Δύσκολο στοίχημα αποτελεί ο στόχος για τη μείωση των πρωτογενών δαπανών του προϋπολογισμού του 2010, καθώς στηρίζεται στη συρρίκνωση κατά 25% των λειτουργικών δαπανών, αλλά και στη μείωση των επιχορηγήσεων προς τα ασφαλιστικά ταμεία.
Το σύνολο των πρωτογενών δαπανών του προϋπολογισμού υπολογίζεται, το 2010, σε 56.846 εκατ. ευρώ, από 59.098 εκατ. ευρώ φέτος, σημειώνοντας μείωση κατά 3,8%, έναντι αύξησης 17,2% φέτος.
Η μείωση κατά 2,25 δισ. ευρώ των πρωτογενών δαπανών (1% του ΑΕΠ) θα προέλθει από τη μείωση των κονδυλίων για ασφάλιση - περίθαλψη - κοινωνική προστασία κατά 9,7%, των λειτουργικών και άλλων δαπανών κατά 10,8%, των αποδιδόμενων πόρων και της επιχορήγησης του Ταμείου Προσωπικού της ΔΕΗ.
Αντίθετα, αυξημένες είναι οι μισθολογικές δαπάνες, λόγω εισοδηματικής πολιτικής και ωριμάσεων.
Το κονδύλι των τόκων για την πληρωμή του δημόσιου χρέους αυξάνεται κατά 4,9% και διαμορφώνεται στα 12,95 δισ. ευρώ, από 12,34 δισ. ευρώ, φέτος, λόγω της αύξησης των επιτοκίων, αλλά και του όγκου του δημόσιου χρέους.
Αναλυτικότερα, σημαντικά περιορισμένες είναι οι καταναλωτικές δαπάνες, οι οποίες είναι μειωμένες κατά 897 εκατ. ευρώ ή κατά 25,5% σε σχέση με το έτος 2009. Στο πλαίσιο αυτό, η κρατική μηχανή καλείται να «δουλέψει», το επόμενο έτος, με διαθέσιμους πόρους ύψους 2,62 δισ. ευρώ, από 3,52 δισ. ευρώ φέτος.
Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στον περιορισμό των καταναλωτικού χαρακτήρα δαπανών (μετακινήσεις, λειτουργικές δαπάνες, δημόσιες σχέσεις, προμήθειες κ.λπ.), των λοιπών παροχών (υπερωρίες, συμμετοχή σε επιτροπές και συμβούλια) και των κονδυλίων υπό κατανομή. Τα κονδύλια αυτά είναι μειωμένα κατά 1.070 εκατ. ευρώ περίπου (0,44% του ΑΕΠ) σε σχέση με τις εκτιμήσεις του 2009.
Το σύνολο των λειτουργικών και άλλων δαπανών ανέρχεται σε 9,51 δισ. ευρώ, το 2010, από 10,67 δισ. ευρώ, φέτος, μειωμένο κατά 10,8%.
ΟΑΕΕ και ΙΚΑ
Σημαντική είναι η μείωση των επιχορηγήσεων προς τα ασφαλιστικά ταμεία, το 2010. Το συνολικό κονδύλι μειώνεται (9,7%) σε 15,56 δισ. ευρώ, από 17,23 δισ. ευρώ, το 2009, με τις μειώσεις να αφορούν κυρίως στην επιχορήγηση προς τον ΟΑΕΕ και το ΙΚΑ.
Ειδικότερα, η επιχορήγηση του ΟΑΕΕ μειώνεται σε 600 εκατ. ευρώ, από 1.080 εκατ. ευρώ φέτος και η εξήγηση είναι ότι φέτος το Ταμείο είχε έκτακτες ανάγκες, οι οποίες το υπουργείο Οικονομικών εκτιμά ότι δεν θα επαναληφθούν το 2010.
Η επιχορήγηση προς το ΙΚΑ μειώνεται κατά 5,8%, σε 2.450 εκατ. ευρώ, από 2.600 εκατ. ευρώ, φέτος, λόγω της συρρίκνωσης του ΑΕΠ.
Πάντως, οι δαπάνες ασφάλισης, περίθαλψης και κοινωνικής προστασίας, που αντιπροσωπεύουν το 27,4% του συνόλου των πρωτογενών δαπανών, φιλοδοξούν να καλύψουν το κόστος:
* Της αύξησης των αγροτικών συντάξεων του έτους 2009 (30 ευρώ μηνιαίως) και αυτή που θα δοθεί στο 2010 (20 ευρώ μηνιαίως).
