Απόφαση με θέμα την απαγόρευση αναγραφής Γενικών Όρων Συναλλαγών που έχουν κριθεί καταχρηστικοί με αμετάκλητες δικαστικές αποφάσεις στις συμβάσεις που συνάπτουν τα πιστωτικά ιδρύματα με τους δανειολήπτες υπέγραψαν ο υπουργός Ανάπτυξης Χρήστος Φώλιας και ο υφυπουργός Γεώργιος Βλάχος, μετά από συνεργασία με τον Γενικό Γραμματέα Καταναλωτή Γιάννη Οικονόμου.
Η υπουργική απόφαση αφορά σε
Eπτά αμετάκλητες δικαστικές αποφάσεις
430/05 και 1219/01 του Αρείου Πάγου
5353/03, και 6291/00 του Εφετείου Αθηνών
1119/02 και 1208/98 του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών
961/07 του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, στο μέρος που έχει καταστεί αμετάκλητη.
Tρεις κατηγορίες τραπεζικών προϊόντων
συμβάσεις στεγαστικών δανείων κυμαινόμενου επιτοκίου
συμβάσεις χορήγησης πιστωτικών καρτών
συμβάσεις λογαριασμού καταθέσεως και
15 συνολικά καταχρηστικούς όρους συναλλαγών.
Όπως επισημαίνεται σε σχετική ανακοίνωση, με την έκδοση της συγκεκριμένης υπουργικής απόφασης ρυθμίζονται μια σειρά από σημαντικά ζητήματα που αντιμετωπίζουν οι καταναλωτές τραπεζικών προϊόντων και οι δανειολήπτες στις συναλλαγές τους με τις τράπεζες και συγκεκριμένα:
Απαγορεύεται η τράπεζα να ζητήσει από τον καταναλωτή ποινή προεξόφλησης σε περίπτωση που ο ίδιος θελήσει να προεξοφλήσει το δάνειο που οφείλει μετά τον πρώτο χρόνο σε στεγαστικό δάνειο με κυμαινόμενο επιτόκιο.
Προβλέπεται ότι οι τόκοι που θα επιβαρύνεται ο καταναλωτής σε περίπτωση στεγαστικού δανείου κυμαινόμενου επιτοκίου, θα υπολογίζονται με βάση τις 365 ημέρες και όχι τις 360 ώστε να αποφεύγονται οι σε βάρος του πρόσθετες χρεώσεις.
Απαγορεύεται η είσπραξη εξόδων «χρηματοδότησης», «προέγκρισης δανείου», ή «εξέτασης αιτήματος δανείου», κλιμακούμενων ανάλογα με το ποσόν του δανείου.
- Απαγορεύεται η επιβολή ποσού «προμήθειας» ή «εξόδων φακέλου»
- Απαγορεύεται η τράπεζα σε περίπτωση που καθυστερήσει ο καταναλωτής να πληρώσει έστω και μία δόση ή μέρος κάποιας δόσης δανείου που χρωστάει να του ζητήσει όλο το υπόλοιπο ποσό δανείου συμπεριλαμβανομένων και των τόκων που αναλογούν στο δάνειο που του χορηγήθηκε.
- Απαγορεύεται η τράπεζα όταν υποθηκεύει το σπίτι ενός καταναλωτή ο οποίος το αγοράζει με στεγαστικό δάνειο και εγγυάται για το δάνειο αυτό και κάποιο άλλο πρόσωπο, να ζητά ως επιπλέον εξασφάλισή της και την μεταβίβαση των ενοικίων που τυχόν εισπράττει ο καταναλωτής σε περίπτωση που ενοικιάζει το σπίτι.
- Απαγορεύεται η τράπεζα να υποχρεώνει τον εγγυητή του δανείου να παραιτείται από δικαιώματα που του αναγνωρίζει ο νόμος, όταν από δική της υπαιτιότητα δε φροντίζει εγκαίρως να ικανοποιηθεί από το πρόσωπο στο οποίο η ίδια έχει χορηγήσει το δάνειο.
- Απαγορεύεται η τράπεζα να επιβάλει προμήθεια σε περίπτωση που ο καταναλωτής κάνει ανάληψη μετρητών με τη μορφή δανείου από πιστωτική κάρτα.
- Απαγορεύεται η τράπεζα να αυξάνει αυθαίρετα και αναιτιολόγητα το επιτόκιο στις πιστωτικές κάρτες χωρίς να το προσδιορίζει επακριβώς, να το συνδέει και να το προσαρμόζει με επιτόκιο αναφοράς, π.χ. Euribor.
- Απαγορεύεται η τράπεζα σε περίπτωση δικαστικής διαμάχης με κάποιο καταναλωτή σχετικά με κάποιο όρο που αφορά σύμβαση για έκδοση πιστωτικής κάρτας να υποχρεώνει τον τελευταίο να μεταβαίνει στα δικαστήρια της έδρας της για να δικασθεί η υπόθεσή του. Έτσι, αποφεύγονται άσκοπες μετακινήσεις και έξοδα των καταναλωτών, οι οποίοι σε μία τέτοια περίπτωση θα μπορούν να προσφύγουν στο δικαστήριο που βρίσκεται στην περιφέρεια της κατοικίας τους.
