Το νομοθετικό και κανονιστικό πλαίσιο της πολιτείας για την αγορά των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών και των τραπεζικών προϊόντων είναι πλέον πιο ξεκάθαρο και πιο αυστηρό, τόνισε ο υπουργός Ανάπτυξης Κωστής Χατζηδάκης, ανακοινώνοντας τρεις νέες πρωτοβουλίες με στόχο την προστασία των καταναλωτών και την εύρυθμη λειτουργία της τραπεζικής αγοράς.
«Η αγορά των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών και των τραπεζικών προϊόντων γίνεται πολύ συχνά αντικείμενο λαϊκισμού, δημαγωγίας και πλειοδοσίας μιας δήθεν κοινωνικής ευαισθησίας», επεσήμανε ο υπουργός Ανάπτυξης παρουσιάζοντας τις παρεμβάσεις του υπουργείου με στόχο την προστασία του καταναλωτή. «Εμείς -είπε- δεν θα ακολουθήσουμε αυτή τη τακτική. Δεν θα ακολουθήσουμε τις ρητορείες και τα πυροτεχνήματα που μπορεί να ακούγονται ευχάριστες στα αυτιά κάποιων πολιτών, αλλά στην ουσία δημιουργούν μεγαλύτερα προβλήματα στο σύνολο των καταναλωτών και στην τραπεζική αγορά».
«Δική μας επιλογή είναι με στοχευμένες νομικές πρωτοβουλίες, θεσμικές παρεμβάσεις και χρήσιμες ενημερωτικές δράσεις, να πετύχουμε τη σωστή αντιμετώπιση των καταναλωτών από το χρηματοπιστωτικό μας σύστημα», τόνισε ο κ. Χατζηδάκης και ανακοίνωσε τρεις νέες πρωτοβουλίες για την προστασία των καταναλωτών και την εύρυθμη λειτουργία της τραπεζικής αγοράς:
Α. Δημιουργία ειδικού γραφείου υποστήριξης καταναλωτή τραπεζικών προϊόντων
Η δομή αυτή θα λειτουργεί στα πλαίσια της ΓΓΚ, και ενδεικτικά θα περιλαμβάνει:
- τηλεφωνική γραμμή για την καταγραφή ερωτήσεων, παραπόνων και καταγγελιών για θέματα της χρηματοπιστωτικής αγοράς
- χαρτογράφηση των προσφερομένων τραπεζικών προϊόντων
- συμβουλευτική υποστήριξη του καταναλωτή για τη καλύτερη δυνατή επιλογή δανείου ή άλλου τραπεζικού προϊόντος
- νομική υποστήριξη σε αρχικό στάδιο, για την απεμπλοκή από διάφορα προβλήματα
- στην ενημέρωση για τα δικαιώματα των καταναλωτών που απορρέουν από το θεσμικό πλαίσιο που ισχύει.
Όπως διευκρίνισε ο κ. Χατζηδάκης, η μορφή θα οριστικοποιηθεί μετά από μελέτη την οποία θα προκηρυχθεί εντός Αυγούστου, ενώ η χρηματοδότηση της μελέτης θα γίνει από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Πολιτεία και θα είναι προϋπολογισμού 55.000 ευρώ.
Με βάση το παραδοτέο της μελέτης, πρόσθεσε ο υπουργός Ανάπτυξης, το οποίο θα είναι έτοιμο τέλη Οκτωβρίου, θα προχωρήσουμε μέσα από το ΕΠΑΝ, στην τελική προκήρυξη του έργου για τη δημιουργία και τη λειτουργία της δομής η οποία θα ξεκινήσει μέσα στο 2010.
Β. Ενσωμάτωση κοινοτικής οδηγίας για τη καταναλωτική πίστη
Όπως είπε ο υπουργός, το Σεπτέμβριο ολοκληρώνονται οι εργασίες της επιτροπής για την ενσωμάτωση της Κοινοτικής Οδηγίας για την Καταναλωτική Πίστη. Με την οδηγία αυτή, υποστήριξε, η τραπεζική αγορά, όπως τη γνωρίζουμε ως σήμερα, αλλάζει και αλλάζει προς όφελος του καταναλωτή.
