Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Επιτροπής η οικονομία της ΕΕ θα βγει από την ύφεση το δεύτερο εξάμηνο του τρέχοντος έτους παρά το γεγονός ότι, όσον αφορά ολόκληρο το 2009, το ΑΕΠ προβλέπεται ότι θα μειωθεί κατά 4%.
Προβλέπεται, συνεπώς, σταδιακή ανάκαμψη και το ΑΕΠ εκτιμάται ότι θα αυξηθεί κατά ¾% το 2010 και κατά περίπου 1½% το 2011. Η αναμενόμενη αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας στο εγγύς μέλλον θα οφείλεται στις βελτιώσεις όσον αφορά τις περιβαλλοντικές και χρηματοοικονομικές συνθήκες καθώς και στα σημαντικά μέτρα φορολογικής και δημοσιονομικής πολιτικής που έχουν παρθεί.
Εξάλλου, μια σειρά από παράγοντες αναμένεται ότι θα περιορίσουν την ιδιωτική ζήτηση και το ρυθμό της ανάκαμψης. Ειδικότερα, η κατάσταση στην αγορά εργασίας θα παραμείνει δυσμενής και το ποσοστό ανεργίας προβλέπεται να ανέλθει στο 10¼% στην ΕΕ. Το δημόσιο έλλειμμα επίσης αναμένεται να αυξηθεί και να φθάσει στο 7½% του ΑΕΠ κατά το 2010 και να μειωθεί ελαφρά κατά 2011 καθώς θα αρχίσει να ανακάμπτει η οικονομία και να λήγουν σταδιακά τα προσωρινά μέτρα.
Έχοντας γνωρίσει την πιο βαθειά, την πιο μακροχρόνια και την πιο πλατειά ύφεση στην ιστορία της η οικονομία της ΕΕ έχει φθάσει τώρα σε ένα κρίσιμο σημείο. Κατά τους τελευταίους μήνες παρατηρήθηκε σημαντική βελτίωση της οικονομικής και της χρηματοπιστωτικής κατάστασης, η οποία οφείλεται κατά μεγάλο βαθμό στα πρωτόγνωρα φορολογικά και νομισματικά μέτρα που πάρθηκαν.
Πολλοί χρηματοοικονομικοί δείκτες έχουν επανέλθει τώρα στα πριν την κρίση επίπεδα ενώ αυξάνεται και η εμπιστοσύνη. Οι προοπτικές όσον αφορά την γενικότερη ανάπτυξη και το εμπόριο είναι επίσης ευνοϊκές, ειδικά στις αναδυόμενες οικονομίες της αγοράς. Λαμβανομένων υπόψη αυτών των εξελίξεων καθώς και της ευνοϊκής προσαρμογής των αποθεμάτων η αύξηση του ΑΕΠ στην ΕΕ και στη ζώνη ευρώ προβλέπεται ότι θα είναι θετική κατά το δεύτερο εξάμηνο του τρέχοντος έτους.
Προοπτική σταδιακής ανάκαμψης
Σύμφωνα με την Κομισιόν, οι βελτιωμένες βραχυπρόθεσμες προοπτικές στην ΕΕ και γενικότερα οφείλονται εν μέρει σε εποχιακούς παράγοντες. Καθώς οι επιπτώσεις αυτών των παραγόντων θα εξασθενήσουν κατά τη διάρκεια του 2010, είναι πιθανόν να επιβραδυνθεί κάπως ο ρυθμός της ανάκαμψης. Η αύξηση των εξαγωγών της ΕΕ αναμένεται συνεπώς να σταθεροποιηθεί σταδιακά κατά τη διάρκεια της περιόδου των προβλέψεων. Η εγχώρια ζήτηση επίσης δεν αυξάνεται καθώς προσκρούει σε μια σειρά από εμπόδια. Λόγω της περιορισμένης χρήσης των παραγωγικών δυνατοτήτων, των σχετικά δυσμενών προοπτικών όσον αφορά τη ζήτηση, της καθήλωσης των κερδών σε χαμηλά επίπεδα και το συνεχιζόμενο χαμηλού ρυθμού αύξησης των πιστώσεων, οι επενδύσεις δεν προβλέπεται να ανακάμψουν μέχρι το 2011. Παρά το γεγονός ότι η ιδιωτική κατανάλωση αποδείχθηκε σταθεροποιητικός παράγοντας κατά τη διάρκεια της ύφεσης, οι δαπάνες κατά την προσεχή περίοδο προβλέπεται να περιοριστούν λόγω της ανάγκης μείωσης των χρεών των νοικοκυριών και των δυσμενών προοπτικών όσον αφορά την αγορά εργασίας. Ένας άλλος περιοριστικός παράγοντας είναι οι εκτιμώμενες αρνητικές επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στις παραγωγικές δυνατότητες. Κατά συνέπεια, μετά από μια αρχική αύξηση,το ΑΕΠ στην ΕΕ και στη ζώνη ευρώ προβλέπεται να μειωθεί λίγο και θα αρχίσει ξανά να αυξάνεται κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2010 και μετέπειτα.