* Της χρηματοδότησης του ΙΚΑ (1% του ΑΕΠ).
* Της κάλυψης των αναγκών των λοιπών ασφαλιστικών ταμείων,
* Της κρατικής συμμετοχής στη χρηματοδότηση της κοινωνικής ασφάλισης
* Της καταβολής του ΕΚΑΣ,
* Της καταβολής των επιδομάτων πρόνοιας,
* Της χορήγησης του πολυτεκνικού επιδόματος και του επιδόματος σε τρίτεκνες οικογένειες,
* Της χρηματοδότησης του Ασφαλιστικού Κεφαλαίου Αλληλεγγύης Γενεών
* Της καταβολής της β' δόσης του επιδόματος αλληλεγγύης. Η πρώτη δόση του επιδόματος θα καταβληθεί εντός του 2009, λίγο πριν από τα Χριστούγεννα.
11 μέτρα για οικονομία
Θεσμικά μέτρα για τον περιορισμό των δημόσιων δαπανών προαναγγέλλονται με την εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού του 2010, με στόχο και την αποκατάσταση της αξιοπιστίας των δημόσιων οικονομικών, που δέχτηκε καίριο πλήγμα από τις συνεχείς αναθεωρήσεις των στατιστικών μας στοιχείων.
Στο πλαίσιο της πολιτικής αυτής, εντός του 2010 ξεκινά η διαδικασία εξορθολογισμού, ανακατανομής και ελέγχου του δημόσιων δαπανών, ώστε να μπει τέλος στη σπατάλη και στην αδιαφάνεια των δημόσιων οικονομικών, με την προώθηση των ακόλουθων μέτρων:
1. Η κατάθεση νομοσχεδίου για την ανεξαρτητοποίηση της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας της Ελλάδας (ΕΣΥΕ), με στόχο την ανεξάρτητη λειτουργία με υψηλή επιστημονική και τεχνολογική στήριξη και τη θωράκιση της αξιοπιστίας των ελληνικών στατιστικών στοιχείων.
2. Η λειτουργία της Ενιαίας Αρχής Πληρωμών, που θα αποτελεί πλέον την κεντρική αρχή μισθοδοσίας όλων των δημοσίων υπαλλήλων.
3. Ο μετασχηματισμός του προϋπολογισμού του κράτους σε «Προϋπολογισμό Προγραμμάτων» με τη μορφή τριετών συμβολαίων. Με ξεκάθαρη αποτύπωση επιχειρησιακών προγραμμάτων, δράσεων και λειτουργιών, καθώς και μετρήσιμων στόχων με παράλληλη παρακολούθηση και αξιολόγηση ποσοτικών και ποιοτικών αποτελεσμάτων.
4. H δραστική περιστολή της σπατάλης και των τρεχουσών καταναλωτικών δαπανών στο Δημόσιο, με στοχευμένη ανακατανομή των δαπανών προς όφελος των δημόσιων επενδύσεων, της παιδείας, της έρευνας, της υγείας και της κοινωνικής ασφάλισης.
5. Ο ανασχεδιασμός των κρατικών προμηθειών, ώστε να μετατραπούν σε αναπτυξιακό εργαλείο και βασικό μοχλό προώθησης της πράσινης ανάπτυξης. Καθιέρωση διαφανών και ξεκάθαρων διαδικασιών, ώστε να αποφεύγονται υπερτιμολογήσεις, όπως στην περίπτωση των νοσοκομείων.
6. Η αποτελεσματικότερη διαχείριση της δημόσιας περιουσίας, με καταγραφή και αξιοποίησή της, καθώς και λογοδοσία ως προς τα αποτελέσματά της.
7. Η θέσπιση Κώδικα Δημοσιονομικής Πειθαρχίας και Σταθερότητας, που θα εφαρμόζεται απ' όλους τους φορείς της γενικής κυβέρνησης.
8. Η αναβάθμιση του ρόλου του Κοινοβουλίου κατά τη διαδικασία κατάθεσης και συζήτησης του ετήσιου προϋπολογισμού, του «Απολογισμού» και της «Εκθεσης Ελέγχου».
9. Η υιοθέτηση ενός σύγχρονου ελεγκτικού συστήματος δημοσιονομικής διαχείρισης, ώστε να εξαλειφθούν ο σημερινός κατακερματισμός και οι επικαλύψεις αρμοδιοτήτων.
