ΣΤΗΝ ΕΦΕΞΗΣ πορεία της ισοτιμίας δολαρίου/γιεν, φαίνεται να «κρέμεται» η πορεία των χρηματιστηριακών αγορών, καθώς οι τεράστιες επενδύσεις που έχουν γίνει σε παντός είδους δολαριακά assets (από το νόμισμα έως τις μετοχές και τα ομόλογα) μέσω πωλήσεων γιεν μπορούν να κλυδωνίσουν για τα καλά τις κεφαλαιαγορές παγκοσμίως.
Το μίνι κραχ που βιώνουν οι αγορές τις τελευταίες ημέρες ήταν αποτέλεσμα συνδυασμένων παραγόντων. Η αφορμή της «κατηφόρας» μπορεί να δόθηκε από την Κίνα και τις φραστικές παρεμβάσεις στελεχών της Κεντρικής Τράπεζας της χώρας που προειδοποίησαν για «αποτιμήσεις που ξεφεύγουν από τον έλεγχο» (παράλληλα στην πτώση του κινεζικού χρηματιστηρίου συνέβαλε η αύξηση των υποχρεωτικών δεσμεύσεων των τραπεζών) ωστόσο οι πραγματικές αιτίες εδράζουν σε ουσιαστικά στοιχεία που καθορίζουν τις ισορροπίες των αγορών.
Οι ανησυχίες για την πιθανότητα ύφεσης της αμερικανικής οικονομίας κατόπιν στοιχείων για την αγορά κατοικίας και τα διαρκή καταναλωτικά αγαθά σε συνδυασμό με τον νέο «χρησμό» του πρώην επικεφαλής της FED Αλαν Γκρίνσπαν περί πιθανότητας ύφεσης της αμερικανικής οικονομίας εντός του 2007, ήταν ο καταλύτης για τη διάχυση της πτώσης σε όλες τις χρηματιστηριακές αγορές.
Ροές κεφαλαίων
Σημειωτέον ότι στην παρούσα φάση, κατά την οποία οι αγορές κινούνται από τις ροές κεφαλαίων και όχι από τα θεμελιώδη μεγέθη της οικονομίας, η διάχυση είτε της ανόδου είτε της πτώσης είναι εξαιρετικά εύκολη και αυτοτροφοδοτούμενη.
Όπως σημειώνουν στελέχη της αγοράς, σήμερα -σε αντίθεση με το 2000 οπότε οι διακυμάνσεις οφείλονταν σε αντιδράσεις ιδιωτών επενδυτών- οι αγορές ελέγχονται από τα hedge funds και θεσμικούς, οι οποίοι χρησιμοποιούν στρατηγικές μόχλευσης των κεφαλαίων τους (leverage) σε μεγάλο βαθμό.
Αυτό καθιστά πολύ πιο ασταθές το σύστημα, καθώς ενεργοποιούνται μαζικά margin calls, δηλαδή ακριβώς την ώρα της πτωτικής κίνησης των αγορών, όσοι είχαν δανειστεί για να συμμετάσχουν σε αυτές, προβαίνουν σε πωλήσεις για να κλείσουν τις θέσεις τους.
Σε αγορές που λειτουργούν κυκλικά (π.χ. κλείνει πτωτικά η Νέα Υόρκη, ανοίγει πτωτικά η Ασία και στη συνέχεια η πτώση μεταφέρεται στην Ευρώπη), το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα εξαναγκάζεται σε πωλήσεις σε ένα περιβάλλον όπου δεν έχουν βρεθεί ακόμη αγοραστές, καθώς αυτοί περιμένουν ακόμη χαμηλότερες τιμές.
Σε ένα τέτοιο περιβάλλον και με την προοπτική ένα δεύτερο κύμα πτώσης να προέλθει από τους ιδιώτες επενδυτές της Ασίας, τα πράγματα θα είναι πραγματικά δύσκολα για τις αγορές. Εκεί έγκειται και η ανησυχία των ειδικών για την προοπτική των αγορών.
Στάση αναμονής
Συγκεκριμένα, αν και διευκρινίζουν ότι τηρείται στάση αναμονής μέχρι τις αρχές της ερχόμενης εβδομάδας για να διαφανεί το «βάθος» της πτώσης, επισημαίνουν το αρνητικό σενάριο εκροών από τα χρηματιστήρια της Ασίας λόγω περαιτέρω ανόδου του γιεν.
