Από την έντυπη έκδοση
Του Γιώργου Παλαιτσάκη
[email protected]
Εκατοντάδες χιλιάδες χαμηλόμισθοι, χαμηλοσυνταξιούχοι, άνεργοι, ανάπηροι, τρίτεκνοι και πολύτεκνοι με χαμηλά εισοδήματα έχασαν τη μερική ή ολική απαλλαγή από τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ), αν και κανονικά τη δικαιούνταν.
Ο ΛΟΓΟΣ είναι ότι το συνολικό ετήσιο φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα του φορολογικού έτους 2020 το οποίο ελήφθη υπόψη για τη χορήγηση μερικής ή ολικής απαλλαγής από τον ΕΝΦΙΑ υπολογίστηκε φέτος με τρόπο που είχε ως συνέπεια να διαμορφωθεί σε ύψος μεγαλύτερο από το ισχύον κατά περίπτωση εισοδηματικό όριο.
Έτσι, πολλοί φορολογούμενοι με χαμηλά εισοδήματα που δικαιούνταν κανονικά να απαλλαγούν από τον ΕΝΦΙΑ καλούνται και φέτος να πληρώσουν τον φόρο αυτό στο ακέραιο.
Συγκεκριμένα, όπως προκύπτει από την απόφαση του διοικητή της ΑΑΔΕ Γ. Πιτσιλή, κατά τη διαδικασία υπολογισμού και εκκαθάρισης του ΕΝΦΙΑ του 2022, συμπεριελήφθησαν στο συνολικό ετήσιο οικογενειακό εισόδημα κάθε φορολογούμενου, το οποίο λαμβάνεται υπόψη για να διαπιστωθεί εάν αυτός είναι δικαιούχος μερικής ή ολικής απαλλαγής από τον ΕΝΦΙΑ, ακόμη και εισοδήματα τα οποία είναι έκτακτα και μη επαναλαμβανόμενα, όπως οι αποζημιώσεις απολύσεων, καθώς επίσης και ποσά κοινωνικών παροχών τα οποία δεν φορολογούνται και δεν υπόκεινται καν σε ειδική εισφορά αλληλεγγύης, όπως είναι τα επιδόματα τέκνων, οι μισθοί, οι συντάξεις και η πάγια αντιμισθία ολικά τυφλών και κινητικά αναπήρων σε ποσοστό άνω του 80%.
Στο συνολικό ετήσιο οικογενειακό εισόδημα κάθε φορολογούμενου που ελήφθη υπόψη για να διαπιστωθεί εάν δικαιούται ή όχι την
απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ συνυπολογίστηκαν επίσης τα επιδόματα ανεργίας και το ΕΚΑΣ.
Όλα αυτά τα ποσά προστέθηκαν στα λοιπά -δηλωθέντα για το έτος 2020- εισοδήματα των φορολογουμένων τα οποία υπόκεινται
κανονικά σε φόρο ή φορολογούνται αυτοτελώς, δηλαδή στους μισθούς, στις συντάξεις, στα ενοίκια, στα κέρδη από επιχειρήσεις,
στους τόκους καταθέσεων κ.λπ.
Στη συνέχεια, σε πάρα πολλές περιπτώσεις, προστέθηκε στο άθροισμα που προέκυψε και τυχόν επιπλέον διαφορά εισοδήματος λόγω υψηλών τεκμηρίων διαβίωσης.
Έτσι, σε πολλές περιπτώσεις οικογενειών τα συνολικά ποσά «καθαρού ετήσιου οικογενειακού εισοδήματος» φούσκωσαν υπέρ-
μετρα, και ξεπέρασαν τα σχετικά όρια που ισχύουν για την απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ ευπαθών κοινωνικών ομάδων.
Το τελικό αποτέλεσμα ήταν να κληθούν να πληρώσουν ολόκληρο το ποσό του ΕΝΦΙΑ εκατοντάδες χιλιάδες φορολογούμενοι με χαμηλά πραγματικά εισοδήματα. Ειδικότερα, ο αριθμός των δικαιούχων μερικής και ολικής απαλλαγής από τον ΕΝΦΙΑ περιορίστηκε από 1.335.071 που είχε διαμορφωθεί το 2021 σε επίπεδο κοντά στο 1.220.000 φέτος, παρά το γεγονός ότι για τον προσδιορισμό των οικογενειακών εισοδημάτων ελήφθησαν υπόψη, όπως και πέρυσι, τα στοιχεία των εισοδημάτων των δηλώσεων του φορολογικού έτους 2020.
