Από την έντυπη έκδοση
Του Γιώργου Παλαιτσάκη
[email protected]
Φορολογικά κίνητρα συνενώσεων, εταιρικών μετασχηματισμών και συνεργασιών μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων φέρνει το νέο νομοσχέδιο του ΥΠΟΙΚ.
Σε πλήρη αρμονία με τον εταιρικό νόμο για τους εταιρικούς μετασχηματισμούς παρουσιάζεται το σχέδιο νόμου «Κίνητρα ανάπτυξης επιχειρήσεων» που κατατέθηκε στη Βουλή από το υπουργείο Οικονομικών και άλλα συναρμόδια υπουργεία.
Οι διατάξεις του σχεδίου νόμου προβλέπεται να εφαρμόζονται επί μετασχηματισμών επιχειρήσεων πάσης μορφής, ανεξαρτήτως αριθμού απασχολουμένων και ετήσιου κύκλου εργασιών. Μπορούν, επίσης, να εφαρμοστούν και σε μορφές μετασχηματισμών που προβλέπονται από το ν.δ. 1297/1972, τον ν. 2166/1993, τον ν. 4172/2013 και άλλους νόμους, ιδίως φορολογικού ή αναπτυξιακού περιεχομένου που δεν περιλαμβάνονται στις μορφές των μετασχηματισμών της προηγούμενης παραγράφου.
Ορισμοί
Για την εφαρμογή των διατάξεων του σχεδίου νόμου:
α) Ως «νέα εταιρεία» νοείται η εταιρεία που προκύπτει από οποιασδήποτε μορφής μετασχηματισμό, συμπεριλαμβανομένης της περίπτωσης διατήρησης της νομικής προσωπικότητας μίας εκ των μετασχηματιζόμενων εταιρειών,
β) Ως «συνεργασία» νοείται η εταιρική σχέση ή ο σχηματισμός που συγκεντρώνει αθροιστικά τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:
βα) δημιουργείται δυνάμει οποιασδήποτε μορφής σύμβασης ή συμφωνίας μεταξύ μη συνδεδεμένων προσώπων, με αντικείμενο τη συμβολαιακή γεωργία ή σύμβασης δικαιόχρησης (franchising) ή δυνάμει της ίδρυσης οποιασδήποτε μορφής νομικού προσώπου ή άλλης νομικής οντότητας, συμπεριλαμβανομένων των κοινοπραξιών, των συνεταιρισμών, των οργανώσεων ή των ομάδων παραγωγών ανεξαρτήτως νομικής μορφής.
ββ) έχει σκοπό την από κοινού προώθηση των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων των συνεργαζόμενων εταιρειών ή προσώπων,
βγ) διαρκεί για τουλάχιστον 5 έτη από την ημερομηνία σύναψης της συμφωνίας ή της ίδρυσης του νομικού προσώπου ή της νομικής οντότητας, και βδ) ο συνολικός μέσος κύκλος εργασιών των εταιρειών που μετέχουν σε αυτή, λαμβάνοντας υπόψη την προηγούμενη τριετία, είναι τουλάχιστον ίσος με ποσοστό 150% του κύκλου εργασιών της εταιρείας με τον μεγαλύτερο, μεταξύ των συνεργαζόμενων εταιρειών, μέσο κύκλο εργασιών της τελευταίας τριετίας.
Μετασχηματισμός
Στην περίπτωση μετασχηματισμού επιχείρησης παρέχεται στη νέα εταιρεία το κίνητρο της απαλλαγής από την καταβολή φόρου εισοδήματος επί των πραγματοποιούμενων προ φόρου κερδών, κατά ποσοστό 30%, εφόσον πληρούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
α) ο συνολικός μέσος κύκλος εργασιών των μετασχηματιζόμενων επιχειρήσεων, λαμβάνοντας υπόψη την προηγούμενη τριετία, είναι τουλάχιστον ίσος με ποσοστό 150% του κύκλου εργασιών της επιχείρησης με τον μεγαλύτερο μεταξύ των μετασχηματιζόμενων επιχειρήσεων μέσο κύκλο εργασιών της τελευταίας τριετίας,
β) οι μετασχηματιζόμενες εταιρείες ή ατομικές επιχειρήσεις είναι πολύ μικρές, μικρές ή μεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ), βάσει του ορισμού του άρθρου 2 του Παραρτήματος Ι του Κανονισμού (ΕΚ) 651/2014 της Επιτροπής της 17ης Ιουνίου 2014, για την κήρυξη ορισμένων κατηγοριών ενισχύσεων ως συμβατών με την εσωτερική αγορά κατ’ εφαρμογή των άρθρων 107 και 108 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης [Γενικός Απαλλακτικός Κανονισμός (ΓΑΚ)] (L 187),
γ) ο κύκλος εργασιών της νέας εταιρείας, δηλαδή, το άθροισμα του κύκλου εργασιών των τελευταίων εγκεκριμένων και δημοσιευμένων οικονομικών καταστάσεων των μετασχηματιζόμενων επιχειρήσεων, αφαιρουμένων των μεταξύ τους συναλλαγών, είναι ίσος ή μεγαλύτερος από το ποσό των 375.000 ευρώ και
δ) η νέα εταιρεία απασχολεί περισσότερους από εννέα (9) εργαζόμενους, με πλήρη απασχόληση.
