ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ επιδείνωση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας κατέγραψε η ετήσια μελέτη που πραγματοποιεί το Εθνικό Συμβούλιο Ανταγωνιστικότητας και Ανάπτυξης.
Ετσι, για ακόμη μία φορά, τα συμπεράσματα της έκθεσης υποδεικνύουν την ανάγκη να ενταθούν οι μεταρρυθμιστικές πολιτικές, καθώς πολλές άλλες χώρες καταγράφουν «κέρδη», προχωρώντας σε αλλαγές με ρυθμούς ταχύτερους απ' ό,τι η Ελλάδα.
Η φετινή έκθεση, την οποία παρουσίασε ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Πειραιά, Σπύρος Μακρυδάκης, ως επικεφαλής της ομάδας εργασίας που τη συνέταξε, ενσωματώνει όλους τους αξιόλογους δείκτες και εκθέσεις των διεθνών οργανισμών για την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας. Η μεθοδολογία αυτή προκρίθηκε στη φετινή έκθεση, καθώς οι εκθέσεις αυτές χαρακτηρίζονται από την αντικειμενικότητά τους.
Σε ό,τι αφορά τη βαθμολόγηση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας, ενώ η έκθεση του 2006 κατέτασσε την Ελλάδα πάνω από το διάμεσο των χωρών μελών της Ε.Ε. για το 55,6% των δεικτών και διαπίστωνε βελτίωση στο 59,4% των περιπτώσεων που αφορούσαν τους δείκτες προϋποθέσεων και οριζοντίων πολιτικών - εισροών, τα αντίστοιχα ποσοστά στη φετινή έκθεση κυμαίνονται στο 30,5% και 49,6%.
Κατ' αρχάς, η έκθεση καταγράφει τις θετικές εξελίξεις στην πορεία του δημοσιονομικού ελλείμματος. Εντούτοις, αρκετοί οργανισμοί εκφράζουν επιφυλάξεις σχετικά με τις δυνατότητες υλοποίησης του τρέχοντος προγράμματος σταθερότητας και ανάπτυξης, το οποίο προβλέπει μείωση του ελλείμματος στο 1,6% του ΑΕΠ για το 2008. Τόσο οι αναλυτές του ΟΟΣΑ και του ΔΝΤ όσο και οι προβλέψεις της Ε. Επιτροπής, θεωρούν το στόχο αυτό υπερβολικά φιλόδοξο, ιδίως με δεδομένη τη διεθνή οικονομική συγκυρία.
Ωστόσο, πέραν των γενικά θετικών μακροοικονομικών εξελίξεων (ρυθμός ανάπτυξης, αντοχή της οικονομίας στην αναταραχή των παγκόσμιων χρηματαγορών και κεφαλαιαγορών), τα στοιχεία γύρω από την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας υποδεικνύουν την ανάγκη έντασης των μεταρρυθμιστικών πολιτικών.
Η πιο πρόσφατη έκθεση του WEF δίνει στη χώρα την 65η θέση, μεταξύ 131 οικονομιών, έναντι της 61ης, την οποία είχε καταλάβει κατά το προηγούμενο έτος. Επίσης, ο Δείκτης Επιχειρηματικής Ανταγωνιστικότητας κατέταξε τη χώρα 53η (αντί για 48η για το 2006) στις 127 οικονομίες.
Η παραπάνω εικόνα ενισχύεται και από τα στοιχεία που προκύπτουν από πιο εξειδικευμένες μελέτες, όπως αυτή της Παγκόσμιας Τράπεζας σχετικά με την επιχειρηματική δραστηριότητα (Doing Business), όπου η Ελλάδα καταλαμβάνει την 100ή θέση μεταξύ 178 χωρών, έχοντας υποχωρήσει κατά πέντε θέσεις έναντι του 2006.