Η διαδικασία υπολογισμού του εισοδήματος, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν καλύπτονται τα όρια απαλλαγής από τον ΕΝΦΙΑ, καθορίστηκε με την υπ' αριθμόν Α1058/2022 απόφαση του διοικητή της ΑΑΔΕ Γ. Πιτσιλή.
Αυτή προβλέπει πως στο συνολικό ετήσιο φορολογητέο εισόδημα κάθε φορολογούμενου, το οποίο λαμβάνεται υπόψη για να κριθεί εάν δικαιούται ή όχι μερικής ή ολικής απαλλαγής από τον ΕΝΦΙΑ συμπεριλαμβάνονται και τα ποσά που έχουν δηλωθεί στους κωδικούς των περιπτώσεων 2, 3, 4, 5, 6, 9, 10, 11, 12 και 19 του πίνακα 6 της φορολογικής δήλωσης (Ε1) του φορολογικού έτους 2020.
Στους κωδικούς αυτούς είχαν περιληφθεί από τους φορολογούμενους τα ακόλουθα ποσά εισοδημάτων:
Α. Εισοδήματα που απαλλάσσονται από τον φόρο ή φορολογούνται αυτοτελώς κατά την καταβολή τους. Τα εισοδήματα αυτά είναι τα εξής:
1) Η διατροφή συζύγου και τέκνων.
2) Τα επιδόματα ανεργίας.
3) Οι συντάξεις των αναπήρων πολέμου ή των θυμάτων πολέμου ή των αναπήρων που υπέστησαν βλάβη κατά την εκτέλεση της υπηρεσίας τους.
4) Το εξωιδρυματικό επίδομα και κάθε συναφές ποσό που καταβάλλεται σε αναπήρους και το οποίο συγκεντρώνει τα εννοιολογικά χαρακτηριστικά του εισοδήματος όπως περιοδικότητα και μόνιμη πηγή προέλευσης.
5) Οι μισθοί, οι συντάξεις και η πάγια αντιμισθία που χορηγούνται σε αναπήρους με ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 80%.
6) Τα επιδόματα αναγνωρισμένων πολιτικών προσφύγων.
7) Ποσοστό 65% των επιδομάτων επικίνδυνης εργασίας και της καταβαλλόμενης πτητικής αποζημίωσης στους πιλότους πολιτικής
αεροπορίας και της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας.
8) Το κοινωνικό εισόδημα αλληλεγγύης.
9) Το ασφάλισμα ομαδικών ασφαλιστηρίων συνταξιοδοτικών συμβολαίων ημεδαπής προέλευσης.
10) Οι «πράσινες» και συνδεδεμένες αγροτικές ενισχύσεις μέχρι 12.000 ευρώ αθροιζόμενες.
11) Οι λοιπές εισοδηματικές αγροτικές ενισχύσεις.
12) Η αγροτική επιδότηση πρόωρης συνταξιοδότησης.
13) Οι αμοιβές που καταβάλλονται από την Παγκόσμια Ένωση Αναπήρων Καλλιτεχνών σε φορολογικούς κάτοικους Ελλάδος.
Β. Εισοδήματα που απαλλάσσονται και από τον φόρο εισοδήματος και από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης. Τα εισοδήματα αυτά είναι:
14) Οι μισθοί, οι συντάξεις και η πάγια αντιμισθία των ολικά τυφλών ή κινητικά αναπήρων 80% και άνω.
15) Η αποζημίωση λόγω διακοπής εργασιακής σχέσης.
16) Το επίδομα παιδιού το οποίο καταβάλλεται από τον ΟΠΕΚΑ.
17) Το επίδομα εκπαίδευσης και επαγγελματικής κατάρτισης ανέργων.
18) Το Αντιστάθμισμα Νησιωτικού Κόστους.
Γ. Λοιπές κατηγορίες εισοδημάτων που φορολογούνται με ειδικό τρόπο ή απαλλάσσονται από τον φόρο εισοδήματος, όπως:
19) Το επίδομα ανεργίας του ΟΑΕΔ, του ΓΕΝΕ και του ΕΤΑΠ-ΜΜΕ που εισπράχθηκε μέσα στο φορολογικό έτος 2020.
20) Τα συνολικά καθαρά κέρδη που αναλογούν στα φυσικά πρόσωπα - εταίρους προσωπικών εταιρειών που τηρούν απλογραφικά βιβλία, (O.E., Ε.Ε., κοινωνίες αστικού δικαίου που ασκούν επιχείρηση ή επάγγελμα, αστικές εταιρίες, κοινοπραξίες κλπ.), μετά την αφαίρεση του φόρου του νομικού προσώπου.
21) Το ΕΚΑΣ.
