Από την έντυπη έκδοση
Του Γιώργου Παλαιτσάκη
[email protected]
Τουλάχιστον 23 διαφορετικές κατηγορίες εισοδημάτων που λαμβάνουν τα φυσικά πρόσωπα αναμένεται να εξαιρεθούν και το 2022 από την επιβολή της ειδικής εισφορά αλληλεγγύης, σύμφωνα με τις εξαγγελίες του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη από το «βήμα» της 85ης Διεθνούς Εκθέσεως Θεσσαλονίκης (ΔΕΘ) και τις μετέπειτα διευκρινίσεις του υπουργού Οικονομικών Χρ. Σταϊκούρα.
Στα εισοδήματα που θα συνεχίσουν να εξαιρούνται και το 2022 περιλαμβάνονται μισθοί, επιδόματα και παροχές σε είδος που θα καταβληθούν το επόμενο έτος σε εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα. Περιλαμβάνονται επίσης καθαρά κέρδη από επιχειρηματικές ή αγροτικές δραστηριότητες που αποκτώνται φέτος, οι εισπραττόμενες φέτος αγροτικές επιδοτήσεις και ενισχύσεις, καθώς επίσης και τα πάσης φύσεως εισοδήματα που αποκτώνται φέτος από την εκμετάλλευση ακινήτων κι από επενδύσεις ή αποταμιεύσεις σε χρηματοοικονομικά προϊόντα. Η απαλλαγή από την εισφορά θα ισχύσει σε κάθε περίπτωση φυσικού προσώπου κατά την οποία τα εισοδήματα των κατηγοριών αυτών μεμονωμένα ή αθροιστικά θα υπερβούν ετησίως τα 12.000 ευρώ (στο έτος 2022 αν πρόκειται για μισθούς, επιδόματα και παροχές σε είδος που καταβάλλονται από επιχειρήσεις ή φορείς του ιδιωτικού τομέα ή στο έτος 2021 αν πρόκειται για τις λοιπές κατηγορίες εξαιρουμένων εισοδημάτων). Κι αυτό διότι όσοι έχουν ατομικά ετήσια εισοδήματα συνολικού ύψους μέχρι 12.000 ευρώ απαλλάσσονται ήδη εδώ και πολλά έτη από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης και ως εκ τούτου δεν επηρεάζονται καθόλου από τη συνέχιση της εφαρμογής αυτού του μέτρου.
Πέραν των απαλλασσομένων, υπάρχουν και κατηγορίες εισοδημάτων που θα εξακολουθήσουν να επιβαρύνονται με ειδική εισφορά αλληλεγγύης και το 2022. Πρόκειται για τουλάχιστον 10 κατηγορίες εισοδημάτων, στις οποίες περιλαμβάνονται οι αποδοχές όλων των υπηρετούντων στον στενό και τον ευρύτερο δημόσιο τομέα, συμπεριλαμβανομένων και των πολιτικών προσώπων, των δικαστών και των ένστολων, καθώς επίσης και τα επιδόματα και οι συντάξεις αναπήρων.
Αναλυτικά, με τα έως τώρα δεδομένα, από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης θα απαλλαγούν το 2022 οι παρακάτω κατηγορίες εισοδημάτων, εφόσον μεμονωμένα ή αθροιστικά υπερβαίνουν σε ετήσια βάση τα 12.000 ευρώ (τα ετήσια εισοδήματα κάτω των 12.000 ευρώ απαλλάσσονται ήδη):
1) Οι μισθοί, τα ημερομίσθια, τα επιδόματα και οι παροχές σε είδος καθώς και κάθε άλλου είδους αμοιβή που καταβάλλεται τακτικά σε εργαζόμενο στον ιδιωτικό τομέα, ο οποίος απασχολείται με σχέση εξαρτημένης εργασίας. Στην περίπτωση αυτή υπάγονται και οι αμοιβές που λαμβάνουν μηνιαίως οι απασχολούμενοι με συμβάσεις παροχής υπηρεσιών και εκδίδοντες τιμολόγια παροχής υπηρεσιών από «μπλοκάκια». Υπάγονται επίσης και οι περιστασιακά απασχολούμενοι στον ιδιωτικό τομέα.
2) Τα καθαρά κέρδη από την ατομική άσκηση εμπορικής επιχείρησης, επιχείρησης παροχής υπηρεσιών ή ελευθέριου επαγγέλματος.
3) Τα καθαρά κέρδη από την ατομική άσκηση αγροτικής δραστηριότητας.
4) Τα εισπραχθέντα ενοίκια ακινήτων.
5) Τα τεκμαρτά εισοδήματα από δωρεάν παραχώρηση ή ιδιοχρησιμοποίηση ακινήτων.
