Του Μιχάλη Ψύλου
[email protected]
Μπορεί ο «σούπερ Μάριο» να τελεί υπό παραίτηση από πρωθυπουργός, αλλά αυτό δεν τον εμπόδισε να μεταβεί χθες στο Αλγέρι για να υπογράψει νέες συμβάσεις για περισσότερο φυσικό αέριο από την Αλγερία στην Ιταλία.
Η σημασία της επίσκεψης του Μάριο Ντράγκι φαίνεται από το γεγονός ότι πήρε μαζί του αρκετούς υπουργούς για να υπογράψουν σειρά συμφωνιών σε πολλούς τομείς, καθώς η Ρώμη σχεδιάζει να δελεάσει την Αλγερία ώστε να αντικαταστήσει τη Ρωσία ως τον μεγαλύτερο προμηθευτή φυσικού αερίου στην Ιταλία.
Την ίδια ώρα έφτανε στην πρωτεύουσα Μπακού του Αζερμπαιτζάν, η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, προσπαθώντας να εξασφαλίσει μεγαλύτερες εισαγωγές φυσικού αερίου στην ΕΕ. Η πρόεδρος της Ευρωπαικής Επιτροπής υπέγραψε συμφωνία με το Αζερμπαϊτζάν για να διπλασιάσει τις παραδόσεις φυσικού αερίου προς την ΕΕ σε «τουλάχιστον» 20 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα έως το 2027. Πέρυσι, το Αζερμπαϊτζάν παρείχε περίπου 8 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου στην Ευρώπη μέσω αγωγών που περνούν από τη Γεωργία και την Τουρκία. Πρόκειται για τον λεγόνενο «Νότιο Διάδρομο» , ενός κοινού έργου μεταξύ Βρυξελλών και Μπακού που άνοιξε το 2018 και προμηθεύει την ΕΕ κυρίως από κοιτάσματα αερίου στην Κασπία Θάλασσα
Τέσσερις μήνες πριν την έναρξη της περιόδου θέρμανσης για τον χειμώνα, οι χώρες της ΕΕ βλέπουν με αγωνία τα αποθέματα του φυσικού αερίου να είναι λίγο πάνω από το 50% και η προοπτιτική να φτάσουν στιο 80% την 1η Νοεμβρίου ,φαντάζει πολύ αισιόδοξη. «Ήρθε η ώρα για τους παγκόσμιους ηγέτες να αναγνωρίσουν την καταστροφή και να παραδεχτούν ότι, εκτός των τεχνολογικών καινοτομιών, ο κόσμος θα χρειαστεί επί δεκαετίες καύσιμα με βάση τον άνθρακα για να ευημερεί και να είναι ελέυθερος», γράφει η Wall Street Journal και προσθέτει με έκδηλη ειρωνεία: «Οι Ευρωπαίοι επεξεργάζονται σχέδια έκτακτης ανάγκης, αλλά η γερμανική κυβέρνηση θέλει να κλείσει τους τρεις εναπομείναντες πυρηνικούς σταθμούς της μέχρι το τέλος του έτους. Για να παραθέσω τα τελευταία λόγια της πολεμικής ταινίας του 1957 «Η Γέφυρα του ποταμού Κβάι», πρόκειται για… «Τρέλα», γράφει η αμερικανική εφημερίδα. Ουδείς γνωρίζει πάντως τι ακριβώς μας επιφυλάσσει η Μόσχα για αυτό το φθινόπωρο και το χειμώνα. Θα συνεχίσει να την ΕΕ προμηθεύει φυσικό αέριο; Η θα κλείσει εντελώς τη βάνα; «Το να κάνεις πολιτική υπό αυτές τις συνθήκες είναι σαν να βαδίζεις σε τεντωμένο σκοινί» γράφει εύστοχα η αυστριακή Salzburger Nachrihten.
