Στο πνεύμα της παγκόσμιας κρίσης, οι Διευθυντές Ανθρώπινου Δυναμικού δέχονται διαφορετικές πιέσεις και συχνά αισθάνονται ότι σχοινοβατούν προσπαθώντας να τηρήσουν ευαίσθητες ισορροπίες και να πείσουν τη Διοίκηση ότι υπάρχουν και άλλοι τρόποι μείωσης των δαπανών ενώ οι απολύσεις πρέπει να είναι το τελευταίο μέτρο.
Αυτό ήταν ένα από τα βασικά ζητήματα που συζητήθηκαν κατά τη δεύτερη συνάντηση Διευθυντών Διοίκησης Ανθρώπινου δυναμικού των μεγαλυτέρων επιχειρήσεων από αντιπροσωπευτικούς κλάδους της αγοράς που διοργανώθηκε από το Ινστιτούτο Μάνατζμεντ Ανθρώπινου Δυναμικού (ΙΜΑΔ) της ΕΕΔΕ, σε συνεργασία με την PricewaterhouseCoopers στην Ελλάδα (PwC).
Την έναρξη της συζήτησης με θέμα «Οικονομική κρίση και ο ρόλος των Διευθυντών Ανθρώπινου Δυναμικού στο ελληνικό εργασιακό περιβάλλον», έκανε ο Πρόεδρος του ΙΜΑΔ, κ. Πέτρος Γιαννουλόπουλος, ο οποίος αναφέρθηκε στις εξαιρετικά δύσκολες παγκόσμιες συνθήκες, υπογραμμίζοντας ότι προς το παρόν, οι ενδείξεις για καλύτερο μέλλον είναι ακόμα αραιές, ενώ τα προβλήματα στην οικονομία έχουν άμεσο αντίκτυπο στο ανθρώπινο δυναμικό.
Από τη συζήτηση φάνηκε ξεκάθαρα ότι οι διαφορετικοί κλάδοι της αγοράς είναι αλληλένδετοι και μία ενέργεια σε έναν κλάδο μπορεί να έχει τραγικές επιπτώσεις σε έναν άλλον. Για παράδειγμα, μία βιομηχανία για να μην προβεί σε απολύσεις αποφασίζει περικοπές στην προμήθεια παγίων. Η απόφαση όμως αυτή ενδεχομένως να συνεπάγεται δραματική μείωση εσόδων και παραγωγής για μία άλλη, με τις ανάλογες συνέπειες στο προσωπικό της. Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει με τη μείωση της κατανάλωσης που σημαίνει μείωση του τζίρου στα καταστήματα, και βεβαίως στον τουριστικό τομέα με την εποχιακή απασχόληση.
Συμπεράσματα, απόψεις και ανησυχίες που εκφράστηκαν:
• Μερική απασχόληση / Ευέλικτο ωράριο
Σε πολλές περιπτώσεις, το ευέλικτο ή και μειωμένο ωράριο εργασίας, με τη συναίνεση πάντα των εργαζομένων και για ένα περιορισμένο χρονικό διάστημα, μπορεί να αποβεί προς όφελος και των δύο πλευρών. Για παράδειγμα αναφέρθηκε το μειωμένο ωράριο για εργαζόμενες μητέρες μικρών παιδιών, εφόσον οι ίδιες το ζητήσουν και κρίνουν ότι τις διευκολύνει. Η πρακτική της μερικής απασχόλησης είναι πιο εφαρμόσιμη σε επιχειρήσεις με αντικείμενο την παραγωγή ή σε αλυσίδες σουπερμάρκετ.
• Εργασιακές σχέσεις
Οι εταιρείες που είχαν στο παρελθόν καλές και ειλικρινείς σχέσεις με τους εργαζομένους τους, σήμερα έχουν την καλύτερη επικοινωνία και κατανόηση από τα Σωματεία. Οι συμμετέχοντες τόνισαν ότι η σχέση της Διοίκησης με τα Σωματεία είναι κρίσιμη και χτίζεται με τα χρόνια, πολύ πριν την κρίση. Για να διατηρηθεί η εργασιακή ειρήνη, είναι σημαντικό να υπάρχει συνεχής επικοινωνία με ξεκάθαρες συζητήσεις, έτσι ώστε τα Σωματεία να γνωρίζουν τη στρατηγική και την πορεία της επιχείρησης σε κάθε στάδιο. Να έχουν πλήρη εικόνα της οικονομικής κατάστασης και ρεαλιστικές απόψεις. Με τον τρόπο αυτό, διαχέεται το σωστό μήνυμα στους εργαζομένους για την κατάσταση που αναμένεται να επηρεάσει τον εργασιακό χώρο και όχι μόνο για την κατάσταση που επικρατεί σήμερα. Συνήθως οι κλάδοι που είναι καλά οργανωμένοι έχουν και τις καλύτερες σχέσεις με τα Σωματεία, παρά τις υφιστάμενες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν.
