Από την έντυπη έκδοση
Του Γιώργου Παλαιτσάκη
[email protected]
Εκπτώσεις φόρου και απαλλαγές δικαιούνται και φέτος εκατομμύρια μισθωτοί, συνταξιούχοι, κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, ιδιοκτήτες εκμισθούμενων ακινήτων, ανάπηροι και πολύτεκνοι.
Ειδικότερα, βάσει των διατάξεων του ισχύοντος Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, για τους μισθωτούς, τους συνταξιούχους αλλά και τους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες ισχύει και φέτος ετήσια έκπτωση φόρου έως 777 ευρώ, προσαυξανόμενη κατά 33 ευρώ για τους έχοντες ένα εξαρτώμενο τέκνο, κατά 123 ευρώ για έχοντες δύο εξαρτώμενα τέκνα και κατά 220 ευρώ επιπλέον για κάθε εξαρτώμενο τέκνο πέραν των δύο. Επίσης, και φέτος οι ιδιοκτήτες ενοικιαζόμενων ακινήτων μπορούν να απαλλαγούν πλήρως από τον φόρο εισοδήματος για τα ενοίκια που δεν κατάφεραν να εισπράξουν από τους ενοικιαστές τους κατά τη διάρκεια του προηγούμενου έτους. Σημαντικές απαλλαγές και μειώσεις φόρων δικαιούνται οι ανάπηροι και οι πολύτεκνοι. Οι κωδικοί του εντύπου Ε1 που πρέπει να εντοπίσουν και να συμπληρώσουν οι φορολογούμενοι για να εξασφαλίσουν εκπτώσεις φόρου και απαλλαγές είναι, συγκεκριμένα, οι εξής:
1 Κωδικοί 013-014 του πίνακα 2: Μείωση τεκμηρίων διαβίωσης 30% για συνταξιούχους άνω των 65 ετών. Για τους συνταξιούχους, οι οποίοι εντός του 2021 ήταν άνω των 65 ετών, δηλαδή γι' αυτούς που γεννήθηκαν μέχρι και την 31η-12-1956, προβλέπεται μείωση 30% του συνολικού τεκμαρτού φορολογητέου εισοδήματός τους το οποίο προκύπτει από την εφαρμογή των τεκμηρίων διαβίωσης. Προκειμένου να κατοχυρώσουν το δικαίωμα της σημαντικής αυτής έκπτωσης, η οποία μπορεί να μειώσει τις τελικές επιβαρύνσεις τους από τον φόρο εισοδήματος και την ειδική εισφορά αλληλεγγύης, οι συνταξιούχοι άνω των 65 ετών θα πρέπει να συμπληρώσουν τους κωδικούς 013-014 του πίνακα 2 που βρίσκεται στην 1η σελίδα του Ε1.
2 Κωδικοί 001-002, 005-006 και 009-010 του πίνακα 3: Μείωση φόρου εισοδήματος κατά 200 ευρώ για τους έχοντες αναπηρία 67% και άνω. Πρόσθετη μείωση φόρου ποσού 200 ευρώ προβλέπεται για τον φορολογούμενο και τα εξαρτώμενα μέλη της οικογενείας του εφόσον είναι: α) πρόσωπα με τουλάχιστον 67% αναπηρία βάσει γνωμάτευσης του Κέντρου Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕΠΑ) ή της Ανώτατης του Στρατού Υγειονομικής Υπηρεσίας (ΑΣΥΕ) για την πιστοποίηση αναπηρίας. Δεν λαμβάνεται υπόψη επαγγελματική ή ασφαλιστική αναπηρία, β) ανάπηροι αξιωματικοί και οπλίτες, οι οποίοι έχουν αποστρατευτεί, γ) θύματα πολέμου ή τρομοκρατικών ενεργειών που δικαιούνται να λαμβάνουν σύνταξη από πολεμική αιτία. δ) πρόσωπα που δικαιούνται σύνταξη από το δημόσιο ταμείο ως ανάπηροι ή θύματα εθνικής αντίστασης ή εμφυλίου πολέμου.
