Από την έντυπη έκδοση
Του Σταμάτη Ζησίμου
[email protected]
Επενδυτικά σχέδια στους το μείς έρευνας και καινοτομίας, προϋπολογισμού έως και 2 εκατ. ευρώ, θα επιδοτήσει το πρόγραμμα «Ερευνώ - Καινοτομώ 2021-2027».
Το «Ερευνώ Καινοτομώ 20212027» αποτελεί την πρώτη δράση που ανακοινώθηκε στο πλαίσιο του νέου ΕΣΠΑ 2021-2027. Με προϋπολογισμό 300 εκατ. ευρώ (δημόσια δαπάνη), βασικός στόχος της δράσης είναι η σύνδεση της έρευνας και της καινοτομίας με την επιχειρηματικότητα και η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, της παραγωγικότητας και της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων προς διεθνείς αγορές, με σκοπό τη μετάβαση στην ποιοτική καινοτόμο επιχειρηματικότητα και την αύξηση της εγχώριας προστιθέμενης αξίας.
Η δράση απευθύνεται σε επιχειρήσεις -με έμφαση στις μικρομεσαίες (ΜμΕ)και σε ερευνητικούς οργανισμούς, ενώ οι προτάσεις που θα ενισχυθούν αφορούν έργα έρευνας και καινοτομίας. Υπενθυμίζεται ότι το πρόγραμμα έρχεται ως συνέχεια της αντίστοιχης δράσης της προηγούμενης προγραμματικής περιόδου (2014-2020), στην οποία κατατέθηκαν για χρηματοδότηση περισσότερες από 5.500 αιτήσεις.
Συνοπτικά, το «Ερευνώ Καινοτομώ 2021-2027» αποσκοπεί πρωτίστως στην ικανοποίηση των αναγκών των επιχειρήσεων και των υπόλοιπων φορέων που δραστηριοποιούνται στο οικοσύστημα της έρευνας και καινοτομίας, καλύπτοντας το μέγιστο δυνατό φάσμα των δυνητικών δικαιούχων με παρεμβάσεις όπως:
- Παροχή κινήτρων για ιδιωτικές επενδύσεις στην έρευνα, την τεχνολογική ανάπτυξη και την καινοτομία, με έμφαση στις ΜμΕ.
- Οικονομική ανάπτυξη βασισμένη στη γνώση και τη βιώσιμη εξειδίκευση.
- Ενσωμάτωση της νέας γνώσης και της καινοτομίας στα υπάρχοντα, αλλά και σε νέα προϊόντα, υπηρεσίες, παραγωγικά συστήματα και αλυσίδες αξίας.
- Αύξηση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων και ενδυνάμωση του εξαγωγικού προφίλ στο πλαίσιο του διεθνούς ανταγωνισμού.
- Απασχόληση επιστημονικού δυναμικού υψηλών προσόντων και εξειδίκευσης (brain gain).
- Σύνδεση του ακαδημαϊκού με τον παραγωγικό τομέα.
Οι τέσσερις άξονες
Οι αιτήσεις χρηματοδότησης που θα ενισχυθούν στο πλαίσιο του προγράμματος μπορούν να υποβάλλονται είτε από μεμονωμένες μικρομεσαίες επιχειρήσεις είτε από ομάδες επιχειρήσεων είτε από συμπράξεις επιχειρήσεων με ερευνητικούς οργανισμούς και αφορά τέσσερις εξειδικευμένους τομείς-άξονες. Αυτοί είναι:
1 Έρευνα και Ανάπτυξη από Επιχειρήσεις.
2 Συμπράξεις Επιχειρήσεων με Ερευνητικούς Οργανισμούς.
3 Αξιοποίηση Ερευνητικών Αποτελεσμάτων.
