Της Ειρήνης Σακελλάρη
[email protected]
Μια μεγάλη δευτερογενής αγορά πρόκειται να δημιουργηθεί από τις ανακτήσεις των κόκκινων δανείων. Aυτή η αγορά είναι που θα βοηθήσει τους servicers να πιάσουν τους στόχους τους, αλλά και τις τράπεζες να αποκτήσουν έσοδα από τόκους που στην παρούσα φάση δεν έχουν.
Πρόκειται για τα ανακτημένα δάνεια, τα δάνεια δηλαδή που καθίστανται ενήμερα και επαναπωλούνται είτε σε funds, είτε σε τράπεζες, προκειμένου οι εταιρίες διαχείρισης κόκκινων δανείων να αγγίξουν τους στόχους τους.
Οι ανακτήσεις αποτελούν στόχο συγκεκριμένο που κρατάει όρθιες τις εγγυήσεις του Ελληνικού Δημοσίου στον «Ηρακλή» και γι' αυτό το ενδιαφέρον τραπεζών και servicers στρέφεται σε αυτό το διευρυμένο πεδίο. Συγχρόνως, ως προϊόν τα ανακτημένα δάνεια μπορούν να βοηθήσουν αποτελεσματικά τις τράπεζες στον δρόμο προς την κερδοφορία, προσφέροντάς τους νέα τοκοφορία.
Το πρόβλημα με τις τράπεζες είναι γνωστό και σχετίζεται με το γεγονός πως το ενεργητικό τους έχει πια περιορισμένα έσοδα από τόκους, καθώς έχει απογυμνωθεί από τα κόκκινα δάνεια που πούλησαν ενώ η πιστωτική επέκταση παραμένει περιορισμένη.
Για να ξεκινήσει η διαδικασία επαναπώλησης ενήμερων δανείων ειδικά προς τις τράπεζες, θα πρέπει αυτά να ομογενοποιηθούν και να γίνει ο καθορισμός της τιμής τους έτσι ώστε να αποτελέσουν κερδοφόρο εγχείρημα τόσο για τις τράπεζες, όσο και για τους servicers.
Η ECB πάντως απαγορεύει να επιστρέψουν σε κάποια τράπεζα δάνεια που πουλήθηκαν ή τιτλοποιήθηκαν και προέρχονται από αυτή την τράπεζα, με αποτέλεσμα ο σχεδιασμός να προβλέπει τα πιστωτικά ιδρύματα να αγοράζουν ανακτημένα δάνεια άλλων τραπεζών τα οποία θα περνούν μέσα από τους servicers.
Oι ανακτήσεις κόκκινων δανείων αφορούν σε τρείς κατηγορίες:
- ΝPEs που από κόκκινα (non performance) μετατρέπονται σε πράσινα, δηλαδή PEs (Performance).
- Tα τιτλοποιημένα δάνεια που πωλούνται επειδή έγιναν εξυπηρετούμενα.
- Τα δάνεια που καθίστανται ενήμερα και προέρχονται από πωλήσεις συγκεκριμένων πακέτων και όχι από τιτλοποιήσεις.
Όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς, οι δύο τελευταίες κατηγορίες είναι αυτές που θα αποτελέσουν το επόμενο μεγάλο deal με τη δημιουργία μιας τεράστιας δευτερογενούς αγορές τα έτη 2023-2025.
Αν σκεφθεί κανείς πως το σύνολο των κόκκινων δανείων ανέρχεται σε 100 δισ. ευρώ και βρίσκεται προς διαχείρηση, μπορεί να εκτιμήσει και το μέγεθος της δευτερογενούς αγοράς που θα δημιουργηθεί.
Tην ίδια στιγμή, οι εταιρίες διαχείρισης των δανείων ήδη προχωρούν σε αντίστοιχες πωλήσεις. Η Cepal ανακοίνωσε την πώληση τέτοιων δανείων στη Brook Lane Capital ως μια πρώτη και πρωτοποριακή συναλλαγή αυτού του επιπέδου.
Τα σχέδια των τραπεζών που τώρα αποτυπώνονται προσβλέπουν κατ' αρχήν 3 δισ. ευρώ ανακτημένα δάνεια να επιστρέψουν στα χαρτοφυλάκιά τους σε βάθος διετίας.
Εν τω μεταξύ, με βάση τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, τον Σεπτέμβριο τα κόκκινα δάνεια στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών ήταν περίπου 25,5 δισ. ευρώ.
Μέχρι τον Μάρτιο διαμορφώνονται σχέδια για τη διαχείριση των δανείων αυτών και κυρίως για το μεγάλο κεφάλαιο που αφορά τις ανακτήσεις και θεωρείται μείζον από τους θεσμούς και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Αξίζει να σημειωθεί ότι πέρισυ μεταξύ άλλων ανεστάλησαν περί τους 11.500 πλειστηριασμούς.
Leasing σε ιδιώτες
Ένα σημαντικό εργαλείο το οποίο έχουν στη διάθεσή τους τράπεζες και servicers προκειμένου να πραγματοποιήσουν ανακτήσεις είναι η δυνατότητα να πραγματοποιούν leasing σε ιδιώτες και όχι μόνο σε επιχειρήσεις. Έτσι οι τράπεζες και οι servicers μέσω των θυγατρικών leasing των τραπεζών μπορούν να πραγματοποιούν χρηματοδοτική μίσθωση των ακινήτων στους ιδιώτες οι οποίοι μετά από μια μακρά περίοδο που έχουν αποστερηθεί το δικαίωμα της ιδιοκτησίας και πληρώνουν ενοίκιο για το ακίνητό τους δύνανται να το αποκτήσουν εκ νέου, ενώ οι φορείς (τράπεζες ή servicers) έχουν πραγματοποιήσει ήδη την ανάκτηση του δανείου όπως προβλέπουν οι συμβάσεις τους.
Αξίζει να σημειωθεί πως οι ωφέλειες του συγκεκριμένου εγχειρήματος θα αποφορτίσουν πολύ τους πλειστηριασμούς κατοικιών.
Το θέμα αυτό είχε τεθεί πολλά χρόνια πριν ως πρόταση για να βρεθεί λύση για τα χιλιάδες ακίνητα που είχαν ως υποθήκη οι τράπεζες από τον κ. Μιχάλη Σάλλα το 2014, την οποία είχε επαναφέρει ο τραπεζίτης με δημόσιες τοποθετήσεις του το 2016.
Με τροπολογία λοιπόν στον Αναπτυξιακό Νόμο, επιτρέπεται πλέον το Leasing και σε ιδιώτες. Η αγορά των υπηρεσιών χρηματοδοτικής μίσθωσης κρίθηκε, όπως αναφέρεται στην αιτιολογία της τροπολογίας, ως ωφέλιμη για το δημόσιο συμφέρον να ανοίξει σε κάθε αγαθό, κεφαλαιουχικό, καταναλωτικό, ανεξάρτητα εάν μισθωτής είναι επιχείρηση, ελεύθερος επαγγελματίας, ιδιώτης. Με την αξιολογούμενη ρύθμιση επιδιώκεται το άνοιγμα της σχετικής αγοράς και η παροχή περισσότερων διαθέσιμων εναλλακτικών λύσεων διευθέτησης των υποχρεώσεων δανειοληπτών μη εξυπηρετούμενων δανείων.