6) Τα μερίσματα. Στα μερίσματα περιλαμβάνονται τα εισοδήματα που προκύπτουν από μετοχές, ιδρυτικούς τίτλους, ή άλλα δικαιώματα συμμετοχής σε κέρδη, καθώς και τα εισοδήματα από άλλα εταιρικά δικαιώματα, στα οποία περιλαμβάνονται τα μερίδια, οι μερίδες συμπεριλαμβανομένων των προμερισμάτων και μαθηματικών αποθεματικών, οι συμμετοχές σε κέρδη προσωπικών επιχειρήσεων, οι διανομές των κερδών από κάθε είδους νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα, καθώς και κάθε άλλο συναφές διανεμόμενο ποσό.
7) Οι τόκοι των τραπεζικών καταθέσεων.
8) Οι τόκοι των συμφωνιών επαναγοράς (repos/ reverse repos).
9) Τα δικαιώματα. Ο όρος «δικαιώματα» σημαίνει το εισόδημα που αποκτάται ως αντάλλαγμα για τη χρήση των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας ή σε αντάλλαγμα πληροφοριών που αφορούν βιομηχανική, εμπορική ή επιστημονική πείρα, οι πληρωμές για τη χρήση βιομηχανικού, εμπορικού ή επιστημονικού εξοπλισμού, για τη χρήση τεχνικών μεθόδων παραγωγής, τεχνικής ή τεχνολογικής βοήθειας, τεχνογνωσίας (knowhow), αποτελεσμάτων ερευνών, αναδημοσίευσης άρθρων και μελετών, καθώς και οι πληρωμές για συμβουλευτικές υπηρεσίες που παρέχονται ηλεκτρονικά μέσω δικτύων πληροφορικής σε βάση δεδομένων επίλυσης προβλημάτων, την ηλεκτρονική λήψη (downloading) λογισμικού ηλεκτρονικού υπολογιστή.
10) Τα κέρδη από τη μεταβίβαση μεριδίων ή μερίδων σε προσωπικές εταιρείες.
11) Τα κέρδη από τη μεταβίβαση κρατικών ομολόγων και εντόκων γραμματίων ή εταιρικών ομολόγων.
12) Τα κέρδη από τη μεταβίβαση παραγώγων χρηματοοικονομικών προϊόντων.
13) Οι τόκοι ομολόγων ή έντοκων γραμματίων του Ελληνικού Δημοσίου.
14) Τα κέρδη από την πώληση εισηγμένων μετοχών με ποσοστό συμμετοχής μικρότερο του 0,5%.
15) Τα κέρδη από τη μεταβίβαση εισηγμένων κινητών αξιών (απόκτηση πριν από 1.1.2009).
16) Τα αφορολόγητα κέρδη από ημεδαπά ΕΕ/ΕΟΧ/ΕΖΕΖ αμοιβαία κεφάλαια.
17) Τα κέρδη από την πώληση προϊόντων για την παραγωγή των οποίων χρησιμοποιήθηκε ευρεσιτεχνία διεθνώς αναγνωρισμένη (άρθ. 71Α ν. 4172/2013).
18) Τα κέρδη από τη διάθεση παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας μέχρι 10 KW.
19) Η διατροφή συζύγου και τέκνων.
20) Τα κέρδη από τη μεταβίβαση τίτλων φορολογικού κατοίκου χώρας με την οποία υπάρχει ΣΑΔΦ και είναι υπόχρεος για υποβολή δήλωσης από άλλη αιτία.
21) Οι «πράσινες» και συνδεδεμένες αγροτικές ενισχύσεις μέχρι 12.000 ευρώ αθροιζόμενες.
22) Οι λοιπές εισοδηματικές αγροτικές ενισχύσεις.
23) Τα επιδόματα ειδικής επιδότησης ανεργίας που καταβάλλονται σε απολυμένους πρώην εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα για την αντικατάσταση των εισοδηματικών απωλειών τους.
Διευκρινίζουμε ότι από τις παραπάνω 23 κατηγορίες, η 1η αφορά εισοδήματα του έτους 2022, για τα οποία η απαλλαγή θα έχει τη μορφή της μη παρακράτησης ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης καθ’ όλη τη διάρκεια του επόμενου έτους, ενώ οι υπόλοιπες 22 κατηγορίες (από τη 2η έως την 23η) αφορούν εισοδήματα αποκτώμενα εντός του 2021, για τα οποία η απαλλαγή θα έχει τη μορφή της μη φορολόγησής τους με ειδική εισφορά αλληλεγγύης την άνοιξη και το καλοκαίρι του 2022, όταν τα εισοδήματα αυτά θα περιληφθούν στις φορολογικές δηλώσεις για το 2021.