4 Σφραγίδα Αριστείας (Seal of Excellence) για επιχειρήσεις. Βασικός στόχος της παρέμβασης «Έρευνα και Ανάπτυξη από Επιχειρήσεις» είναι η δημιουργία νέων θέσεων ερευνητικού και επιστημονικού/τεχνικού προσωπικού μέσω της υποστήριξης της έρευνας, προώθησης της καινοτομίας και ενίσχυσης της δικτύωσης των επιχειρήσεων.
Βασικός στόχος της παρέμβασης «Συμπράξεις Επιχειρήσεων με Ερευνητικούς Οργανισμούς» είναι η προώθηση συνεργασιών/ συμπράξεων μεταξύ των επιχειρήσεων και των ερευνητικών οργανισμών.
Η παρέμβαση «Αξιοποίηση Ερευνητικών Αποτελεσμάτων» έχει ως στόχο την προώθηση της έρευνας σε επόμενο επίπεδο τεχνολογικής ετοιμότητας, έχοντας ως βάση αποτελέσματα που έχουν παραχθεί σε προηγούμενα ερευνητικά έργα.
Τέλος, η παρέμβαση «Σφραγίδα Αριστείας (Seal of Excellence) για επιχειρήσεις» στοχεύει στην υποστήριξη της έρευνας και της καινοτομίας μέσω της χρηματοδότησης προτάσεων σημαντικής αξίας που κατατέθηκαν από ελληνικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζοντας Ευρώπη» (Horizon Europe) της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) και έλαβαν τη Σφραγίδα Αριστείας. Η Σφραγίδα Αριστείας (Seal of Excellence) είναι η ετικέτα υψηλής ποιότητας που απονέμεται σε έργα που υποβλήθηκαν στο ανωτέρω πρόγραμμα, κρίθηκαν ότι αξίζουν χρηματοδότηση, αλλά δεν έλαβαν τη χρηματοδότηση λόγω εξάντλησης του διαθέσιμου προϋπολογισμού.
Η δράση «Ερευνώ Καινοτομώ 2021-2027» αναμένεται να προκηρυχθεί το τέταρτο τρίμηνο του 2022, ενώ σε διακριτά στάδια υποβολής θα δοθεί προτεραιότητα στις επιχειρήσεις να υποβάλουν προτάσεις (τέταρτο τρίμηνο 2022) και στη συνέχεια στις προτάσεις συνεργατικών έργων ερευνητικών οργανισμών με επιχειρήσεις (πρώτο τρίμηνο 2023) και στα έργα με Σφραγίδα Αρστείας (δεύτερο τρίμηνο 2023). Η ενδεικτική δημόσια δαπάνη ανά τομέα διαμορφώνεται ως εξής:
- Έρευνα και Ανάπτυξη από Επιχειρήσεις: 60.000.000 ευρώ.
- Αξιοποίηση Ερευνητικών Αποτελεσμάτων: 39.000.000 ευρώ.
- Συμπράξεις Επιχειρήσεων με Ερευνητικούς Οργανισμούς: 180.000.000 ευρώ.
- Σφραγίδα Αριστείας (Seal of Excellence) για επιχειρήσεις: 21.000.000 ευρώ.
Οι δικαιούχοι
Δυνητικοί δικαιούχοι της δράσης είναι: α) Επιχειρήσεις και «Λοιποί φορείς που αντιμετωπίζονται ως επιχειρήσεις» και β) Ερευνητικοί οργανισμοί και «Λοιποί φορείς που αντιμετωπίζονται ως ερευνητικοί οργανισμοί».
Για τη συμμετοχή τους στο πρόγραμμα, οι επιχειρήσεις πρέπει να έχουν συσταθεί νόμιμα και να λειτουργούν στην Ελλάδα ή σε άλλο κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης είτε ως νομικά πρόσωπα (π.χ. Α.Ε., ΕΠΕ, Ο.Ε., Ε.Ε., ΙΚΕ, ΚοινΣΕπ) είτε ως ατομικές επιχειρήσεις. Εξαιρούνται οι προβληματικές επιχειρήσεις, καθώς και οι επιχειρήσεις για τις οποίες εκκρεμεί απόφαση ανάκτησης ενίσχυσης από την Ε.Ε.
