Το σχέδιο νόμου για το νέο ρυθμιστικό σχέδιο Αθήνας-Αττικής, το οποίο και δίδεται για δημόσια διαβούλευση, παρουσίασε ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ Γιώργος Σουφλιάς. Όπως ανέφερε, συνιστά ένα πλαίσιο συνολικής στρατηγικής για τη βιώσιμη ανάπτυξη της Αθήνας και της Αττικής τα προσεχή 20 έτη.
Σύμφωνα με τον κ. Σουφλιά, το νέο ρυθμιστικό θέτει στόχους, με κατευθύνσεις και δράσεις για:
-τη σημαντική ενίσχυση της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος,
-τη διαφύλαξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και την ανάδειξη της σύγχρονης πολιτιστικής ταυτότητας της πόλης,
-την ενίσχυση της χωρικής συνεργασίας,
-την ενίσχυση ενός πολυκεντρικού συστήματος αστικής ανάπτυξης, ενώ παράλληλα ο στόχος είναι η αστική ανάπτυξη να γίνεται σε πολεοδομημένη γη,
-την ποιοτική αναβάθμιση, τον εκσυγχρονισμό της παραγωγικής βάσης της Αττικής και την υποστήριξη μετεγκατάστασης βιομηχανικών μονάδων από το μητροπολιτικό κέντρο προς την περιφέρεια
-και την ολοκλήρωση των απαραίτητων έργων συγκοινωνιακής υποδομής και την οργάνωση ενός, φιλικού προς το περιβάλλον, ολοκληρωμένου συστήματος μεταφορών.
Εξειδικεύοντας περαιτέρω ο κ. Σουφλιάς σημείωσε μεταξύ άλλων πως προβλέπεται η δημιουργία Ειδικής Υπηρεσίας αντιμετώπισης των αυθαιρέτων, χωρίς να παύσουν οι προβλεπόμενες από τη Νομοθεσία σχετικές αρμοδιότητες των Νομαρχιών.
Αναλυτικά οι προβλέψεις του σχεδίου, όπως τις παρουσίασε ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ:
Με το νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο, οργανώνουμε τη ζωή και τη βιώσιμη ανάπτυξη στην Αττική για τα επόμενα τουλάχιστον 20 χρόνια, πάνω σε επτά θεμελιώδεις άξονες, επτά καίριες αλλαγές.
Πρώτος άξονας. Ενισχύουμε την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος (αστικού και περιαστικού). (Χάρτης: «Φυσικό Περιβάλλον»)
Ø Προστατεύονται και αναβαθμίζονται οι φυσικοί πόροι της Αττικής: Προωθούνται παρεμβάσεις για τους ορεινούς όγκους, τα τοπία, τις περιβαλλοντικά ευαίσθητες περιοχές, τα ρέματα και τις ακτές.
Ø Λαμβάνονται μέτρα για τη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και του θορύβου και την προστασία των εδαφικών και των υδάτινων πόρων.
Ø Αυξάνεται σημαντικά η επιφάνεια του αστικού πρασίνου στην Αττική, ενώ δημιουργούνται χώροι πρασίνου μητροπολιτικής κλίμακας (π.χ. του παλαιού αεροδρομίου στο Ελληνικό, στο Γουδή, στον Ελαιώνα).
Ø Εντάσσονται σε ενιαία δίκτυα οι περιοχές πρασίνου εντός και εκτός του Λεκανοπεδίου, με βασικό κορμό το Τόξο Πρασίνου, που ξεκινάει από τον Κορινθιακό Κόλπο και καταλήγει στο Νότιο Ευβοϊκό.
Ø Προωθούνται δράσεις για την αναζωογόνηση υποβαθμισμένων περιοχών εντός και εκτός του Λεκανοπεδίου, με γνώμονα της βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων.
Ø Περιορίζεται δραστικά η οικιστική εξάπλωση και η άναρχη αστικοποίηση της περιφερειακής ενδοχώρας.
Ø Αντιμετωπίζεται το πρόβλημα της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων με βιώσιμες μεθόδους και μακροχρόνιο σχεδιασμό.
