Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επέβαλε πειθαρχικά μέτρα κατά της Ελλάδας και άλλων πέντε ευρωπαϊκών χωρών για υπέρβαση του ορίου που θέτει η Ένωση όσον αφορά τα δημοσιονομικά τους ελλείμματα και θα δώσει συγκεκριμένες διορίες για μείωση των ελλειμμάτων τον Μάρτιο.
Πιο αναλυτικά, η Κομισιόν ξεκινάει τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος κατά της Ελλάδας, της Γαλλίας, της Ισπανίας, της Ιρλανδίας, της Λετονίας και της Μάλτας, καθώς τα δημοσιονομικά τους ελλείμματα έχουν υπερβεί το όριο 3% επί του ΑΕΠ που θέτει η Ένωση.
«Οι συνθήκες θα θεωρηθούν έκτακτες, όπου αυτό είναι δυνατό», επισημαίνει ο Επίτροπος της ΕΕ για τις νομισματικές υποθέσεις Χοακίν Αλμούνια σε σχετική ανακοίνωση.
«Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις η Κομισιόν θα κάνει χρήση της ευελιξίας που προσφέρει το αναθεωρημένο Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, όταν θα αποφασίσει τα επόμενα βήματα στο πλαίσιο της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος τις επόμενες εβδομάδες».
Η Κομισιόν χαρακτηρίζει ισχυρό το ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας τα τελευταία χρόνια, ο οποίος κυμάνθηκε στο 4% ετησίως. Ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ της Ελλάδας για το 2008 ξεπέρασε το μέσο όρο της ευρωζώνης, ενώ το 2009 αναμένεται να παραμείνει σε θετικό έδαφος, σύμφωνα με τις προβλέψεις Ιανουαρίου της Κομισιόν.
Ωστόσο, οι ανισορροπίες σε εγχώριο επίπεδο και στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών έχουν διευρυνθεί σημαντικά, με αποτέλεσμα τη διαμόρφωση ιδιαίτερα υψηλών επιπέδων δημόσιου και εξωτερικού χρέους. Η παρατεταμένη διεθνής οικονομική και χρηματοοικονομική κρίση έχει επιβαρύνει την οικονομία της χώρας εντείνοντας τις πιέσεις στο δημόσιο χρέος, επισημαίνει η έκθεση.
Το δημοσιονομικό έλλειμμα υπερέβη το 3% τα έτη 2007 και 2008 και, σύμφωνα με το Πρόγραμμα Σταθερότητας της Ελλάδας, αναμένεται να ανέλθει στο 3,7% επί του ΑΕΠ το 2009 και να μειωθεί στο 3,2% το 2010 και στο 2,6% έως το 2011. Δεν υπάρχουν περιθώρια παροχής δημοσιονομικών κινήτρων, διευκρινίζει η Κομισιόν, δεδομένου του πολύ υψηλού χρέους της και του σημερινού ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών. Η στρατηγική σταθεροποίησης για το διάστημα 2010-2011 στηρίζεται πρωτίστως στον περιορισμό των δαπανών και δευτερευόντως στην αύξηση των εσόδων από φορολογία, σύμφωνα με το Πρόγραμμα, το οποίο ωστόσο δεν υπεισέρχεται αναλυτικά σε συγκεκριμένα μέτρα.
Συστάσεις
Σύμφωνα με την έκθεση της Κομισιόν, η Ελλάδα καλείται:
(i) να λάβει δραστικότερα μέτρα δημοσιονομικής σταθεροποίησης αρχής γενομένης του 2009, ιδίως εάν οι οικονομικές συνθήκες αποδειχθούν ευνοϊκότερες από αυτές που προβλέπει το πρόγραμμα, τα οποία θα πρέπει να έχουν συγκεκριμένο και μόνιμο χαρακτήρα με στόχο τον περιορισμό των τρεχουσών δαπανών, όπως η συνετή μισθοδοτική πολιτική στο δημόσιο τομέα -ένα μέτρο που θα συμβάλλει στην αναγκαία μείωση του λόγου χρέους-ΑΕΠ,
(ii) να διασφαλίσει ότι τα μέτρα δημοσιονομικής σταθεροποίησης αποσκοπούν στην αναβάθμιση της ποιότητας των δημόσιων οικονομικών, στο πλαίσιο ενός ολοκληρωμένου προγράμματος μεταρρυθμίσεων, λαμβάνοντας υπ’ όψιν της αναγκαία προσαρμογή της οικονομίας, με γνώμονα την αποκατάσταση της ανταγωνιστικότητας της χώρας και την εξάλειψη των σημερινών ανισοσκελειών στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών,
(iii) να προβεί άμεσα στις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις σε επίπεδο φορολογικής διαχείρισης και να βελτιώσει τη διαδικασία κατάρτισης προϋπολογισμού επιβάλλοντας μεγαλύτερη διαφάνεια, καθιερώνοντας ορίζοντα, καθώς και την εφαρμογή μηχανισμών παρακολούθησης, ελέγχου και βελτίωσης της αποτελεσματικότητας των πρωταρχικών τρεχουσών δαπανών,
(iv) όσον αφορά στο αυξανόμενο χρέος και στην εκτιμώμενη αύξηση των δαπανών που σχετίζονται με το βαθμό γήρανσης του πληθυσμού, να βελτιώσει τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα των δημόσιων δαπανών, συνεχίζοντας τις μεταρρυθμίσεις στον τομέα της υγείας και το συνταξιοδοτικό σύστημα.