Συνεργασία προσώπων
Στην περίπτωση συνεργασίας προσώπων παρέχεται το κίνητρο της απαλλαγής από την καταβολή φόρου εισοδήματος για κάθε συνεργαζόμενο πρόσωπο επί των πραγματοποιούμενων προ φόρων κερδών, κατά ποσοστό 30%, εφόσον, στην περίπτωση που η συνεργασία πραγματοποιείται δυνάμει της ίδρυσης νέου νομικού προσώπου ή άλλης νομικής οντότητας, καθένα από τα συνεργαζόμενα πρόσωπα έχει εισφέρει στο εταιρικό κεφάλαιο του υπό ίδρυση νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας ποσό ίσο με το 10% τουλάχιστον του εταιρικού του κεφαλαίου και το εταιρικό κεφάλαιο του νέου νομικού προσώπου ή της νέας νομικής οντότητας δεν υπολείπεται του ποσού των 125.000 ευρώ.
Εισφερόμενες ατομικές
Στην περίπτωση εισφοράς ατομικής επιχείρησης σε οποιασδήποτε μορφής εταιρεία, παρέχεται στη νέα εταιρεία το κίνητρο της απαλλαγής από την καταβολή φόρου εισοδήματος επί των πραγματοποιούμενων προ φόρου κερδών, κατά ποσοστό 30%, εφόσον πληρούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
α) η εισφερόμενη ατομική επιχείρηση έχει πραγματοποιήσει έναρξη εργασιών τουλάχιστον προ τριετίας από την ημερομηνία της εισφοράς,
β) η νέα εταιρεία τηρεί λογιστικά αρχεία με το διπλογραφικό σύστημα, και
γ) σε περίπτωση εισφοράς περισσότερων ατομικών επιχειρήσεων, ο κύκλος εργασιών της νέας εταιρείας είναι ίσος ή μεγαλύτερος κατά ποσοστό 150% από τον κύκλο εργασιών της ατομικής επιχείρησης με τον μεγαλύτερο μεταξύ των εισφερόμενων ατομικών επιχειρήσεων μέσο κύκλο εργασιών της τελευταίας τριετίας.
Οι γενικές διατάξεις
1. Η απαλλαγή από τον φόρο, στις παραπάνω περιπτώσεις εφαρμόζεται για έως 3 φορολογικά έτη, αρχής γενομένης από το επόμενο έτος της ημερομηνίας ολοκλήρωσης του μετασχηματισμού εταιρειών οποιασδήποτε μορφής ή της ημερομηνίας πραγματοποίησης εισφοράς ατομικής επιχείρησης σε οποιασδήποτε μορφής εταιρεία ή της ημερομηνίας έναρξης της οποιασδήποτε μορφής συνεργασίας.
2. Στην περίπτωση μετασχηματισμού επιχείρησης ή εισφοράς ατομικής επιχείρησης, το φορολογικό όφελος δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό συνολικά των 500.000 ευρώ, σε διάστημα έως εννέα ετών από την εφαρμογή της απαλλαγής από τον φόρο.
3. Στην περίπτωση συνεργασίας προσώπων, το φορολογικό όφελος δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των 125.000 ευρώ για καθένα από τα συνεργαζόμενα πρόσωπα, το οποίο υπολογίζεται επί των κερδών που προκύπτουν από τη συνεργασία για καθένα από αυτά, σε διάστημα έως τριών (3) ετών από την εφαρμογή της απαλλαγής από τον φόρο.
4. Το παρόν δεν εφαρμόζεται στις κατασκευαστικές κοινοπραξίες, καθώς και στους μετασχηματισμούς και τις συνεργασίες, στις οποίες μετέχουν, με οποιονδήποτε τρόπο, κατασκευαστικές κοινοπραξίες.
5. Στην περίπτωση που η συνεργασία δημιουργείται δυνάμει συμφωνίας δικαιόχρησης (franchising), το κίνητρο της απαλλαγής παρέχεται αποκλειστικά υπέρ του δικαιοδόχου (franchisee).
