Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Ένας συνδυασμός παραγόντων οδήγησαν σε ράλι τις τιμές στέγης τον τελευταίο χρόνο και πυροδότησαν προειδοποιήσεις για φούσκα. Η πολιτική των αρνητικών επιτοκίων, η εκτίναξη των αποταμιεύσεων των νοικοκυριών σε ιστορικά υψηλά επίπεδα και η επιθυμία πολλών να μετακομίσουν σε μεγαλύτερους χώρους, καθώς η καραντίνα έφερε στη ζωή μας την τηλεργασία, έφεραν διψήφιες ανατιμήσεις. Κάπου εδώ ομως ίσως η κούρσα να αρχίσει να χάνει την ορμή της, επισημαίνει η Scope Ratings.
Οι τιμές κατοικιών στη Γηραιά Ήπειρο έφτασαν στο απόγειό τους κατά την πανδημία. Το τρίτο τρίμηνο του 2021 έκαναν άλμα 10,6%. Η τελευταία φορά που είχαν καταγράψει αύξηση άνω του 10% ήταν το 2017 - μία χρονιά πριν καταρρεύσουν κατά 15%.
Η αγορά ακινήτων βρίσκεται συνεχώς στο μικροσκόπιο των ειδικών από το 2010, όταν και είχαμε τις πρώτες προειδοποιήσεις για μία νέα «φούσκα», καθώς οι τιμές ανέκαμπταν δυναμικά μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική χρήση του 2008. Ωστόσο τα επίπεδα του χρέους των νοικοκυριών σε καμία περίπτωση δεν έφτασαν στα επίπεδα εκείνα που είχαν «γεννήσει» την κρίση του 2008.
Σήμερα, σύμφωνα με στοιχεία που παρουσιάζει η Scope Ratigns, το χρέος των νοικοκυριών αυξάνονται με ρυθμούς 4%, όταν την περίοδο 2004 -2008 αυξάνονταν με ετήσιους ρυθμούς 8% με 9%. Σε ισχυρές οικονομίες όπως η Γερμανία, η Γαλλία, η Αυστρία και το Βέλγιο οι ρυθμοί χρέους ξεπέρασαν για κάποιες περιόδους το 5%, γεγονός που χτύπησε καμπανάκι. Ωστόσο μία από σειρά από παράγοντες ίσως να φρενάρουν χορηγήσεις στεγαστικών δανείων, αγοραπωλησίες και κατά συνέπεια τιμές.
Τι θα γίνει με νομισματική και δημοσιονομική πολιτική
Ένα νέο σκηνικό διαμορφώνεται στην Ευρώπη, στο οποίο το κύμα ακρίβειας πιέζει το εισόδημα των νοικοκυριών και τα καθιστά πιο επιφυλακτικά σε όποιο άνοιγμα. Προς το παρόν βέβαια η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα εμφανίζεται διστακτική στο να προβεί σε αυξήσεις επιτοκίων. H Scope Ratings υπολογίζει ότι θα τα αφήσει αμετάβλητα τουλάχιστον έως το τέλος του 2022. Το γεγονός ότι ο δανεισμός παραμένει φθηνός σε συνδυασμό με τις λίγες εναλλακτικές σε επίπεδο πραγματικών επενδύσεων κρατάει τις τιμές ψηλά. Ο ρυθμός της αύξησης ωστόσο μάλλον έφτασε ήδη στην κορύφωσή του και στο εξής θα υποχωρεί.
Και τούτο γιατί η δημοσιονομική πολιτική πιθανότατα θα έρθει να βάλει φρένο στον πληθωρισμό, ενώ και οι ρυθμιστικές αρχές του τραπεζικού τομέα ίσως λάβουν μέτρα. Μία πρώτη κίνηση είχαμε από τη BaFin στη Γερμανία, η οποία αυξάνει το buffer για τα στεγαστικά δάνεια. Δεν είναι ακόμη κάτι που μπορεί να λειτουργήσει ως game changer, σχολιάζει η Scope, αλλά υπογραμμίζει ότι πολύ σύντομα μπορεί να ακολουθήσουν και άλλες ρυθμιστικές αρχές της Ευρώπης το παράδειγμά της.
