ΣΤΙΣ τρεις τελευταίες ευρωπαϊκές πόλεις σε ό,τι αφορά τις προοπτικές ανάπτυξης ακινήτων συγκαταλέγεται η Αθήνα, σύμφωνα με την έκθεση που δημοσίευσαν πρόσφατα η PricewaterhouseCoopers LLP και το Urban Land Institute (ULI).
Η έκθεση αποδίδει την 25η θέση της Αθήνας στη δυσκολία που αντιμετωπίζουν τα μεγάλα έργα στην πόλη, λόγω της «έλλειψης γης» και στην αυξανόμενη «τάση των κατασκευαστικών εταιρειών να ψάχνουν εκτός Αθηνών».
Οι ειδικοί σε θέματα ακινήτων, που ερωτήθηκαν στο πλαίσιο της έκθεσης, δεν είναι αισιόδοξοι και υπογραμμίζουν ότι οποιαδήποτε αλλαγή είναι πιθανό να έρθει πάρα πολύ αργά.
Πρώτη η Μόσχα
Στη λίστα με τις κορυφαίες αγορές ακινήτων της χρονιάς στην Ευρώπη, όσον αφορά στις προοπτικές επενδύσεων και ανάπτυξης, την πρώτη θέση καταλαμβάνει η Μόσχα και ακολουθεί η Κωνσταντινούπολη.
Το Αμβούργο και το Μόναχο κατέλαβαν την τρίτη και την τέταρτη θέση, ενώ το Παρίσι, που ερχόταν πρώτο τα προηγούμενα χρόνια, υποχώρησε στην πέμπτη θέση.
Στη 15η θέση το Λονδίνο
Μια από τις εντονότερες πτώσεις σημείωσε το Λονδίνο, που ενώ για πολλά χρόνια ήταν στις κορυφαίες θέσεις, έπεσε στη 15η. Το Λονδίνο, περισσότερο από τις υπόλοιπες αγορές, βιώνει πτωτικές οικονομικές συνθήκες παρόμοιες με τις ΗΠΑ, όπως μείωση της κατανάλωσης, πτώση των τιμών των ακινήτων, αύξηση των χρεών, ανησυχίες και αναβρασμό στο χρηματοπιστωτικό τομέα. Σύμφωνα με την έκθεση, η μεταβολή στις κορυφαίες αγορές υποδηλώνει την επιθυμία των επαγγελματιών του κλάδου να επεκταθούν πέρα από τις πόλεις της "Παλιάς Ευρώπης", να διερευνήσουν νέες αγορές και να διευρύνουν το φάσμα των συμμετοχών και ανάπτυξης.
«Αναμφίβολα η Ευρώπη φέτος αντιμετωπίζει περισσότερους κλυδωνισμούς από τα τελευταία χρόνια. Τα ευρήματα της έκθεσης δείχνουν ότι οι αγορές της Ευρώπης συνδέθηκαν περισσότερο σε παγκόσμιο επίπεδο και έγιναν πιο ευάλωτες σε οικονομικές μεταβολές που συμβαίνουν σε άλλα μέρη του κόσμου,» δήλωσε ο κ Richard Rosan, Πρόεδρος του ινστιτούτου ULI παγκοσμίως. «Ωστόσο, το γεγονός ότι πολλοί ερωτηθέντες έχουν ακόμη εμπιστοσύνη στις ευρωπαϊκές αγορές δείχνει τον ακόμη τοπικό χαρακτήρα της αγοράς ακινήτων. Υπάρχει συγκρατημένη αισιοδοξία.» Μέσα στους επόμενους μήνες θα φανούν οι επιπτώσεις του περιορισμού της πίστωσης, των υψηλών τιμών ενέργειας, της μείωσης των εξαγωγών σε Ευρώ και της ‘παγωμένης’ στεγαστικής αγοράς. Αλλά, σύμφωνα με το ULI, οι περισσότερες αγορές θα καταφέρουν να αντιμετωπίσουν την κάμψη, λόγω των σχετικά σταθερών θεμελιωδών χαρακτηριστικών των ακινήτων και της εύλογης οικονομικής ανάπτυξης. Όσοι έχουν υπομονή και σύνεση θα επιτύχουν.
«Η κατάσταση ποικίλλει ανάλογα με το πού στην Ευρώπη ψάχνει κάποιος να επενδύσει, καθώς και με το κατά πόσον έχει τη διάθεση να ρισκάρει» σύμφωνα με τον κ. Αιμίλιο Γιαννόπουλο, Partner της PricewaterhouseCoopers στην Ελλάδα. «Από την μία πλευρά έχουμε τη Ρωσία και η Τουρκία να παρουσιάζουν μεγάλη ανάπτυξη, και από την άλλη, το Λονδίνο να χάνει την εύνοια πολλών επενδυτών. Βλέπουμε να αναδύονται πολλές διαφορετικές αγορές ακινήτων στην Ευρώπη. Καθώς οι επενδυτές αναζητούν κέρδη σε μια ασταθή αγορά, πρέπει να κατανοήσουν την πολυπλοκότητα των αγορών στις οποίες εισέρχονται.»
Όσον αφορά στις αγορές που είναι ώριμες για επενδύσεις, η Μόσχα ήρθε πρώτη ή δεύτερη από την άποψη των συστάσεων αγοράς για όλους τους τύπους ακινήτων, με ιδιαίτερα ισχυρά τα γραφεία και τη λιανική. Η Κωνσταντινούπολη σημείωσε εξίσου υψηλή επίδοση ως ισχυρή αγορά ευκαιριών. Ένας ερωτώμενος της έκθεσης δήλωσε ότι: «Η Τουρκία είναι η Ινδία της Ευρώπης». Επίσης, παρόλη την αναταραχή στις διεθνείς αγορές, η γερμανική αγορά ακινήτων βρίσκεται ακόμη σε ανάκαμψη, με 4 πόλεις (Αμβούργο, Μόναχο, Βερολίνο και Φραγκφούρτη) στον κατάλογο των δέκα κορυφαίων επενδυτικών αγορών, αντανακλώντας τη βελτίωση της γερμανικής οικονομίας.
Σύμφωνα με την έκθεση, ένας παράγοντας ο οποίος θα μπορούσε να επηρεάσει τις μελλοντικές επενδυτικές και αναπτυξιακές αποφάσεις είναι μια «επέκταση του ορισμού» της Ευρώπης, ώστε να περικλείει τμήματα της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής, σημειώνοντας ότι πολλοί ερωτώμενοι ανέφεραν το Αμπού Ντάμπι και το Ντουμπάι ως πιθανές αγορές για δραστηριοποίηση.
Η έκθεση, με τίτλο «Αναδυόμενες τάσεις στην αγορά ακινήτων της Ευρώπης το 2008» (Emerging Trends in Real Estate® Europe 2008), καλύπτει 27 αγορές σε όλη την Ευρώπη και βασίζεται σε έρευνες και συνεντεύξεις με περίπου 500 από τους ηγετικούς φορείς του κλάδου.
Περιέχει προβλέψεις για μεμονωμένους τομείς ακινήτων καθώς και για αγορές, παράλληλα με εκτιμήσεις για τις κεφαλαιαγορές ακινήτων και την οικονομία γενικότερα.