Μικρότερη ανάπτυξη, χαμηλότερο έλλειμμα, αλλά και σφικτή εισοδηματική πολιτική, θα προβλέπουν οι στόχοι του προσχεδίου του προϋπολογισμού του 2009, με την αίρεση βέβαια ότι η παγκόσμια οικονομική κρίση έχει φτάσει τώρα στο αποκορύφωμά της.
Στη θύελλα της διεθνούς κρίσης, η οποία είναι ακόμη σε εξέλιξη, βρίσκονται οι «στόχοι» του προσχεδίου του προϋπολογισμού, που κατατίθεται σήμερα στη Βουλή κυρίως για την εκπλήρωση της σχετικής συνταγματικής επιταγής.
Παρά την αισιοδοξία που επικρατούσε στην αρχή του χρόνου, ότι ο ρυθμός ανάπτυξης θα φτάσει το 4%, και την ενδιάμεση αναθεώρηση του στόχου για ανάπτυξη στο 3,6%, πλέον οι διεθνείς συνθήκες επέβαλαν μια νέα ριζική αναθεώρηση προς τα κάτω, τόσο για φέτος όσο και για το 2009. Ο ρυθμός ανάπτυξης αναμένεται για φέτος μικρότερος από το 3,5%, ενώ για τον επόμενο χρόνο ο στόχος θα είναι η οικονομική μεγέθυνση μόλις να ξεπεράσει το 3%.
Οι εκτιμήσεις αυτές βασίζονται στην υποχώρηση της ιδιωτικής κατανάλωσης, η οποία καταγράφεται ήδη και στην αγορά της οικοδομής αλλά και στις λιανικές πωλήσεις αλλά και των επενδύσεων, λόγω του αυξανόμενου κόστους δανεισμού των επιχειρήσεων.
Νέα αναθεώρηση
Ωστόσο, η νέα αναθεώρηση του ρυθμού ανάπτυξης για την Ευρωζώνη, που αναμένεται με τις φθινοπωρινές προβλέψεις της Commission, δεν παρέχει εγγυήσεις ότι οι στόχοι αυτοί θα αναθεωρηθούν εν νέου στο τελικό σχέδιο του προϋπολογισμού. Πληροφορίες θέλουν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να βλέπει την ελληνική ανάπτυξη για το 2009 ακόμη και κάτω από το όριο του 3%.
Ωστόσο, η κύρια στρατηγική, η οποία θα αποτυπώνεται στο προσχέδιο, θα είναι η επίτευξη του στόχου για συνέχιση μείωσης του ελλείμματος. Μετά την απόκλιση στο 3,2% - 3,4% του ΑΕΠ για το 2007, η οποία αναμένεται να πιστοποιηθεί από τη Eurostat στις 24 του μήνα, ο στόχος που τίθεται είναι για φέτος η μείωση του ελλείμματος κάτω από το 2,5% του ΑΕΠ και κάτω από το 2% του ΑΕΠ για το 2009. Τούτο, για να δοθεί το μήνυμα ότι η προσπάθεια δημοσιονομικής προσαρμογής συνεχίζεται και μάλιστα με ρυθμούς υψηλότερους από αυτούς που επιβάλλει το σύμφωνο σταθερότητας.
Περισσότερα έσοδα
Ο στόχος θα συμπληρώνεται, όπως είναι αναμενόμενο, και από τα ανάλογα μέτρα πολιτικής, κυρίως στην πλευρά των εσόδων και λιγότερο στην πλευρά των δαπανών.
Η πρόβλεψη θα κάνει λόγο για αύξηση περίπου 10% στα καθαρά έσοδα του προϋπολογισμού για τον επόμενο χρόνο και, όπως είναι αυτονόητο, θα βασίζεται στο φορολογικό πακέτο που ανακοινώθηκε το Σεπτέμβριο, το οποίο αναμένεται να αποδώσει πρόσθετα έσοδα ύψους 4,5 δισ. ευρώ, τα οποία θα μοιραστούν τόσο στο 2008 όσο και στο 2009.
Συγκεκριμένα, η αύξηση κατά 20% των τελών κυκλοφορίας θα δώσει έσοδα ύψους 530 εκατ. ευρώ, τα οποία θα εγγραφούν στο σύνολό τους το 2008. Για το 2009 προβλέπονται:
* Πρόσθετοι φόροι τουλάχιστον 600 εκατ. ευρώ από περίπου 1.000.000 μικρομεσαίες ατομικές επιχειρήσεις, ελεύθερους επαγγελματίες και εισοδηματίες, με τις ανατροπές που γίνονται στο φορολογικό καθεστώς τους (κατάργηση αφορολογήτου).
