Την κατάθεση σχεδίου νόμου με το οποίο θα ενσωματώνεται στην εθνική νομοθεσία η οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την απελευθέρωση των υπηρεσιών, ανακοίνωσε σήμερα ο υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών Γ. Παπαθανασίου, αμέσως μετά τη συνεδρίαση της Διυπουργικής Επιτροπής Οικονομικής Πολιτικής υπό την προεδρία του πρωθυπουργού.
«Πρόκειται -είπε- για μια πολύ σημαντική μεταρρύθμιση, η οποία σε πλήρη εξέλιξη, θα συμβάλει στη μείωση των τιμών για τον καταναλωτή, στην ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας, στην οικονομική ανάπτυξη και την αύξηση της απασχόλησης, πράγμα ιδιαίτερα σημαντικό για τους νέους».
«Είναι ένα σημαντικό βήμα, που θα βοηθήσει και στην εξωστρέφεια της ελληνικής οικονομίας. Είναι το πρώτο βήμα. Θα ακολουθήσουν, μετά από μελέτη και διάλογο, οι αλλαγές στις κλειστές αγορές και τα κλειστά επαγγέλματα, που δεν περιλαμβάνονται στην οδηγία», πρόσθεσε ο υπουργός.
Περιμένουμε να δούμε το νομοσχέδιο που θα κατατεθεί στη Βουλή από το Υπουργείο και πώς θα γίνεται η μεταφορά της κοινοτικής οδηγίας στην ελληνική νομοθεσία και κατόπιν θα τοποθετηθούμε, δήλωσε η αναπληρώτρια εκπρόσωπος Τύπου του ΠΑΣΟΚ Μαρία Καρακλιούμη.
Ποιες υπηρεσίες καλύπτονται από την οδηγία
Η Κοινοτική Οδηγία των Υπηρεσιών εφαρμόζεται στις υπηρεσίες παρόχων εγκατεστημένων σε κράτος μέλος. Η έννοια της «υπηρεσίας» κατά την Οδηγία, ορίζεται κατά τρόπο ευρύ και περιλαμβάνει κάθε μη μισθωτή οικονομική δραστηριότητα που παρέχεται κατά κανόνα έναντι αμοιβής
Έτσι, για να αποτελεί «υπηρεσία» μια δραστηριότητα πρέπει να είναι μη μισθωτή δραστηριότητα, δηλαδή πρέπει να παρέχεται από έναν πάροχο (ο οποίος μπορεί να είναι είτε φυσικό είτε νομικό πρόσωπο) εκτός του νομικού δεσμού σύμβασης εργασίας και η δραστηριότητα πρέπει κατά κανόνα να παρέχεται έναντι αμοιβής,(δηλ. να είναι οικονομικής φύσεως).
Χωρίς να είναι εξαντλητικά, τα ακόλουθα μπορούν να αναφερθούν ως παραδείγματα των υπηρεσιών που καλύπτονται από την οδηγία:
- οι υπηρεσίες των τεχνιτών (λ.χ. ξυλουργοί, υδραυλικοί, εφαρμοστές κ.λπ. καθώς και υπηρεσίες που αφορούν επισκευή και συντήρηση).
- οι υπηρεσίες που σχετίζονται με επιχειρήσεις (όπως οι υπηρεσίες συντήρησης και υποστήριξης γραφείων, παροχής διαχειριστικών συμβουλών, οργάνωσης εκδηλώσεων, τηλεφωνικών κέντρων, παροχής συμβουλών μηχανογράφησης, είσπραξης οφειλών, διαφήμισης, δραστηριότητες επιχειρήσεων τοποθέτησης και πρόσληψης, έρευνας και ανάπτυξης, πιστοποίησης, ελέγχου, εκπαίδευσης κ.λ.π.),
- το διανεμητικό εμπόριο (συμπεριλαμβανομένου του λιανικού και χονδρικού εμπορίου προϊόντων και υπηρεσιών. Π.χ. supermarkets και άλλα εμπορικά καταστήματα, εμπορικές εκθέσεις και περιοδεύοντες πωλητές, υπηρεσίες μετά την πώληση (after sale services), όπως εγκαταστάσεις, συντηρήσεις και επισκευές κ.λ.π.),
- οι υπηρεσίες στον τομέα του τουρισμού (όπως οι υπηρεσίες των ταξιδιωτικών πρακτορείων),
- οι υπηρεσίες ψυχαγωγίας (όπως οι υπηρεσίες που παρέχουν τα αθλητικά κέντρα και τα πάρκα διασκέδασης),
- οι υπηρεσίες κατασκευής (π.χ. κατασκευαστικές εταιρίες, εταιρίες παροχής συναφών δραστηριοτήτων, όπως προετοιμασίας εδάφους, κατεδαφίσεων, δοκιμαστικών διατρήσεων, ενοικίασης εξοπλισμού, καθώς και υπηρεσίες στον τομέα της ολοκλήρωσης των κατασκευών, όπως π.χ. υπηρεσίες ηλεκτρολόγων, υπηρεσίες μόνωσης κ.λ.π.)