Όπως εξήγησε, με την ενσωμάτωση της οδηγίας όλοι οι καταναλωτές στην ΕΕ θα λαμβάνουν μέσω του εντύπου των «τυποποιημένων ευρωπαϊκών πληροφοριών καταναλωτικής πίστης» τις ίδιες πληροφορίες, ούτως ώστε εύκολα να μπορούν να συγκρίνουν και να επιλέγουν την πλέον συμφέρουσα τραπεζική υπηρεσία ή προϊόν, είτε στην χώρα τους είτε σε άλλο κράτος μέλος, καθώς και να επωφελούνται από τραπεζικά προϊόντα που δεν διατίθενται στην χώρα τους. Ετσι, οι Έλληνες καταναλωτές θα έχουν τη δυνατότητα να έχουν εύκολη πρόσβαση σε προϊόντα καταναλωτικής πίστης (δάνεια, κάρτες, κ.α.) από χώρες της Ε.Ε. με επιτόκια ενδεχομένως πιο προνομιακά από αυτά που υπάρχουν στην ελληνική αγορά. Με αυτόν τον τρόπο, εκτίμησε ο κ. Χατζηδάκης, ανοίγει η αγορά δανείων και η ενίσχυση του ανταγωνισμού θα συμβάλει στην βελτίωση των τραπεζικών προϊόντων και, πιθανώς, στη μείωση των επιτοκίων.
Η ενσωμάτωση θα γίνει με νομοθετική πράξη στην ελληνική Βουλή μέσα στο επόμενο τρίμηνο (Σεπτέμβριο - Οκτώβριο) και από τις αρχές του 2010 θα αποτελεί νόμο του κράτους. Στο πεδίο εφαρμογής της θα εμπίπτουν τα πλέον διαδεδομένα καταναλωτικά δάνεια, δεδομένου ότι θα καλύπτει συμβάσεις πίστωσης που αφορούν ποσά από 200 έως 75.000 ευρώ και θα αφορά και τις πιστωτικές κάρτες.
Γ. Πρόσκληση για επίσπευση εφαρμογής αποφάσεων για όρους που έχουν κριθεί καταχρηστικοί, αλλά όχι με αμετάκλητη δικαστική απόφαση
Στο σημείο αυτό ο υπουργός αναφέρθηκε στις δικαστικές αποφάσεις βάσει των οποίων, μετά από προσφυγές καταναλωτών, μια σειρά από όρους τραπεζικών συναλλαγών έχουν κριθεί καταχρηστικοί. Οι αποφάσεις αυτές δεν είναι αμετάκλητες, ώστε να μπορέσουμε να τους δώσουμε καθολική εφαρμογή, και ενδεχομένως, μέχρι να καταστούν αμετάκλητες να περάσει αρκετός χρόνος, σημείωσε ο κ. Χατζηδάκης και ενδεικτικά ανέφερε δύο τέτοιες αποφάσεις:
1. Αναδρομική επιβάρυνση τόκων σε χρήση πιστωτικής κάρτας με χρέωση από την ημέρα διεξαγωγής της συναλλαγής και όχι από την ημερομηνία εξόφλησης που αναφέρεται στον λογαριασμό, φαινόμενο το οποίο φέρεται να προκαλεί οικονομική επιβάρυνση στον καταναλωτή για τόκους 35 ημερών κατά μέσο όρο
2. Χρέωση προμήθειας έως και 1,40 € για κατάθεση σε λογαριασμό τρίτου προσώπου, παρόλο που η κατάθεση φέρεται να λειτουργεί υπέρ του πελάτη της τράπεζας αλλά και υπέρ της ιδίας, δεδομένου ότι προκαλεί μεγαλύτερη ρευστότητα χρημάτων.
Οι όροι αυτοί αφορούν σχεδόν κάθε πελάτη της τράπεζας, και με δεδομένο ότι υπάρχει ήδη νομικό υπόβαθρο για την απόσυρση τους, ο υπουργός κάλεσε τις τράπεζες να υιοθετήσουν άμεσα το σκεπτικό των δικαστικών αποφάσεων και να προχωρήσουν από τώρα στην κατάργηση αυτών των χρεώσεων.