Χωρίς να προσφέρουν βέβαια συγκεντρωτικές κατατάξεις ή άμεσες συγκρίσεις με άλλες χώρες, οι εκθέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με τη Στρατηγική της Λισαβόνας, καθώς και οι εκθέσεις του ΟΟΣΑ και του ΔΝΤ, προσφέρουν επίσης πλούτο στοιχείων ως προς μια πληθώρα ειδικότερων θεμάτων, συνδυάζοντας την περιγραφή των δεδομένων με εκτενέστερες οικονομικές αναλύσεις και προγνώσεις.
Από τα δεδομένα του Εθνικού Συστήματος Μέτρησης Ανταγωνιστικότητας και των Διεθνών Οργανισμών, προκύπτει ότι τα προβλήματα της ελληνικής ανταγωνιστικότητας δεν μπορούν εύκολα να απομονωθούν σε επιμέρους διαστάσεις, αλλά διατρέχουν μια σειρά από αλληλοεξαρτώμενες παραμέτρους.
Ετσι, σημειώνει η έκθεση, απαιτείται συντονισμένη δράση. Παρ' όλα αυτά, διαπιστώνεται ότι σε κάποιες συνιστώσες της ανταγωνιστικότητας, η χώρα εμφανίζει ικανοποιητικές επιδόσεις, ενώ σε άλλες οι αδυναμίες είναι τόσο έντονες, που 7 καταγράφονται από το σύνολο των εκθέσεων που παρακολουθούν την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας.
Ο πρόεδρος του ΣΕΒ
Ενστάσεις ως προς τον τρόπο λειτουργίας του Εθνικού Συμβουλίου Ανταγωνιστικότητας εξέφρασε ο πρόεδρος του ΣΕΒ, Δημήτρης Δασκαλόπουλος. Οπως επισήμανε χαρακτηριστικά, το Συμβούλιο στην ουσία δεν παράγει το έργο που θα μπορούσε και περιγράφεται στον εγκεκριμένο κανονισμό λειτουργίας του.
Σύμφωνα με τον κ. Δασκαλόπουλο, το Συμβούλιο πρέπει:
* να ενημερώνεται για τους γενικούς στόχους της εθνικής αναπτυξιακής στρατηγικής,
* να έχει ετήσιο πρόγραμμα δράσης και στόχους εργασιών,
* να εκφέρει αιτιολογημένες γνώμες με βάση το πρόγραμμα αλλά και με πρωτοβουλία του,
* να διατυπώνει εισηγήσεις στον υπουργό,
* να δέχεται ερωτήματα από το υπουργείο για διατύπωση εισηγήσεων,
* να εκδίδει αποφάσεις έπειτα από πρόταση του υπουργού.
Επιπλέον, πρότεινε την αποσύνδεση της ετήσιας έκθεσης από την παρουσίαση της δουλειάς του ΕΣΑΑ, ενώ, όπως είπε, «οφείλει να αποκτήσει στρατηγική και να υποχρεούται να καταρτίζει πρόγραμμα δράσης για χρονική περίοδο τουλάχιστον ίση με την περίοδο της θητείας του».
Κ αταλήγοντας, ο κ. Δασκαλόπουλος πρότεινε η Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων να επεξεργαστεί και να εκπονήσει τεκμηριωμένη μελέτη για 3 τουλάχιστον συγκεκριμένα θέματα, τα οποία, όπως θα έχει συμφωνηθεί στο ΕΣΑΑ, αποτελούν βασικούς ανασταλτικούς παράγοντες για την ανταγωνιστικότητα της χώρας.
Ετσι πρότεινε να επιλεγούν κατά προτεραιότητα 2 σημαντικοί τομείς δράσης, όπως:
* Αποδοτικότητα της κρατικής λειτουργίας - περιορισμός γραφειοκρατίας - εξορθολογισμός εσόδων και δαπανών του κράτους για την κάλυψη αναγκών.
* Ανθρώπινο δυναμικό - Εκπαίδευση, Κατάρτιση και σύνδεση με την αγορά εργασίας.