Για να κατοχυρώσει μια οικογένεια με ανάπηρο των παραπάνω κατηγοριών το δικαίωμα έκπτωσης φόρου 200 ευρώ, ο υπόχρεος υποβολής της δήλωσης θα πρέπει:
- να συμπληρώσει την ένδειξη «Ναι» στον κωδικό 001 του πίνακα 3 στην 1η σελίδα του Ε1 εφόσον είναι ανάπηρος ο ίδιος,
- να συμπληρώσει την ένδειξη «Ναι» στον κωδικό 002 του ιδίου πίνακα εφόσον είναι ανάπηρη η σύζυγός του υπόχρεου και υποβάλλουν από κοινού τη δήλωση.
Εάν ένα ή περισσότερα από τα τέκνα της οικογένειας έχουν αναπηρία 67% και άνω, τότε ο υπόχρεος θα πρέπει να αναγράψει τον αριθμό τους στον κωδικό 005 του πίνακα 3 και να συμπληρώσει «Χ» πάνω στην ένδειξη «Ναι» στον κωδικό 009, ακριβώς από κάτω. Αν τα ανάπηρα μέλη της οικογένειας έχουν συγγένεια με τη σύζυγο και υποβάλλεται κοινή δήλωση θα πρέπει να αναγραφεί ο αριθμός των μελών αυτών στον κωδικό 006 και να συμπληρωθεί «Χ» πάνω στην ένδειξη «Ναι» στον κωδικό 010.
3 Κωδικοί 125-126 του πίνακα 4Δ2: Απαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος για τα ανείσπρακτα ενοίκια. Τα ποσά των οφειλόμενων ενοικίων τα οποία δεν κατάφερε να εισπράξει εντός του 2021 φορολογούμενος-ιδιοκτήτης εκμισθούμενων ακινήτων δεν θα συνυπολογιστούν στο συνολικό φορολογητέο εισόδημά του και δεν θα επιβαρυνθούν με φόρο εισοδήματος, εφόσον: α) μέχρι την προθεσμία υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος έχει εκδοθεί διαταγή πληρωμής ή διαταγή απόδοσης χρήσης μισθίου ή δικαστική απόφαση αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων ή έχει ασκηθεί εναντίον του μισθωτή αγωγή αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων και έχει προσκομιστεί πριν από την υποβολή της δήλωσης το κατά περίπτωση ευκρινές αντίγραφο αυτών στη ΔΟΥ. Δηλαδή, ο ιδιοκτήτης θα πρέπει, πριν από την υποβολ ή της δήλωσης, να προσκομίσει στην αρμόδια ΔΟΥ ευκρινή φωτοαντίγραφα των διαταγών, δικαστικών αποφάσεων ή ασκηθεισών αγωγών που κατά περίπτωση υπάρχουν. Ειδικά για την περίπτωση που ο μισθωτής έχει πτωχεύσει, αρκεί η προσκόμιση αντιγράφου του πίνακα αναγγελίας χρεών στον οποίο εμφανίζεται η απαίτηση του εκμισθωτή. β) δηλωθούν ξεχωριστά στο έντυπο Ε2 και στο έντυπο Ε1. Συγκεκριμένα, στο Ε2 τα ανείσπρακτα ενοίκια πρέπει να δηλωθούν στη στήλη 16 της πρώτης σελίδας και στο Ε1 πρέπει να αναγραφούν στους κωδικούς 125-126 του πίνακα 4Δ2 στην 3η σελίδα.
4 Κωδικοί 351-352 του πίνακα 4Α: Μείωση φορολογητέου εισοδήματος λόγω πληρωμής ασφαλίστρων για εξαγορά χρόνου ασφάλισης. Οι ασφαλιστικές εισφορές που κατέβαλαν το 2021 οι μισθωτοί σε ασφαλιστικούς οργανισμούς υποχρεωτικής ασφάλισης για να εξαγοράσουν χρόνο ασφάλισης (π.χ. χρόνο στρατιωτικής θητείας) μειώνουν το φορολογητέο εισόδημα από μισθωτή εργασία. Για να διασφαλίσει τη μείωση αυτή, κάθε μισθωτός θα πρέπει να αναγράψει το ποσό των εισφορών που πλήρωσε για εξαγορά στον κωδικό 351 ή 352 του πίνακα 4Α στην 1η σελίδα του εντύπου Ε1. Στις περιπτώσεις αυτές πρέπει να δηλώνεται υποχρεωτικά ο ΑΦΜ του ασφαλιστικού φορέα στον οποίο καταβλήθηκαν οι εισφορές.