Ø Μειώνεται η κατανάλωση ενέργειας και διαφοροποιούνται οι μέθοδοι παραγωγής της στην Μητροπολιτική περιφέρεια με χρήση μεθόδων που έχουν μικρότερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Στο πλαίσιο αυτού του στόχου, ο σχεδιασμός κανονισμών για οικολογικά κτίρια αποτελεί σημαντική συνεισφορά.
Ø Καθιερώνεται η βιώσιμη κινητικότητα ως βασική αρχή για όλες τις μετακινήσεις στην Πόλη.
Ø Και συνολικά, προωθείται ένα νέο μοντέλο οικολογικά υπεύθυνης (και συνειδητοποιημένης) πόλης.
Δεύτερος άξονας. Προωθούμε ένα πολυκεντρικό πρότυπο αστικής ανάπτυξης και, παράλληλα, περιορίζουμε την αστική εξάπλωση. (Χάρτης: «Οικιστικό Δίκτυο»)
Ø Οι Δήμοι της Αττικής εντάσσονται σε νέες χωρικές ενότητες και υποενότητες, βάσει της κοινής τους φυσιογνωμίας και χαρακτηριστικών, για τη διευκόλυνση της εξειδίκευσης των αναπτυξιακών και χωρικών πολιτικών και την υλοποίηση διαδημοτικών δράσεων. Συγκεκριμένα δημιουργούνται οι εξής 6 ενότητες:
- Μητροπολιτικό Συγκρότημα Αθήνας-Πειραιά: Παραμένει κύρια περιοχή συγκέντρωσης πληθυσμού και δραστηριοτήτων. Βασική προτεραιότητα η ανασυγκρότηση του παλιού αστικού ιστού. (Χάρτης: «Μητροπολιτικό Κέντρο Αθήνας»)
- Ανατολική Αττική - Μεσόγεια: Βασική πύλη εισόδου από αέρος. Έμφαση στην προώθηση υψηλού επιπέδου οικονομικών και κοινωνικών λειτουργιών, με παράλληλη διασφάλιση του περιβάλλοντος χώρου.
- Νοτιοανατολική Αττική - Λαυρεωτική: Αποκτά ρόλο φυσικού αποθέματος και υποδοχής δραστηριοτήτων κατοικίας, ιδίως στο εσωτερικό των υφιστάμενων οικισμών, και αναψυχής. Ιδιαίτερη έμφαση στην αξιοποίηση πολιτιστικών πόρων διεθνούς εμβέλειας.
- Βόρεια Αττική: Επίσης αποκτά ρόλο φυσικού αποθέματος της Αθήνας, γι' αυτό και λαμβάνονται ισχυρά μέτρα προστασίας των φυσικών, παράκτιων και εκτός σχεδίου περιοχών.
- Δυτική Αττική: Απόθεμα γης για τη μελλοντική εσωτερική αποκέντρωση. Περιβαλλοντική και γενικότερη αναβάθμιση και οργάνωση των παραγωγικών δραστηριοτήτων της περιοχής.
- Νησιωτικό τμήμα: Περιοχές ήπιας ανάπτυξης, με σεβασμό στο περιβάλλον, τις ακτές και τη νησιωτική παράδοση.
Ø Περιορίζεται η απρογραμμάτιστη αστική εξάπλωση στην ύπαιθρο και επιδιώκεται το σύνολο της αστικής ανάπτυξης να λαμβάνει χώρα σε πολεοδομημένη γη. Συγκεκριμένα, καθορίζονται οι περιοχές που είναι για άμεση πολεοδόμηση, οι περιοχές που αποτελούν απόθεμα για τις επόμενες γενιές και οι περιοχές που είναι απολύτου προστασίας.
Ø Προωθείται η δημιουργία ενός ολοκληρωμένου δικτύου οικισμών, με τον καθορισμό των μεταξύ τους εξαρτήσεων και των περιοχών επιρροής τους για την καλύτερη κατανομή των απαιτούμενων εξυπηρετήσεων και υπηρεσιών διαδημοτικού χαρακτήρα.