- υπηρεσίες που δεν είναι μεταφορικές υπηρεσίες καθ'εαυτές, όπως οι υπηρεσίες των σχολών οδήγησης, οι υπηρεσίες μετακόμισης, οι υπηρεσίες ενοικίασης αυτοκινήτων, οι υπηρεσίες γραφείων τελετών, οι υπηρεσίες λήψης αεροφωτογραφιών, οι υπηρεσίες ρυμούλκησης, οι πτήσεις αναψυχής, οι εμπορικές δραστηριότητες σε λιμένες ή αερολιμένες (όπως οι δραστηριότητες καταστημάτων και εστιατορίων).
- οι υπηρεσίες που είναι βοηθητικές στις μεταφορές (λ.χ. υπηρεσίες φορτοεκφόρτωσης),
- οι υπηρεσίες στον τομέα της εγκατάστασης και συντήρησης εξοπλισμού,
- οι υπηρεσίες πληροφόρησης (όπως οι δικτυακές πύλες, οι δραστηριότητες πρακτορείων ειδήσεων, οι εκδόσεις, οι δραστηριότητες προγραμματισμού ηλεκτρονικών υπολογιστών),
- οι υπηρεσίες διαμονής και σίτισης (όπως υπηρεσίες ξενοδοχείων, εστιατορίων και τροφοδοσίας),
- οι υπηρεσίες εκμίσθωσης (συμπεριλαμβανομένης της εκμίσθωσης αυτοκινήτων) και χρηματοδοτικής μίσθωσης,
- οι υπηρεσίες ακινήτων συμπεριλαμβανομένων και των υπηρεσιών των μεσιτών
- οι υπηρεσίες πιστοποίησης και δοκιμής,
- οι υπηρεσίες οικιακής υποστήριξης (όπως υπηρεσίες καθαρισμού, φύλαξης παιδιών ή κηπουρικής) κ.λ.π.
- οι υπηρεσίες πολιτισμού (π.χ. ιδιωτικά μουσεία και βιβλιοθήκες, θέατρα, κονσέρτα, διοργάνωση ανοικτών εκδηλώσεων και συναυλιών)
- οι υπηρεσίες που συνδέονται με τον αγροτικό τομέα και τη δασοκομία (π.χ. υποστήριξη δραστηριοτήτων αγροτικής παραγωγής με υπηρεσίες όπως ψεκασμοί και συγκομιδή, εργασίες μετά τη συγκομιδή, αγροτουρισμός, κτηνιατρικά και βιολογικά εργαστήρια (ρυθμίσεις που αφορούν στην καλλιέργεια (farming), την εκτροφή (herding) και την αλιεία (fishing) ΔΕΝ αποτελούν πεδίο εφαρμογής της Οδηγίας, όπως επίσης και ρυθμίσεις που αφορούν προϊόντα όπως αυτά για την ποιότητα της σοδιάς ή αυτά που απαγορεύουν τη χρήση συγκεκριμένων εντομοκτόνων)
- οι υπηρεσίες που συνδέονται με τη βιομηχανία (λ.χ. εγκατάσταση και συντήρηση μηχανών, βιομηχανικοί καθαρισμοί, γραμματειακές υπηρεσίες)
- οι υπηρεσίες σχετικές με πνευματικά δικαιώματα (λ.χ. διαχείριση δικαιωμάτων Π.Ι. από εισπρακτικές επιχειρήσεις, υπηρεσίες που παρέχονται από δικηγόρους πατεντών (patent attorneys),
- οι υπηρεσίες βοηθητικές στην υγειονομική περίθαλψη (λ.χ. προμήθεια και συντήρηση ιατρικών μηχανημάτων, εργαστηρίων, κ.λπ.),
- οι κοινωνικές υπηρεσίες που ΔΕΝ παρέχονται από το κράτος, και αναγνωρισμένους φιλανθρωπικούς οργανισμούς (λ.χ. παιδικοί σταθμοί, φροντίδα ηλικιωμένων, οικιακοί βοηθοί, κ.λπ.)
- οι υπηρεσίες δικτύων (ηλεκτρισμού, φυσικού αερίου, ύδρευσης, ταχυδρομικών (postal) υπηρεσιών, κ.λπ.)