Απαλλαγή από υπεραξία
Σε περίπτωση μετασχηματισμού επιχείρησης το εισόδημα που προκύπτει από την υπεραξία μεταβίβασης στοιχείων παγίου ενεργητικού της νέας εταιρείας σε τρίτο, απαλλάσσεται από τον φόρο εισοδήματος, εφόσον πληρούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
α) Ο κύκλος εργασιών της νέας εταιρείας, δηλαδή, το άθροισμα του κύκλου εργασιών των τελευταίων εγκεκριμένων και δημοσιευμένων οικονομικών καταστάσεων ή, κατά περίπτωση, των τελευταίων δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος, των μετασχηματιζόμενων επιχειρήσεων, αφαιρουμένων των μεταξύ τους συναλλαγών, είναι ίσος ή μεγαλύτερος από το ποσό των 375.000 ευρώ,
β) η μεταβίβαση των στοιχείων παγίου ενεργητικού της νέας εταιρείας σε τρίτο αφορά στοιχεία που μεταφέρθηκαν από τις μετασχηματιζόμενες επιχειρήσεις και πραγματοποιείται εντός πενταετίας από την ημερομηνία, κατά περίπτωση, ολοκλήρωσης του μετασχηματισμού εταιρειών κατά τον ν. 4601/2019 (Α’ 44) ή την πραγματοποίηση της εισφοράς ατομικής επιχείρησης σε οποιασδήποτε μορφής εταιρεία κατά τις διατάξεις που διέπουν τον οικείο τύπο νέας εταιρείας, και
γ) η συνολική αξία των στοιχείων παγίου ενεργητικού της νέας εταιρείας που μεταβιβάζονται, όπως αυτή προκύπτει κατόπιν αποτίμησης σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, είναι ίση ή μικρότερη από το 20% του μέσου κύκλου εργασιών των μετασχηματιζόμενων επιχειρήσεων της τελευταίας τριετίας.
Η σύμβαση που προβλέπεται στο άρθρο 1, η εισφορά και η μεταβίβαση των περιουσιακών στοιχείων των επιχειρήσεων, που μετασχηματίζονται, κάθε σχετική πράξη ή συμφωνία που αφορά την εισφορά ή μεταβίβαση στοιχείων ενεργητικού ή παθητικού ή άλλων δικαιωμάτων και υποχρεώσεων και κάθε εμπράγματου ή ενοχικού δικαιώματος, οι αποφάσεις των κατά νόμο αρμόδιων οργάνων των μετασχηματιζόμενων εταιρειών, η σχέση συμμετοχής στο κεφάλαιο της νέας εταιρείας, καθώς και κάθε άλλη συμφωνία ή πράξη που απαιτείται για τον μετασχηματισμό ή τη σύσταση της νέας εταιρείας, η δημοσίευση αυτών στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο (ΓΕΜΗ) και η μεταγραφή των σχετικών πράξεων απαλλάσσονται από κάθε φόρο, συμπεριλαμβανομένου του φόρου εισοδήματος επί της προκύπτουσας υπεραξίας, το τέλος χαρτοσήμου ή οποιοδήποτε άλλο τέλος υπέρ του Δημοσίου, ως και εισφορά ή δικαίωμα υπέρ οποιουδήποτε τρίτου.
Για τη μεταγραφή ή την εγγραφή των σχετικών πράξεων μεταβίβασης των περιουσιακών στοιχείων των επιχειρήσεων, που μετασχηματίζονται, καταβάλλονται μόνο πάγια δικαιώματα εμμίσθων ή αμίσθων υποθηκοφυλάκων και προϊσταμένων κτηματολογικών γραφείων, ποσού ύψους τριακοσίων (300) ευρώ, χωρίς οποιαδήποτε άλλη επιβάρυνση, αμοιβή, ή τέλος, ανεξαρτήτως του χρόνου πραγματοποίησης του μετασχηματισμού και συντέλεσης των σχετικών πράξεων μεταβίβασης. Για τη μεταγραφή των ακινήτων και εμπραγμάτων δικαιωμάτων που μεταβιβάζονται εφαρμόζεται αναλόγως η παρ. 8 του άρθρου 16 του v. 2515/1997 (Α’ 154).
Έκπτωση δαπανών
1. Σε περίπτωση απόκτησης εταιρικών συμμετοχών σε άλλη εταιρεία, επιτρέπεται η έκπτωση όλων των δαπανών της αποκτώσας εταιρείας, οι οποίες πραγματοποιούνται για τον σκοπό της απόκτησης εταιρικών συμμετοχών.
