Από την έντυπη έκδοση
Του Βασίλη Αγγελόπουλου
[email protected]
Στην «τελική ευθεία» έχει μπει από τον ΕΦΚΑ η ενεργοποίηση του απαραίτητου λογισμικού που θα λύσει το πρόβλημα καταβολής των προσαυξήσεων σε συντάξεις που υπόκεινται στη διαδικασία της παράλληλης ασφάλισης.
Οι επαφές με την ανάδοχο εταιρεία είναι διαρκείς, σε μια προσπάθεια να ρυθμιστούν οι τελευταίες λεπτομέρειες και το λογισμικό να τεθεί σε λειτουργία, κάτι που στόχος της διοίκησης του Φορέα είναι να πραγματοποιηθεί άμεσα. Σε μια τέτοια περίπτωση θα ξεμπλοκάρει η διαδικασία προσαυξήσεων για τις συντάξεις περίπου 80.000 δικαιούχων.
Βέβαια, σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο καταβολής των προσαυξήσεων, σημαίνει ότι θα δοθούν και τα αντίστοιχα αναδρομικά ποσά που ανακύπτουν.
Aφετηρία και από το 2016
Ειδικοί της Κοινωνικής Ασφάλισης εκτιμούν ότι υπάρχουν αρκετές περιπτώσεις όπου η οφειλή έχει αφετηρία ακόμα και τον Μάιο του 2016, δηλαδή όταν ενεργοποιήθηκε ο «νόμος Κατρούγκαλου» (ν. 4387/16). Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι οι συνολικές οφειλές για περιπτώσεις παράλληλης ασφάλισης είναι πιθανό να προσεγγίζουν τα 320 εκατ. ευρώ.
Ειδικότερα, οι δικαιούχοι προσαύξησης είναι όσοι ήταν ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ, αλλά στη διάρκεια του εργασιακού τους βίου, είχαν καταβάλει εισφορές και στον ΟΑΕΕ, ως ελεύθεροι επαγγελματίες. Αφορά επίσης τους γιατρούς και τους μηχανικούς, που ως αυτοαπασχολούμενοι εργάζονταν παράλληλα και στο Δημόσιο. Υπάρχουν δικαιούχοι που προέρχονται και από το Ταμείο των Νομικών.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Ενιαίου Δικτύου Συνταξιούχων, αλλά και από καταγγελίες που έχουν γίνει από εν δυνάμει δικαιούχους, προκύπτει ότι σε μηνιαία βάση, οι προσαυξήσεις που δεν έχουν ακόμα αποδοθεί κυμαίνονται από 320 έως και 550 ευρώ. Κατά μέσο όρο εκτιμάται ότι πρέπει να δοθούν προσαυξήσεις στους δικαιούχους στα επίπεδα των 380 - 400 ευρώ τον μήνα.
Αξίζει επίσης να επισημανθεί ότι οι συντάξεις αυτές, για τις οποίες απορρέουν αναδρομικά ποσά, λόγω παράλληλης ασφάλισης, δεν λογίζονται στις εκκρεμείς.
Αιτία είναι ότι ήδη καταβάλλονται, αλλά δεν έχουν προσαρμόσει ακόμα σε αυτές τις όποιες προσαυξήσεις δικαιούνται.
Άρα, η οφειλή που υπάρχει γι’ αυτές τις κατηγορίες συνταξιούχων αποτελεί ένα κρυφό χρέος του ΕΦΚΑ προς δεκάδες χιλιάδες συνταξιούχους. Ένα χρέος που όσο περνούν οι μήνες και δεν λύνεται το πρόβλημα με τη χρήση του κατάλληλου λογισμικού, αυξάνεται όλο και περισσότερο.
Οι περιπτώσεις ληξιπρόθεσμων οφειλών
Υπενθυμίζεται ότι οι περιπτώσεις ληξιπρόθεσμων οφειλών σε δικαιούχους, από μη καταβολή κύριων συντάξεων ανέρχονται σε 83.090, όπως καταγράφηκαν από το σύστημα ΑΤΛΑΣ τον περασμένο Νοέμβριο. Αν σε αυτές προστεθούν και οι 33.853 εκκρεμότητες για κύριες συντάξεις που δεν είχαν καταστεί τότε ακόμα ληξιπρόθεσμες (χρόνος αναμονής μικρότερος των 90 ημερών), τότε προκύπτει ότι υπάρχουν 116.943 συνολικά εκκρεμείς κύριες συντάξεις με το κόστος αποπληρωμής τους να φτάνει στα 288 εκατ. ευρώ.