Ø Βελτιώνεται η προσπελασιμότητα μεταξύ των οικισμών με έμφαση στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς.
Ø Προωθούνται προγράμματα αναπλάσεων αστικών περιοχών με έντονα προβλήματα ή ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά που χρήζουν προστασίας και ανάδειξης.
Ø Προωθείται η επανένταξη της κατοικίας στις περιοχές του κέντρου και επιστρέφει σε περιοχές από όπου είχε εκδιωχθεί λόγω ασυμβατότητας χρήσεων και υποβάθμισης της ποιότητας του δομημένου περιβάλλοντος.
Τρίτος άξονας. Αναβαθμίζουμε και εκσυγχρονίζουμε την παραγωγική βάση της Αττικής, για την ανάδειξή της σε οικονομικό κέντρο διεθνούς κύρους.
Ø Διαμορφώνονται οι κατευθύνσεις για την ενίσχυση και εδραίωση του ρόλου της Αθήνας ως «πόλη-πύλη», ως «Μητροπολιτικός πόλος της Ν.Α. Ζώνης της Ε.Ε.» και ως «Επιχειρησιακός σύνδεσμος της Ε.Ε.» με τη Μέση Ανατολή, από κοινού με τη Θεσσαλονίκη, τα Βαλκάνια και τις χώρες του Εύξεινου Πόντου. (Χάρτης: «Η Αθήνα στον Διεθνή Χώρο»)
Ø Ενισχύονται οι παράμετροι που αναδεικνύουν την ελκυστικότητα της Αττικής ως κέντρου παροχής προηγμένων υπηρεσιών σε δυναμικούς και υπερεθνικής σημασίας κλάδους -όπως είναι η έρευνα και η τεχνολογία, η υγεία, η εκπαίδευση, ο αθλητισμός και οι διαμεταφορές.
Ø Αναδεικνύεται περαιτέρω ο ρόλος της Αττικής ως διεθνούς πολιτιστικής Μητρόπολης και σημαντικού, τουριστικού προορισμού.
Ø Διαμορφώνεται ένα πλέγμα στρατηγικών αναπτυξιακών αξόνων και πόλων εντός της Αττικής, που εκτείνεται σε όλες τις χωρικές της ενότητες και αποτελεί το βασικό πλαίσιο για τη χωρική διάρθρωση των παραγωγικών της δραστηριοτήτων. (Χάρτης: «Στρατηγικοί ¶ξονες και Πόλοι Ανάπτυξης»)
Ø Προωθούνται οργανωμένες παρεμβάσεις μητροπολιτικής εμβέλειας και μεγάλα έργα υποδομής για την ενίσχυση του πλέγματος των στρατηγικών αναπτυξιακών αξόνων και πόλων.
Ø Διαμορφώνεται μια νέα αναπτυξιακή στρατηγική, που θα προάγει τη συνεργασία του Δημόσιου με τον Ιδιωτικό τομέα και θα βελτιώσει την ανταγωνιστικότητα της Αθήνας με την δημιουργία ενός δικτύου περιφερειακής εμβέλειας παραγωγικών, οικονομικών και τεχνολογικών ζωνών (Ζωνών Υψηλής Τεχνολογίας). (Χάρτης: «Αναπτυξιακές Δραστηριότητες»)
Ø Εμπλουτίζονται και οργανώνονται οι υπάρχοντες και οι προγραμματιζόμενοι αναπτυξιακοί υποδοχείς, για την υποδοχή σε αυτούς επιχειρηματικών δραστηριοτήτων (π.χ. επιχειρηματικά, βιομηχανικά και εμπορευματικά κέντρα).
Ø Αναπτύσσονται οικονομικές δραστηριότητες και αγορές αιχμής που αξιοποιούν καθ' όλη την διάρκεια του έτους τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της Αττικής, όπως τουρισμός πολιτιστικός, αρχαιολογικός, υγείας, οικολογικός, αθλητικός, συνεδριακός, εκπαιδευτικός και επιχειρηματικός.
