Του Μιχάλη Ψύλου
[email protected]
Ακούγεται βαρύ, αλλά η «καυτή πατάτα» της μείωσης του ενεργειακού κόστους, έχει μεταφερθεί από το πρωί στο Λουξεμβούργο. Βρίσκεται στα χέρια των 27 υπουργών Ενέργειας, που συνεδριάζουν στο Λουξεμβούργο για να γεφυρώσουν τις διαφορές και να εξειδικεύσουν τα γενικά μέτρα, που συμφωνήθηκαν την περασμένη Παρασκευή στη σύνοδο κορυφής στις Βρυξέλλες.
Οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ συμφώνησαν μεν να εξετάσουν τα πάντα, από το ανώτατο όριο στις τιμές του φυσικού αερίου έως και την αποσύνδεση των της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος από το φυσικό αέριο, αλλά ο «διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες». Εναπόκειται δηλαδή στους υπουργούς τους, να βρουν μια διέξοδο από το αδιέξοδο.
Η ιστοσελίδα Politico δημοσιεύει non paper της Κομισιόν, που προτείνει μια μόνιμη λύση για την αποσύνδεση του φυσικού αερίου από τις τιμές του ηλεκτρισμού. Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή ιστοσελίδα, «αν οι 27 υπουργοί εγκρίνουν την πρόταση αυτή, θα ισοδυναμεί με τη μεγαλύτερη μεταρρύθμιση στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ εδώ και δεκαετίες». Η πρόταση αυτή έχει να κάνει με την καταβολή χαμηλότερης τιμής για την παραγωγή ρεύματος από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τα πυρηνικά εργοστάσια. Οι δύο αυτές πηγές έχουν χαμηλότερο κόστος λειτουργίας και αποφέρουν επί του παρόντος αστρονομικά κέρδη καθώς χρεώνουν την ίδια τιμή ρεύματος ανά μεγαβατώρα, με τους σταθμούς που παράγουν ηλεκτρική ενέργεια με τη χρήση φυσικού αερίου.
Οι υπουργοί Ενέργειας θα συζητήσουν τη σύναψη μακροπρόθεσμων συμβολαίων για να «κλειδώσουν» μακροπρόθεσμα για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις χαμηλότερες τιμές ρεύματος, που παράγεται από ΑΠΕ και πυρηνικά εργοστάσια. Προτείνεται μάλιστα τα συμβόλαια να είναι έως και για 15 χρόνια. Οι συμβάσεις αυτές θα ανατίθενται μετά από διαγωνισμό, που σημαίνει ότι θα κερδίζει η φθηνότερη προσφορά.
Το σχέδιο αυτό έχει ήδη εγκριθεί στη Βρετανία και σύμφωνα με κύκλους της προέδρου της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, θα μπορούσε να υιοθετηθεί και από την ΕΕ.
Σύμφωνα με το non paper που δημοσιεύει η Politico, η Κομισιόν τονίζει ότι «οι εταιρείες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και άλλων τύπων παραγωγής ρεύματος, όπως τα πυρηνικά εργοστάσια, θα αμείβονται βάσει συμβάσεων για τη διαφορά, ανεξάρτητα από την οριακή τιμή».
Απορρίπτεται το Ιβηρικό μοντέλο;
Αν υιοθετηθεί αυτή η πρόταση, σημαίνει πρακτικά ότι απορρίπτεται το λεγόμενο Ιβηρικό μοντέλο, που ισχύει στην Ισπανία και την Πορτογαλία. Ένας μηχανισμός, που μειώνει τις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας από όλες τις πηγές επιδοτώντας την πιο ακριβή, που είναι από σταθμούς παραγωγής από φυσικό αέριο.
Οι 27 υπουργοί θα συζητήσουν το Ιβηρικό μοντέλο σήμερα στο μεσημεριανό γεύμα. Οι συνεργάτες της Φον ντερ Λάιεν λένε όμως ότι η εφαρμογή του Ιβηρικού μοντέλου θα μπορούσε να αποφέρει καθαρά οφέλη 13 δισεκατομμυρίων ευρώ για ολόκληρη την ΕΕ, ενώ αν υιοθετηθεί η πρόταση της Κομισιόν τα κέρδη θα είναι πάνω από 70 δισεκατομμύρια.
Οι 27 υπουργοί θα εξετάσουν επίσης πώς οι χώρες μέλη της ΕΕ θα πρέπει να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις αναδιανομής εντός της Ένωσης. Για παράδειγμα, ενώ η Γερμανία παράγει πολλή ηλεκτρική ενέργεια μέσω φυσικού αερίου, ένα μεγάλο μέρος αυτής πηγαίνει στη Γαλλία, που προσπαθεί να επαναλειτουργήσει τα πυρηνικά της εργοστάσια, τα οποία αντιμετωπίζουν σοβαρές τεχνικές δυσκολίες. Για να γίνει το σύστημα πιο δίκαιο, οι χώρες μέλη θα πρέπει να αναδιανείμουν το κόστος της επιδότησης ανάλογα με την κατανάλωσή τους, λένε οι ειδικοί της Επιτροπής. Τονίζουν μάλιστα ότι «αυτό θα μπορούσε ωστόσο να είναι δύσκολο να σχεδιαστεί λόγω έλλειψης αξιόπιστων στατιστικών και πολιτικών προκλήσεων».
Το μήνυμα είναι σαφές: η εφαρμογή του καθεστώτος σε ολόκληρη την ΕΕ θα ήταν μεγάλη ταλαιπωρία, δεδομένου ότι παράγει μόνο 13 δισεκατομμύρια ευρώ σε οφέλη, φαίνεται να προτείνει η Επιτροπή. Το θέμα είναι βέβαια ότι οι ασκήσεις επί χάρτου της ΕΕ, έχουν καθυστερήσει επί έναν ολόκληρο χρόνο τη λήψη συγκεκριμένων μέτρων και αυτό το πληρώνουν τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις στη Γηραιά ήπειρο.