10. Η κατοχύρωση της ουσιαστικής θεσμικής ανεξαρτησίας του Ελεγκτικού Συνεδρίου και καθιέρωση εσωτερικών ελεγκτικών μηχανισμών και κοινών, διεθνώς αποδεκτών προτύπων ελέγχου σε κάθε υπουργείο, ΝΠΔΔ και ΟΤΑ και δημόσιο οργανισμό.
11. Η εφαρμογή διπλογραφικού συστήματος παντού, σε όλο το δημόσιο τομέα, τα ΝΠΔΔ, τους δημόσιους οργανισμούς και τους ΟΤΑ και κατάρτιση ετήσιων οικονομικών καταστάσεων.
Αποδοτικοί έλεγχοι
Σημαντικές αποδόσεις έχουν οι έστω υποτυπώδεις έλεγχοι στα κονδύλια του προϋπολογισμού, που γίνονται από τους υφιστάμενους μηχανισμούς.
Το 2008, ο έλεγχος των δημόσιων δαπανών από τα αρμόδια όργανα του ΓΛΚ σε ΝΠΔΔ, περιλαμβανομένων των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων, καθώς και των Υπηρεσιών Περίθαλψης Ασφαλισμένων του Δημοσίου, που απορρίφθηκαν από τις Υπηρεσίες Δημοσιονομικού Ελέγχου (ΥΔΕ) ως «μη σύννομες» έφτασε σε 105,5 εκατ. ευρώ, σχεδόν 20 εκατ. ευρώ, περισσότερες από τις δαπάνες που απορρίφθηκαν για τον ίδιο λόγο το έτος 2007.
Επίσης, στον τομέα των δαπανών μισθοδοσίας, από τους ελέγχους πους πραγματοποιήθηκαν το 2008, επίσης από υπηρεσίες του ΓΛΚ, επί των αποδοχών και των πρόσθετων αμοιβών προσωπικού του Δημοσίου, των ΝΠΔΔ, των ΟΤΑ και των ΝΠΙΔ που επιχορηγούνται από τον κρατικό προϋπολογισμό, εντοπίστηκαν παράτυπες πληρωμές αποδοχών ύψους 1,8 εκατ. ευρώ.
Οι συγκεκριμένοι έλεγχοι θα αντικατασταθούν το 2010 από την Ενιαία Αρχή Πληρωμής στο Δημόσιο, με τη φιλοδοξία να πραγματοποιεί πιο ενδελεχείς ελέγχους.
Εισοδηματική πολιτική
Η εισοδηματική πολιτική του 2010 προβλέπει αυξήσεις των βασικών μισθών έως 2.000 ευρώ, κατά 1,5%, σε σύγκριση με το ύψος των βασικών μισθών στις 31-12-2008, ενώ οι συντάξιμες αποδοχές θα αυξηθούν κατά 1,7-2%.
Το συνολικό κονδύλι της μισθολογικής πολιτικής του επόμενου έτους φτάνει σε 26.213 εκατ. ευρώ, από 25.492 εκατ. ευρώ φέτος, αύξηση 2,8%, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι αποτελεί το 46,1% των πρωτογενών δαπανών!
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο αριθμός των δημοσίων υπαλλήλων ανέρχεται συνολικά σε 511.913 άτομα, (χωρίς των στρατιωτικό προσωπικό των Ενόπλων δυνάμεων). Από αυτούς, οι 449.109 είναι μόνιμοι, οι 25.981 είναι αορίστου χρόνου και οι 36.823 είναι ορισμένου χρόνου.
Με την αύξηση κατά 2,8% ή κατά 700 εκατ. ευρώ, θα καλυφθεί το κόστος:
* Της εισοδηματικής πολιτικής του 2010.
* Της μισθολογικής εξέλιξης του προσωπικού.
*Των δαπανών των νέων προσλήψεων (μόνο σε Υγεία, Παιδεία και Σώματα Ασφαλείας, ενώ «παγώνουν» όλες οι προσλήψεις στους άλλους τομείς).
Αντίθετα, μειωμένες κατά 75 εκατ. ευρώ (ή 7,8%) είναι οι δαπάνες για πρόσθετες παροχές (υπερωρίες, συμμετοχή σε επιτροπές και συμβούλια κ.λπ.) του προσωπικού της κεντρικής διοίκησης και των νοσηλευτικών ιδρυμάτων σε σχέση με το έτος 2009, στο πλαίσιο της προσπάθειας για τον περιορισμό τέτοιου είδους δαπανών στα χαμηλότερα δυνατά επίπεδα.
ΠΑΝΟΣ ΚΑΚΟΥΡΗΣ