Προηγουμένως, ο υπουργός αναφέρθηκε σε μια σειρά από θεσμικές πρωτοβουλίες και παρεμβάσεις του ΥΠΑΝ, οι σημαντικότερες από τις οποίες είναι :
Α. Νομοθετικές Παρεμβάσεις
· Θεσμοθετήθηκε το ακατάσχετο της μοναδικής κατοικίας δανειολήπτη, για οφειλές μέχρι 20.000 ευρώ, από καταναλωτικά δάνεια και πιστωτικές κάρτες.
· Δημιουργήθηκε νέο θεσμικό πλαίσιο για τον καθορισμό των όρων λειτουργίας των εταιρειών ενημέρωσης για ληξιπρόθεσμες οφειλές, εταιριών που πριν την ψήφιση του νόμου ήταν γνωστές σαν «εισπρακτικές εταιρείες». Οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται πλέον σε αυτόν τον κλάδο θα πρέπει να εγγραφούν στο μητρώο και να ακολουθούν συγκεκριμένες δεσμευτικές πρακτικές. Η ΥΑ έχει υπογραφεί και έχει σταλεί για δημοσίευση στο ΦΕΚ και μέσα στον Αύγουστο το μητρώο θα αρχίσει να συμπληρώνεται.
· Εκδόθηκε Υπουργική Απόφαση με την οποία αποκτούν καθολική εφαρμογή αμετάκλητες δικαστικές αποφάσεις που έχουν κρίνει καταχρηστικούς όρους και αφορούν σε χρεώσεις και προμήθειες. Όπως είπε ο υπουργός, βάσει της εν λόγω απόφασης επιβλήθηκαν πρόστιμα σε Τράπεζες για παράνομες και καταχρηστικές χρεώσεις και προμήθειες, οι οποίες αφορούσαν πάνω από 3 μεγάλες κατηγορίες προϊόντων: στεγαστικά δάνεια κυμαινόμενου επιτοκίου, συμβάσεις χορήγησης πιστωτικών καρτών, λογαριασμούς καταθέσεων. Οι τράπεζες προσέφυγαν στο ΣτΕ κατά της ΥΑ, το οποίο πρόσφατα απέρριψε την προσφυγή τους. Με επιστολή του στις 15/06/09 προς όλες τις τράπεζες, ο ΓΓΚ ζήτησε εκ νέου την άμεση διαγραφή όλων των καταχρηστικών προμηθειών από τις τραπεζικές συμβάσεις των τραπεζικών προϊόντων που εμπίπτουν στην ΥΑ, παρά το τυπικό γεγονός ότι η απόφαση του ΣτΕ δεν έχει ακόμα καθαρογραφεί και αποσταλεί επίσημα στις τράπεζες. Με επιστολή που έλαβε το ΥΠΑΝ πριν λίγες μέρες, όλα τα τραπεζικά ιδρύματα διαβεβαίωσαν ότι θα προσαρμόζονται στο θεσμικό πλαίσιο και προχωρούν σε άμεση κατάργηση των καταχρηστικών χρεώσεων και προμηθειών. Την ίδια ώρα, τόνισε ο υπουργός, οι έλεγχοι θα συνεχιστούν και στην περίπτωση που εξακολουθούν να εισπράττονται παράνομες χρεώσεις και προμήθειες, θα επιβάλλονται οι κυρώσεις που ο νόμος προβλέπει.
Β. Διοικητικές - θεσμικές παρεμβάσεις
Όπως είπε ο κ. Χατζηδάκηςμ, με τις παρεμβάσεις αυτές:
· Επετεύχθη η ματαίωση της προσπάθειας από την πλευρά αρκετών τραπεζικών ιδρυμάτων, για τη μονομερή αύξηση των επιτοκίων στις πιστωτικές κάρτες τον περασμένο Δεκέμβριο.
