Χρηστικές πληροφορίες για την απασχόληση και την αμοιβή εργασίας τις αργίες των Χριστουγέννων και του νέου έτους, καθώς και για τη λειτουργία των καταστημάτων και την απασχόληση των υπαλλήλων την Κυριακή 21 Δεκεμβρίου, ανακοίνωσε το Κέντρο Πληροφόρησης Εργαζομένων και ανέργων (ΚΕΠΕΑ) της ΓΣΕΕ.
Στην ανακοίνωση αναφέρεται ότι κατά την περίοδο των εορτών έχουν καθορισθεί με το νόμο ημέρες υποχρεωτικής αργίας και ημέρες κατ' έθιμο αργίας.
Ως ημέρα υποχρεωτικής αργίας είναι η ημέρα των Χριστουγέννων (25η Δεκεμβρίου) κατά την οποία απαγορεύεται η απασχόληση των μισθωτών και η λειτουργία των επιχειρήσεων εκτός από εκείνες που νόμιμα λειτουργούν κατά τις Κυριακές και τις γιορτές. Έτσι ισχύουν τα εξής:
α) Επιχειρήσεις που δεν θα λειτουργήσουν
Εάν δεν λειτουργήσει η επιχείρηση καταβάλλεται στους μισθωτούς που αμείβονται με ημερομίσθιο το σύνηθες καταβαλλόμενο ημερομίσθιό τους χωρίς καμία προσαύξηση. Στους μισθωτούς που αμείβονται με μισθό δεν οφείλεται τίποτα πέραν του μηνιαίου μισθού.
β) Επιχειρήσεις που θα λειτουργήσουν
Οι μισθωτοί που θα απασχοληθούν ημέρα υποχρεωτικής αργίας δικαιούνται να λάβουν αν αμείβονται με ημερομίσθιο το σύνηθες καταβαλλόμενο ημερομίσθιό τους και προσαύξηση 75% που θα υπολογισθεί στο νόμιμο ωρομίσθιό τους για όσες ώρες απασχοληθούν. Στην περίπτωση που οι εργαζόμενοι αμείβονται με μηνιαίο μισθό:
1) προσαύξηση 75% επί του νόμιμου ωρομίσθιού τους και το οφειλόμενο κατά τη συγκεκριμένη ημέρα μισθό τους ίσο με τόσα ωρομίσθια όσα είναι και οι ώρες απασχόλησης εφόσον πρόκειται για επιχειρήσεις που υπάγονται στις διατάξεις περί Κυριακής αργίας και λειτουργούν εκτάκτως και
2) μόνο προσαύξηση 75% επί του νόμιμου ημερομισθίου για όσες ώρες απασχοληθούν αν πρόκειται για μισθωτούς επιχειρήσεων που δεν υπάγονται στις διατάξεις περί Κυριακής αργίας
Όσοι από τους ημερομίσθιους δεν προσέλθουν στην εργασία τους αν γνωρίζουν ότι η επιχείρηση λειτουργεί δεν θα λάβουν την αμοιβή της ημέρας αυτής.
Οι αργίες κατ' έθιμο
Ως κατ' έθιμο αργίες είναι η δεύτερη ημέρα των Χριστουγέννων (26η Δεκεμβρίου), η Πρωτοχρονιά (1η Ιανουαρίου), τα Θεοφάνια (6 Ιανουαρίου) και αμείβονται ως εξής:
Οι παραπάνω εορτές δεν περιλαμβάνονται στις εξαιρέσιμες και συνεπώς είναι εργάσιμες ημέρες για τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα εκτός αν έχουν καθιερωθεί ως εξαιρέσιμες αργίες με ειδικά διατάγματα, συλλογικές συμβάσεις κτλ. Έτσι επιτρέπεται κατά την ημέρα αυτή η λειτουργία των ιδιωτικών επιχειρήσεων όσο και η απασχόληση των μισθωτών. Στους μισθωτούς που απασχολούνται κατά τις ημέρες αυτές, αν μεν είναι ημερομίσθιοι οφείλεται να λάβουν το συνήθως καταβαλλόμενο ημερομίσθιό τους χωρίς καμία προσαύξηση, αν δε αμείβονται με μηνιαίο μισθό καμιά αμοιβή, πέρα του κανονικού μισθού τους.
Σημειώνεται ιδιαίτερα για τους αμειβόμενους με ημερομίσθιο εάν δεν απασχοληθούν τις ημέρες αυτές, έστω και για λόγους που δεν οφείλονται σε υπαιτιότητά τους, θα καταβληθεί το ημερομίσθιό τους.
Εάν η επιχείρηση παραμένει κλειστή κατά τις ημέρες αυτές, α) όσοι αμείβονται με ημερομίσθιο δεν δικαιούνται κατά κανόνα να λάβουν το ημερομίσθιό τους γιατί δεν υπάρχει διάταξη νόμου με την οποία να θεσπίζεται γενική υποχρέωση των εργοδοτών για την πληρωμή του ημερομισθίου τους στις μη εξαιρέσιμες αργίες, εκτός βέβαια αν από έθιμο ή επιχειρησιακή συνήθεια ή Συλλογική Σύμβαση Εργασίας (ΣΣΕ) κλπ. Προβλέπεται ότι θα αργήσουν στις εορτές αυτές, καταβάλλοντας όμως το αντίστοιχο ημερομίσθιο, β) όσοι αμείβονται με μηνιαίο μισθό θα λάβουν κανονικά το μισθό τους χωρίς καμιά πρόσθετη αμοιβή.