Είναι χαρακτηριστικό ότι οι χρηματιστηριακές απώλειες των τελευταίων ημερών συνδυάζονται με ενίσχυση του γιεν, από τα 121 γιεν ανά δολάριο στα 117,50. Εάν το γιεν ενισχυθεί περαιτέρω - και εκτιμούν ότι από την περιοχή των 115 γιεν ανά δολάριο θα υπάρξει πραγματικό πρόβλημα-, τότε πολλοί επενδυτές στην Ιαπωνία πρωτίστως και ακολούθως διεθνώς, οι οποίοι έχουν πουλήσει ή έχουν δανειστεί γιεν για να επενδύσουν σε δολάριο, μετοχές και ομόλογα, θα αναγκαστούν να κλείσουν τις θέσεις τους.
Αυτό θα οδηγήσει σε γρήγορη άνοδο του γιεν και μεγαλύτερη πτωτική διακύμανση τις χρηματιστηριακές αγορές.
Γενικότερα και με δεδομένη τη στάση αναμονής μέχρι να διασαφηνιστεί το κλίμα, το αισιόδοξο σενάριο που φαίνεται να κερδίζει και σημαντικά μεγαλύτερες πιθανότητες από το αρνητικό, βλέπει λογική διόρθωση στις αγορές και μεσοπρόθεσμα ανάληψη και πάλι από τα fundamentals του ρόλου διαμορφωτή της πορείας των χρηματιστηρίων.
Τα θεμελιώδη μεγέθη μπορούν να δικαιολογήσουν υψηλότερες αποτιμήσεις με την προϋπόθεση ότι οι ΗΠΑ θα διατηρήσουν έστω και χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και δεν θα πέσουν σε ύφεση.
Το ελληνικό χρηματιστήριο απώλεσε στη διάρκεια του τελευταίου τριημέρου ποσοστό 8,9%, ενώ η πτώση για αρκετές μετοχές της υψηλής κεφαλαιοποίησης ήταν ακόμη μεγαλύτερη.
Σημειωτέον ότι η αποτίμηση του ΧΑ είναι υψηλότερη από τον μέσο ιστορικό του όρο. Το τρέχον Ρ/Ε του Γενικού Δείκτη κινείται στο 16,66 έναντι μέσου Ρ/Ε των τελευταίων 4 ετών στο 15. Παράλληλα, το προβλεπόμενο για το 2007 Ρ/Ε του ΧΑ υπολογίζεται στο 15,61, όντας μεγαλύτερο από το μέσο ρυθμό ανάπτυξης, περίπου 7%, των εταιρικών κερδών.
Εκθεση της Μοrgan Stanley
Σε έκθεσή της με τίτλο «Μερικές σκέψεις μετά την πτώση της Τρίτης», η Morgan Stanley εκτιμά ότι έχουμε δει την «οροφή» των ευρωπαϊκών μετοχών για τους επόμενους 3-6 μήνες.
Βλέποντας πτώση της τάξεως του 15% στις αγορές, ο διεθνής οίκος εμφανίζεται επιφυλακτικός για τρεις λόγους: α) οι δείκτες αποτίμησης έχουν δώσει σήμα πωλήσεων, β) σε μακροοικονομικό επίπεδο υπάρχουν ανησυχίες λόγω ανόδου επιτοκίων, πληθωρισμού και ρυθμού οικονομικής ανάπτυξης και γ) το κλίμα στις χρηματιστηριακές αγορές έγινε υπέρμετρα αισιόδοξο.
«Εκτιμούμε ότι δεν θα έχουμε παρόμοια διόρθωση με αυτή που είδαμε τον Μάιο-Ιούνιο του 2006. Πιστεύουμε ότι η διάρκειά της θα είναι μεγαλύτερη, με έντονες διακυμάνσεις το πρώτο εξάμηνο. Οι αγορές θα κινηθούν στα ίδια επίπεδα ή καθοδικά. Τελικά, η διόρθωση μπορεί να είναι της τάξης του 15%», καταλήγει ο διεθνής οίκος.
ΝΕΝΑ ΜΑΛΛΙΑΡΑ