Οι κατηγορίες εισοδημάτων με ειδική εισφορά
Σύμφωνα, εξάλλου, με τις εξαγγελίες του πρωθυπουργού και του υπουργού Οικονομικών, θα εξακολουθήσουν να υπόκεινται και το 2022 σε ειδική εισφορά αλληλεγγύης (υπόκεινται ήδη σε εισφορά φέτος και τα προηγούμενα 10 χρόνια) οι παρακάτω κατηγορίες εισοδημάτων, που υπερβαίνουν μεμονωμένα ή αθροιστικά τα 12.000 ευρώ ετησίως:
1) Οι μισθοί, τα ημερομίσθια, τα επιδόματα και οι παροχές σε είδος καθώς και κάθε άλλου είδους αμοιβή που καταβάλλεται τακτικά σε κάθε εργαζόμενο ο οποίος απασχολείται με σχέση εξαρτημένης εργασίας στον στενό και τον ευρύτερο δημόσιο τομέα, δηλαδή σε στελέχη και υπαλλήλους που υπηρετούν στα υπουργεία, στους ΟΤΑ, στους δημόσιους οργανισμούς και τις δημόσιες επιχειρήσεις και γενικότερα σε όλους τους φορείς της γενικής κυβέρνησης. Στην περίπτωση αυτή υπάγονται και οι αμοιβές που λαμβάνουν μηνιαίως οι απασχολούμενοι στα υπουργεία, στους ΟΤΑ, στους δημόσιους οργανισμούς, στις δημόσιες επιχειρήσεις και τους λοιπούς φορείς της γενικής κυβέρνησης με βάση συμβάσεις παροχής υπηρεσιών και οι οποίοι εκδίδουν για τις αμοιβές αυτές τιμολόγια παροχής υπηρεσιών από «μπλοκάκια». Στην κατηγορία αυτή συμπεριλαμβάνονται και οι πάσης φύσεως αποδοχές και αποζημιώσεις των πολιτικών προσώπων (του Προέδρου της Δημοκρατίας, του πρωθυπουργού, των υπουργών, των υφυπουργών, των βουλευτών, των ειδικών και γενικών γραμματέων, των περιφερειαρχών, των δημάρχων, των περιφερειακών-δημοτικών συμβούλων) και των λειτουργών του Δημοσίου (δικαστικών, στρατιωτικών, αστυνομικών, λιμενικών, πυροσβεστών, ιατρών του ΕΣΥ, καθηγητών ΑΕΙ και ΤΕΙ, ερευνητών κ.λπ.).
2) Οι πάσης φύσεως αποδοχές από συντάξεις, συμπεριλαμβανομένων και των μερισμάτων από μετοχικά ταμεία και των επιδομάτων που συγκαταβάλλονται με τις συντάξεις.
3) Το ασφάλισμα ομαδικών ασφαλιστηρίων συνταξιοδοτικών συμβολαίων ημεδαπής προέλευσης.
4) Οι συντάξεις των αναπήρων πολέμου ή των θυμάτων πολέμου ή των αναπήρων που υπέστησαν βλάβη κατά την εκτέλεση της υπηρεσίας τους.
5) Το εξωιδρυματικό επίδομα και κάθε συναφές ποσό που καταβάλλεται από δημόσιους φορείς σε αναπήρους και το οποίο συγκεντρώνει τα εννοιολογικά χαρακτηριστικά του εισοδήματος όπως περιοδικότητα και μόνιμη πηγή προέλευσης.
6) Οι μισθοί, οι συντάξεις και η πάγια αντιμισθία που χορηγούνται από δημόσιους φορείς σε αναπήρους με ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 80%.
7) Τα επιδόματα αναγνωρισμένων πολιτικών προσφύγων που χορηγούνται από δημόσιους φορείς.
8) Ποσοστό 65% των επιδομάτων επικίνδυνης εργασίας και της από 11.10.2018 καταβαλλόμενης πτητικής αποζημίωσης στους πιλότους πολιτικής αεροπορίας και της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας.
9) Το κοινωνικό εισόδημα αλληλεγγύης.
10) Η αγροτική επιδότηση πρόωρης συνταξιοδότησης.
Επιβλήθηκε ως προσωρινή, αλλά μονιμοποιήθηκε
Η ειδική εισφορά αλληλεγγύης αποτέλεσε ένα από τα μνημονιακά μέτρα και επιβλήθηκε με το άρθρο 29 του νόμου 3986/2011, ως μέτρο προσωρινού χαρακτήρα.
Ειδικότερα, αρχικά προβλεπόταν να ισχύσει μέχρι το φορολογικό έτος 2014, ωστόσο με τον νόμο 4305/2014 επεκτάθηκε και στο φορολογικό έτος 2015, ενώ με τη νέα της μορφή και με νέο τρόπο υπολογισμού των κλιμακίων ενσωματώθηκε ως νέο άρθρο 43Α στον ΚΦΕ (ν.4172/2013).
Η ενσωμάτωση στον ΚΦΕ, η οποία αποτελούσε και μια από τις πολλές μνημονιακές υποχρεώσεις μας, έγινε με την παράγραφο 9 του άρθρου 112 του ν. 4387/2016 και είχε εφαρμογή στα εισοδήματα που αποκτήθηκαν το φορολογικό έτος 2016 και επόμενα. Έτσι, αντί να ισχύσει για τέσσερα χρόνια, ήδη εφαρμόζεται για μια δεκαετία, ενώ είναι άγνωστο και πότε θα καταργηθεί οριστικά.