· Με την επίκληση του θεσμικού πλαισίου για τους πλειστηριασμούς, δίνεται η δυνατότητα σε αρκετούς δανειολήπτες, σίγουρα σε όσους προσφεύγουν έγκαιρα στην ΓΓΚ,να γλιτώσουν τα σπίτια τους.
· Επιβλήθηκε πρόστιμο στη τράπεζα Citibank για παραβάσεις διατάξεων περί προστασίας καταναλωτή στον τραπεζικό κλάδο, κατά την προώθηση προϊόντων της LEHMAN BROTHERS.
· Πραγματοποιήθηκε σειρά εκδηλώσεων με στόχο την ενημέρωση των καταναλωτών για τα δικαιώματά τους, αλλά και την προσπάθεια δημιουργίας κουλτούρας υπεύθυνου δανεισμού.
«Το νομοθετικό και κανονιστικό πλαίσιο της πολιτείας είναι πλέον πιο ξεκάθαρο και πιο αυστηρό. Δυστυχώς, κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει τη περίπτωση κάποιοι να επιμένουν να μη το σέβονται. Η κυβέρνηση, δεν θα μείνει με σταυρωμένα χέρια και θα εξαντλήσει όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή μας ώστε να συμμορφωθούν για την ομαλή λειτουργία του τραπεζικού συστήματος και την προστασία των Ελλήνων καταναλωτών», υπογράμμισε ο υπουργός Ανάπτυξης και κατέληξε λέγοντας:
«Εμείς θα είμαστε στην πλευρά των πολλών, στην πλευρά των πολιτών, χωρίς λαϊκισμούς, αλλά με υπευθυνότητα και χωρίς συμβιβασμούς. Στόχος μας είναι μια εύρυθμη λειτουργία της αγοράς, χωρίς στρεβλώσεις, με καταχρηστικούς όρους και αδικίες. Προς αυτή την κατεύθυνση δουλεύουμε, σε αυτό στοχεύουν τα μέτρα που έχουμε λάβει και αυτά που εξαγγείλαμε και σε αυτή την κατεύθυνση θα συνεχίσουμε».
ΠΑΣΟΚ: Ο υπουργός απαντά γενικώς και αορίστως με συστάσεις
«Με τις σημερινές ανακοινώσεις του υπουργού Ανάπτυξης για τις επιθετικές πρακτικές των τραπεζών, φάνηκε για άλλη μια φορά το έλλειμμα πολιτικής βούλησης που χαρακτηρίζει αυτή την κυβέρνηση στο φλέγον κοινωνικό ζήτημα της προστασίας των υπερχρεωμένων καταναλωτών. Είναι ενδεικτικό άλλωστε ότι αντί να δηλώσει αν συμφωνεί ή όχι με τη χθεσινή νομοθετική πρωτοβουλία του ΠΑΣΟΚ για τη ρύθμιση χρεών των υπερχρεωμένων καταναλωτών, ο αρμόδιος υπουργός απάντησε για άλλη μια φορά γενικώς και αορίστως με συστάσεις προς τις τράπεζες αλλά και με τη δημιουργία μιας τηλεφωνικής γραμμής ενημέρωσης των καταναλωτών», σχολίασαν με κοινή τους δήλωση ο πολιτικός εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ για θέματα Ανάπτυξης Μιχάλης Χρυσοχοϊδης και η πολιτική εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ για θέματα οικονομίας Λούκα Κατσέλη.
«Περιμένουμε από το ΥΠΑΝ να εισηγηθεί, επιτέλους, όπως εμείς ήδη πράξαμε τρεις φορές ως αντιπολίτευση, νομοθετικές πρωτοβουλίες που θα αντιμετωπίσουν άδικες σε βάρος των καταναλωτών πρακτικές, την αδιαφάνεια και τις στρεβλώσεις του ανταγωνισμού στον τραπεζικό τομέα, θα διευκολύνουν το δικαίωμα αποζημίωσης των καταναλωτών από τις παράνομες αυτές συμπεριφορές και θα εισαγάγουν αποτελεσματικούς θεσμούς εποπτείας της αγοράς των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών», συμπληρώνουν τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ.
