Από την έντυπη έκδοση
Του Μωυσή Λίτση
[email protected]
Πάνω από τους μισούς πυρηνικούς αντιδραστήρες της γαλλικής EDF έχουν σταματήσει να λειτουργούν λόγω προβλημάτων διάβρωσης, συντήρησης και τεχνικών ζητημάτων.
Παρά την ευαγγελιζόμενη στροφή στην πυρηνική ενέργεια, το μερίδιό της στην καθαρή παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος διεθνώς μειώθηκε κάτω από το 10%, λόγω του περιορισμένου προσδόκιμου ζωής πολλών εργοστασίων.
Το ποσοστό αυτό είναι το χαμηλότερο εδώ και τέσσερις δεκαετίες. Τα στοιχεία αυτά περιλαμβάνονται στην τελευταία Έκθεση Παγκόσμιας Κατάστασης Πυρηνικής Βιομηχανίας.
Κύριος συγγραφέας της έκθεσης αυτής είναι ο Μίκαελ Σνέιντερ, ακτιβιστής κατά της πυρηνικής ενέργειας και για πάνω από 20 χρόνια σύμβουλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και ευρωπαϊκών κυβερνήσεων για θέματα πυρηνικής ενέργειας. Το 1997 τιμήθηκε με το Βραβείο Ορθής Διαβίωσης, γνωστό και ως «Εναλλακτικό Νόμπελ».
Η πυρηνική ενέργεια παρήγαγε 2.653 τεραβατώρες ηλεκτρικού ρεύματος πέρυσι, το οποίο αντιστοιχεί στο 9,8% της παγκόσμιας παραγωγής ηλεκτρισμού, επίπεδο το οποίο είναι το χαμηλότερο από τη δεκαετία του '80, αναφέρει η ως άνω έκθεση.
Η πυρηνική ενέργεια έχει έρθει τον τελευταίο καρό στο προσκήνιο για δύο λόγους: Πρώτον, ως πηγή ενέργειας χαμηλή σε άνθρακα μπορεί να συμβάλει στο να ανταποκριθούν οι χώρες στους στόχους για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Δεύτερον, η ενεργειακή κρίση που έχει προκαλέσει η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και το κλείσιμο της ρωσικής στρόφιγγας παροχής αερίου προς την Ευρώπη έχουν καταστήσει ξανά τη χρήση πυρηνικής ενέργειας επίκαιρη.
Παρ’ όλα αυτά η συνεισφορά της στην παγκόσμια παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος μειώνεται λόγω του γεγονότος πως πολλά εργοστάσια σε ολόκληρο τον κόσμο πλησιάζουν στο τέλος του προσδόκιμου ζωής τους και πολλά άλλα αντιμετώπισαν καθυστερήσεις.
Το μεγαλύτερο μερίδιο πυρηνικής ενέργειας στον κόσμο παρήγαγαν οι ΗΠΑ και ακολουθεί η Κίνα.
Έως τα μέσα του 2022, 411 αντιδραστήρες λειτουργούσαν σε 33 χώρες, τέσσερις λιγότερο από ό,τι έναν χρόνο πριν και κατά 27 λιγότεροι από το απόγειο του 2002 των 438.
Όπως επισημαίνει η εν λόγω έκθεση, οι χαμηλοί ρυθμοί νέων έργων σημαίνει πως η μέση ηλικία των αντιδραστήρων είναι περίπου τα 31 έτη.
Από τους 53 αντιδραστήρες που βρίσκονται αυτή τη στιγμή υπό κατασκευή, τουλάχιστον οι μισοί έχουν καθυστερήσει, πέντε νέες μονάδες κατέστησαν λειτουργικές το πρώτο εξάμηνο φέτος, ενώ οκτώ έκλεισαν πέρυσι.
Οι παγκόσμιες επενδύσεις στην κατασκευή νέων πυρηνικών εργοστασίων ανήλθαν πέρυσι στα 24 δισ. δολάρια περίπου, αντιπροσωπεύοντας το 6,5% του συνόλου των επενδύσεων 366 δισ. δολαρίων σε έργα μη υδροηλεκτρικών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Η πυρηνική ενέργεια χάνει επίσης έδαφος όσον αφορά τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και ως προς το κόστος, καθώς οι αντιδραστήρες θεωρούνται όλο και περισσότερο ως λιγότερο οικονομικοί και πιο αργοί στην κατασκευή.
Το σταθμισμένο κόστος ενέργειας -το οποίο συγκρίνει το σύνολο του κόστους διάρκειας ζωής για την κατασκευή και τη λειτουργία μιας μονάδας έως την εφόρου ζωής παραγωγή- υποχώρησε στα 36 δολάρια ανά μεγαβατώρα (MWh) πέρυσι για την ηλιακή ενέργεια από φωτοβολταϊκά σε σχέση με 359 δολ. ανά MWh το 2009, ενώ το κόστος για την αιολική ενέργεια μειώθηκε στα 38 δολ. ανά MWh από 135 δολ. ανά MWh, σύμφωνα με την έκθεση.
Ωστόσο, το κόστος της πυρηνικής ενέργειας αυξήθηκε κατά 36% πέρυσι στα 167 δολ. ανά MWh, από 123 δολ. ανά MWh το 2009.
Προβλήματα στη Γαλλία
Σημαντικά προβλήματα αντιμετωπίζει η στρατηγική ανάπτυξης της πυρηνικής ενέργειας στη Γαλλία, που αποτελούσε κάποτε το καμάρι της χώρας και πηγή εθνικής περηφάνειας.
Η Γαλλία παράγει το 70% του ηλεκτρικού της ρεύματος από τον πυρηνικό της στόλο των 56 αντιδραστήρων, οι οποίοι λειτουργούν όλοι από την κρατική εταιρεία κοινής ωφέλειας EDF.
Είναι η δεύτερη μεγαλύτερη χώρα στον κόσμο, μετά τις ΗΠΑ, σε κατοχή πυρηνικών αντιδραστήρων, γεγονός που καθιστά τη Γαλλία λιγότερο ευάλωτη στο κλείσιμο της ρωσικής στρόφιγγας στην παροχή αερίου.
Ωστόσο, πάνω από τους μισούς πυρηνικούς αντιδραστήρες της EDF έχουν σταματήσει να λειτουργούν λόγω προβλημάτων διάβρωσης, συντήρησης και τεχνικών ζητημάτων τους τελευταίους μήνες.
Οι διακοπές λειτουργίας έχουν αποτέλεσμα η παραγωγή ενέργειας στη Γαλλία να έχει υποχωρήσει κοντά στο χαμηλό των 30 ετών.
