Το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΔΕΚ) καταδίκασε σήμερα την Ελλάδα διότι, υποβάλλοντας στον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό (ΔΝΟ) πρόταση για τον έλεγχο της συμμόρφωσης πλοίων και λιμενικών εγκαταστάσεων προς τις απαιτήσεις του κεφαλαίου ΧΙ-2 της διεθνούς συμβάσεως για την Ασφάλεια της Ζωής στη Θάλασσα, που συνήφθη στο Λονδίνο την 1η Νοεμβρίου 1974, και του Διεθνή Κώδικα για την Ασφάλεια Πλοίων και Λιμενικών Εγκαταστάσεων, παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από τα άρθρα 10 ΕΚ, 71 ΕΚ και 80, παράγραφος 2, ΕΚ.
Τα κράτη μέλη δεν έχουν αρμοδιότητα να διατυπώνουν εθνικές θέσεις στον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό για θέματα που εμπίπτουν στην αποκλειστική αρμοδιότητα της Κοινότητας.
Πιο αναλυτικά, ο κανονισμός (ΕΚ) 725/2004 έχει ως στόχο τη βελτίωση της ασφάλειας στα πλοία και στις λιμενικές εγκαταστάσεις και να παράσχει βάση για την εναρμονισμένη ερμηνεία και εφαρμογή, καθώς και για τον κοινοτικό έλεγχο, των ειδικών μέτρων για την ενίσχυση της ασφάλειας στη θάλασσα, τα οποία ενέκρινε η Διπλωματική Διάσκεψη του ΔΝΟ, που τροποποίησε τη Διεθνή Σύμβαση SOLAS του 1974 (για την Ασφάλεια της Ζωής στη Θάλασσα) και θέσπισε τον Κώδικα ISPS (για την Ασφάλεια Πλοίων και Λιμενικών Εγκαταστάσεων).
Στις 18 Μαρτίου 2005, η Ελληνική Δημοκρατία υπέβαλε στην επιτροπή ναυτιλιακής ασφάλειας του Διεθνή Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΔΝΟ) την επίδικη πρόταση με την οποία κάλεσε την εν λόγω επιτροπή να εξετάσει την ανάπτυξη καταλόγων ελέγχου («check lists») ή άλλων μέσων κατάλληλων να συνδράμουν τα συμβαλλόμενα στη σύμβαση SOLAS κράτη κατά τον έλεγχο συμμόρφωσης των πλοίων και των λιμενικών εγκαταστάσεων.
Η Επιτροπή θεώρησε ότι η Ελληνική Δημοκρατία είχε υποβάλει με τον τρόπο αυτόν προς διεθνή οργανισμό εθνική πρόταση σε τομέα που εμπίπτει στην αποκλειστική εξωτερική αρμοδιότητα της Ευρωπαϊκής Κοινότητας. Προέβαλε ότι, κατόπιν της εκδόσεως του κανονισμού 725/2004, ο οποίος ενσωμάτωσε στο κοινοτικό δίκαιο τόσο το κεφάλαιο XI-2 του παραρτήματος της σύμβασης SOLAS όσο και τον κώδικα ISPS, η Κοινότητα έχει αποκλειστική αρμοδιότητα όσον αφορά την ανάληψη διεθνών υποχρεώσεων στον τομέα που καλύπτει ο κανονισμός αυτός. Τα κράτη μέλη επομένως δεν έχουν στο εξής αρμοδιότητα να διατυπώνουν εθνικές θέσεις στον ΔΝΟ για θέματα που εμπίπτουν στην αποκλειστική αρμοδιότητα της Κοινότητας.
Το Δικαστήριο υπενθυμίζει ότι η θέσπιση μιας κοινής πολιτικής στον τομέα των μεταφορών αναφέρεται ρητά μεταξύ των στόχων της Κοινότητας και ότι τα κράτη μέλη δεν μπορούν να αναλαμβάνουν, εκτός του πλαισίου των κοινών οργάνων, δεσμεύσεις δυνάμενες να θίγουν τους κανόνες αυτούς ή να αλλοιώνουν το περιεχόμενό τους.
Καλώντας την επιτροπή ναυτιλιακής ασφάλειας του ΔΝΟ να εξετάσει την ανάπτυξη καταλόγων ελέγχου («check lists») η Ελληνική Δημοκρατία υπέβαλε στην εν λόγω επιτροπή πρόταση δυνάμενη να θέσει σε κίνηση διαδικασία που ενδέχεται να καταλήξει στη θέσπιση από τον ΔΝΟ νέων κανόνων, η θέσπιση των οποίων θα είχε επίπτωση στον κανονισμό ο οποίος επιτρέπει να ενσωματωθούν, κατ’ ουσίαν, τα δύο αυτά διεθνή κείμενα στο κοινοτικό δίκαιο.
Το Δικαστήριο απορρίπτει εξ ολοκλήρου τα επιχειρήματα της Ελληνικής Δημοκρατίας
• ότι η Επιτροπή [κακώς] είχε αρνηθεί να συμπεριλάβει την επίδικη πρόταση στην ημερήσια διάταξη της επιτροπής ρύθμισης της ναυτιλιακής ασφάλειας (επιτροπή Marsec),
• ότι η συμφωνία κυρίων, που υιοθετήθηκε από το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 1993 επιτρέπει στα κράτη μέλη να υποβάλλουν προτάσεις στον ΔΝΟ όχι μόνο συλλογικώς αλλά και ατομικώς, όταν δεν έχει καθοριστεί κοινή θέση και
• ότι, δεδομένου ότι η Επιτροπή δεν είναι μέλος του ΔΝΟ, η υποχρέωση αποχής από την ενεργό συμμετοχή σε αυτόν τον οργανισμό δεν εξασφαλίζει την προστασία των συμφερόντων της Κοινότητας.
Για τους λόγους αυτούς, το Δικαστήριο αποφασίζει:
Η Ελληνική Δημοκρατία, υποβάλλοντας στον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό (ΔΝΟ) πρόταση για τον έλεγχο της συμμόρφωσης πλοίων και λιμενικών εγκαταστάσεων προς τις απαιτήσεις του κεφαλαίου ΧΙ-2 της διεθνούς συμβάσεως για την Ασφάλεια της Ζωής στη Θάλασσα, που συνήφθη στο Λονδίνο την 1η Νοεμβρίου 1974, και του Διεθνή Κώδικα για την Ασφάλεια Πλοίων και Λιμενικών Εγκαταστάσεων, παρέβη τις υποχρεώσεις της.
Στην υπόθεση αυτή υπέρ της Ελληνικής Δημοκρατίας παρενέβη το Ηνωμένο Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας.
