Του Φάνη Ζώη
[email protected]
Πρωτόγνωρο «δυϊσμό» στις ελληνικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις, με κίνδυνο εκτεταμένων λουκέτων, έφερε το κλείσιμο των επιχειρήσεων το 2020 με κρατική εντολή και όσων δεν έκλεισαν καθόλου επειδή οι συναλλαγές τους δεν προϋπέθεταν κοινωνική επαφή ή εγγύτητα. Αυτό προκύπτει, μεταξύ άλλων, από την ετήσια έκθεση του Ινστιτούτου Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων της ΓΣΕΒΕΕ με θέμα «Ο αντίκτυπος της πανδημίας στις επιχειρήσεις» που πραγματοποιήθηκε φέτος για τρίτη χρονιά και παρουσιάσθηκε παρουσία των υπουργών Οικονομικών Χρήστου Σταϊκούρα και Ανάπτυξης & Επενδύσεων Αδώνιδος Γεωργιάδη.
Και οι δύο υπουργοί μιλώντας στην εκδήλωση αναγνώρισαν το πρόβλημα και έκαναν λόγο για ρεαλιστική λύση στα προβλήματα των επιχειρήσεων.
Τα «μηνύματα»
«Χρειάζονται και one-off μέτρα», είπε χαρακτηριστικά ο υπουργός Οικονομικών, αναφερόμενος στο πακέτο 620 εκατ. ευρώ για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης. Ως προϋπόθεση για τον διάλογο με τους επαγγελματίες της εστίασης έθεσε από την πλευρά του ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων την κατάθεση λογικών αιτημάτων, υπενθυμίζοντας με έμφαση ότι με το πρωτοφανούς ύψους πακέτο μέτρων 2,326 δισ. ευρώ χρηματοδοτήθηκαν 87.000 επιχειρήσεις.
Ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας επανέλαβε ότι υπάρχει ρεαλισμός στις εκτιμήσεις της κυβέρνησης για το πώς θα πορευτεί η χώρα τα επόμενα χρόνια -ήτοι καλύτερα από τον ευρωπαϊκό μ.ό.- καθώς είναι πιο συντηρητικές από τις εκτιμήσεις της Ε.Ε. και των διεθνών οίκων.
Ανέφερε ενδεικτικά το υψηλό ποσοστό επενδύσεων και εξαγωγών και προέβλεψε συνεχή αποκλιμάκωση της ανεργίας, αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος και συρρίκνωση της φτώχειας. «Προδιαγράφεται είσοδος της χώρας σε ενάρετο κύκλο υψηλής και διατηρήσιμης ανάπτυξης» πρόσθεσε, παρά τις αβεβαιότητες και τους κινδύνους. Σχετικά με τη ρευστότητα, αναφέρθηκε ειδικότερα στην ανάγκη να δημιουργηθούν προϋποθέσεις για αύξηση περιμέτρου των bankable επιχειρήσεων.
Από την πλευρά του ο ΥΠΑΝ Άδωνις Γεωργιάδης μίλησε για τους συνεχείς ελέγχους της Επιτροπής Ανταγωνισμού και για τον πληθωρισμό, αναφέροντας ενδεικτικά ότι ο δείκτης τιμών τροφίμων στην Ελλάδα διαμορφώνεται στο 0,1% σε μηνιαία βάση από 1,3% στην Ισπανία, 0,7% στη Γαλλία, 0,7% στην Ιταλία και -0,1% στη Γερμανία.
Για «τέλεια καταιγίδα» μίλησαν στελέχη της αντιπολίτευσης, ενώ ο πρόεδρος του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ Γιώργος Καββαθάς αναφέρθηκε στις πρωτοφανείς δυσχέρειες που επηρέασαν τις επιχειρήσεις τους τελευταίους 20 μήνες.