Στροφή στο LNG
Η εξασφάλιση, βραχυπρόθεσμα, του ενεργειακού εφοδιασμού της ΕΕ-με απλά λόγια τα περίπου 150 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου που παίρνει κάθε χρόνο από τη Ρωσία , γίνεται η απόλυτη προτεραιότητα της Γηραιάς Ηπείρου. Το ερώτημα είναι όμως επιτακτικό: Από πού; Η κρίσιμη πηγή ενέργειας που υπόσχεται να αναδιαρθρώσει την παγκόσμια αγορά υδρογονανθράκων μακροπρόθεσμα φαίνεται να είναι το υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG). Tο LNG βοηθάει όμως μόνο εκείνους που έχουν την οικονομική δυνατότητα να το προμηθευτούν από οπουδήποτε, υπό την προϋπόθεση ότι έχουν τερματικούς σταθμούς επαναεριοποίησης κατά την άφιξη. Η Ισπανία έχει ήδη οκτώ σταθμούς, η Γαλλία τρεις και ενεκρινε τη δημιουργία ενός τέταρτου στη Χάβρη. Η Γερμανία επίσης μόλις τώρα ανακοίνωσε την πρόθεσή της να χρηματοδοτήσει το 50% της κατασκευής της πρώτης υποδομής αυτού του τύπου
Η γαλλική TotalEnergies ανακοίνωσε επίσης τη σύμπραξη με την North Field για την εκμετάλλευση του μεγαλύτερου κοιτάσματος LNG στον κόσμο, το οποίο μοιράζεται το Κατάρ με το Ιράν και το οποίο θα είναι εκμεταλλεύσιμο από το 2027. Η βρετανικής Shell και η νορβηγική Equinor υπέγραψαν επίσης μια κολοσσιαία συμφωνία με την Τανζανία για την κατασκευή υποδομών για την παραγωγή και εξαγωγή LNG.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αν και στοχεύει να καταστήσει την Ευρώπη ανεξάρτητη από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα «πολύ πριν από το 2030»,σχεδιάζει να «αυξήσει τις παραδόσεις LNG από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά και τις παραδόσεις LNG και φυσικού αερίου από τη Νορβηγία». Επίσης, η ΕΕ προχωρησε στη σύναψη πολιτικών συμφωνιών με χώρες προμηθευτές φυσικού αερίου όπως η Αίγυπτος και το Ισραήλ για την αύξηση του εφοδιασμού LNG..
Κέρδη για ΗΠΑ και Κατάρ
Όπως ήταν αναμενόμενο, αυτός ο ελιγμός, που αποφασίστηκε βιαστικά, δίνει νέα δύναμη στις χώρες παραγωγής. Πράγματι, ενώ η ζήτηση εκρήγνυται παντού, η προσφορά παραμένει συγκεντρωμένη, γεγονός που αυξάνει τις τιμές αγοράς LNG. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, ειδικότερα, μπόρεσαν να επωφεληθούν από αυτή την στροφή: Αξιοποιώντας την κρίση μεταξύ Ευρώπης και Ρωσίας, οι Αμερικανοί, που επί χρόνια διακήρυτταν την αντίθεσή τους στον αγωγό Nord Stream 2, έχουν διπλασιάσει τις εξαγωγές LNG στη Γηραιά Ήπειρο. Αξίζει μάλιστα να σημειωθεί ότι η μέση αξία ενός φορτίου (περίπου 100.000 τόνοι) έχει αυξηθεί από περίπου 50 εκατομμύρια δολάρια το 2021 σε 80 εκατομμύρια το 2022. Το πρώτο εξάμηνο του έτους, η εξαγωγή αμερικανικού LNG στην Ευρώπη, έφτασε τους 27 εκατομμύρια τόνους, δηλαδή περισσότερους από τους 21 εκατομμύρια τόνους για ολόκληρο το έτος 2021, σύμφωνα με στοιχεία από τον διεθνή όμιλο εισαγωγέων LNG (GIIGNL). Αποτέλεσμα: σε μόλις έξι μήνες, οι 27 έχουν ήδη λάβει περισσότερα από τα 230 πλοία μεταφοράς LNG ,που είχαν μεταφέρει αμερικανικό υγροποιημένο αέριο στην ΕΕ ολόκληρο τον περασμένο χρόνο.
«Αυτό αντιπροσωπεύει μια νέα επιχειρηματική ευκαιρία για τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες δεν έχουν τα μεγαλύτερα αποθέματα στον κόσμο, αλλά έχουν θέσει μια ατζέντα για να τα εκμεταλλευτούν πολύ γρήγορα, να τα εξάγουν και να τα νομισματοποιήσουν», εξηγεί ένας βιομήχανος του κλάδου.
Το Κατάρ επωφελείται επίσης από αυτή τη νέα στροφή. Πρωτοπορώντας στο μοντέλο παράδοσης LNG μεγάλου όγκου, χαμηλού κόστους και μακράς διάρκειας για πολλούς Ασιάτες πελάτες, το Εμιράτο παρουσιάζει πλέον έντονο ενδιαφέρον στην Ευρώπη. Τόσο πολύ που η μικρή χερσόνησος ανέκτησε τη θέση της ως ο μεγαλύτερος εξαγωγέας LNG στον κόσμο τον Απρίλιο, μπροστά από τις Ηνωμένες Πολιτείες και το άφθονο αμερικανικό σχιστολιθικό αέριο, σύμφωνα με στοιχεία της S&P Global Commodity Insights.