5 Κωδικοί 781-782 του πίνακα 6: Ποσά που δεν θεωρούνται εισοδήματα και καλύπτουν προστιθέμενη διαφορά εισοδήματος λόγω τεκμηρίων: Στους κωδικούς 781-782 αναγράφονται μεταξύ άλλων, έσοδα από πωλήσεις ακινήτων (αφαιρουμένων των δαπανών κτήσης των ακινήτων), έσοδα από πωλήσεις άλλων περιουσιακών στοιχείων, εφάπαξ παροχές ασφαλιστικών ταμείων, χρηματικές αποζημιώσεις για ηθική βλάβη, έσοδα από δάνεια, κληρονομιές, δωρεές ή γονικές παροχές χρηματικών ποσών, κέρδη από λαχεία, ΠΡΟΠΟ, Λόττο, Τζόκερ, Πάμε Στοίχημα, οι προνοιακές παροχές που χορήγησε ο ΟΠΕΚΑ σε άτομα με αναπηρίες, οι αποζημιώσεις ειδικού σκοπού που καταβλήθηκαν το 2021 για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων τις πανδημίας του Covid-19 κ.λπ.
6 Κωδικοί 049-050 του πίνακα 7: Δαπάνες για αγορές αγαθών και λήψη υπηρεσιών: Κάθε φορολογούμενος ηλικίας κάτω των 70 ετών, που δεν υπάγεται σε ορισμένες ειδικές κατηγορίες για τις οποίες ισχύουν εξαιρέσεις οφείλει φέτος να συμπληρώσει στον κωδικό 049 του πίνακα 7 της φετινής φορολογικής δήλωσης το συνολικό ποσό των δαπανών για αγορές αγαθών και λήψη υπηρεσιών που εξόφλησε το 2021 μέσω πιστωτικών ή χρεωστικών καρτών ή άλλων ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής. Οι δαπάνες που θα δηλώσει θα πρέπει να καλύπτουν τουλάχιστον το 30% του συνολικού πραγματικού εισοδήματος που απέκτησε το 2021 από μισθούς, συντάξεις, επιχειρηματικές-αγροτικές δραστηριότητες και εκμετάλλευση ακινήτων. Στον κωδικό 050 πρέπει να συμπληρώσει αντίστοιχο ποσό για τη σύζυγο, εφόσον υποβάλλουν από κοινού τη δήλωση. Αν οι δαπάνες που θα δηλωθούν δεν καλύπτουν το 30% του ετησίου ατομικού εισοδήματος από τις παραπάνω πηγές, τότε ο φορολογούμενος θα κληθεί να καταβάλει επιπλέον φόρο 22% επί της «ακάλυπτης» διαφοράς.
7 Κωδικοί 059-060 του πίνακα 7: Έκπτωση χρηματικών δωρεών: Το ποσό του φόρου εισοδήματος που προκύπτει από τη φορολογική κλίμακα μειώνεται κατά το 10% των χρηματικών δωρεών προς το Δημόσιο, προς φορείς του Δημοσίου, προς ιερούς ναούς, ιερές μονές, νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου και λοιπούς μη δημοσίους φορείς που λειτουργούν για κοινωφελείς σκοπούς, εφόσον οι δωρεές αυτές υπερβαίνουν στη διάρκεια του προηγούμενου έτους τα 100 ευρώ. Το συνολικό ποσό των δωρεών δεν μπορεί να υπερβαίνει το 5% του φορολογητέου εισοδήματος. Το συνολικό ποσό της ετήσιας δαπάνης για χρηματικές δωρεές προς το Δημόσιο, τους φορείς του Δημοσίου κ.λπ. πρέπει να αναγραφεί στον πίνακα 7 του Ε1 και συγκεκριμένα στον κωδικό 059 από τον υπόχρεο ή 060 από τη σύζυγο του υπόχρεου, εφόσον υποβάλλουν από κοινού τη δήλωση.