Ø Αναβαθμίζονται οι διεθνείς πύλες (λιμάνια και αεροδρόμια) του Μητροπολιτικού Συγκροτήματος και βελτιώνεται η προσπελασιμότητά τους. Ιδιαίτερα επισημαίνω την αστική αναζωογόνηση της ευρύτερης περιοχής του Λιμένα του Πειραιά (που είναι η Νότια Πύλη Μητροπολιτικού Συγκροτήματος).
Ø Υποστηρίζονται και εξομαλύνονται οι τάσεις μετεγκατάστασης των βιομηχανικών μονάδων από τις κεντρικές ζώνες του Μητροπολιτικού συγκροτήματος στην Περιφέρειά του, με την οργάνωση των υποδοχέων εγκατάστασής τους.
Ø Αξιοποιείται οργανωμένα η αποδεδειγμένη ικανότητα υποδοχής και οργάνωσης μεγάλων γεγονότων διεθνούς εμβέλειας.
Ø Λαμβάνεται μέριμνα για την αποκέντρωση των δραστηριοτήτων, των οποίων ο τόπος εγκατάστασης δεν συνδέεται με λειτουργίες και υπηρεσίες που απορρέουν από το ρόλο της Αθήνας ως Πρωτεύουσας.
Τέταρτος άξονας. Ενισχύουμε την κοινωνική συνοχή της πόλης.
Η ανάπτυξη της Μητρόπολης της Αθήνας συνοδεύθηκε με την παράλληλη ανάπτυξη κοινωνικής και οικονομικής πολυμορφίας, πολύ δε περισσότερο με το μεταναστευτικό ρεύμα των τελευταίων δύο δεκαετιών. Με δεδομένα τα παραπάνω:
Ø Προωθείται ένα βιώσιμο μείγμα συμβατών χρήσεων με στόχο την αποτροπή αποκλεισμένων μονοχρηστικών περιοχών.
Ø Προωθείται, ένα πολυκεντρικό μοντέλο στον αστικό χώρο, λαμβάνοντας υπόψη την αρχή της «Συμπαγούς πόλης».
Ø Οργανώνονται και εμπλουτίζονται ο κοινωνικός εξοπλισμός και οι υποδομές με ισόρροπο τρόπο σε όλο τον αστικό χώρο του Μητροπολιτικού συγκροτήματος.
Ø Βελτιώνονται σημαντικά τα δημόσια μέσα και δίκτυα μεταφοράς.
Ø Βασική κατεύθυνση, η οποία περιλαμβάνεται και στο Εθνικό Χωροταξικό, είναι η προώθηση της Μητροπολιτικής Διακυβέρνησης ως μέσο ικανοποιητικής διαχείρισης του Μητροπολιτικού χώρου και ως φορέας με υπηρεσίες που προάγουν την κοινωνική συνοχή και τις συμμετοχικές διαδικασίες.
Ø Προωθούνται ο κυβερνοχώρος και οι σχετικές χρήσεις του διαδικτύου ως μέσο για την επίτευξη κοινωνικοοικονομικών και περιβαλλοντικών στόχων.
Πέμπτος άξονας. Αναδεικνύουμε την ιστορική και πολιτιστική ταυτότητα της Αττικής. Προωθούμε την εικόνα της ως σύγχρονης πολιτιστικής Μητρόπολης διεθνούς ακτινοβολίας. (Χάρτης: «Ιστορικό-Πολιτιστικό Περιβάλλον»)
Ø Εφαρμόζονται προγράμματα αναπλάσεων στα ιστορικά κέντρα των Δήμων της Αττικής, στους παραδοσιακούς της οικισμούς και στις περιοχές που διατηρούνται σύνολα με ιδιαίτερα πολεοδομικά και αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά.
Ø Προστατεύονται και αναδεικνύονται αρχαιολογικοί χώροι, μνημεία, διατηρητέα κτίρια και άλλα σημεία ιστορικού και πολιτιστικού ενδιαφέροντος.