- οι υπηρεσίες άθλησης και περιποίησης (λ.χ. γυμναστήρια, spa, κ.λπ.)
- οι Υπηρεσίες Γενικού Οικονομικού Συμφέροντος-ΥΓΟΣ κατά το μέτρο που δεν καλύπτονται από ρητή εξαίρεση (π.χ. υπάγονται αυτές που δεν έχουν ανατεθεί αποκλειστικά σε δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς)
Η Κοινοτική Οδηγία των Υπηρεσιών δεν αναφέρεται στους ακόλουθους τομείς:
α) στις μη οικονομικές υπηρεσίες γενικού ενδιαφέροντος•
β) στις υπηρεσίες που παρέχονται από γραφεία εύρεσης προσωρινής εργασίας.
γ) στις υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης. Η εξαίρεση καλύπτει «τις ιατρικές και φαρμακευτικές υπηρεσίες που προσφέρονται από επαγγελματίες του τομέα της υγείας σε ασθενείς για την αξιολόγηση, διατήρηση ή αποκατάσταση της υγείας τους, όταν η άσκηση των εν λόγω δραστηριοτήτων επιφυλάσσεται αποκλειστικά σε νομοθετικώς κατοχυρωμένα επαγγέλματα στο κράτος μέλος στο οποίο παρέχονται οι υπηρεσίες». Κατά συνέπεια, οι υπηρεσίες που δεν παρέχονται σε ασθενείς, αλλά σε επαγγελματίες του τομέα της υγείας ή σε νοσοκομεία, όπως λογιστικές υπηρεσίες, υπηρεσίες καθαρισμού, γραμματειακές και διοικητικές υπηρεσίες, η παροχή και συντήρηση ιατρικού εξοπλισμού, καθώς και οι υπηρεσίες κέντρων ιατρικής έρευνας, δεν καλύπτονται από αυτήν την εξαίρεση. Επιπλέον, η εξαίρεση δεν καλύπτει τις δραστηριότητες που δεν αποσκοπούν στη διατήρηση, αξιολόγηση ή αποκατάσταση της υγείας των ασθενών. Για παράδειγμα, οι δραστηριότητες που στόχο έχουν να προάγουν την ευεξία ή να προσφέρουν χαλάρωση, όπως οι αθλητικές λέσχες ή τα γυμναστήρια, καλύπτονται από την οδηγία για τις υπηρεσίες και θα πρέπει να καλύπτονται και από τα μέτρα εφαρμογής. Επίσης, η εξαίρεση των υγειονομικών υπηρεσιών καλύπτει μόνο τις δραστηριότητες που επιφυλάσσονται αποκλειστικά σε νομοθετικώς κατοχυρωμένο επάγγελμα στο κράτος μέλος στο οποίο παρέχεται η υπηρεσία. Έτσι, οι υπηρεσίες για την παροχή των οποίων δεν απαιτούνται συγκεκριμένα επαγγελματικά προσόντα πρέπει να καλύπτονται από τα μέτρα εφαρμογής. Τέλος, πρέπει να καταστεί σαφές ότι η εξαίρεση των υγειονομικών υπηρεσιών αφορά υπηρεσίες που σχετίζονται με την ανθρώπινη υγεία και δεν πρέπει να νοηθεί ότι καλύπτουν και τις κτηνιατρικές υπηρεσίες, οι οποίες, συνεπώς, πρέπει να καλύπτονται από τα μέτρα εφαρμογής.
δ) στις οπτικοακουστικές υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένων των κινηματογραφικών υπηρεσιών, ανεξάρτητα από τον τρόπο παραγωγής, διανομής ή μετάδοσής τους, και στις ραδιοφωνικές εκπομπές•
ε) στις δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών τυχερών παιγνίων στα οποία ο παίκτης στοιχηματίζει νομισματική αξία, συμπεριλαμβανομένων των λαχειοφόρων αγορών, των τυχερών παιγνίων σε καζίνα και των συναλλαγών που αφορούν στοιχήματα•
στ) στις δραστηριότητες που συνδέονται με την άσκηση δημόσιας εξουσίας•
ζ) στις κοινωνικές υπηρεσίες που σχετίζονται με την κοινωνική στέγαση, την παιδική μέριμνα και τη στήριξη των οικογενειών και των ατόμων που έχουν μονίμως ή προσωρινών ανάγκη
η) στις ιδιωτικές υπηρεσίες ασφαλείας•
θ) στις υπηρεσίες των συμβολαιογράφων και των δικαστικών επιμελητών, που διορίζονται με επίσημη πράξη της Διοικήσεως.