Το έλλειμμα υπερέβη το 3% το 2007 και το συνολικό χρέος της κυβέρνησης παρέμεινε στο 94,8% επί του ΑΕΠ το ίδιο έτος, σύμφωνα με τα στοιχεία που προσκόμισαν οι ελληνικές αρχές τον Οκτώβριο 2008, τα οποία επαληθεύτηκαν από τη Eurostat και επιβεβαιώνονται στην αναθεώρηση του Προγράμματος Σταθερότητας Ιανουαρίου 2009.
Ως εκ τούτου, η Κομισιόν υιοθέτησε μια έκθεση σύμφωνα με το άρθρο 104.3 της Συνθήκης, η οποία σηματοδοτεί την έναρξη των διαδικασιών εξισορρόπησης του υπερβολικού ελλείμματος (EDP). Σύμφωνα με την πρόβλεψη Ιανουαρίου της Κομισιόν, το έλλειμμα μετά την αφαίρεση των εφάπαξ θα διαμορφωθεί στο 3,6% του ΑΕΠ το 2008 (ή στο 3,4% συμπεριλαμβανομένων των εφάπαξ).
Η υπέρβαση του επιπέδου αναφοράς του 3% δεν είναι προσωρινή και δεν εμφανίζεται κατ’ εξαίρεση, ούτε είναι αποτέλεσμα της δριμείας οικονομικής ύφεσης υπό την έννοια της Συνθήκης και του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, καταλήγει η έκθεση της Κομισιόν για την Ελλάδα.
Γενικά για το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης και τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος
Το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης επιβάλλει στην Επιτροπή την υποχρέωση να συντάσσει έκθεση όποτε το έλλειμμα ενός κράτους μέλους υπερβαίνει την τιμή αναφοράς του 3% του ΑΕΠ. Η διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος διέπεται από το άρθρο 104 της Συνθήκης και αποσαφηνίζεται περαιτέρω στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1467/97 του Συμβουλίου, ο οποίος αποτελεί μέρος του Συμφώνου.
Οι δημοσιονομικοί στόχοι που υποβάλλονται στα προγράμματα και η γνώμη της Επιτροπής σχετικά με τα εν λόγω προγράμματα δεν προδικάζουν τις προθεσμίες για τη διόρθωση των ελλειμμάτων, για τις οποίες διατυπώνονται συστάσεις σε μεταγενέστερο στάδιο. Το Σύμφωνο, που αναθεωρήθηκε το 2005, επιτρέπει να λαμβάνεται υπόψη η οικονομική κατάσταση κατά τη διατύπωση συστάσεων σχετικά με το ρυθμό της διόρθωσης.
Οι εκθέσεις υποβάλλονται στην οικονομική και δημοσιονομική επιτροπή, η οποία διατυπώνει δικές της γνώμες μέσα σε ένα δεκαπενθήμερο. Λαμβάνοντας υπόψη την έκθεσή της και τη γνώμη της οικονομικής και δημοσιονομικής επιτροπής, η Επιτροπή πρέπει να αποφασίσει εάν θα απευθύνει σύσταση στο Συμβούλιο για την ύπαρξη υπερβολικών ελλειμμάτων (άρθρο 104 παράγραφοι 5 και 6) και την προθεσμία για τη διόρθωσή τους (άρθρο 104 παράγραφος 7).
Αλμούνια: Πάνω από το μέσο όρο η ανάπτυξη στην Ελλάδα
Η Ελλάδα δεν έχει σημειώσει αρνητικό ρυθμό ανάπτυξης και δεν αναμένεται να σημειώσει αρνητική ανάπτυξη το 2009, τόνισε ο Επίτροπος της ΕΕ για τις Οικονομικές και Νομισματικές Υποθέσεις Χοακίν Αλμούνια, σε συνέντευξη Τύπου, σύμφωνα με τηλεγράφημα του Reuters.
Η κατάσταση στην Ελλάδα από οικονομικής άποψης είναι πάνω από τον μέσο όρο, υπογράμμισε.
Παράλληλα, απηύθυνε έκκληση προς τις ελληνικές αρχές να επιταχύνουν την εξυγίανση των δημοσίων οικονομικών μέσα στο 2009, προκειμένου να αντεπεξέλθει η χώρα στις πολύ έντονες πιέσεις που ασκούν οι αγορές.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε σήμερα πως επιβάλλει πειθαρχικά μέτρα κατά της Ελλάδας και άλλων πέντε ευρωπαϊκών χωρών για υπέρβαση του ορίου που θέτει η Ένωση όσον αφορά τα δημοσιονομικά τους ελλείμματα.