Ø Ολοκληρώνεται και επεκτείνεται το πρόγραμμα «Ενοποίησης Αρχαιολογικών Χώρων», καλύπτοντας το σύνολο του Μητροπολιτικού συγκροτήματος με τη δημιουργία ενός εκτεταμένου δικτύου πεζοδρόμων και τον εμπλουτισμό και αναβάθμιση του αστικού περιβάλλοντος κατά μήκος αυτού του δικτύου.
Ø Εντάσσονται σε ενιαίο πολιτιστικό δίκτυο οι περιοχές και τα σημεία ιστορικού και πολιτιστικού ενδιαφέροντος της Αττικής. Βασικοί άξονες είναι ο Μεγάλος Περίπατος της Αθήνας και του Πειραιά, που ξεκινάει από το ιστορικό κέντρο της Αθήνας και μέσω της Συγγρού και της Πειραιώς καταλήγει στη θάλασσα, καθώς επίσης και οι ιστορικές διαδρομές εκτός του Λεκανοπεδίου. Το πολιτιστικό δίκτυο λειτουργεί συμπληρωματικά με το δίκτυο πρασίνου της Αττικής.
Ø Ενισχύεται η ελκυστικότητα της Αττικής, μέσω της αναβάθμισης των υφιστάμενων, αλλά και της δημιουργίας νέων πολιτιστικών, αθλητικών και συναφών θεσμών και εκδηλώσεων ευρωπαϊκής ή και παγκόσμιας εμβέλειας, σε συνδυασμό με τη βέλτιστη αξιοποίηση των υπαρχόντων υποδομών και τον εμπλουτισμό τους με σύγχρονες εγκαταστάσεις σχετικών δραστηριοτήτων.
Ø Προωθούνται, όπως ήδη σας είπα, ειδικές τουριστικές δραστηριότητες που συνάδουν με το Μητροπολιτικό χώρο (αστικός τουρισμός), αξιοποιώντας και προβάλλοντας την πολιτιστική κληρονομιά της Αθήνας.
Έκτος άξονας. Ολοκληρώνουμε την οργάνωση ενός φιλικού προς το περιβάλλον συστήματος μεταφορών στην Αττική. (Χάρτης: «Υποδομές»)
Ø Αναβαθμίζονται και οργανώνονται σε ενιαία βάση τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, με κορμό τους το Μετρό, το οποίο πρέπει να επεκταθεί, ώστε να καλύπτει το Λεκανοπέδιο και μαζί με τον Προαστιακό το σύνολο της ευρύτερης μητροπολιτικής περιοχής. Συγκεκριμένα, επεκτείνεται το Μετρό ώστε να καλύπτει πλέον το 85% της ευρύτερης περιοχής του Λεκανοπεδίου με ένα δίκτυο 8 γραμμών συνολικού μήκους 220 χλμ, και 200 σταθμών.
Βέβαια όλες οι γραμμές αυτές δεν μπορούν να υλοποιηθούν μέσα σε 20 χρόνια αλλά το σχέδιο αυτό αποτελεί μια ολοκληρωμένη μελέτη των αναγκών για Μετρό στο Λεκανοπέδιο. Με τη σταδιακή υλοποίηση των νέων επεκτάσεων και γραμμών το Μετρό θα πηγαίνει από το Κερατσίνι και τον Πειραιά έως την Κηφισιά και τη Νέα Ερυθραία (Γ1-ΗΣΑΠ), από το Ζεφύρι και το Περιστέρι έως το Ελληνικό και τη Γλυφάδα (Γ2), από το Αεροδρόμιο και τη Μεσογείων έως το Αιγάλεω και τον Πειραιά (Γ3), από την Πετρούπολη και το Γαλάτσι μέσω του Πανεπιστημίου έως το Μαρούσι και τη Λυκόβρυση (Γ4 - Γραμμή U) όπως αποτυπώνεται στον χάρτη, από τον Βύρωνα και το Παγκράτι έως τα Πατήσια, τη Ν. Φιλαδέλφια και τα ¶νω Λιόσια (Γ5), από το Χαλάνδρι και του Γκύζη έως την Καλλιθέα και την Πειραϊκή Χερσόνησο (Γ6Α), από το Θησείο και την Πέτρου Ράλλη έως το Κερατσίνι και το Πέραμα (Γ6Β), από το Χαϊδάρι και τη Λ. Καβάλας έως τη Νέα Σμύρνη και τον ¶λιμο (Γ7) καθώς και αρκετές από τις περιοχές αυτές θα συνδέονται μεταξύ τους και από τη νέα κυκλική Γραμμή (Γ8).
