεων
(με βάση την παλαιά μέθοδο παρουσίασης)
Το συνολικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαιακών μεταβιβάσεων (παλαιά μέθοδος παρουσίασης) παρουσίασε έλλειμμα 2,5 δισεκ. ευρώ το Νοέμβριο του 2008, μικρότερο κατά 466 εκατ. ευρώ από ό,τι τον αντίστοιχο μήνα του 2007. Το ενδεκάμηνο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου του 2008 το έλλειμμα αυτό διαμορφώθηκε σε 27,9 δισεκ. ευρώ, έναντι 24,5 δισεκ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2007.
Ισοζύγιο Χρηματοοικονομικών Συναλλαγών
Τον Νοέμβριο του 2008 οι άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος σημείωσαν καθαρή εκροή 133 εκατ. ευρώ. Η σημαντικότερη συναλλαγή της κατηγορίας αυτής αφορά εκροή 160 εκατ. ευρώ από την «Τιτάν Τσιμέντα Ατλαντικού ΑΒΕΕ» για την συμμετοχή της στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου αφενός της «Τιτάν Αmerica LLC» στις ΗΠΑ (132 εκατ. ευρώ) και αφετέρου της «Columbus Properties» στην Ολλανδία (28 εκατ. ευρώ). Οι άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα από μη κατοίκους εμφάνισαν καθαρή εισροή 527 εκατ. ευρώ. Οι σημαντικότερες επενδύσεις αφορούν αφενός εισροή 431 εκατ. ευρώ από την μεταβίβαση από το Δημόσιο του 3,03% του μετοχικού κεφαλαίου του ΟΤΕ στη Γερμανική εταιρία «Deutsche Telecom» και αφετέρου εισροή 46 εκατ. ευρώ, που αφορά την αύξηση του ποσοστού συμμετοχής της «Credit Agricole» στο μετοχικό κεφάλαιο της «Emporiki Bank» από 68,2% σε 77,5%.
Στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου, καταγράφηκε καθαρή εκροή ύψους 1,3 δισεκ. ευρώ, η οποία οφείλεται στην αύξηση των τοποθετήσεων κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού (κατά 4,6 δισεκ. ευρώ), και στη ρευστοποίηση μετοχών ελληνικών επιχειρήσεων από μη κατοίκους (ύψους 471 εκατ. ευρώ). Οι κινήσεις αυτές αντισταθμίστηκαν εν μέρει από την αύξηση των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου (κατά 3,3 δισεκ. ευρώ) και από την πώληση μετοχών εξωτερικού από κατοίκους Ελλάδος (ύψους 440 εκατ. ευρώ). Όσον αφορά τις "λοιπές" επενδύσεις, καταγράφηκε σημαντική καθαρή εισροή ύψους 3,2 δισεκ. ευρώ, η οποία οφείλεται κυρίως στην εισροή κεφαλαίων μη κατοίκων για τοποθετήσεις σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα (ύψους 2,7 δισεκ. ευρώ) και στην μείωση των αντίστοιχων τοποθετήσεων εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών σε καταθέσεις και repos του εξωτερικού κατά 555 εκατ. ευρώ.
Το ενδεκάμηνο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2008 οι άμεσες επενδύσεις εμφάνισαν καθαρή εισροή ύψους 1,3 δισεκ. ευρώ. Ειδικότερα, η καθαρή εισροή κεφαλαίων μη κατοίκων για άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα ανήλθε σε 3,3 δισεκ. ευρώ, ενώ η καθαρή εκροή κεφαλαίων κατοίκων Ελλάδος για άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό έφθασε τα 2,0 δισεκ. ευρώ. Την ίδια περίοδο σημειώθηκε καθαρή εισροή ύψους 15,8 δισεκ. ευρώ στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου. Ειδικότερα, η εισροή κεφαλαίων για αγορές ομολόγων και εντόκων του Ελληνικού Δημοσίου από μη κατοίκους (ύψους 23,5 δισεκ. ευρώ) και η εισροή κεφαλαίων λόγω της πώλησης μετοχών εξωτερικού από κατοίκους Ελλάδος (ύψους 2,6 δισεκ. ευρώ) υπεραντιστάθμισαν την εκροή κεφαλαίων τόσο για αγορές ομολόγων και εντόκων γραμματίων του εξωτερικού από κατοίκους Ελλάδος (ύψους 6,6 δισεκ. ευρώ) όσο και λόγω πωλήσεων μετοχών ελληνικών επιχειρήσεων από μη κατοίκους (ύψους 3,3 δισεκ. ευρώ). Τέλος, στην κατηγορία των "λοιπών" επενδύσεων η καθαρή εισροή ύψους 10,3 δισεκ. ευρώ οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι η εισροή κεφαλαίων μη κατοίκων για τοποθετήσεις σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα (ύψους 33,4 δισεκ. ευρώ) υπεραντιστάθμισε την αύξηση των αντίστοιχων τοποθετήσεων στο εξωτερικό από εγχώρια πιστωτικά ιδρύματα και θεσμικούς επενδυτές (ύψους 21,6 δισεκ. ευρώ).
Στο τέλος Νοεμβρίου 2008 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας διαμορφώθηκαν σε 2,5 δισεκ. ευρώ.