Υπό πίεση η αγορά εργασίας και τα δημόσια οικονομικά
Παρόλο ότι η αγορά εργασίας της ΕΕ αποδείχθηκε πιο ανθεκτική στην ύφεση απ' ό ,τι αναμενόταν (αυτό οφείλεται κατά μεγάλο μέρος στα βραχυπρόθεσμα μέτρα, στις προηγούμενες μεταρρυθμίσεις και στους υπεράριθμους εργαζόμενους σε ορισμένα κράτη μέλη) κατά τα επόμενα τρίμηνα προβλέπεται αύξηση των απολύσεων. Κατά το τρέχον έτος προβλέπεται να χαθεί το 2¼% των θέσεων εργασίας ενώ κατά το έτος 2010 η μείωση αυτή θα ανέλθει στο 1¼%. Σταδιακή σταθεροποίηση της απασχόλησης είναι πιθανόν να παρατηρηθεί κατά τα τέλη του 2010 και κατά το 2011 καθώς θα έχει αρχίσει η ανάκαμψη.
Τα δημόσια οικονομικά έχουν επίσης υποστεί δυνατό πλήγμα. Το δημόσιο έλλειμμα προβλέπεται να τριπλασιαστεί κατά το τρέχον έτος στην ΕΕ (φθάνοντας στο 7% περίπου του ΑΕΠ, αύξηση κατά 2¼% σε σχέση με το 2008) και να αυξηθεί ακόμη περισσότερο κατά το 2010 στο 7½%. Η επιδείνωση αυτή οφείλεται εν μέρει στη επίδραση των αυτόματων σταθεροποιητών και στα διάφορα μέτρα που έχουν παρθεί για την ενίσχυση της οικονομίας, αλλά αντανακλά και μια μεγαλύτερη από την συνήθη μείωση των εσόδων λόγω της ύφεσης. Μικρή μείωση του ελλείμματος, λίγο πιο κάτω από το 7% του ΑΕΠ, προβλέπεται για το 2011 καθώς θα έχει αρχίσει η ανάκαμψη και θα έχουν λήξει τα προσωρινά μέτρα. Εντούτοις, το ποσοστό του δημόσιου χρέους θα συνεχίσει να αυξάνεται.
Ο πληθωρισμός παραμένει καθηλωμένος σε χαμηλά επίπεδα
Ο πληθωρισμός στην ΕΕ και στη ζώνη ευρώ προβλέπεται να σημειώσει μια μικρή αύξηση σε σχέση με τα σημερινά του επίπεδα, αλλά θα εξακολουθήσει να παραμένει καθηλωμένος σε χαμηλά επίπεδα καθόλη την περίοδο των προβλέψεων. Ο πληθωρισμός ΕνΔΤΚ προβλέπεται να υπερβεί ελαφρώς το 1% κατά μέσο όρο κατά το 200 και να ανέλθει στο 1½% κατά το 2011 τόσο στην ΕΕ όσο και στη ζώνη ευρώ. Ενώ οι αυξανόμενες τιμές των εμπορευμάτων είναι πιθανόν να προκαλέσουν αύξηση του πληθωρισμού, η σημαντική υποχώρηση της οικονομικής δραστηριότητας και η μικρή αύξηση των μισθών αναμένεται ότι θα έχουν επιβραδυντικό αποτέλεσμα.
Συνεχίζεται η μεγάλη αβεβαιότητα
Οι προοπτικές της οικονομίας της ΕΕ καθώς βγαίνει από την κρίση παρουσιάζουν μεγάλη αβεβαιότητα και υπόκεινται σε μη αμελητέους αλλά αλληλοεξουδετερούμενους σε μεγάλο βαθμό κινδύνους. Η ανάκαμψη θα είναι μια ευχάριστη έκπληξη, εάν τα μέτρα αποδειχθούν πιο αποτελεσματικά απ' ό,τι αναμένεται όσον αφορά την εξυγίανση των δημόσιων οικονομικών και την αύξηση της εμπιστοσύνης ή εάν αυξηθεί αισθητά η συνολική ζήτηση. Εξάλλου, οι επιπτώσεις της δυσμενούς κατάστασης όσον αφορά την αγορά εργασίας και οι περιορισμοί όσον αφορά τις επενδύσεις θα μπορούσαν να ήταν δυσμενέστεροι από τους προβλεπόμενους. Επιπλέον, εάν ο τραπεζικός τομέας δεν εξυγιάνει τους ισολογισμούς του, δεν θα μπορέσει να ενισχύσει επαρκώς την ανάκαμψη. Οι κίνδυνοι όσον αφορά τον πληθωρισμό φαίνεται επίσης να αλληλοεξουδετερώνονται.
Δηλώσεις Χοακίν Αλμούνια
«Η οικονομία της ΕΕ βγαίνει από την ύφεση. Αυτό οφείλεται εν πολλοίς στα φιλόδοξα μέτρα που έλαβαν οι κυβερνήσεις, οι κεντρικές τράπεζες και η Ευρωπαϊκή ΄Ενωση τα οποία δεν παρεμπόδισαν απλώς την κατάρρευση του συστήματος αλλά έχουν δώσει και το έναυσμα για την ανάκαμψη. Εντούτοις, ο δρόμος που ανοίγεται μπροστά μας είναι γεμάτος εμπόδια. Για να διατηρηθεί ο ρυθμός και να ενισχυθεί η ανάκαμψη θα πρέπει να εφαρμόσουμε όλα τα αναγγελθέντα μέτρα και να ολοκληρώσουμε την εξυγίανση του τραπεζικού τομέα. Θα πρέπει επίσης να αρχίσουμε να εξετάζουμε πιο μεσοπρόθεσμες λύσεις και να δούμε πώς θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε κατά τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο τις αρνητικές επιπτώσεις της κρίσης στην αγορά εργασίας, στα δημόσια οικονομικά και στο αναπτυξιακό δυναμικό», δήλωσε ο Joaquín Almunia, επίτροπος αρμόδιος για τις Οικονομικές και Νομισματικές Υποθέσεις.