2. Η έκπτωση της παρ. 1 επιτρέπεται, εφόσον πληρούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
α) ο συνολικός κύκλος εργασιών της εταιρείας, της οποίας οι συμμετοχές μεταβιβάζονται, και της αποκτώσας τις συμμετοχές εταιρείας που αποκτά τις συμμετοχές, σύμφωνα με τις τελευταίες εγκεκριμένες και δημοσιευμένες οικονομικές καταστάσεις ή, κατά περίπτωση, τις τελευταίες δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος είναι ίσος ή μεγαλύτερος από το ποσό των 450.000 ευρώ, και
β) το συνολικό ποσό των δαπανών, που εκπίπτουν, δεν υπερβαίνει το 30% του μέσου κύκλου εργασιών της εταιρείας, που αποκτά τις συμμετοχές, κατά την τελευταία τριετία προ της απόκτησης των εταιρικών συμμετοχών.
Κίνητρα ν. 4172/2013
Για μετασχηματισμούς κατά τα άρθρα 52 έως και 55 του ν. 4172/2013 (Α’ 167), η σύμβαση, η εισφορά και η μεταβίβαση των περιουσιακών στοιχείων των μετασχηματιζόμενων επιχειρήσεων, κάθε σχετική πράξη ή συμφωνία που αφορά την εισφορά ή μεταβίβαση στοιχείων του ενεργητικού ή παθητικού ή άλλων δικαιωμάτων και υποχρεώσεων και κάθε εμπράγματου ή ενοχικού δικαιώματος, οι αποφάσεις των κατά νόμο οργάνων των μετασχηματιζόμενων εταιρειών, η σχέση συμμετοχής στο κεφάλαιο της νέας εταιρείας, καθώς και κάθε άλλη συμφωνία ή πράξη που απαιτείται για τον μετασχηματισμό ή τη σύσταση της νέας εταιρείας, η δημοσίευση αυτών στο ΓΕΜΗ και η μεταγραφή των σχετικών πράξεων απαλλάσσονται από κάθε φόρο, τέλος χαρτοσήμου ή οποιοδήποτε άλλο τέλος υπέρ του Δημοσίου, καθώς και από κάθε τέλος, εισφορά ή δικαίωμα υπέρ οποιουδήποτε τρίτου.
Μεταφορά ζημίας
- Εφόσον μεταξύ των στοιχείων του παθητικού των μετασχηματιζόμενων επιχειρήσεων υφίσταται υπόλοιπο ζημιών τρέχουσας ή προηγούμενων χρήσεων, τούτο εμφανίζεται σε ιδιαίτερο λογαριασμό στον ισολογισμό τους και στον ισολογισμό της νέας εταιρείας. Η μεταφερόμενη στον ισολογισμό της νέας εταιρείας ζημία κατά το ποσό που τυχόν δεν συμψηφίζεται με κέρδη υφιστάμενα κατά τον μετασχηματισμό, συμψηφίζεται με τα προκύπτοντα κέρδη της νέας εταιρείας της τρέχουσας ή επόμενων χρήσεων, μόνο κατά το μέρος που αναγνωρίζεται φορολογικώς, σύμφωνα με τις γενικές διατάξεις περί φορολογίας του εισοδήματος.
- Το ποσό της μη αναγνωριζόμενης προς συμψηφισμό ζημίας μπορεί να αποσβένεται κάθε χρόνο χωρίς δικαίωμα έκπτωσης από τα ακαθάριστα έσοδα ή συμψηφισμού με τα προκύπτοντα κέρδη.
- Οι επιχειρήσεις που ρύθμισαν τα χρέη τους σύμφωνα με τα άρθρα 31 έως και 64 του ν. 4738/2020 μπορούν να μεταφέρουν εν όλω ή εν μέρει το υπόλοιπο του λογαριασμού με τις ζημίες, το οποίο προκύπτει μετά τη σύναψη συμφωνίας εξυγίανσης με τους πιστωτές τους και την επικύρωσή της από το αρμόδιο δικαστήριο, κατά τους ορισμούς του ν. 4308/2014 (Ε.Λ.Π.).
- Η ζημία παρελθουσών χρήσεων της απορροφώσας ανώνυμης εταιρείας ή εταιρείας περιορισμένης ευθύνης μεταφέρεται για να συμψηφισθεί με τα επιχειρηματικά κέρδη διαδοχικά στα επόμενα 5 φορολογικά έτη.
- Η νέα εταιρεία δικαιούται να ζητήσει την εφαρμογή της απαλλαγής από τον φόρο κατά το αμέσως επόμενο έτος από την ημερομηνία ολοκλήρωσης της μεταφοράς ζημίας.