Συγκριμένα, για κάθε μία από τις τέσσερις παρεμβάσεις:
Η παρέμβαση «Έρευνα και Ανάπτυξη από Επιχειρήσεις» απευθύνεται σε υφιστάμενες επιχειρήσεις ανεξαρτήτως ημερομηνίας ίδρυσης. Δυνητικοί δικαιούχοι είναι είτε μία μικρομεσαία επιχείρηση (ΜμΕ) είτε ομάδες επιχειρήσεων στις οποίες απαραίτητα τουλάχιστον μία είναι ΜμΕ.
Η παρέμβαση «Συμπράξεις Επιχειρήσεων με Ερευνητικούς Οργανισμούς» αφορά συμπράξεις υφισταμένων επιχειρήσεων, ανεξαρτήτως μεγέθους και ημερομηνίας ίδρυσης, με ερευνητικούς οργανισμούς, με κύριους αποδέκτες τις επιχειρήσεις. Σε συμπράξεις δύο ή τριών ή τεσσάρων εταίρων-φορέων, ο ένας θα πρέπει απαραίτητα να είναι μικρομεσαία επιχείρηση. Σε συμπράξεις άνω των τεσσάρων εταίρων-φορέων οι δύο θα πρέπει απαραίτητα να είναι επιχειρήσεις και τουλάχιστον μία θα πρέπει να είναι ΜμΕ.
Στην παρέμβαση «Αξιοποίηση Ερευνητικών Αποτελεσμάτων» δυνητικοί δικαιούχοι είναι υφιστάμενες μεμονωμένες μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ).
Τέλος, στην παρέμβαση «Σφραγίδα Αριστείας (Seal of Excellence) για επιχειρήσεις» δυνητικοί δικαιούχοι είναι μικρομεσαίες ελληνικές επιχειρήσεις που έλαβαν τη Σφραγίδα Αριστείας για έργα έρευνας και ανάπτυξης.
Οι ειδικότεροι όροι συμμετοχής θα περιληφθούν στην αναλυτική πρόσκληση της δράσης.
Οι αιτήσεις χρηματοδότησης ερευνητικών έργων που θα υποβληθούν, θα αφορούν τους οκτώ τομείς της Εθνικής Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης (ΕΣΕΕ) 2021-2027, οι οποίοι είναι οι εξής:
1. Υλικά, Κατασκευές και Βιομηχανία.
2. Τουρισμός, Πολιτισμός και Δημιουργικές Βιομηχανίες.
3. Αγροδιατροφική Αλυσίδα.
4. Περιβάλλον και Κυκλική Οικονομία.
5. Βιοεπιστήμες, Υγεία, Φάρμακα.
6. Μεταφορές και Εφοδιαστική Αλυσίδα.
7. Αειφόρος Ενέργεια.
8. Ψηφιακές Τεχνολογίες.
Επιλέξιμες δαπάνες
Για το σύνολο των παρεμβάσεων οι επιλέξιμες για χρηματοδότηση δαπάνες θα πρέπει να εντάσσονται σε επιλέξιμες δραστηριότητες που περιγράφονται στον Γενικό Κανονισμό Απαλλαγής (Κανονισμός (Ε.Ε.) αριθ. 651/2014, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει. Τα έργα που θα προταθούν θα είναι επιλέξιμα εφόσον αφορούν βιομηχανική έρευνα, πειραματική ανάπτυξη, μελέτες σκοπιμότητας.
Ο μέγιστος συνολικός προϋπολογισμός της αίτησης χρηματοδότησης είναι (ενδεικτικά):
-Έρευνα και Ανάπτυξη από Επιχειρήσεις: 800.000 ευρώ.
-Συμπράξεις Επιχειρήσεων με Ερευνητικούς Οργανισμούς: 2.000.000 ευρώ.
-Αξιοποίηση Ερευνητικών Αποτελεσμάτων: 2.000.000 ευρώ.