Ο κ. Μακρυδάκης
Ο πρόεδρος των εμπειρογνωμόνων του ΕΣΑΑ, στην παρέμβασή του, πρότεινε τη δημιουργία μίας «δεξαμενής σκέψης» (think tank), αποτελούμενης από υψηλού επιπέδου εμπειρογνώμονες, οι οποίοι θα διαμορφώσουν μια μακροπρόθεσμη στρατηγική και θα καταλήξουν σε συγκεκριμένες εφαρμόσιμες προτάσεις για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων της χώρας μας, προς όφελος της ελληνικής οικονομίας και της ευημερίας του κοινωνικού συνόλου.
Βολές στην κυβέρνηση από τους φορείς
Βολές από τους κοινωνικούς εταίρους δέχτηκαν οι χειρισμοί της κυβέρνησης στην υπόθεση των ιδιοκτητών βυτιοφόρων και φορτηγών Δημοσίας Χρήσεως, οι οποίοι, για να πετύχουν αύξηση των διοικητικά καθοριζόμενων κομίστρων, προκάλεσαν ασφυξία στην αγορά και την κοινωνία.
Ο πρόεδρος της ΓΣΕΕ, Γιάννης Παναγόπουλος, μιλώντας στη συνεδρίαση του Εθνικού Συμβουλίου Ανταγωνιστικότητας, κατήγγειλε την κυβέρνηση ότι προχώρησε σε συναλλαγή με τους βυτιοφορείς, μάλιστα χρησιμοποίησε την έκφραση «κάτω από το τραπέζι», προκειμένου να μην απελευθερωθεί το επάγγελμα.
Την τοποθέτηση του προέδρου της ΓΣΕΕ υπερακόντισε ο πρόεδρος του ΣΕΒ, Δημήτρης Δασκαλόπουλος, ο οποίος, όταν ρωτήθηκε σχετικά, έκανε την εξής δήλωση: «Δεν μπορεί να μιλάμε για καρτέλ και εναρμονισμένες πρακτικές, τη στιγμή που σε υπουργικά γραφεία κλειστές συντεχνίες, που λειτουργούν με περιορισμένο ανταγωνισμό από τη νομοθεσία, συμφωνούν τιμές, κόμιστρα και προνόμια».
Σχολιάζοντας την καταγγελία του προέδρου της ΓΣΕΕ, ο υπουργός Ανάπτυξης, Χρήστος Φώλιας, περιορίστηκε να πει ότι δεν γνωρίζει για ποιο πράγμα μιλάει ο κ. Παναγόπουλος, ενώ δεν υπήρξε αντίδραση στις δηλώσεις του προέδρου του ΣΕΒ, οι οποίες έγιναν εκτός συνεδρίασης Συμβουλίου Ανταγωνιστικότητας.
Σημασία έχει, πάντως, ότι η συνέχιση της διατήρησης στην ελληνική οικονομία κλειστών επαγγελμάτων έχει μπει για τα καλά στο στόχαστρο των παραγωγικών τάξεων και των κοινωνικών εταίρων γενικότερα, καθώς, όλο και περισσότερο, διαπιστώνεται ότι γίνεται κατάχρηση των προνομίων που έχουν οι ιδιοκτήτες οχημάτων δημόσιας χρήσης, μέσω των υψηλών κομίστρων και της κακής ποιότητας υπηρεσιών που προσφέρουν.
Ισχυρά σημεία
Ως ισχυρά σημεία της ανταγωνιστικότητας της Ελλάδας, η έκθεση καταγράφει τα εξής:
* ταχείς ρυθμοί ανάπτυξης
* μακροοικονομική σταθερότητα
* δημοσιονομική πολιτική
* αποτελεσματικότητα χρηματαγορών και κεφαλαιαγορών
* ελευθερία στην κίνηση κεφαλαίων και εμπορευμάτων
* υψηλή παραγωγικότητα εργασίας
* επιδόσεις στον τουρισμό και στην εξαγωγή υπηρεσιών
* δυναμικότητα στο επιχειρείν
* υψηλή συμμετοχή των νέων στην εκπαίδευση και τη γλωσσομάθεια
* ασφάλεια
* υψηλό ποσοστό επενδύσεων στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα
* συνεχιζόμενη διείσδυση νέων τεχνολογιών
* ικανοποιητική ποιότητα ζωής.