* Περισσότερα από 700 εκατ. ευρώ από τη ρύθμιση για το κλείσιμο των εκκρεμών φορολογικών υποθέσεων της περιόδου 2000 - 2006.
* Περίπου 1 δισ. ευρώ από τους οφειλέτες του Δημοσίου που θα υπαχθούν στην ευνοϊκή ρύθμιση για το κλείσιμο των εκκρεμών φορολογικών υποθέσεων.
*Εσοδα 250 εκατομμύρια ευρώ από τη φορολογία των μερισμάτων.
* Φόροι ύψους 560 εκατ. ευρώ από τις ανώνυμες εταιρείες και τις EΠE, με την αύξηση της προκαταβολής φόρου στο 80% από 65%.
Σε όλα αυτά θα πρέπει να προστεθούν και επιπλέον φόροι ύψους 600 εκατ. ευρώ από μισθωτούς και συνταξιούχους, λόγω της αύξησης των εισοδημάτων, καθώς επίσης και 1,2 δισ. περισσότερα έσοδα από την αύξηση του ΦΠΑ, φτάνοντας τα επιπλέον έσοδα για τον επόμενο χρόνο σε ένα ποσό περίπου 5,5 δισ. ευρώ.
Ανοδικά και τα έξοδα
Στον τομέα των δαπανών, η πρόβλεψη περιλαμβάνει αύξηση 9,5%, λόγω της ενσωμάτωσης στον προϋπολογισμό των ειδικών λογαριασμών. Τούτο διότι πολλά από τα επιδόματα των δημόσιων υπαλλήλων, τα οποία καταβάλλονταν μέσω των ειδικών λογαριασμών, θα «εμφανιστούν» ξαφνικά στις πρωτογενείς δαπάνες.
Ωστόσο, η ενσωμάτωση των ειδικών λογαριασμών θα ανοίξει το διάλογο για τη ριζική αναδιάρθρωση όχι μόνο του ύψους αλλά και της προέλευσης των αμοιβών των υπαλλήλων της Κεντρικής Κυβέρνησης, η οποία δεν αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι το 2010.
Το 2009, η εισοδηματική πολιτική για το Δημόσιο αναμένεται σφικτή και ικανή να καλύψει μόνο την απώλεια εισοδήματος από τον πληθωρισμό, ο οποίος αναμένεται να βρεθεί λίγο κάτω από το 4% και περίπου 0,5% περισσότερο για τις συντάξεις, εν αναμονή «καλύτερων ημερών» για το 2010.
Ωστόσο, ο προϋπολογισμός του 2009 μεταφέρει και βάρη από το παρελθόν, όπως τα αναδρομικά για τους δικαστικούς, με τη δόση του επόμενου χρόνου να φτάνει τα 250 εκατ. ευρώ, καθώς και το αυξημένο μισθολογικό κόστος για τους μισθούς στελεχών των ενόπλων και των σωμάτων ασφαλείας, λόγω της αναπροσαρμογής των μισθολογίων τους το 2008.
Ταμεία και επενδύσεις
Ενα επίσης θέμα σχετικά απρόβλεπτο, όπως απέδειξε το 2008, είναι οι επιχορηγήσεις των μεγάλων ασφαλιστικών ταμείων, ιδιαίτερα στην πορεία των συνενώσεων, στο πλαίσιο της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης, καθώς επίσης και του χρέους, ύψους 3,5 δισ., των δημόσιων νοσοκομείων προς τους προμηθευτές τους.
Στον τομέα των επενδύσεων, το ύψος του ΠΔΕ αναμένεται να είναι περίπου στα φετινά επίπεδα (περίπου 9,5 δισ. ευρώ), με τη μερίδα του λέοντος να διεκδικούν τα συγχρηματοδοτούμενα έργα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2009 εκπνέει το πρώτο έτος απορρόφησης για το ΕΣΠΑ με βάση το ν+3 που ισχύει για την Δ' προγραμματική περίοδο, ενώ έχουν προστεθεί έργα του Γ' ΚΠΣ, ύψους 1,9 δισ. ευρώ, που πήραν αναβολή ολοκλήρωσης για το τέλος του επόμενου χρόνου.
ΤΑΣΟΣ ΔΑΣΟΠΟΥΛΟΣ