• Τουρισμός
Ο τουρισμός αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας και όλοι περιμένουν να δουν τι έπεται της καλοκαιρινής εποχής. Πρόκειται για έναν κλάδο της ελληνικής οικονομίας που αναμένεται να πληγεί σημαντικά, από τον οποίο επηρεάζονται και εξαρτώνται πολλοί άλλοι κλάδοι. Τα μηνύματα του χειμώνα ήταν απογοητευτικά, καθώς τα ξενοδοχεία επηρεάζονται από όλους τους κλάδους, καθώς παρατηρούνται ακυρώσεις στο συνεδριακό τουρισμό και πάγωμα των εταιρικών δαπανών. Από την άλλη πλευρά, τα τελευταία αποτελέσματα, βάσει των προσφάτων στοιχείων δεν είναι πολύ αρνητικά, καθώς η πτώση που παρατηρείται δεν είναι ραγδαία. Ορισμένα από τα μέτρα που λαμβάνουν οι εργοδότες για την αντιμετώπιση της κρίσης είναι οι εναλλακτικές μορφές εργασίας, άδειες άνευ αποδοχών με τη συναίνεση των εργαζομένων, μειωμένο ωράριο για νέες μητέρες, κ.α.
• Χρηματοπιστωτικός τομέας
Ο τομέας αυτός, ο οποίος είναι από τους πρώτους που έχουν πληγεί, αντέδρασε αρχικά προσπαθώντας να ελέγξει το κόστος και να μειώσει ελαστικές δαπάνες. Σήμερα όμως οι Τράπεζες επαναξιολογούν και επανατοποθετούν τα στελέχη τους. Οι δαπάνες για την εκπαίδευση συνεχίζονται, λαμβάνονται πρωτοβουλίες που ενισχύουν τις δεξιότητες, σε μακροπρόθεσμο πλαίσιο, με στόχο τη συγκράτηση των ικανών.
• Υγεία
Αντιθέτως, ο κλάδος της Υγείας θεωρείται ότι θα πληγεί από τους τελευταίους. Μέσα από την κρίση, η αναδιοργάνωση των επιχειρήσεων του χώρου αυτού μπορεί να δημιουργήσει ευκαιρίες. Αξιοποιούνται στελέχη σε αποδοτικότερες θέσεις, δημιουργούνται νέες ειδικότητες, δεξιότητες, επαγγέλματα, ενώ σημαντικό ρόλο διαδραματίζει η τεχνολογική εξέλιξη.
• Απόδοση και προσέλκυση νέων ταλέντων
Το θέμα αυτό απασχολεί ιδιαίτερα τις Διοικήσεις και τις Διευθύνσεις Ανθρώπινου Δυναμικού. Πρέπει να εστιάσουν στη διατήρηση των καλών εργασιακών σχέσεων, στην εσωτερική αναδιοργάνωση καθώς και στην παροχή κινήτρων για τα ικανά στελέχη. Τελευταία παρουσιάζεται επίσης το φαινόμενο της απορρόφησης των στελεχών που επιστρέφουν από το εξωτερικό, όταν μία εταιρεία αποφασίζει να σταματήσει τις δραστηριότητές της σε άλλες χώρες. Καίριος είναι επίσης και ο ρόλος των managers, οι οποίοι έχουν σημαντικό μερίδιο ευθύνης για τη συνοχή των ομάδων τους και την υποστήριξη των ανθρώπων τους. Πρέπει να επενδύουν το χρόνο τους στην ανάπτυξη των νέων στελεχών και στην ανάπτυξη των ανθρώπων τους, καθώς η μέτρια απόδοση δεν είναι πλέον αποδεκτή. Ενθαρρυντικό στοιχείο αποτελεί η διατήρηση των προγραμμάτων που αφορούν ταλέντα και αξιολόγηση απόδοσης, γεγονός που συνάδει τα αποτελέσματα της έρευνας της PricewaterhouseCoopers.