Στις κυριότερες αδυναμίες, η έκθεση καταγράφει τα εξής:
* έρευνα και εισαγωγή καινοτομιών στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα
* εκπαίδευση, κυρίως στην 3βάθμια και στη διά βίου μάθηση
* γραφειοκρατία και γενικότερα αξιοπιστία του δημόσιου τομέα (διαφάνεια, διαφθορά) και στην αποτελεσματικότητα του δ.τ.
* προστασία του περιβάλλοντος
* αγορά εργασίας.
Αναγκαίες οι μεταρρυθμίσεις
Στο χαιρετισμό που απηύθυνε στα μέλη του Συμβουλίου, ο υπουργός Ανάπτυξης, Χρήστος Φώλιας, επεσήμανε μεταξύ άλλων ότι οι αναλύσεις και προτάσεις της Εκθεσης καταδεικνύουν πως τα προβλήματα της ελληνικής ανταγωνιστικότητας δεν μπορούν εύκολα να απομονωθούν σε επιμέρους τομείς αλλά διατρέχουν ένα ευρύτατο φάσμα της οικονομικής και κοινωνικής πραγματικότητας της χώρας. Ετσι παραδέχθηκε ο υπουργός ότι είναι περισσότερο από ποτέ αναγκαία η προώθηση μέσα από συντονισμένη δράση ουσιαστικών μεταρρυθμίσεων και αλλαγών.
Μια ανταγωνιστική Ελλάδα, συνέχισε ο κ. Φώλιας, οφείλει να αναβαθμίσει τις επιδόσεις της σε όλα σχεδόν τα επίπεδα της πυραμίδας της ανταγωνιστικότητας. Η συνεχής κινητοποίηση πόρων και δυνάμεων προς αυτή την κατεύθυνση συνιστά μονόδρομο. Η Ελλάδα χρειάζεται την ευρηματικότητα και το θετικό τρόπο σκέψης όλων των πολιτών της και κυρίως των νέων της.
Κατέληξε δε τονίζοντας ότι «με συνεργασία και σκληρή δουλειά είμαστε αποφασισμένοι να βγούμε δυναμικά μπροστά και να κάνουμε ανταγωνιστικότερη την ελληνική παρουσία σε έναν κόσμο που αλλάζει με πρωτόγνωρους ρυθμούς. Εχουμε αποθέματα για να κάνουμε το μεγάλο άλμα προς τα εμπρός».
Τα κλειστά επαγγέλματα
«Τα κλειστά επαγγέλματα αποτελούν ένα από τα μείζονα προβλήματα που αντιμετωπίζει η λειτουργία της αγοράς. Τροφοδοτούν τον πληθωρισμό και υπονομεύουν την αύξηση της παραγωγικότητας σε βάρος του συνόλου της οικονομίας. Η επιχειρηματικότητα στερείται ευκαιριών για καινοτομία και επένδυση. Ο καταναλωτής στερείται των ωφελειών, που προσδίδει ο ανταγωνισμός μέσα από καλύτερες υπηρεσίες και χαμηλότερες τιμές».
Α υτά τόνισε σε δηλώσεις του μετά τη συνάντηση με τον επίτροπο για την Εσωτερική Αγορά, Charlie McCreevy, ο πρόεδρος του ΣΕΒ, Δημήτρης Δασκαλόπουλος. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΣΕΒ, η απελευθέρωση ενός και μόνο κλειστού επαγγέλματος, από τα δεκάδες που ισχύουν σήμερα, αυτού των μεταφορών, θα οδηγούσε σε εξοικονόμηση πόρων της τάξης του 1 δισ. ευρώ περίπου, σε αύξηση της παραγωγικότητας κατά 2,5% και σε άνοδο της απασχόλησης κατά 4%. Παράλληλα δε, θα επέφερε αλυσιδωτές θετικές επιδράσεις σε όλη την οικονομία με μείωση του κόστους.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΪΤΑΝΤΖΙΔΗΣ