Αν όμως σε αυτά τα ποσά προκύψει ένα πρόσθετο κονδύλι στα επίπεδα των 320 εκατ. ευρώ, λόγω προσαυξήσεων που δεν έχουν αποδοθεί στους δικαιούχους, τότε η συνολική δαπάνη για τον ΕΦΚΑ υπερδιπλασιάζεται στα επίπεδα των 608 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για ένα πολύ μεγάλο ποσό, στο οποίο πρέπει να προστεθεί η αντίστοιχη δαπάνη για να καταβληθούν οι εκκρεμείς επικουρικές συντάξεις, τα εφάπαξ και τα μερίσματα. Είναι προφανές ότι εν όψει ελέγχου από τους θεσμούς για την καταβολή ληξιπρόθεσμων ποσών από το Δημόσιο, το συγκεκριμένο κονδύλι αποτελεί τεράστιο βραχνά για τον ΕΦΚΑ.
Γι’ αυτό και επιθυμία της διοίκησης είναι να επισπευστεί όσο γίνεται η έναρξη λειτουργίας του εν λόγω λογισμικού, ώστε να μπορούν να υπολογιστούν τα ακριβή ποσά των προσαυξήσεων και στη συνέχεια να αποδοθούν στους δικαιούχους. Σε μια περίοδο που καταβάλλεται κάθε δυνατή προσπάθεια για να περιοριστούν τα ληξιπρόθεσμα χρέη του Φορέα, είναι κρίσιμο να αντιμετωπιστεί και αυτή η «μαύρη τρύπα», ώστε να ικανοποιηθεί και η σχετική δέσμευση που έχει δοθεί στους θεσμούς.
Αναδρομικά από τον «νόμο Βρούτση»
Την ίδια στιγμή, ο ΕΦΚΑ ετοιμάζεται να ολοκληρώσει την καταβολή όλων των αναδρομικών που έχουν προκύψει, σε συντάξεις που επανυπολογίστηκαν, σύμφωνα με τα βελτιωμένα ποσοστά αναπλήρωσης που θεσμοθέτησε ο «νόμος Βρούτση» (ν. 4670/20).
Πρόκειται για ποσά που αφορούν περίπου 26.000 δικαιούχους, οι οποίοι αποτελούσαν και τις πιο «δύσκολες περιπτώσεις» και χρειάζονταν επανέλεγχο. Σε αυτούς, εκτός από τον επανυπολογισμό, υπάρχουν δικαιούχοι από τη μείωση της ποινής για εργαζόμενους συνταξιούχους, περιπτώσεις επαναχορήγησης αναπηρικών συντάξεων, αλλά και αυξήσεις που προέκυψαν σε κάποιες μεμονωμένες συντάξεις χηρείας.
Στον Φορέα ετοιμάζονται να χορηγήσουν όλα αυτά τα αναδρομικά ποσά, το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα ώστε να ολοκληρωθεί μια ακόμα εκκρεμότητα που υπάρχει.
Εν αναμονή απόφασης του ΣτΕ για περικοπές
Βέβαια, η διαδικασία καταβολής αναδρομικών δεν φαίνεται ότι τελειώνει εδώ. Με δεδομένο ότι ήδη υπάρχουν αποφάσεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου για συνταξιούχους που προέρχονται από τον δημόσιο τομέα, αναφορικά με την Ειδική Εισφορά Αλληλεγγύης, προκύπτει η ύπαρξη αναδρομικών ποσών για την περίοδο από το 2015 έως και το τέλος του 2018. Την ίδια στιγμή, παραμένει σε εκκρεμότητα η κρίσιμη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ), σε σχέση με τις περικοπές που έγιναν σε δώρα και σε επικουρικές συντάξεις, για συνταξιούχους που προέρχονται από τον ιδιωτικό τομέα. Γίνεται σαφές ότι πρόκειται για διεκδικήσεις που αφορούν περισσότερους από 300.000 δικαιούχους, και αν η απόφαση του ΣτΕ είναι θετική, τότε τα αναδρομικά που θα προκύψουν ενδέχεται να υπερβαίνουν τα 2 δισ. ευρώ.