8 Κωδικοί 627-628 του πίνακα 7: Έκπτωση δαπανών που πραγματοποιήθηκαν για τη λήψη υπηρεσιών που σχετίζονται με την ενεργειακή, λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση κτηρίων: Τα έξοδα τα οποία πραγματοποίησε ο φορολογούμενος το 2021 για την καταβολή αμοιβών παροχής υπηρεσιών ενεργειακής, λειτουργικής και αισθητικής αναβάθμισης των κατοικιών του, μειώνουν -ισόποσα κατανεμημένα σε περίοδο 4 ετών- σε ποσοστό 40% του ύψους τους, τον φόρο εισοδήματος, με ανώτατο συνολικά όριο δαπάνης τις 16.000 ευρώ. Η έκπτωση ισχύει για κτήρια τα οποία δεν έχουν ήδη ενταχθεί ή δεν θα ενταχθούν σε πρόγραμμα αναβάθμισης κτηρίων.
9 Πίνακας 8: Πρόσθετες εκπτώσεις φόρου λόγω τέκνων: Οι φορολογούμενοι που απέκτησαν το 2021 εισοδήματα από μισθούς ή συντάξεις καθώς και όσοι άσκησαν κατά τη διάρκεια του 2021 αγροτικές δραστηριότητες ως κατ’ επάγγελμα αγρότες δικαιούνται ετήσιας έκπτωσης φόρου. Η έκπτωση αυτή μπορεί να φθάσει μέχρι τα 777 ευρώ για κάθε άγαμο χωρίς εξαρτώμενα τέκνα, μέχρι τα 810 ευρώ για κάθε έγγαμο γονέα με 1 εξαρτώμενο τέκνο, μέχρι τα 900 ευρώ για κάθε έγγαμο γονέα με 2 εξαρτώμενα τέκνα και μέχρι τα 1.120 ευρώ για κάθε έγγαμο γονέα με 3 εξαρτώμενα τέκνα. Για κάθε εξαρτώμενο τέκνο πέραν των τριών, ισχύει επιπλέον έκπτωση φόρου 220 ευρώ. Σε κάθε περίπτωση, όσοι μισθωτοί, συνταξιούχοι και κατ’ επάγγελμα αγρότες βαρύνονται με τέκνα δικαιούνται προσαυξημένης έκπτωσης φόρου. Για να την κατοχυρώσουν θα πρέπει να δηλώσουν τα στοιχεία των τέκνων τους στον πίνακα 8, στην τελευταία σελίδα του εντύπου Ε1. Αμέσως μόλις αναγραφούν στον πίνακα αυτό τα στοιχεία των τέκνων, «ενημερώνεται» και συμπληρώνεται αυτόματα με τον αριθμό των συγκεκριμένων τέκνων ο κωδικός 003 για τον υπόχρεο ή ο κωδικός 004 για τη σύζυγο.
Ως «εξαρτώμενα τέκνα», τα οποία βαρύνουν τον φορολογούμενο και του δίνουν το δικαίωμα προσαυξημένης έκπτωσης φόρου θεωρούνται φέτος:
- Τα άγαμα τέκνα που γεννήθηκαν από 1/1/2003 έως 31/12/2021.
- Τα άγαμα τέκνα που γεννήθηκαν από 1/1/1996 και φοιτούν σε σχολές ή σχολεία ή ινστιτούτα επαγγελματικής εκπαίδευσης ή κατάρτισης του εσωτερικού ή του εξωτερικού ή είναι εγγεγραμμένα στα μητρώα ανέργων του ΟΑΕΔ ή υπηρετούν τη στρατιωτική τους θητεία.
- Τα άγαμα τέκνα που παρουσιάζουν ποσοστό νοητικής ή σωματικής αναπηρίας τουλάχιστον 67%.