-Σφραγίδα Αριστείας (Seal of Excellence) για επιχειρήσεις: Στο όριο του εγκεκριμένου προϋπολογισμού από το πρόγραμμα «Ορίζοντας Ευρώπη» (Horizon Europe).
Η χρονική διάρκεια υλοποίησης των υποβαλλομένων προτάσεων έργων δεν πρέπει να υπερβαίνει τους 36 μήνες.
Οι προτάσεις της παρέμβασης «Σφραγίδα Αριστείας (Seal of Excellence) για επιχειρήσεις» θα έχουν χρονική διάρκεια ίση με την εγκεκριμένη από το πρόγραμμα «Ορίζοντας Ευρώπη».
Η υποβολή των αιτήσεων χρηματοδότησης (προτάσεων) θα γίνει ηλεκτρονικά στην ελληνική γλώσσα μέσω του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος Κρατικών Ενισχύσεων (ΟΠΣΚΕ). Κατά τη διαδικασία υποβολής των αιτήσεων χρηματοδότησης υποβάλλονται μαζί με την πρόταση και όλα τα δικαιολογητικά ένταξης, συμπεριλαμβανομένου του συμφωνητικού συνεργασίας για τα συνεργατικά έργα.
Αξιολόγηση αιτήσεων
Η αξιολόγηση των προτάσεων θα γίνει βάσει εξειδικευμένων κριτηρίων, ανά παρέμβαση, τα οποία και θα περιγραφούν στην αναλυτική πρόσκληση της δράσης. Γι’ αυτά θα ληφθεί μέριμνα ώστε να εναρμονιστούν με τα κριτήρια του προγράμματος «Ορίζοντας Ευρώπη» (Horizon Europe) της Ε.Ε. για την έρευνα και την καινοτομία της περιόδου 20212027 και θα αφορούν κυρίως: α) Την επιστημονική και τεχνική αρτιότητα (Excellence). β) Τα αποτελέσματα και τις επιπτώσεις (Impact). γ) Την ποιότητα και αποτελεσματικότητα της υλοποίησης (Quality and efficiency of the Ιmplementation).
Ειδικά για τις προτάσεις έργων με Σφραγίδα Αριστείας, η αξιολόγηση δεν θα αφορά το επιστημονικό αντικείμενο της πρότασης και θα περιοριστεί στον έλεγχο πλήρωσης των λοιπών προϋποθέσεων συμμετοχής στη δράση.
Η αξιολόγηση θα είναι άμεση στην παρέμβαση «Αξιοποίηση Ερευνητικών Αποτελεσμάτων» με βάση τη σειρά υποβολής των προτάσεων και έως την εξάντληση του διαθέσιμου προϋπολογισμού. Το ίδιο ισχύει και στις προτάσεις έργων με Σφραγίδα Αριστείας. Η αξιολόγηση θα είναι συγκριτική στις παρεμβάσεις «Έρευνα και Ανάπτυξη από Επιχειρήσεις» και «Συμπράξεις Επιχειρήσεων με Ερευνητικούς Οργανισμούς».
Η αξιολόγηση διενεργείται ηλεκτρονικά. Όλο το σχετικό υλικό είναι στη διάθεση των αξιολογητών για τις ανάγκες της αξιολογικής διαδικασίας. Η αξιολόγηση των προτάσεων διενεργείται από επιτροπές αξιολόγησης ανά παρέμβαση και ανά τομέα προτεραιότητας της Εθνικής Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης 2021-2027. Κάθε επιτροπή αποτελείται από τρία έως πέντε μέλη που προέρχονται από το Μητρώο Πιστοποιημένων Αξιολογητών. Το μητρώο αυτό διαχειρίζεται η Γενική Γραμματεία Έρευνας και Καινοτομίας σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 27 του ν. 4310/2014, όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει. Ο ορισμός των μελών κάθε επιτροπής γίνεται με απόφαση του γενικού γραμματέα Έρευνας και Καινοτομίας.