Σύμφωνα με την Έκθεση ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ 2021 «Ο αντίκτυπος της πανδημίας στις επιχειρήσεις», η ελληνική οικονομία έπειτα από μία σύντομη πορεία ισχνής ανάκαμψης ξαναμπήκε σε έντονη ύφεση το 2020, η οποία ήταν η δεύτερη μεγαλύτερη στην Ε.Ε. μετά της Ισπανίας, με τις καταναλωτικές δαπάνες να αναδεικνύονται ως η συνιστώσα του ΑΕΠ που επλήγη περισσότερο, σημειώνοντας μείωση κατά 6,37%. Οι καθαρές επενδύσεις αναδείχθηκαν ο μεγάλος ασθενής κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης, καθώς συνέχισαν για δέκατο συνεχόμενο χρόνο να κυμαίνονται σε αρνητικό πρόσημο. Η επανέναρξη της κατασκευαστικής δραστηριότητας την τελευταία τριετία συγκρατεί την οικονομία από ακόμα μεγαλύτερη αποεπένδυση.
Επίσης, η ανεργία το 2020 ανήλθε στο 16,3%, το ισοζύγιο αγαθών και υπηρεσιών, έπειτα από μία σύντομη πορεία ισοσκελισμού, σημείωσε σημαντική επιδείνωση λόγω της απώλειας εθνικού εισοδήματος από τον τουρισμό και η αύξηση των ρευστών καταθέσεων συνεχίστηκε εντονότερα μέσα στο 2020.
Ο γενικός κανόνας θέλει το 2021 να είναι καλύτερο από το 2020, αλλά χειρότερο από το 2019, αν και υπάρχουν δύο εξαιρέσεις: κλάδοι που τα πήγαν καλύτερα και από το 2019 και από το 2020, όπως το εμπόριο, και κλάδοι που τα πήγαν χειρότερα και από το 2019 και από το 2020, όπως η ακίνητη περιουσία και η διασκέδαση.
Στους μεγάλους χαμένους του πρώτου κύματος αναγκαστικού κλεισίματος είναι ο κλάδος καυσίμων και λιπαντικών αυτοκινήτων, τα καταλύματα και η εστίαση. Στους κερδισμένους, σύμφωνα με ΓΣΕΒΕΕ, καταστήματα ειδών διατροφής, κατασκευές και βιομηχανία.
Σχετικά με την έναρξη δραστηριοτήτων νέων επιχειρήσεων, οι 3 στις 4 είναι ατομικές επιχειρήσεις, που σημαίνει μικροί τζίροι ή οιονεί μισθωτή εργασία.
Η πλειονότητα των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων κατέγραψε σοβαρή μείωση του κύκλου εργασιών κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Συγκεκριμένα:
* α’ εξάμηνο 2020: 8 στις 10 επιχειρήσεις (80,6%), με μεσοσταθμική μείωση του κύκλου εργασιών να διαμορφώνεται στο 46,4%
* β’ εξάμηνο 2020: 7 στις 10 επιχειρήσεις (70,7%), με μεσοσταθμική μείωση του κύκλου εργασιών 47,8%
* α’ εξάμηνο 2021: πάνω από 1 στις 2 επιχειρήσεις (55%), με μεσοσταθμική μείωση κύκλου εργασιών 41,4%
Το 2020 σε σύγκριση με το 2019 συντελέστηκε πλήρης ανατροπή στην κερδοφορία των επιχειρήσεων. Σχεδόν διπλασιάστηκαν οι επιχειρήσεις που κατέγραψαν ζημιές (47,8% το 2020, έναντι 27,6% το 2019).
Υποδιπλασιάστηκαν οι επιχειρήσεις που κατέγραψαν κέρδη (27,3% το 2020 από 55,2% το 2019).
Υπερχρέωση
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας αυξήθηκαν σημαντικά οι μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις με σοβαρά προβλήματα ρευστότητας. Τα ποσοστά των επιχειρήσεων με μηδενικά ταμειακά διαθέσιμα ήταν: 14,8% τον Ιούνιο του 2020, 24,7% τον Φεβρουάριο του 2021 και 21,4% τον Ιούλιο του 2021. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας αυξήθηκαν οι μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις με ληξιπρόθεσμες οφειλές και παρατηρήθηκε σημαντική αύξηση των υπερχρεωμένων επιχειρήσεων.
Τα μέτρα στήριξης απέτρεψαν τα μαζικά λουκέτα κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Όμως, καθώς η οικονομία επιστρέφει σε σχετικά ομαλές συνθήκες και τα μέτρα προστασίας αποσύρονται, ο κίνδυνος εκδήλωσης εκτεταμένων λουκέτων παραμένει, ιδιαίτερα για τις επιχειρήσεις που η κατάστασή τους επιδεινώθηκε.