Αν όμως η επιχείρηση λειτουργεί συνήθως κατά τη ημέρα αυτή αλλά φέτος ο εργοδότης αποφάσισε μονομερώς να μη λειτουργήσει, οφείλει να καταβάλει στους αμειβόμενους με ημερομίσθιο το ημερομίσθιό τους, κατά τις διατάξεις περί υπερημερίας εργοδότου, και σε όσους αμείβονται με μηνιαίο μισθό δεν δικαιούνται άλλης αμοιβής εκτός από τον κανονικό μηνιαίο μισθό τους.
Αν όμως η επιχείρηση παρέμεινε κλειστή τα προηγούμενα χρόνια και φέτος ο εργοδότης εξαιρετικώς αποφάσισε τη λειτουργία της, τότε: α) οι αμειβόμενοι με ημερομίσθιο δικαιούνται το κανονικό τους, ημερομίσθιο και β) οι αμειβόμενοι με μισθό δικαιούνται να λάβουν το 1/25 επί πλέον του μισθού τους (διότι ο μισθός αντιστοιχεί στις εργάσιμες ημέρες του μηνός, ενώ η ημέρα αυτή δεν ήταν γι' αυτούς εργάσιμη και συνεπώς δεν περιλαμβάνονταν στο μισθό τους η αμοιβή για την ημέρα αυτή).
Εάν κατά τις ημέρες αυτές που χαρακτηρίζονται σαν εργάσιμες ο μισθωτός απουσιάσει αυθαίρετα από την εργασία του, δεν δικαιούται να λάβει το ημερομίσθιό και η απουσία του μπορεί να θεωρηθεί αδικαιολόγητη. Αντίθετα, αν ο εργοδότης δεν επιτρέψει για οποιοδήποτε λόγο εκτός από της περίπτωση ανωτέρας βίας στους μισθωτούς να εργαστούν, υποχρεούται να τους καταβάλλει το ημερομίσθιο της ημέρας αυτής.
Τα καταστήματα την Κυριακή 21/12
Σχετικά με τη λειτουργία των καταστημάτων την Κυριακή 21 Δεκεμβρίου 2008, από το ΚΕΠΕΑ επισημαίνονται τα εξής:
1. Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία και ειδικότερα το άρθρο 1, του Β.Δ. 750/71, στο οποίο αναφέρεται ότι: «Επιτρέπεται η λειτουργία των επιχειρήσεων και των παντός είδους καταστημάτων κατά το κεκανονισμένο ωράριο λειτουργίας των α) κατά την Κυριακή η οποία συμπίπτει μεταξύ της 18ης και της 24ης Δεκεμβρίου κάθε έτους και β) κατά την τελευταία Κυριακή κάθε έτους εφόσον αύτη συμπίπτει με την 31ην Δεκεμβρίου».
2. Επομένως, τα εμπορικά καταστήματα και τα καταστήματα τροφίμων επιτρέπεται να λειτουργήσουν φέτος μόνο μία (1) Κυριακή αυτήν της 21ης Δεκεμβρίου 2008.
3. Σύμφωνα με το ίδιο Β.Δ. οι εργαζόμενοι, εφόσον λειτουργήσει το κατάστημα θα πρέπει να προσέλθουν στην εργασία τους.
4. Ως προς τα ρεπό και την αποζημίωση των εργαζομένων για την απασχόλησή τους κατά την Κυριακή 21-12-2008, ισχύουν τα εξής:
Για την απασχόληση των μισθωτών την Κυριακή 21/12/2008
α) Για όσους αμείβονται με ημερομίσθιο, θα λάβουν τόσα ωρομίσθια όσες ώρες απασχολήθηκαν και προσαύξηση 75% που θα υπολογισθεί στο νόμιμο ωρομίσθιο τους και για όσες ώρες εργασθούν, β) για όσους αμείβονται με μισθό προσαύξηση 75% επί του 1/25 του νόμιμου μισθού τους.
Το ρεπό
Ο εργοδότης υποχρεούται να χορηγήσει μία (1) ημέρα αναπληρωματικής ανάπαυσης (ρεπό) (χορηγείται κατ' έθιμον στις 2/1/2009 ή σε περίπτωση απογραφής, εντός του πρώτου μήνα του νέου έτους).
Ο εργοδότης δεν υποχρεούται να χορηγήσει συμπληρωματική ημέρα ανάπαυσης (Β.Δ. 748/66, άρθρο 10, παρ.1). παρά μόνο αν ο εργαζόμενος εργάστηκε από 5 ώρες και πάνω.
Η αναπληρωματική ανάπαυση καθορίζεται από τον εργοδότη (σε συμφωνία και με τον εργαζόμενο) και θα πρέπει να ανακοινωθεί στην οικεία Επιθεώρηση Εργασίας.