Ø Με τα νέα οδικά έργα Αττικής που παρουσιάσαμε πρόσφατα καθώς και το τελευταίο έργο της επέκτασης από τη Ραφήνα προς την Εθνική οδό στις Αφίδνες (Ανατολική Περιφερειακή Πεντέλης) ολοκληρώνεται έτσι το απαραίτητο δίκτυο περιφερειακών οδικών αξόνων στην Αττική. Είναι προσωπική μου θέση ότι από εδώ και πέρα ό,τι χρήματα διατίθενται καθώς και τα έσοδα των αυτοκινητοδρόμων αυτών θα πρέπει όλα να πηγαίνουν στις επεκτάσεις του Μετρό.
Ø Αποθαρρύνεται η χρησιμοποίηση των ΙΧ επιβατικών αυτοκινήτων στις μετακινήσεις προς περιοχές με χρήσης υπερτοπικής σημασίας, στο κέντρο της Αθήνας, στο κέντρο των σημαντικότερων αστικών Δήμων και στις περιοχές με σημαντική πυκνότητα πληθυσμού. Αυτό επιτυγχάνεται με τη μεγάλη βελτίωση της προσπελασιμότητας με Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, την οργάνωση συστήματος περιφερειακών αυτοκινητοδρόμων για την παράκαμψη των περιοχών αυτών, αλλά και με αναπλάσεις, πεζοδρομήσεις και μέτρα διαχείρισης της κυκλοφορίας και της στάθμευσης.
Ø Προωθείται η βελτίωση της διασύνδεσης των διάφορων Μέσων Μεταφοράς, ιδίως η στάθμευση-μετεπιβίβαση στους περιφερειακούς σταθμούς των Μέσων Σταθερής Τροχιάς και η σύνδεσή τους με τις λεωφορειακές γραμμές.
Ø Προωθούνται έργα πεζοδρομήσεων και αναπλάσεων για την υποστήριξη της χρήσης εναλλακτικών και ήπιων μέσων μετακίνησης, όπως το ποδήλατο και η πεζή μετακίνηση.
Ø Επίσης, οι μετακινήσεις περιορίζονται, μέσω της ενίσχυσης των λειτουργιών και εξυπηρετήσεων των τοπικών κέντρων, για τη διευκόλυνση των κατοίκων στην κάλυψη των καθημερινών και άμεσων αναγκών τους.
Έβδομος άξονας. Προωθούμε νέες μορφές χωρικής οργάνωσης, που προάγουν τη συνεργασία και τη συμμετοχή.
Ø Προωθούνται κοινές στρατηγικές χωρικής οργάνωσης, σε επίπεδο ευρύτερο από αυτό του Δήμου.
Ø Παρέχεται από κοινού δυνατότητα εκπόνησης σχεδίων και προγραμμάτων για συγκεκριμένους τομείς και περιοχές ειδικού ενδιαφέροντος, όπως ο παράκτιος χώρος.
Ø Παρέχεται η δυνατότητα οικειοθελούς κινητοποίησης ομάδων Δήμων για τη συντονισμένη αξιοποίηση των αναπτυξιακών τους δυνατοτήτων.
Ø Η εφαρμογή του ΡΣΑ υπόκειται σε διαδικασία τακτικής διαβούλευσης με τους αρμόδιους Φορείς, αλλά και τους κατοίκους της Περιφέρειας Αττικής. Η ευθύνη για τη διεξαγωγή αυτής της διαδικασίας ανατίθεται σε Ειδικό Όργανο, στο οποίο θα συμμετάσχουν ο Δημόσιος, Ιδιωτικός και Παραγωγικός Τομέας, όπως περιγράφεται στο άρθρο 38 του Σχεδίου Νόμου.