- Κατοχυρώνεται η περίπτωση σύμφωνα με την οποία ο καταναλωτής θα μπορεί να αμφισβητήσει τυχόν χρεώσεις και οφειλές από πιστωτική κάρτα, ακόμα και αν δεν αντιδράσει εγκαίρως και σύμφωνα με τις προθεσμίες που του έχει τάξει η τράπεζα.
- Απαγορεύεται η τράπεζα να καταγγείλει οποτεδήποτε, χωρίς προειδοποίηση ή αιτιολόγηση, τη σύμβαση πίστωσης με τον κάτοχο (ή και να απαγορεύσει οποιαδήποτε χρήση της κάρτας), καθώς και να τροποποιεί μονομερώς οποιοδήποτε όρο της σύμβασης.
- Απαγορεύεται η τράπεζα να αναπροσαρμόζει την ετήσια συνδρομή πιστωτικής κάρτας χωρίς προηγουμένως να ενημερώνει τον κάτοχο – καταναλωτή.
- Απαγορεύεται η τράπεζα να παρακρατά προμήθεια ή να επιβάλει έξοδα στους καταναλωτές για την χορήγηση βεβαίωσης οφειλών.
- Απαγορεύεται η τράπεζα να επιβάλει χρεώσεις σε λογαριασμούς με καταθέσεις χρημάτων κάτω από το όριο που η ίδια καθορίζει.
Δηλώσεις Χρ. Φώλια
Με αφορμή την έκδοση της υπουργικής απόφασης ο Υπουργός Ανάπτυξης Χρήστος Φώλιας έκανε την ακόλουθη δήλωση:
«Με την απόφαση αυτή αποκτούν καθολική εφαρμογή αμετάκλητες δικαστικές αποφάσεις που έχουν εκδοθεί από το 1998 και μετά, αλλά ορισμένα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα με διάφορες προφάσεις απέφευγαν να τηρήσουν.
Με απλά λόγια αυτό σημαίνει ότι οι τράπεζες θα πρέπει να εφαρμόζουν τις αποφάσεις αυτές στις συναλλαγές τους με όλους τους καταναλωτές, χωρίς να απαιτείται ο καταναλωτής να προσφεύγει κάθε φορά στη δικαιοσύνη για να πετύχει την απάλειψη όρου που έχει ήδη κριθεί καταχρηστικός με αμετάκλητη δικαστική απόφαση.
Εάν παρατηρηθούν περιπτώσεις (είτε από καταγγελίες καταναλωτών , είτε από αυτεπάγγελτη έρευνα) μη συμμόρφωσης των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων με τη συγκεκριμένη υπουργική απόφαση, θα επιβάλλονται οι κυρώσεις που προβλέπονται στο νόμο.
Εκκληση για επαναπροσδιορισμό της πολιτικής των τραπεζών στα επιτόκια πιστωτικών καρτών
«Με αφορμή την έκδοση της συγκεκριμένης υπουργικής απόφασης καλούμε τις τράπεζες να επαναπροσδιορίσουν την πολιτική τους στο ζήτημα καθορισμού των επιτοκίων των πιστωτικών καρτών που διαθέτουν στο καταναλωτικό κοινό», δήλωσε ο κ. Φώλιας.
«Τα επιτόκια των πιστωτικών καρτών των Ελληνικών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων είναι κατά πολύ υψηλότερα από τα εξωτραπεζικά επιτόκια δανεισμού, από τα αντίστοιχα επιτόκια πιστωτικών καρτών σε άλλες χώρες της ΕΕ, αλλά και από τα επιτόκια καταναλωτικών και στεγαστικών δανείων στη χώρα μας. Για αυτό καλούμε τις τράπεζες στα πλαίσια της αυτορρύθμισης να αναπροσαρμόσουν τα επιτόκια των πιστωτικών καρτών, σε χαμηλότερα επίπεδα.
»Παράλληλα διερευνάται η δυνατότητα θεσμικής παρέμβασης στο συγκεκριμένο θέμα, που θα αξιοποιεί το σκεπτικό παλαιότερης δικαστικής απόφασης και την εμπειρία άλλων χωρών χωρίς να αντιτίθεται στη λειτουργική ανεξαρτησία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και στο ευρωπαϊκό δίκαιο περί ανταγωνισμού.Η απόφαση αυτή αποτελεί έναν ακόμη κρίκο στην αλυσίδα προσπαθειών που από κοινού με τις ενώσεις καταναλωτών και με εκπροσώπους του τραπεζικού κλάδου, έχουμε ξεκινήσει με στόχο την αντιμετώπιση στρεβλώσεων στην αγορά τραπεζικών προϊόντων και τη δημιουργία κουλτούρας υπεύθυνου δανεισμού.
Η προσπάθεια αυτή θα συνεχιστεί με συνέπεια και υπευθυνότητα μακριά από λαϊκισμούς και υπερβολές, αλλά και χωρίς συμβιβασμούς και εκπτώσεις εκεί που οι επιχειρηματικές πρακτικές δε σέβονται τους νόμους και την κοινή λογική».