Καθώς και στους ακόλουθους τομείς που καλύπτονται από ειδική κοινοτική νομοθεσία και είναι:
ι) στις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, όπως αυτές που αφορούν τράπεζες, πιστώσεις, ασφαλίσεις και αντασφαλίσεις, επαγγελματικές ή προσωπικές συντάξεις, χρεόγραφα, επενδύσεις, ταμεία, πληρωμές, συμβουλές επενδύσεων.
ια) στις υπηρεσίες και τα δίκτυα ηλεκτρονικών επικοινωνιών καθώς και στις συναφείς εγκαταστάσεις και υπηρεσίες.
ιβ) στις υπηρεσίες στον τομέα των μεταφορών, συμπεριλαμβανομένων των λιμενικών υπηρεσιών. Έτσι, η Οδηγία δεν καλύπτει τις εναέριες μεταφορές, τις θαλάσσιες και τις εσωτερικές πλωτές μεταφορές, καθώς και τις οδικές και σιδηροδρομικές μεταφορές, συμπεριλαμβανομένων ιδίως των αστικών συγκοινωνιών, των αγοραίων οχημάτων (ταξί) και των ασθενοφόρων.
Tα οφέλη
Τα αποτελέσματα των μετρήσεων έχουν δείξει ότι η απελευθέρωση των υπηρεσιών θα έχει ως άμεση επίπτωση:
1. Την αύξηση του ΑΕΠ κατά 2% (περίπου 5 δισ. ευρώ), αφού τόσο υπολογίζεται ότι θα αυξηθεί το επιπλέον εισόδημα από επιχειρηματικά κέρδη και εισοδήματα εργαζομένων που θα προκύψουν από την αύξηση του τζίρου της αγοράς των υπηρεσιών.
2. Τη μείωση του κόστους της γραφειοκρατίας (διοικητικού βάρους) προς τις επιχειρήσεις κατά περίπου 2 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί περίπου στο 0,75% του ΑΕΠ. Η μείωση αυτή εκτιμάται ότι θα προκύψει άμεσα, αφού οι προδιαγραφές που θέτει η Ε.Ε. για την απελευθέρωση των υπηρεσιών απαιτούν παρεμβάσεις που συνιστούν αυτόματα μείωση της γραφειοκρατίας.
Συγκεκριμένα, η εφαρμογή της οδηγίας για την απελευθέρωση των υπηρεσιών προβλέπει γρήγορες και διαφανείς διαδικασίες για την εξάσκηση κάποιων από τα επαγγέλματα παροχής υπηρεσιών σε όλες τις χώρες - μέλη. Αυτό απαιτεί την καλή λειτουργία κέντρων εξυπηρέτησης μια στάσης (one stop shop) για όλους τους εργαζομένους. Η πραγματική καινοτομία όμως αφορά στη συντόμευση και τη μείωση του κόστους των διαδικασιών που θα απαιτούνται πριν να μπορεί κάποιος να εργαστεί στη χώρα μας, με ευθύνη του κάθε κράτους - μέλους. Αυτό προϋποθέτει για το κάθε υπουργείο το ξεκαθάρισμα και την κωδικοποίηση της κείμενης νομοθεσίας, καθώς επίσης και την κατάργηση περιττών διαδικασιών.
Υπενθυμίζεται επίσης ότι η εφαρμογή της οδηγίας με βάση την Ε.Ε. προϋποθέτει την καταγραφή σε μια ενιαία βάση δεδομένων όλων των τυπικών προσόντων που θα πρέπει να έχει ο ελεύθερος επαγγελματίας που θέλει να δραστηριοποιηθεί εντός της Ε.Ε.
3. Την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και την ενίσχυση της απασχόλησης. Η μέτρηση αυτή δεν έχει ολοκληρωθεί, εκτιμάται, σε ό,τι αφορά τον αριθμό των νέων επιχειρήσεων που θα δημιουργηθούν. Ωστόσο, στην επιμέρους μέτρηση για την αύξηση των θέσεων εργασίας γίνεται εκτίμηση από το όφελος που θα υπάρξει για την ανάπτυξη. Με την αύξηση του ρυθμού ανάπτυξης κατά 2,75% του ΑΕΠ εκτιμάται ότι το όφελος θα είναι μια μόνιμη αύξηση των θέσεων εργασίας κατά 10.000 - 15.000.
Επιμέρους εκτιμήσεις της ίδιας έρευνας αναφέρουν ότι ο κλάδος των νομικών υπηρεσιών (πλην συμβολαιογράφων, οι οποίοι εξαιρούνται της απελευθέρωσης) θα έχει μεγαλύτερη αύξηση του τζίρου από την απελευθέρωση των υπηρεσιών από ό,τι π.χ. οι υπηρεσίες του κλάδου των επισκευών.