«Σε περιόδους ύφεσης, το Σύμφωνο δεν έχει να κάνει με κυρώσεις. Σας παρακαλώ μην δώσετε την εντύπωση στους πολίτες ότι η εφαρμογή του Συμφώνου σήμερα έχει να κάνει με κυρώσεις. Κανείς δεν μιλάει για κυρώσεις», διευκρίνισε ο Ευρωπαίος Επίτροπος.
«Αυτό που θέλουμε να πούμε στις ελληνικές αρχές είναι ... να επιταχύνουν άμεσα την εξυγίανση», υπογράμμισε και ζήτησε από τις ελληνικές αρχές να αντιδράσουν άμεσα «γιατί δεν είναι η Κομισιόν που ασκεί πιέσεις στην ελληνική οικονομία... αλλά οι αγορές».
Δηλώσεις Γ. Παπαθανασίου
Ο Υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών κ. Γιάννης Παπαθανασίου, με αφορμή το σχέδιο γνωμοδότησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με το επικαιροποιημένο πρόγραμμα σταθερότητας και ανάπτυξης, δήλωσε τα εξής:
«Η Ελλάδα είναι μία από τις πέντε χώρες της Ευρωζώνης που προβλέπεται το 2009 να έχει θετικό ρυθμό ανάπτυξης. Θα έχει μικρότερο δημοσιονομικό έλλειμμα, αλλά και χαμηλότερη ανεργία από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης. Παρ’ όλα αυτά, δεν έχουμε το περιθώριο δημοσιονομικής χαλάρωσης. Γιατί το δημόσιο χρέος, το οποίο τριπλασιάστηκε από το 1980 ως το 2004 ως ποσοστό του ΑΕΠ, αποτελεί σήμερα το μεγαλύτερο πρόβλημα για την οικονομία μας. Η μείωση του ελλείμματος και του χρέους δεν επιβάλλεται μόνο γιατί πρέπει να συμμορφωθούμε με τους κοινοτικούς κανόνες. Το επιβάλλει το συμφέρον της οικονομίας και της χώρας μας.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, επτά χώρες της ευρωζώνης αναμένεται το 2009 να παρουσιάσουν έλλειμμα πάνω από το όριο του 3% του ΑΕΠ. Συγκεκριμένα, η Ιρλανδία θα έχει έλλειμμα 11%, η Ισπανία 6,2%, η Γαλλία 5,4%, η Πορτογαλία 4,6%, η Ιταλία 3,8% η Ελλάδα 3,7% και η Σλοβενία 3,2%. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα προτείνει τον Μάρτιο τις προθεσμίες για τη μείωση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων κάθε χώρας, προκειμένου να προσαρμοστούν στα όρια που προβλέπει το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης.
Η Ελλάδα με το Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης επιδιώκει τη σταδιακή μείωση του ελλείμματος κάτω από το 3% έως και το 2011, ώστε με τον τρόπο αυτό να υπάρξουν μεγαλύτερα περιθώρια για την ενίσχυση της πραγματικής οικονομίας και τη στήριξη των οικονομικά ασθενέστερων.
Επιπλέον μείωση του ελλείμματος θα υπάρξει με τα μέτρα περιστολής των κρατικών δαπανών, τα οποία η Κυβέρνηση ανακοίνωσε μετά την κατάθεση του Προγράμματος Σταθερότητας και Ανάπτυξης
Σε ό,τι αφορά την αξιολόγηση του Προγράμματος Σταθερότητας και Ανάπτυξης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξακολουθεί να προβλέπει ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας 0,2% έναντι 1,1% που προβλέπει η Ελλάδα. Η διαφορά αυτή, όσον αφορά την εκτίμηση του ρυθμού ανάπτυξης, επηρεάζει και τις προβλέψεις που γίνονται στη συνέχεια και αφορούν το ύψος τόσο του δημοσίου ελλείμματος όσο και του χρέους.
Σημειώνεται ότι το τελευταίο τρίμηνο του 2008 ο ρυθμός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας ήταν 2,6%, υπερβαίνοντας κατά πολύ τον μέσο όρο της ευρωζώνης που ήταν -1,2% και της Ε.Ε. που ήταν -1,1%.
Σε κάθε περίπτωση, ούτε οι δικές μας προβλέψεις, αλλά ούτε και οι προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής διεκδικούν το αλάθητο.
Για παράδειγμα, η Ε.Ε. το 2004 προέβλεπε ανάπτυξη 4,2% και τελικά πετύχαμε 4,9%. Το 2005 προέβλεπε ανάπτυξη 3,3% και πετύχαμε 2,9%. Το 2006 προέβλεπε ανάπτυξη 3,4% και πετύχαμε 4,5%. Το 2007 προέβλεπε ανάπτυξη 3,7% και πετύχαμε 4%. Το 2008 προέβλεπε ανάπτυξη 4% και πετύχαμε 3%.
Η ελληνική κυβέρνηση θα παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και είναι αποφασισμένη να υλοποιήσει σε κάθε περίπτωση τους στόχους που έχει θέσει. Σε αυτή την κρίσιμη για την παγκόσμια οικονομία περίοδο, βάζουμε πάνω απ’ όλα το συμφέρον της χώρας».
